چغندر قند

[زمستان]

:: تاریخچه كشت و استحصال قند از چغندرقند درجهان

تاریخچه كشت و استحصال قند از چغندرقند درجهان

امروز پس از گذشت حدود200‌سال از تاریخچة چغندرقند، حدود 40 درصد از ساكارز مورد نیاز از طریق این گیاه زراعی و 58 درصد نیز از نیشكر تأمین می‌گردد(نجفی نژاد1374 ؛ Viktorova1982 ). از لحاظ محدوده‌ی گسترش، چغندرقند گیاهی است طالب شرایط آب وهوای مناطق معتدله، ولی بعلت سازگاری بالای اكولوژیكی، در شرایط متنوع اقلیمی توسعه یافته است بطوریكه امروزه به استثنای استرالیا در 5 قاره جهان كشت می شود. بیشترین میزان سطح كشت آن بین 30 و60 درجه عرض شمالی در اروپا، آسیا، شمال آمریكا، شمال آفریقا و جنوب آمریكا گسترده است و بر حسب شرایط اقلیمی در دو فصل بهار یا پاییز كشت می شود.

سطح زیر كشت چغندرقند درجهان حدود 9 میلیون هكتار است كه حدود 2/7 میلیون آن جمعاً در قارة اروپا و جمهوریهای تازه استقلال یافته شوروی سابق (با5/3 میلیون هكتار كه سالها به عنوان بزرگترین تولیدكنندة شكر در جهان مطرح بود)، قراردارد. امروزه فرانسه در بین كشورهای اروپایی بیشترین سطح زیر كشت چغندرقند را (420 هزارهكتار) به خود اختصاص داده است(Viktorova 1982 ).
مصرف جهانی شكر حدود 117‌میلیون‌تن برآورد شده است. آمار سال 1994 نشان می دهد كه از لحاظ عملكرد شكر در هكتار، كشور فرانسه با 64/11‌تن در هكتار در بین كشورهای جهان در مقام اول قرار دارد. در همین سال كشور بلغارستان با 13/1 تن در هكتار كمترین راندمان را داشته است. از لحاظ عملكرد ریشه، كشورهای سوئیس و بلغارستان به ترتیب 86/69 و 88/10 تن در هكتار بیشترین و كمترین تناژ را بخود اختصاص داده اند( گزارش .FAO1994 ) بازدهی محصول غده چغندرقند در واحد سطح بستگی به نوع بذر، جنس خاك، آب‌وهوا، پهنه‌های كاشت، روش كاشت، داشت و برداشت دارد كه میانگین آن در جهان در سال 1993 میلادی 9/34 (درایران 27) تن در هكتار و میزان كل تولید جهانی آن در همان سال معادل 282 میلیون تن بوده است. در میان كشورهای جهان در سال 1993میلادی كشورهای اوكراین، فرانسه و آلمان طبق جدول (1-1) بیشترین تولید را داشته اند.تولید كل چغندرقند در ایران درسال 1372 خورشیدی 8/5 میلیون تن بوده است و از لحاظ درصد قند، كشورهای فرانسه و پرتغال طبق آمار فوق‌الذكر به ترتیب با52/18 و 11/8‌ درصد بالاترین و كمترین عیار قند را دارا بوده‌اند. طبق پیش بینی سازمان كشاورزی و خواربار میزان تولید جهانی شكر در سال 1995 بالغ بر 9/118 میلیون تن و در سال 2000 به 127 میلیون تن خواهد رسید كه به این ترتیب اضافه شكر مصرفی جهان در سال 1995 حدود9/1 میلیون تن و در سال 2000 به حدود یك میلیون تن پیش‌بینی می شود.



چغندرقند از گیاهان عمده صنعتی است كه در ادوار گذشته از آن بعنوان چغندر سالادی جهت مصارف برگی در سواحل دریای مدیترانه استفاده می‌شده است. این گیاه درتمدنهای قدیم یونان و سپس رم باستان نقش مهمی درتكمیل جیرة غذایی روزانه انسان ایفا می‌نموده است. چغندرقند گیاهی است نسبتاً جوان كه استفاده از آن بعنوان یك منبع تولید شكر تا اواسط قرن هجدم میلادی ناشناخته بود و قبل از بوجود آمدن و شناخت خواص آن و آشنایی با نحوة استخراج قند از ریشه این گیاه، قند مورد نیاز بشر عمدتاً از نیشكر تأمین می‌شده است. در زبانهای باستانی مختلف، اسامی متعددی برای چغندرقند بكار رفته است، مانند سلگ در زبان عربی، كه ظاهراً از كلمه یونانی سیكولا مشتق شده است كه تئوفراستوس (372 – 287 قبل ازمیلاد) به معنی چغندر مورد استفاده قرارداد. در800 سال قبل از میلاد، منابع قدیم آشوری به زراعت چغندر تحت نام سیلگا اشاره كرده اند. همچنین از این گیاه در قرون قبل از میلاد به دفعات در ادبیات روم نام برده شده است(1993 ، cook ). علیرغم تاریخچه‌ی طولانی چغندر، وجود انواعی از آن با شیرینی كافی تا قرن شانزدهم گزارش نشده بود. برای اولین باردرسال 1747 میلادی شیمیدان معروف آلمانی آندراس مارگراف(A.S.Margraf) پی برد كه درریشه چغندر علوفه ای، قندی شبیه قند نیشكر وجود دارد. وی با استخراج قند به روش عصاره‌گیری‌الكلی از گیاه چغندرقند توانست یكی از بزرگترین كشفیات علمی آن زمان را بنام خود ثبت نماید. پس از مرگ مارگراف، دستیار و شاگرد او بنام فرازكارل‌آشارد (F.C,Achard) در سال 1801 میلادی اولین كارخانه قند را تأسیس نمود.

منبع : http://s-beet.persianblog.com