بیماری قرن چیست؟

[LaDy Ds DeMoNa]

بسیاری هپاتیت را بلای قرن دانسته اند،چطور باید از این بیماری پیشگیری کرد ؟ چه درمانی وجود دارد؟ پاسخ تمام سوالات خود را در این مطلب بخوانید.
هزینه‌های درمان این بیماری بسیار سنگین است و با این همه هزینه امید به بهبود هم در همه موارد وجود ندارد. از آن مهم‌تر این‌كه می‌توان از این بیماری جلوگیری كرد و از طرف دیگر تنها غفلتی كوچك می‌تواند فرد را گرفتار هپاتیت كند. به همین دلیل و برای آموزش و پیشگیری از این بیماری هفته نخست آبان، هفته اطلاع رسانی هپاتیت نام گرفته است.
هپاتیت یكی از مشكلات عمده سلامت در جهان است.هپاتیت كه در میان مردم به یرقان و زردی مشهور است با التهاب و تورم كبد همراه است. هپاتیت ویروسی است كه بر اثر ویروس‌های مختلفی ایجاد و منجر به تورم و گاهی از بین رفتن كبد می‌شود.
در حال حاضر سه‌چهارم مردم دنیا در نواحی با شیوع بالای آلودگی هپاتیتB زندگی می‌كنند.حدود یك میلیون نفر در سال به سبب عوارض حاد عفونت هپاتیتB و همچنین عوارض مزمن نظیر سیروز و بدخیمی‌های كبدی می‌میرند.
هپاتیت در انواع مختلف
هپاتیت تاكنون در 5 نوع A تاE شناخته شده است.

در هپاتیت نوعA ویروس از طریق دستگاه گوارش فرد را آلوده می‌كند. حداكثر شیوع این بیماری بین سنین 15 تا 30 است. این ویروس براحتی در جامعه منتشر می‌شود. محتمل‌ترین راه سرایت راه مدفوعی دهانی از طریق تماس فردی است.


ویروس عامل هپاتیتB از طریق مایعات بدن، خون، مقاربت و در ماه‌های آخر حاملگی از مادر به جنین منتقل می‌شود. هپاتیتB در 5 تا 10 درصد مبتلایان تبدیل به حالت مزمن شده و گاهی منجر به سرطان كبد می‌شود. هپاتیتB در مردان شایع‌تر از زنان است. بیماری هپاتیتB در افرادی مانند بیماران تالاسمی ‌و هموفیلی‌ها كه به صورت مداوم خون و فرآورده‌های خونی دریافت می‌كنند، شایع‌تر است. بد نیست بدانید میزان سرایت ویروس هپاتیت B ، صد برابر ایذر است.


هپاتیت نوعC از راه‌های خون، فرآورده‌های خونی آلوده، تزریقات و ابزار آلوده و همچنین از مادر به جنین سرایت می‌كند. بیماری هپاتیتC برخلاف هپاتیتB بین 80تا 100درصد موارد به سوی مزمن شدن پیش می‌رود و تا زمانی كه كبد را از بین ببرد، ادامه می‌یابد و به فرد بیمار حتما باید كبد پیوند زده شود. هپاتیتC در بین گروه‌های خاص مانند هموفیلی‌ها، تالاسمی‌ها و معتادان تزریقی شیوع بیشتری دارد. براساس آمار موجود 40 تا 50 درصد مبتلایان به هپاتیتC معتاد تزریقی هستند. تعدادی از بیماران هموفیلی بیماران تالاسمی ‌(كه قبل از سال 75 خون گرفته‌اند) و بیماران دیالیزی نیز به ‌این بیماری مبتلا هستند. خالكوبی، استفاده از سرنگ مشترك در جمعیت روستایی و محیط‌های بسته نظیر سربازخانه‌ها و خوابگاه‌های دانشجویی از رفتارهای پرخطر در افزایش شیوع هپاتیتC محسوب می‌شوند.


ویروس هپاتیتD برای همانند سازی خود از ویروس هپاتیتB و امكانات سلول میزبان استفاده می‌كند. تقریبا 15 میلیون نفر در دنیا آلوده به ویروس هپاتیتD هستند. این ویروس مانند هپاتیتB از طریق مایعات بدن انتشار می‌یابد. هر دو ویروس با یك روش مشترك به سلول میزبان متصل می‌شوند. یك فرد ممكن است به عفونت توام هپاتیتB وD مبتلا شود. هپاتیتD در كودكان و افراد بالغ مبتلا به هپاتیتB ایجاد می‌شود.

هپاتیتE مانند هپاتیتA از طریق روده منتقل می‌شود. تمام راه‌های ممكن انتقال این نوع از ویروس هنوز مشخص نشده، اما راه مدفوعی دهانی یك راه انتقال قطعی است. اپیدمی ‌هپاتیتE بیشتر در بزرگسالان روی می‌دهد.
ویروس هپاتیت می‌تواند برای سال‌ها به صورت نهفته در بدن باقی بماند و فرد به‌عنوان «ناقل هپاتیت» شناخته شود. ناقل هپاتیتی به كسانی گفته می‌شود كه با وجود ویروس هپاتیت در خونشان بیش از 6 ماه حال عمومی ‌خوبی داشته باشند و در بررسی آزمایشگاهی اختلال در كار كبد آنان مشاهده نشود. در چنین شرایطی ویروس به صورت مسالمت‌آمیز در داخل بدن وجود دارد، ولی به كبد آسیب نمی‌رساند. در ایران ناقلان هپاتیت بی ، 3درصد جمعیت را تشكیل می‌دهند.
هر چند ویروس‌های مختلفی می‌توانند عامل ابتلا به هپاتیت شوند،اما علائم بیماری در انواع مختلف، تفاوت زیادی با یكدیگر ندارند.بیشتر مبتلایان علامت و شكایت مشخصی ندارند. اما در بعضی افراد این علائم به صورت بیماری آنفلوآنزا نمایان می‌شود كه عبارتند از: بی‌اشتهایی، تهوع و استفراغ، تب، ضعف، خستگی و درد خفیف شكم. علائمی‌كه كمتر دیده می‌شوند شامل ادرار پررنگ و زردی چشم‌ها و پوست است. تنها راه اطمینان از ابتلا به بیماری آزمایش خون است.


مبارزه با هپاتیت:
طی سال‌های اخیر در كشور تشخیص در مراحل اولیه، ‌انجام بررسی‌های آزمایشگاهی، غربالگری و معاینه افراد مثبت همگی به تشخیص زودهنگام هپاتیتB منجر شده است .

باورهای غلط
زندگی با بیمار مبتلا به هپاتیت یكی از مهم‌ترین دغدغه‌های‌ اطرافیان بیمار مبتلا به هپاتیت است. متاسفانه وجود باورهای غلط از یك‌سو و بی‌مبالاتی برخی از سوی دیگر، این موضوع را سخت‌تر نیز كرده است. بر خلاف تصور رایج ویروس هپاتیتB بر اثر صحبت كردن، دست دادن، روبوسی كردن یا در اماكنی مانند استخر منتقل نمی‌شود؛ اما از سوی دیگر ویروس این بیماری در خارج از بدن انسان در برابر حرارت، رطوبت و عوامل شیمیایی بسیار مقاوم است.
ویروس هپاتیت در دمای 20 درجه تا 15 سال، در دمای اتاق تا‌6 ماه و در یك لیوان خشك تا‌4 هفته زنده می‌ماند؛ اما پس از جوشاندن در‌100 درجه سانتی‌گراد به مدت‌ 5 دقیقه از بین می‌رود. این ویروس با مواد ضدعفونی‌كننده گلوتار آلدئید و كلروفر موفرمالین با غلظت یك در 4 هزار از بین می‌رود.
اگر در خانواده‌ای، فرد ناقل هپاتیت وجود داشته باشد، امكان انتقال بیماری به سایر افراد خانواده وجود دارد و نحوه انتقال از طریق ورود خون فرد ناقل هپاتیت به مخاط یا خون فرد سالم است. به عنوان مثال با عطسه كردن، ترشحات تنفسی فرد آلوده می‌تواند سبب انتقال بیماری شود و به همین علت هنگام عطسه كردن باید دهان با دستمال پوشانده شود.
زندگی با فرد مبتلا به هپاتیت، مثل زندگی با یك فرد عادی است با این تفاوت كه در صورت رعایت نكردن بعضی نكات ساده، امكان انتقال بیماری وجود دارد، اما اگر راه‌های انتقال هپاتیت‌ را بشناسیم و این نكات را رعایت كنیم، می‌توانیم با خیال راحت در كنار افراد بیمار زندگی كنیم. به عنوان مثال وسایل شخصی از قبیل حوله، تیغ، ناخن‌گیر، شانه و مسواك را كه احتمال آلوده شدن آنها به خون و فرآورده‌های خونی وجود دارد،‌ باید جدا كنیم. از سوی دیگر اگر بیمار به هپاتیتB مبتلا باشد، افراد خانواده می‌توانند با واكسیناسیون در برابر ‌این نوع هپاتیت مصونیت پیدا كنند.

پیشگیری
زدن واكسن هپاتیتB نقش موثری در كاهش تعداد مبتلایان به هپاتیتB دارد.
تاكنون واكسنی برای مقابله با ویروس هپاتیت ساخته نشده اما با رعایت نكات ساده بهداشتی، می‌توان خود را در برابر هپاتیت مصون كرد. استفاده از مواد ضد عفونی‌كننده مانند مایعات سفیدكننده و مواد كلردار برای 20دقیقه یا جوشاندن برای مدت 20 تا 30 دقیقه برای شستشوی لباس‌ آغشته به خون آلوده‌شدگان ویروس هپاتیت C ، احتمال انتقال بیماری به فرد سالم را كاهش می‌دهد.

مبتلایان هپاتیت باید زخم و بریدگی‌ پوستی را خودشان پانسمان كنند،‌ خون، پلاسما و اعضای بدن یا بافت خود را به كسی اهدا نكنند و از سرنگ مشترك استفاده نكنند. از ریش تراش، مسواك، لوازم آرایشی و شخصی مشترك هم استفاده نكنند.