فیروزه....

[ابراهیم ناظمی]

فیروزه فسفات آبدار طبیعی آلومینیم است که در دستگاه کج‌وجهی متلبور می‌شود، با مس آبی‌رنگ است و به عنوان جواهر به‌کار می‌رود.
فیروزه با فرمول شیمیایی CuAl6 [ (OH)2 - PO4]4.4H2O یک کانی کمیاب و ارزشمند به رنگ‌های طیف فیروزه‌ای (آبی روشن تا سبز) و از ردهٔ فسفات است. این کانی به‌دست فیروزه‌تراشان شکل داده می‌شود و به عنوان نگین برای انگشتر، گردنبند، گوشواره و دیگر جواهرات به کار می‌رود.








این کانی ارزشمند در نیشابور، جنوب مشهد، کرمان، شهر بابک، تفت و در بیرجند یافت می‌شود. معدن فیروزه نیشابور از قدیمی‌ترین معادن فیروزه جهان است که از ۲۰۰۰ سال پیش از آن سنگ فیروز ه استخراج می‌شده است و در شمال غرب نیشابور قرار دارد. سنگهای فیروزه این معدن به دوسته خاکی و سنگی تقسیم می‌شوند. فیروزه خاکی دارای رنگ و مرغوبیت بالاتر است. فیروزه عجمی، فیروزه شجری و چغاله از دیگر انواع فیروزه هستند.

خواص سنگ فیروزه
چشم زخم، محافظت در برابر حوادث و بلايا، از بين برنده ترس، استرس و افسردگي، ايجاد شادي و خوش شانسي، رونق كسب و كار






خواص سنگ فیروزه و درمان بیماری ها

یکی از خواص سنگ فیروزه تقویت قلب، دستگاه تنفسي، چشم ها، گردش خون، گلو، معده و كبد می باشد. در صورتي كه فرد بيمار باشد و يا اتفاق ناخوشايندي برايش در شرف وقوع باشد، رنگ فيروزه عوض مي شود، گاه در راه مراقبت از فرد و به خاطر مراقبت از وي ترك بر مي دارد.

سایر خواص سنگ فیروزه این است که به عوارض عملکردهای نادرست کبد و غدد کمک میکند. چشمها را نیرو میبخشد و بر علیه بیماریهای چشم و اصلاح گردش خون مؤثر است. درد گلو، التهابات ریوی و بیماریهای دستگاه تنفس را درمان میکند. در برابر افسردگیها مفید است و قلب را تقویت میکند.











از خواص سنگ فیروزه میتوان گفت که برای همه بیماریهایی که بر اثر کمبود مواد غذایی و تغذیه بد ایجاد میشوند مانند آناروکسی (بیماری که بر اثر نخوردن غذای کافی و کمبود مواد غذایی ایجاد میشود) به کار میرود. معمولاً هنگام پارگی رباطها و تاندول ها، جریان خون را در بافتهای عضلانی زیادتر میکند. همچنین به خاطر درخشش آن شادی آور است و اثر سودمندی بر روی کمبود اکسیژن، مسمومیت خونی و استرس دارد.
سنگ فیروزه کمک مؤثری به درمان نواحی از بدن که تحت هجوم ویروسها و باکتریها هستند یا نواحی آلوده می کند. گفته شده است که فیروزه از عملکرد و شفابخشی بیکران خود آگاهی ندارد! همچنین دارای اهمیت زیادی است که بدانید در کاربرد این کانی چنانچه رنگ خود را از دست بدهد و یا خرد شود، تمام نیرویش را از دست میدهد.







یکی دیگر از خواص سنگ فیروزه این است که، کانی توانمند و حامی افراد است. به ویژه فرض شده است که اسب و سوارکار را از سقوط ناگهانی در امان نگه میدارد. همچنین در زمان مسافرت از شخص حمایت میکند. فیروزه باعث شادی و نشاط در افراد غمگین و افسرده میشود و به آنها نیروی لازم برای به انجام رساندن کارهای سخت را با ظرافت و چابکی منتقل میکند.
افزایش اعتماد به نفس یکی دیگر از خواص سنگ فیروزه می باشد که جرأت لازم برای بیان استدلال هایمان را به طور مختصر و با اطمینان خاطر در کنفرانس ها در ما ایجاد میکند. شخص را در برابر خواب های آشفته و کابوسها حمایت میکند. نیرو و ارتعاشات منفی، مضر و آشفته را از ما دور می کند و حتی میتواند جذب کننده نیروهای مثبت باشد. فیروزه مخصوص چاکرای گردن و گلو (چاکرای پنجم) است.





خواص سنگ فیروزه برای بدن

خاصیت سنگ فیروزه این است که مفرح معده می باشد. برای سردرد بسیار مفید است . استفاده از سرمه آن برای چشمها بسیار مفید بوده و آن را تقویت می نماید . کسانی که در شب دید خود را از دست می دهند ، استفاده از سرمه سنگ فیروزه آنان را درمان می کند . اگر مردمک سفید شده و یا هر مورد دیگری در چشم باشد آن را درمان می کند .
درمان بادفتق، درد ریح ، جنون ، درد اعضاء و بسیاری از بیماریهای داخلی از جمله خواص سنگ فیروزه است. اگر کشته آن با شهد استفاده گردد ،سنگ فیروزه صرع را درمان ، سنگ کلیه را خارج و بیماریهای طحال را درمان می نماید . یک گرم کشته آن همراه با شراب برای نیش مار و هرگونه مسمومیت ، پادزهر می باشد . برای دیگر جانوران موذی و دور کردن سم آنها نیم گرم کافی است.
خواص سنگ فیروزه برای روح و روان

استفاده از انگشتر فیروزه به قلب آرامش می دهد ، خوف و وحشت را از آدمی دور می سازد ، دشمنان را دور و آدمی را بر آنها غالب می سازد ، انسان را در مقابل حوادث برق حفاظت کرده و نمی گذارد که آدمی در آب غرق گردد ، جانوران موذی و گزنده را دور می سازد و نمی گذارد که آنها به آدمی آسیب برسانند .

اول ماه جدید زمانی که به ماه نگاه کردید، به سنگ فیروزه بنگرید، برکت و دولت برای شخص آورده و او را بی نیاز می نماید. استفاده از آبی رنگ آن مفیدتر است. از دیگر خواص سنگ فیروزه برای زن حامله مفید و محافظ است. از فواید سنگ فیروزه این است که در آدمی احساس محبت، عشق، علم و هنر را ترقی می دهد و برای ترقی در علم و هنر بسیار مفید می باشد. قلب و چشم را تقویت می نماید.

[ابراهیم ناظمی]

فیروزه ؛ ویژگی‌ها، تشخیص اصل و بدل و روش‌های نگهداری

در بازار روش‌های گوناگونی برای جعل و شبیه‌سازی فیروزه وجود دارد. تمام انواع فیروزه‌ها به جز باکیفیت‌ترین آن‌ها می‌تواند از طریق تزریق موم یا رزین یکپارچه شوند. بعضی وقت‌ها قطعات کوچک و متخلخل به وسیله الیاف رزینی به هم فشرده می‌شوند تا یک قطعه یکپارچه را تشکیل دهند.

نمایی نزدیک از فیروزه‌های یکپارچه شده

روش نسبتاً جدیدی در زمینه جعل فیروزه روش الکتروشیمیایی است که جایگزینی برای روش قدیمی آن است و پایداری و یکنواختی رنگ را افزایش می‌دهد. برخی از خرده فروشان بزرگ در حال حاضر سنگ‌های شفا بخش را از این طریق تولید و تحت نام‌های تجاری اختصاصی به فروش می‌رسانند.
فیروزه به ندرت رنگ پذیر است، اما ماده معدنی سفید و خاکستری به نام هاولیت، رنگ پذیر است و عموماً به فروش می‌رود. متأسفانه برخی از هاولیت‌های رنگ شده به جای فیروزه فروخته می‌شوند. بعضی وقت‌ها نیز با رنگ طبیعی خود و با اسم بی مسمای "فیروزه سفید" فروخته می‌شوند. اما چیزی به نام "فیروزه سفید" وجود ندارد.

قطعه‌ای از هاولیت رنگ شده که برش خورده تا ماهیت واقعی آن مشخص شود و هاولیت با اسم جعلی "فیروزه سفید"

علاوه بر آن، همچنین بدل‌های زیادی از فیروزه مانند انواع پلاستیکی، سرامیکی و شیشه‌ای وجود دارند که به صورت رگه دار یا بدون رگه در بازار عرضه می‌شوند. همچنین نوع مصنوعی فیروزه نیز وجود دارد که معروف‌ترین آن توسط شرکت گیلسون در سال 1972 تولید شده است.

انواع دیگری از فیروزه تقلبی

اخیراً سنگی با عنوان "فیروزه زرد" از چین صادر گردیده که رنگ طبیعی آن واقعاً زرد متمایل به سبز می‌باشد که نشان دهنده وجود آهن زیاد و مس کم در آن می‌باشد. اما خریداران از خرید آن حذر می‌کنند، چون برخی قطعه‌های رنگ شده بسیار روشن یا زرد کَرِه‌ای بدون تلاش زیاد به منظور متمایز ساختن آن‌ها از انواع طبیعی، در حال عرضه شدن هستند.
تنها سنگ قیمتی طبیعی که ممکن است با فیروزه ممکن اشتباه گرفته شود variscite است که فاقد مس می‌باشد و می‌تواند شبیه فیروزه سبز باشد. Variscite و فیروزه در حقیقت، برخی مواقع همراه با یکدیگر در یک سنگ معدنی یافت شوند که به آن variquoise گفته می‌شود و قیمت‌های بالایی برای طرح‌های جالب و ترکیب‌های زیبای رنگی آن پیشنهاد می‌شود.

[ابراهیم ناظمی]

مراقبت و استفاده

به عنوان یک سنگ قیمتی، فیروزه محدودیت‌های خود را دارد: این سنگ نسبتاً شکننده بوده و حساس به گرما و آسیب شیمیایی می‌باشد. فیروزه به طور متوسط حاوی 18 تا 20 درصد آب می‌باشد و وقتی سنگ حرارت داده می‌شود (شاید موقع نصب آن بر روی طلا و هنگام حرارت دادن جواهر توسط جواهرساز)، آب آن به تدریج از دست می‌رود تا جایی که در دمای 400 درجه سانتی‌گراد، یکپارچگی ساختاری سنگ از بین می‌رود.



برخی از فیروزه‌های استخراج شده دارای چنان ساختار خوب و طبیعت متراکمی هستند که به خوبی پولیش می‌خورند و دارای حداقل تخلخل می‌باشند. به این دلایل، اکثر فیروزه‌هایی که امروزه در بازار یافت می‌شوند با استفاده یکی از شیوه‌های ذکر شده بهسازی می‌شوند. حتی فیروزه‌های طبیعی درجه یک نیز غالباً به سطح آن‌ها پوششی از پارافین داده می‌شود. روغن‌های مخصوص پوست و مواد آرایشی بهداشتی، اولین متهمان در تغییر و تیره نمودن رنگ سنگ‌های فیروزه می‌باشند.
به دلیل این ویژگی‌های فیروزه، بهتر است که انگشتر و دستبند فیروزه را به صورت دائمی در دست نداشت و از آن گه گاه استفاده نمود و تمام جواهرات فیروزه را از گرما، مواد شیمیایی و ضربه دور نگاه داشت. همچنین نباید آن را با استفاده از امواج ماوراء صوت یا بخار تمیز نمود، بلکه باید آن را با آب و صابون ولرم و یک برس نرم شست و قطعات آن را پس از استفاده با پارچه مرطوب پاک نمود.