کانی .....

[ابراهیم ناظمی]

کانی ماده‌ی طبیعی، غیرآلی، بلوری و جامد است که در ترکیب سنگ‌ های پوسته‌ ی زمین یافت می ‌شود.ویژگی ‌های کانی ‌ها
1-کانی ‌ها چیزهای همگنی هستند؛ یعنی، ویژگی ‌های فیزیکی و شیمیایی همه‌ ی ذره ‌های سازنده‌ ی آن ‌ها، یکسان است. برای مثال، اگر یک قطعه هالیت(نمک خوراکی) را به ذره‌ های بسیار کوچکی بشکنیم، همه‌ ی ذره‌ های به دست آمده، مزه ‌ی شوری دارند، به سادگی در آب حل می شوند و دیگر ویژگی ‌های نمک را نشان می ‌دهند.








2- کانی ‌ها مواد بلوری و جامدی هستند؛ یعنی، ذره ‌های سازنده ‌ی آن ‌ها بر اساس نظم و قانون معینی کنار هم قرار گرفته ‌اند؛ به نحوی که، همه ‌ی سطح‌ های بیرونی یک کانی، صاف است. شکل بلوری و منظم کانی ‌ها از آرایش اتم ‌ها و مولکول ‌های درونی آن ‌ها ناشی می ‌شود.





3- هر کانی ترکیب شیمیایی ثابتی دارد.
برای مثال، پیریت همیشه FeS₂ و کلسیت CaCO₃ همواره است. البته، در برخی کانی ‌ها ممکن است نسبت برخی عنصرها تغییر کند. برای مثال، در کانی الوین( FeMgSiO₄ ) ممکن است درصد آهن و منیزیم از بلوری به بلوری دیگر، از صفر تا صد درصد تغییر کند.




4- برخی کانی ‌ها، مانند طلا، از یک عنصر درست شده ‌اند.
البته، طلا کم ‌تر به صورت خالص یافت می ‌شود. بلورهای مکعبی و زرد رنگ طلا، اگر با نقره همراه باشند، روشن ‌تر و اگر با مس همراه باشند، قرمزتر به نظر می ‌رسند. بسیار از کانی ‌ها از دو یا چند عنصر متفاوت هستند که با هم مخلوط شده و ماده ‌ی مرکبی به وجود آورده‌اند. برای مثال، فراوان ‌ترین کانی، یعنی کوارتز، ترکیبی از سیلیسیم و اکسیژن است.






و تصاویری از چند کانی......