ساختارکلی شركتمليگازايران:
شركت ملي گاز ايران يكي از ده شركت بزرگ فعال در عرصه گاز در خاورميانه و يكي از چهار شركت اصلي وزارت نفت با سابقه پنجاه سال است. این شرکت وظيفه تأمين حدود 67 درصد از انرژی مورد نياز كشور را بر عهده دارد. از اين رو جايگاه مهمي در داخل و خارج از كشور برای آن ترسیم شده است. در حال حاضر شركت ملي گاز ايران داراي حدود 19000 نيروي شاغل رسمي بوده و اندكي بيش از اين تعداد نيروهاي غير رسمي مي­باشد. ساختار آن مركب از 8 مديريت، 13 امور مستقل ستادي، 31 شركت گاز استاني، 6 پالايشگاه و یک مجتمع پالایش گاز، 10 منطقه عملياتي انتقال گاز و سه شركت فرعی ذخيره سازي گاز طبيعي، مهندسي و توسعه و بازرگاني گاز مي باشد، كه وظيفه گازرساني به 100 شهر و بيش از 14500 روستا را برعهده دارند. اهداف مهم شركت ملي گاز ايران در دو بخش ملي و بين المللي قابل بررسي است. در هر دو سطح، اصل رضايت مشتري و رسيدن به حداكثر بهره وري از اهداف اصلي اين شركت مي باشد. در همين راستا و بر اساس سند چشم انداز ( افق 1404) ، دو هدف عمده این شرکت، قرار گرفتن در رتبه سوم توليد كنندگان جهاني گاز طبيعي با سهمي معادل 10- 8 درصد از تجارت جهاني و كسب رتبه اول در فناوري گاز طبیعی در منطقه تعريف شده است. 2-1- ستادشركتمليگازايرانشامل8مديريتو13امورمستقلستادياستكهدرارتباطبا43شركتزيرمجموعه،مديريتصنعتگازكشوررابرعهدهدارند. اينشركتهادربخشهايپالايشونمزدايي، انتقالگاز،توزيعگاز،مهندسيوتوسعهزيرساخت ها،ذخيره سازیگاز وبازرگانيفعال هستند. 2-2- دربخشپالايشونمزدايي،اداره6شركتپالايشگازو یک مجتمع پالایشی (پارس جنوبی) برعهدهشركتمليگازايراناست. اينشركتهاوظيفهپالايشگازطبيعيوتزريقآنبهخطوطلولهانتقالگازرابرعهدهدارند. شركت پالايشگازعبارتندازبيدبلند یک،پارسيان،فجرجم،سرخونوقشم،ايلام،شهيدهاشمينژادومجتمع پالایشی پارسجنوبي 2-3- دربخشانتقالگاز،شركتانتقالگازايرانفعاليتدارد. تاسال1384،وظايفاينشركترامديريتپالايشوانتقالشركتمليگازايرانانجامميداد. ازسال1384 به بعدمديريتانتقالازنظرساختاريازبخشپالايشتفكيكشدهودرپايانسال1385بهشركتانتقالگازتبديلگرديد. شركتانتقالگازنگهداريوبهره برداری بیش از30هزاركيلومترخطوطانتقالگازكشوررابرعهدهدارد. اينشركتدرقالب مديريتهاوواحدهايستاديو10منطقهعملياتيوظيفهمهمدريافتگازطبيعيازمنابعتوليديومباديوارداتيوانتقالآنبهمباديمصرفوپايانههايصادراتيرابرعهدهدارد. 2-4- دربخشتوزيعگاز،31شركتتوزيعگازاستانيدر31استانكشورفعاليتمي كنند. اينشركتهاانشعابگازرابر،بهرهبرداريونگهداريخطوطلولهتوزيعگازرا برعهدهدارند. شركتهاي گازاستانيتحتنظارتمديريتگازرسانيشركتمليگازايران،گازرسانيبهشهرهاوروستاهاومراكز صنعتيونيروگاهيبزرگراانجاممي دهند. 2-5- شركتمهندسيوتوسعهگازايران،پسازتغييراتدرساختارسازمانيشركتمليگازايراندرسال1385ازادغامشركتمهندسيوساختمانگازبامديريتمهندسيواجرايطرح هاتشكيلگرديد. شركتمهندسيوتوسعهگازايرانبراساسنظاماجراييطرحهايصنعتنفتمسئولاجرايطرحهاي كلانشركتمليگازايرانميباشد. درحالحاضراينشركتمتوليانجامطرح های توسعه ای عمدهشامل طراحيوساختخطوطانتقالگاز،ايستگاه هايتقويتفشار،مراکز بهره برداری،توسعهپالايشگاه هاوسايرتأسيسات زيربناييميباشد. 2-6- شركتذخيرهسازيگازايراندراواخرسال1386تأسيسگرديد. اينشركتباهدفساماندهي،گسترشوتسريعفعاليتهايذخيرهسازيگازطبيعيدركشورايجادگرديدومسئوليتانجاممطالعاتواجرايپروژههايذخيره سازيراعهده دارشد. درحالحاضراينشركتفاز 1 مخازن ذخیره سراجه،شوريجه را انجام داده است. و جهت بهره برداری تحویل منطقه 3 عملیات انتقال گازو پالایشگاه شهید هاشمی نژاد داده است و درحالاجرايچندينپروژه ذخيرهسازيازجمله،يورتشا،نصرآباد،قزلتپه،مختار و....ميباشد. 2-7- شركتبازرگانيگازايرانيكيديگرازشركتهايفرعيشركتمليگازايراناستكهدرسال1387تشكيلگرديد.باتوجهبهتخصصيشدنتهيهوتداركاقلامسرمايهايومصرفيشركتمليگاز،مقياسوسيعنيازبهايناقلام،شركتبازرگانيگازايرانباهدفبررسيوانتخابروش هايمناسبواقتصاديجهتتهيهاقلامموردنيازوايجادوحدترويهويكپارچگيدراينفرآيندتشكيلشد .از زیر مجموعه های مهم این شرکت می توان به انبار شهید طاهری در اسلام شهر تهران اشاره نمود. 3- عملکرد شرکت ملی گاز ایران 3-1- زنجیره ارزش شرکت ملی گاز ایران : شکل زیر بخش های مختلف زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز کشور را نشان می دهد . همچنین در این نمودار بخش های مختلف زیر مجموعه هر یک از شرکت های اصلی زیر مجموعه وزارت نفت نشان داده شده است. همانگونه که در شکل مشاهده می شود از کل زنجیره ارزش گاز طبیعی که شامل ارزیابی و اکتشاف مخازن, توسعه میادین, بهره برداری از میادین و تولید گاز غنی, زیر مجموعه شرکت ملی نفت ایران قرار دارد . فرآورش گاز طبیعی, انتقال گاز, ذخیره سازی گاز, و توزیع گاز طبیعی زیر مجموعه شرکت ملی گاز ایران قرار دارد.