چرا ایران 598 را پذیرفت؟؟

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

589 قطعنامه ای بر پایان 8 سال جنگ بین ایران و عراق قطعنامه ای که از لحاظ سیاسی آنچه بود که ایران سالها بر آن پافشاری کرده بود.



اما از لحاظ نظامی چیزی نبود که فرماندهان بخواهند.




هرچند پذیرفتن 598 نوشیدن جام زهر تلقی شد اما بنابر دلایل بسیاری ایران مجبور به پذیرش آن بود.
در طول جنگ ایران عراق 8 قطعنامه توسط شورای امنیت سازمان ملل صادر شد : 479 ، 514 ، 522 ، 540 ، 552 ، 582 ، 598




اخرین قطعنامه وجه تفاوت بسیاری با قبلی ها داشت و شاید مهمترین آن استفاده از واژه نزاع و جنگ در آن باشد.



قطعنامه های قبلی که آنچه در بین ایران و عراق می گذشت را با واژه مبهم وضعیت تلقی میکرد حالا با واژه جنگ که دارای بار حقوقی و معانی مختلفی است صادر شد.




بکار گیری واژه جنگ و نزاع اولین پیامد آن این بود که سازمان ملل مجبور به تشکیل یک کمیته برای معرفی کشور متجاوز شد و این موضوعی بود که سالها به دنبال آن بود تا عراق به عنوان کشور اغاز کننده جنگ و متجاوز به ایران معرفی شود و محکومیت عراق به پرداخت غرامت به ایران را بگیرد.




از طرفی قبول قطعنامه 598 یک تضمین بر بی اعتمادی ایران نسبت به رژیم عراق بود زیرا ایران صدام حسین را فردی پایبند به قول ها خود نمیدانست .




اما فارغ از مسائل سیاسی دلایل نظامی و اقتصادی ایران را برای قبول قطعنامه 598 مصمم‌تر میکرد.




8 سال جنگ خونبار با عراق بخش قابل توجهی از زیر بناهای اقتصادی ایران را نابود کرده بود و صدور مهمترین محصول اقتصادی خود یعنی نفت از سال های 66 و 67 دچار مشکلات بسیاری شده بود.



جنگ نفتکش ها ایران را در سالهای اخر جنگ به گوشه رینگ کشانده بود و ورود نیروی دریایی ایالات متحده به صحنه جنگ نفتکش ها ایران را بیشتر نگران میکرد تا امریکا بصورت جدی و به نفع عراق کاملا وارد جنگ شود.



عملیات اخوندک به عنوان اخرین اخطار به ایران در جهت ناامن سازی خلیج فارس بود.




از نظر نظامی نیز ایران دچار مشکلات بسیاری بود.



اگر توان تسلیحاتی ایران را در طول جنگ را بصورت یک نمودار رسم کنیم میبینم در سالهای اولیه جنگ و دفاع در خاک خود نمودار بصورت صعودی بالا میرود و رفته رفته از سال 61 به بعد نمودار حالت نزولی به خود میگیرد.



و در مقابل توان تسلیحاتی عراق ایران به شدت تحلیل میرود.



سالها جنگ فرسایشی با عراق ایران را از نظر نظامی ضعیف کرده. از این رو ایران به دنبال پایان جنگ با یک عملیات موفق بود.



این عملیات موفق در نهایت والفجر 8 شد که پیروزی قابل توجهی برای ایران محسوب میشد اگرچه در نگه داشتن فاو ایران ناکام ماند اما سقوط فاو زنگ خطری جدی برای ایران بود.




ناوگان پروازی نیروی هوایی ایران در طول جنگ بیشترین فشار را بر خود احساس میکردند.



نیروی هوایی ایران یک نیروهوایی غربی و آمریکایی بود و بعد از اشغال سفارت و اجرای عملیات استانچ پشتیبانی از جنگنده ها قطع شده بود این قدرت در سالهای اولیه یک برتری کلی به عراق داشت ولی با گذشت زمان این قدرت افول کرد و بسیاری از خلبان های زبده در نبرد شهید شده و جنگنده های قابل توجهی از دست رفته بود و حجم قابل توجهی نیز زمینگیر شده بود بطوری که بعد از پایان جنگ ایران به دنبال خرید جنگنده های جدید رفت.




توان زرهی ایران نیز در سالهای پایانی دچار مشکلات بسیاری شده بود هرچند مشکلات بسیار از ابتدای جنگ وجود داشت ولی گذشت زمان مشکلات را حل نکرد و مشکلات جدیدی را اضافه کرده بود.




توان پیاده ایران نیز بیشتر از قبل دچار مشکل شده بود و تامین تجهیزات و تسلیحات مورد نظر سخت‌تر از گذشته بود.




شاید قسمت کمتر پرداخته شده به توان نظامی عراق در سالهای پایانی جنگ باشد.



نکته ای در پایان جنگ اگر به آن دقت میشد این بود که ایران از نظر تحلیل رفته و ضعیف بود اما عراق نه تنها تحلیل نرفته بود بلکه بسیار قدرتمند تر شده بود و در فاصله کوتاهی به کویت حمله کرد.




در سال های 1988 و 1989 نیروهوایی عراق با هواپیماهای جدید قدرت تازه ای گرفت جنگنده هایی نظیر :




رهگیر Mig-29A
بمب افکن ضربتی Su-24
پشتیبانی نزدیک Su-25




همچنین از نظر زرهی عراق پروژه هایی را اجرا کرد و شاید معروف ترین آن ارتقا و تولید تانک T-72 تحت عنوان شیر بابل باشد ، اما پروژه هایی مانند ارتقا T-55 که به انیگما معروف شد و دیگر ارتقا ها توان جدیدی به زرهی عراق میداد.




از طرفی توان موشکی عراق به شدت در حال پیشرفت بود موشک هایی به مراتب خطرناکتر از الحسین در اختیار عراق میگذاشت، موشک العباس که که دارای بردی نزدیک به 1000 کیلومتر و کلاهک 225 کیلوگرمی بود موشک هایی که حال توانایی مجهز شدن به کلاهک های شیمیایی را داشتند. و حتی عراق به دنبال رویاهای دیگری در پروژه العابد بود.




شاید اگر در سالهای اولیه جنگ نیروگاه اوسیراک در عملیات اپرا کاملا منهدم نمیشد عراق اولین کشور عربی بود که به سلاح هسته ای دست پیدا میکرد.





نکته قابل توجه در مسئله تسیلحات عراق این بود که صنایع نظامی عراق کاملا خودکفا شده بودند و تامین تسلیحاتی عراق کار چندان مشکلی برای این صنایع نبود.

https://www.uplooder.net/img/image/67/99a5ee011c41292702297d389515777c/beretta9mm___hasan_ali_ebrahimi_said__5_.jpg