کربن را مي‌توان در ساختارهاي مختلفي همچون الماس، گرافيت و نانولوله يافت. دانشمندان دانشگاه شفيلد انگلستان به مطالعة چگونگي تشکيل ساختار مختلف کربن از لايه‌هاي نازک کربن بي‌شکل به ضخامت 10 تا 100 اتم پرداختند. اين مطالعات به توسعة روان‌سازها و دستگاه‌هاي مکانيکي نانومقياس کمک شاياني خواهد کرد.

محققان دانشگاه شفيلد انگلستان دريافتند که سايش دولايه‌ي کربن بي‌شکل به يکديگر باعث ايجاد تغييرات عميقي در ساختار کربن بي‌شکل گشته، منجر به پديد آمدن کربن با ساختار جديد مي‌گردد؛ براي مثال يک تماس ميان دو لايه کربن بي‌شکل باعث توليد فيلامنت‌هاي طويلي از کربن بي‌شکل مي‌شود و اگر سايش ميان دو صفحه به‌‌آرامي‌ و در درازمدت انجام گردد، صفحه‌ي کربني شکسته مي‌شود و ساختار شکل‌داري همچون گرافيت ايجاد مي‌شود. انتقال انرژي ايجادشده در اثر سايش به اتم‌هاي کربن، موجب تغيير در ساختار اتمي ‌آنها شده، کربني را ايجاد مي‌كند كه داراي ساختار جديدي است. سايش صفحه‌ي کربن با ضخامت 20 نانومتر روي يک صفحه‌ي پاکيزه طلا، منجر به تشکيل ساختاري به نام پياز کربني مي‌شود.

فراواني كربن در محيط و سادگي نشست آن بر روي اشياي پيرامون ما و ايجاد لايه‌هايي با ضخامت10 اتم، باعث مي‌شود كه رفتار کربن بسيار حائز اهميت باشد، همچنين از کربن براي کاهش اصطکاک در صنعت استفاده مي‌شود. در ماشين‌‌آلات صنعتي ـ که قطعات آن با هم درگيرند ـ انرژي زيادي در اثر تماس قطعات هدر مي‌رود که با بهره‌گيري از کربن اين اتلاف انرژي به حداقل رسيده، طول عمر دستگاه افزايش مي‌يابد.

براي مطالعه‌ي رفتارهاي کربن در اثر سايش، دستگاه بسيار کوچکي ساخته شد که به‌‌راحتي درون ميکروسکوپ الکتروني قرار مي‌گيرد. اين دستگاه مي‌تواند دو صفحه به اندازه‌ي کمتر از 10 نانومتر را به روي هم بسايد و در مطالعه‌ي روان‌‌سازها و دستگاه‌هاي مکانيکي نانومقياس مورد استفاده قرار گيرد.
nano.ir