بادام

[زمستان]

گیاه بادام
· گیاهبادام
· شناسنامه
· شرحگیاه
· نیازاکولوژیکی
· ازدیادرویشی
· ریزازدیادی
· کاشت
· مراقبتهایزراعی
· پایه،پایه های انتخابی
· ازدیادگیاه
o تغذیه
o آبیاری
o مبارزهبا علفهای هرز
· مبارزهبا آفات و بیماریها
o آفاتبادام
· برداشت
· دامنهانتشار

شناسنامه

گل سرخ Rosaceae
:تیره
Prunus communis – Amygdalus communis L.
:نام لاتین
Almond tree
:نام انگلیسی
درخت بادام – چغاله بادام
:نام فارسی
لوز
:نام عربی

شرح گیاه
انتشار بادام معمولی از شبه جزیره بالکان تا آسیایجنوب غربی است و تا ترکستان و عراق پیش می رود در ایران در نواحی نیم خشک وکوهستانی کشت می شود و ارتفاع آن به 8 متر می رسد و درختی بی خار و با انشعاباتکوتاه صاف و سبز رنگ زیاد است که رفته رفته به رنگ قهوه ای تیره در می آید. انشعابات آن با ساقه زاویه حاده و یا قائمه تشکیل می دهند. برگهای آن تخم مرغی،نیزه ای تا بیضی با انتهای کشیده یا کند و قاعده ای گوه ای یا گرد، تقریباً چرمیروی آن صاف و پشت آن خزی و حاشیه آن دندانه دار اره ای و ابعاد آن 3 × (12 تا 9) سانتی متر است و دم برگ آن به طول 3-2 سانتی متر می باشد و دارای 4-3 غده استگلهایش سفید یا صورتی و درشت در حدود 4 سانتی متر است و طول پا یک آن 5 میلی متراست میوه یا شفت بادام شبه بیضی مورب یا شبه بیضی کشیده 5-3 سانتی متر فشرده، کمینوک تیز و مخملی است و هسته آن سوراخ دار و ناوی است. تذکر :بادام تلخ Amygdalus communis L.var amara یکی از ارقام بادام معمولی است که دارای مغز تلخ است ومعمولاً به عنوان پایه بادام شیرین بکار می رود. ارقام مهم بادام کریستومورتو (Cristomorto) ، دسی یورلاکوتا (Desmayo Larqueta) فاسیونلو (Fascionello) پیزلس (Peerless) ، دیزوتاداولا (Pizzuta Avola) تاردی نون پاریل (Tardy Nonpariel) ،تگزاس (Texas) وستا (Vesta) فیلیپوسئو (Filippo ceo) ، فراگیولیوگراند (Fra Giulio Grande) ، ژنکو (Genco) ، مارکونا (Marcona) نون پاریل (Nonopareil)
نیاز اکولوژیکی
دما مهمترین فاکتور اقلیمی برای بادام است. بادام برای جوانه زنی یکنواخت در بهار ، به سرمای زمستانه متوسطی نیاز دارد. درختبادام سرمای زمستان را در حد متوسطی تحمل می کند ولی به علت زود باز شدن گلهای آنتحمل این درخت نسبت به سرمای بهاره کمتر است. نیاز سرمایی برای باز شدن عادی جوانهها بسته به نوع رقم متفاوت بوده و از 100 تا 700 ساعت پائین تر از 2/7 درجه سانتیگراد متغیر است . خواب جوانه ها به علت وجود غلظت زیاد قنل در آنها می باشد. درختبادام سرمای زمستانه را تا (20-) درجه سانتی گراد تحمل می کند. در صورتیکه سرما بیشاز این حد باشد و سرد شدن هوا نیز به تدریج صورت گرفته باشد درخت بادام مقاومتبیشتری به سرما خواهد داشت. عامل محدود کننده کاشت بادام سرمای بهاره بخصوص در زمانگل یا بلافاصله پس از تشکیل میوه است. شیبهای جنوبی برای کاشت بادام خیلی مطلوب استو زمینهای هموار نیز در صورتیکه دارای هوای ملایمی باشند می توانند مورد استفادهقرار گیرد. در مناطقی که سرمای بهاره متداول است باید از ارقام دیر گل استفاده شود. کاشت بادام به صورت باغات متراکم مناسب نمی باشد. بخصوص ارقامی که حساس به نورهستند در صورتیکه در شدت نور کم کاشته شوند شاخه هایشان کمتر چوبی شده و آندوکارپآنها سخت تر می شوند. بادام وقتی که در روی نهال بذری بادام پیوند شود در مقایسه باسایر درختان میوه متعدله می تواند شرایط گرم و خشک تابستان را بهتر تحمل کنند. بادام به علت داشتن ریشه های عمقی (بیش از سه متر) و برگهای چوبی شکل مقاومت زیادینسبت به خشکی دارد در مناطقی که متوسط بارندگی کمتر از 250 میلی لیتر در سال استدرختان بادام با فواصل بیشتری کاشته می شوند که معمولاً در اواخر پائیز بذور را بهمدت 24 ساعت در آب خیس می کنند سپس سوراخهایی به عمق 8 تا 10 سانتی متر در خاکایجاد می نمایند و در هر سوراخ سه عدد بذر می کارند. بهترین نهالی که از این سه عددبذر بوجود می آید انتخاب شده و در پائیز همان فصل بوسیله پیوند جوانه و یا درزمستان بوسیله پیوند شاخه عمل پیوند انجام می شود. بقیه نهالهای بذری نیز حذف میشوند.

ازدیاد رویشی
بادام بوسیله پیوند جوانه و به مقدار کمی نیزبوسیله پیوند ازدیاد می شود. پیوند جوانه در پائیز بهار و تابستان انجام می شود. عمل پیوند در خزانه از 20 سانتی متری و در مزرعه از 30 تا 40 سانتی متر سطح خاکصورت می گیرد. پیوند جوانه پائیزه نیز از 10 مرداد تا 10 مهر انجام می شود پیوندکاز جوانه های وسطی و تحتانی شاخه هایی که به تازگی بریده می شوند تهیه ی می‌گردد. انجام آبیاری چند روز قبل از پیوند‏ جدا شدن پوست را تسهیل می کند. به محض اینکهجوانه پیوندک در اوایل بهار شروع به رشد کرد لازم است پایه از بالای جوانه پیوندکقطع شود به این ترتیب نهال پیوندی در پائیز قابل انتقال خواهد بود.و پیوند جوانهبهاره هنگامی انجام میشود که پیوند پائیزه نگرفته باشد و پایه ها پس از حدود دوهفته سربرداری شده و در پائیز قابل انتقال میشوند. به دلیل رشد سریع بادام درمناطقی که فصل رشد طولانیتری دارند انجام پیوند جوانه در خردادماه نیز امکان پذیراست. عمل پیوند بر روی نهالهای بذری یکساله انجام شده و نهال پیوندی در کمتر از یکسال بدست می آید.
ریز ازدیادی
پایه بادام GF 677 یکی از اولین پایه هایی بود کهبه روش ریز ازدیادی تکثیر گردید و هنوز هم در سطح وسیع با این روش ازدیاد می شود. ارقام بادام نیز با این روش قابل ازدیاد هستند ارقام فراگنس(50 تا 60 درخت درهکتار) با افزایش میزان بارندگی سالیانه تراکم کاشت نیز افزایش می یابد. درختانبادام اغلب در خاکهای غیر حاصلخیز کاشته می شود بنابراین قبل از کاشت برای تعیینمیزان کمبود مواد غذایی باید تجزیه خاک صورت گیرد. تجزیه برگی نیز برای تشخیص مقدارو نوع عناصر غذایی خاک مفید است با وجود این ترکیب عناصر غذایی موجود در برگ بهعوامل مختلفی مثل خاک، انتشار ریشه ، آبیاری ، مرحله رشد و احتمالاً نوع رقم بستگیدارد.تونو و فاسیونلو با این روش ریشه زایی موفقیت آمیزی داشته و در مرحله سازگاریبا محیط بیرون نیز موفق بوده اند.
کاشت
نهالهای بذری یا نهالهای پیوند شده یکساله یا چند ساله کهدارای چوب رسیده و ریشه های سالم هستند در پائیز و زمستان کاشته می شوند برای اینمنظور خاکهایی که با کود آلی آماده شده اند مناسبتر هستند. بهترین زمان کاشت بیناوایل آبان تا اوایل دی است فاصله کاشت درختها بسته به نوع رقم ، پایه، حاصلخیزیخاک و سیستم آبیاری متفاوت است.بنظر می رسد فاصله کاشت 5×5 متر بهترین فاصله برایارقام پیوند شده بر روی پایه هلوی بذری یا پایه هلو بادام باشد. مقدمات قبل ازکاشت. قبل از کاشت درختان بادام باید بادشکن موثری ایجاد شود. برای این کار می تواناز ردیفهای درخت و یا کمر بند حفاظتی مصنوعی استفاده کرد. بادشکن مصنوعی هزینهزیادی دارند ولی از همان موقع احداث قابل استفاده است در حالیکه کاشت درخت به عنوانبادشکن از سال سوم که درختها بزرگ می شوند موثر خواهد بود از بین بادشکنهایی کهبرای بادام استفاده می شوند درختان سرو بهتر از بقیه هستند. تقویت خاک : قبل ازکاشت درخت بادام 200 کیلو ازت و 200 کیلو گرم فسفر در هر هکتار به زمین داده میشود.
مراقبتهای زراعی
هرس‌ : عمل هرس در سه مرحله متفاوت از زندگیدرخت بادام انجام می شود. (1) در مرحله اوایل رشد (2) در مرحله بادهی (3) جوان کردندرختان پیر هرس مرحله اول هرس فرم دهی است در صورتیکه فرم Vase مورد نظر باشدبلافاصله پس از کاشت نهال را از فاصله یک متری سطح زمین سربرداری کرده و 3 یا 4شاخه اولیه را از فاصله 10 تا 15 سانتی متری انتهای درخت نگه می‌دارند که چهار چوبدرخت را تشکیل خواهد داد. هرس تابستانه 2 تا 3 بار انجام می شود. هرس تابستانه بایددر سال دوم انجام شود در هرس زمستانه فقط پاجوشها حذف می شوند و در سال سوم و چهارمضروری است این در این زمان درخت دارای 3 تا 4 شاخه اصلی است و هر شاخه اصلی 5 تا 7شاخه کوچکتر دارد و به منظور تسهیل نفوذ نور به وسط درخت باید شاخه های قسمت داخلیرا حذف نمود. در مرحله باردهی باید هرس منظمی صورت گیرد تا مقدار محصول بیشترشود.هرس جوان کردن فقط زمانی انجام می شود که درختها پیر، کم بارده ولی سالم باشند. برای اینکار شاخه های اصلی بریده می شوند و از شاخه های جدید بسیاری که در بهار رشدمی کند برای جایگزینی شاخه های اصلی استفاده می گردد
پایه، پایه های انتخابی
ارقام تلخ یا شیرین بادام بعنوان پایهبذری مورد استفاده قرار می گیرند زیرا این پایه ها نسبت به خشکی ، خاکهای آهکی وکلرور آهن مقاوم بوده و طول عمر بیشتری دارند. در نواحی آبیاری شده و مرطوب ازنهالهای بذری هلو به عنوان پایه استفاده می شود. نهالهای بذری هلو خیلی یکنواختبوده و در هنگام انتقال تلفات کمتری دارند. پایه های انتخابی عبارتند از هیبریدهایهلو X بادام (Gf557 , GF 677) آلو (میر و بالان 2032 ، ماریانا 2624، ماریانا 1/8 GF) و هیبریدهای میروبالان X هلویا میرو بالان X بادام.
ازدیاد گیاه
بادام می تواند بوسیله بذر، پیوند روی پایه هایبذری بادام، هلو و آلو ، بوسیله پیوند بر روی پایه های انتخابی و نیز به روش ریزازدیادی تکثیر شود. ازدیاد رویشی کلونها به منظور تولید پایه خیلی مشکل بوده و مورداستفاده قرار نمی گیرد. - ازدیاد بوسیله بذر : تا اواخر 1980 تنها روش ازدیاد باداماستفاده از بذر بود. این روش هنوز هم در ایران افغانستان، یونان و مراکش استفاده میشود. این روش ازدیاد برای یافتن اکوتیپهای جدید مفید است ولی روش مناسبی برایازدیاد بادام نیست چون بادام بشدت هتروزیکوت و یکنواخت است. در نواحی نیمه خشک کهحاصلخیزی کمتری دارند. بذور بادام مستقیماً در محل باغ کاشته می شود و یا اینکهبذور را در خزانه کاشته و در فصل بعد نهالهای بدست آمده را پیوند می کنند. کاشت بذردر باغ به این ترتیب است.

تغذیه
علائم کمبود ازت در بادام به صورت برگهای کوچک رنگ پریده،کاهش قدرت درخت، خشک شدن شاخه های کوچک، کاهش بستن میوه و کاهش عملکرد است دادن ازتبه صورت اوره موجب افزایش قابلیت پذیرش گل افزایش درصد تشکیل میوه و بالاخره موجبافزایش عملکرد می شود. در خاکهایی که کمبود پتاس وجود دارد استفاده از سولفات پتاسبه مقدار کافی مقدار عملکرد را افزایش می دهد برای باغ بادام مقدار کود ازته 180کیلوگرم و مقدار کود فسفره 360 کیلوگرم در هکتار توصیه شده است.کمبود روی موجب کوچکشدن برگها می شود علائم کمبود با محلول پاشی سولفات روی در زمان خواب به مقدار 79/6تا 32/11 کیلوگرم در 5/378 لیتر آب بر طرف می شود. علائم کمبود مس در درختان بادامبه صورت کاهش رشد، پوست زبر و نا هموار و مغز چروکیده دیده می شود محلول پاشی شاخ وبرگ درختها یا مس EDTA در رفع علائم کمبود موثر است. سوختگی نوک برگها معمولاً بهدلیل کمبود براست علائم کمبود با مصرف 56 تا 112 کیلوگرم در هکتار براکس به مدت 4سال برطرف می شود. تذکر : در باغهایی که در سن باردهی هستند به منظور حفظ حاصلخیزیسالانه 100 تا 120 کیلوگرم در هکتار ازت، 50 تا 60 کیلولگرم در هکتار فسفر و همینمقدار پتاس باید به خاک داده شود. کود فسفره و پتاسه در یک نوبت و در آذر ماه بهباغ داده می شود در حالیکه کود ازته را به سه قسمت تقسیم کرده و در ماههای بهمن وفروردین و اردیبهشت بکار می برند.
آبیاری
آبیاری از مهمترین عملیات مرحله داشت درختان بادام است وموجب بهبود رشد و افزایش عملکرد می شود زیرا مقدار بارندگی در فصل تابستان در مناطقکشت بادام کافی نیست کیفیت آبیاری نیز اهمیت زیادی دارد آبی که حاوی مقدار زیادینمک است بخصوص در خاکهای رسی کم عمق نباید برای آبیاری استفاده شود. درختان بادامنباید با روش آبیاری بارانی آبیاری شوند زیرا برگهای بادام نسبت به نمک خیلی حساساست. روشهای معمول آبیاری در درختان بادام، آبیاری سطحی و آبیاری قطره ای هستند ازآبیاری قطره ای معمولاً در زمینهای ناهموار استفاده می شود.
مبارزه با علفهای هرز
در مدیریت نگهداری درخت بادام مهم است ازکاشت گیاهان علفی بین ردیف های باغات بادام باید خودداری نمود زیرا این گیاهان علفیچندین میکروارگانیسم در خاک باقی می گذارند که برای بادام مضر است.
مبارزه با آفات و بیماریها
آفات بادام
تعداد زیادی از آفات شامل پرندگان ، حشرات ، کنه هاو نماتدها به بادام خسارت می زنند که میتوان انواع زیر را نام برد. حشره (Parameylois transitella). (در ایران گزارش نشده است) کرم سر شاخه خوار پروانه تخمانگشتری شته آردی بادام شته آردی کوچه شته خالدار هلو شته سیاه گوجه و آلو ، شتهسیاه هلو ، شپشک سن ژوزه ، شپشک نارون، شپشک خاکستری بادام، سپردار بنفش زیتون – سرخورطومی بادام کرم طوقه و ریشه درختان ، سوسک پوستخوار بادام، زنبور کرم زالوئی – کنه قهوه ای پابلند درختان میوه، کنه سفید اروپائی ، نماتدهای مولد غده ریشه ،نماتد مولد زخم ریشه بیماری گال طوقه – بیماری شانکر باکتریابی یا کموز ، بیماریپژمردگی ناشی از قارچ ورتپسیلیوم، بیماری زخم گره ، بیماری پوسیدگی گل و بلایت شاخه، بیماری غربالی ، بیماری زنگ درختان میوه هسته دار، قارچ عسلی، پوسیدگی قرمز،ویروس لکه گرد درختان میوه هسته داربیماری ریزش جوانه (مسری) بیماری ریزش جوانه (غیر مسری)
برداشت
میوه های بادام را می توان به صورت سبز (چغاله) و یا خشکبرداشت کرد . میوه های بادام رقم کاغذی (پوست نازک) نیز در مرحله سبز به منظور مصرفمستقیم برداشت می شود. برداشت میوه های خشک از نیمه دوم مرداد تا اواخر مهر صورت میگیرد. میوه های بادام در باغاتی که آبیاری نمی شوند زودتر از باغاتی که آبیاری میشوند می رسند. در باغات جدید بادام که بصورت مکانیکی برداشت می شوند موارد زیر بایدرعایت شود. فاصله مناسب کشت ، فرم دهی مناسبدرخت مثلاً فرم گلدانی، مسطح بودن سطحزمین ، کاشت رقمی با عادت رشد عمودی ، دقت در تعیین تاریخ برداشت در ارتباط با زمانرسیدن و شرایط خاک به منظور جدا شدن بهتر میوه های باغهای بادام اغلب دو هفته قبلاز برداشت آبیاری می شود. سطح خاک باید تا حد امکان صاف و عاری از علفهای هرز باشد،درختها توسط دستگاه نیشکر تکان داده شده و میوه ها بر روی زمین می ریزند، سپس میوهها توسط دستگاههایی که دارای بازوهای مکنده هستند جمع آوری می شود. مقدار عملکردبادام در هر هکتار از یک تا دو تن (بدون پوست سبز) متغیر است، که به عملیات زراعیاز جمله آبیاری و نوع رقم بستگی دارد. به پس از برداشت بادام پوست سبز آن بوسیلهجدا می شود ماشین هایی که برای بادام پوست سخت بکار می روند برای بادام های پوستنازک و پوست کاغذی مناسب نیستند و در صورت استفاده از این ماشینها باید تنظیم آنهاعوض شود. سپس میوه ها در معرض آفتاب به مدت 3 تا 4 روز خشک می شوند تا مقدار مرطوبآنها به 8 تا 5/8 درصد کاهش یابد. احتمالاً در انبار نیز رطوبت میوه ها حدود یکدرصد کاهش می یابد. نگهداری بادام های پوست نارک به علت کپک زدگی مشکل است.
دامنه انتشار
راستوند اراک، سید خواجه آذربایجان، جنگلهایارسباران ، ارتفاعات لرستان و بختیاری و کردستان در باغ خان مریوان و از دامنه هایتوچال نیز نام برده شده است.

[saaina]

لطفا تقلب نکنید. کپی برداری با ذکر منبع مجاز می باشد

[*مینا*]

لطفا تقلب نکنید. کپی برداری با ذکر منبع مجاز می باشد

البته ذکر منبع ، یکی از قوانین سایت هست ،
اما منبع مطلب فوق تو لینکش ذکر شده ، هر چند بهتر بود منبعش به صورت جدا هم ذکر می شد

منبع مطلب فوق دانشنامه رشد هست

[*مرتضی]

لطفا تقلب نکنید. کپی برداری با ذکر منبع مجاز می باشد

سلام دوست عزیز سعی کنید اینطور مسائلو بصورت خصوصی بگید که باعث کدورت نشه
منتظر مطالب جدید از طرف شما هم هستیم.
اگه جزوه دانشگاهیی هم دارید که در مورد رشته کشاورزیه بزارین ما استفاده میکنیم.