شاخه های طراحی گرافیک
امروزه با پيشرفت هنر گرافيک و گستردگى کاربرد آن در مقاطع مختلف اين هنر شاخه هاى متعددى از قبيل تصويرسازي، پوستر، طراحى آرم و نشانه، صفحه آرايي، طراحى حروف و بسته بندى که از هم متمايز هستند، را در بر میگيرد. همه اينها در مفهوم عمومى گرافيک جاى دارند و براى احاطه و آگاهى هر کدام از اين رشته ها بايد تجربه هايى در آن رابطه انجام داد تا به مهارت و کارآيى لازم رسيد.
__________________

تصویر سازی

شايد پرجاذبه ترين شاخه رشته گرافيک براى يک نقاش، تصويرسازى باشد. مصورسازى يا تصويرسازى يا ايلستراسيون، از گرايشهاى نقاشى در حيطهٔ گرافيک است. ايلستراتور با توجه به تکنيکهاى خاص اين رشته در زمينهٔ طراحى و نقاشى به موضوعاتى که به نوعى با گرافيک در ارتباط هستند، میپردازد، مانند طراحى کتاب کودک.
__________________

آرم، نماد، نشانه (علائم تجارى)

حروف يا علامتى که براى نمايش يک فعاليت يا يک شيء طراحى شده باشد، نماد است.
نماد ممکن است تصويرى يا انتزاعى باشد و در زمينهٔ فرهنگي، اجتماعي، سياسى يا تجارى بکار رود.
نشانه يا آرم بيان مفهوم يا شکل چيزى است که در قالب شکلى ديگر در ذهن متجلى میشود و آن را بايد روى کاغذ ثبت کرد و تماماً بيانگر چيزى است که عينيت پيدا کرده است.
طراحى نشانه، اصطلاحى براى هماهنگ سازى نيازهاى نشانهاي، مسيريابي، آموزشى و اطلاع رسانى براى استفاده در محيطهاى شهري، ساختمانها و مناسبتهاى مهمى چون نمايشگاهها است.
در طراحى نشانه، ريتم، فرم، تکنيک و قدرت اجرايى يکجا به نمايش در می آيد.
علامت تجاري، نشانهآى به شکل يک نماد يا حروف نشانه است که براى شناسايى يا وحدت بخشى به محصولات و خدمات و ... استفاده میشود.

__________________

صفحه آرایی
طراحي، ترسيم، پيشطرح کتاب، آگهى تبليغي، عنوان صفحه و ... که طراحى براى تعيين ظاهر و ارتباطات بين عناصرى چون تصاوير، عکس و متن تهيه می کند، صفحه آرايى است.
معمولاً تا پيش از انتخاب طرح نهايي، چندين نوع صفحه آرايى آماده می شود تا بهترين آنها از نظر اندازه، رنگ و ... توليد شود.
__________________

طراحی حروف

آرايش و تخصيص حروف در مرحله آماده سازى پيش از چاپ است که به چاپ از نوع فلزى (لترپرس) مربوط می شود.
براى انواع حروفچينى که با هر نوع سيستم حروفچينى انجام شده باشد، نيز طراحى حروف اطلاق می گردد.
اما طراحى حروف نوين رويکردى است در طراحى حروف که طى دههٔ ۱۹۲۰ و اوايل ۱۹۳۰ در اروپا شکل گرفت. طراحى حروف نوين بخش بسيار محسوس و مرئى مدرنيسم در طراحى گرافيک بحساب می آيد و تلفيقى است از آثار و نوشته هاى ويليام موريس و جنبه هايى از جنبشهاى معاصر هنرى مانند کوبيسم، فوتوريسم، دادا، دِاستيل و ساختگرايي.
اين رويکرد ريشه در روسيه و آلمان داشت و پيروانى در هلند، چکسلواکى و لهستان.
__________________

پوستر

در اواخر قرن نوزدهم ميلادى بر اثر تحولات مصورسازى و پيوند نزديکى که بين نقاشى و چاپ برقرار شده بود، پديدهٔ تازهاى موسوم به پوستر يا آفيش يا پلاکارد بوجود آمد.

پوستر بعنوان نوعى طرح گرافيکى به مقولهٔ نمايش و تبليغ تعلق دارد که در آن بايد تصوير و کلمات به شکل مختصر، مرتبط با يک مفهوم واحد و به يادماندنى باشند.
پيش از چاپ سنگي، پوسترها مانند کتاب به روش چاپ برجسته و با جوهر مشکى و گاه با قالبهاى چوبى چاپ مىشدند.
با گذشت چندين دهه از تاريخ ظهور عکاسي، اين امکان وجود نداشت که عکس را در ابعاد بزرگ و با شمار انبوه تکثير کنند. در اين دوره معمولاً نقاشان طرحهاى پوستر را نقاشى مىکردند. تصوير بصورت دستى بر سطح مستويى لوح چاپ منتقل مىشد. اين روش تا بعد از جنگ دوم جهانى هم رواج داشت.
پوسترهاى نمايشى اولين نمونه از آگهی هاى ديوارى بودند که ضمن تحول، اصول و قواعد پوسترسازى را پی ريزى کردند. اين آگهی ها مربوط به تماشاخانه هاى متعددى بود که در اروپا وجود نداشت. پوسترهاى مصور آن دوره علاوه بر تبليغ در مورد تماشاخانه ها، مغازه ها و حراج ها و وسايل حمل ونقل، در عرصهٔ تبليغ کتاب نيز رواج داشت. اين پوسترها در آن زمان فقط به رنگ سياه چاپ می شد. در حوزه هنر پوستر دههٔ آخر قرن نوزدهم آثار تولوزلوترک بيش از ديگران می درخشيد. پوستر رنگى مصور با نام ژول شره، هنرمند فرانسوى آغاز می شود .
هنرمندان پوستر اين دوره، آزادى زيبايی شناختى و جسارت خلاقانهاى را به نمايش گذاشتند، که با اولين تجليات اختراعات فنآورانه در توليد و تکثير آثار گرافيکى همراه شد.
ليتوگرافى در اواخر سدهٔ نوزدهم به هنرمند امکان داد تا سطوح بزرگ يکدست را چاپ کند و از رنگ بهره برد. و به طراح امکان داد تا حروفنگارى خاص خود را انجام دهد. اين کنترل بر چاپ آغاز طراحى گرافيک بود. بعدها فنآوری هاى عکاسى و رايانهاى در توليد و تکثير تصوير و متن نقشى اساسى يافتند.
رايجترين شيوه چاپ تا دهه ۱۹۶۰ به روش لترپرس بود (نوعى چاپ برجسته از قالبهاى فلزى فتوگراوور و حروف).
در دههٔ ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ نسل جديدى از طراحان شروع به استفاد ه از قابليتهاى رايانه کردند. طراحان گرافيک يکصد سال پس از آنکه هنرمندان رسانهٔ جديد ليتوگرافى را به خدمت خود در آوردند. فنآوری هاى نوين را براى تحت کنترل در آوردن توليد متن و تصوير بکار بردند.
همانطور که چاپ و مطبوعات يکباره در ايران رواج يافت، اشکال مختلف پوستر نيز بطور ناگهانى ظاهر و براى مقاصد مختلف مورد استفاده قرار گرفت. اولين پوسترهاى چاپ شده در ايران مصوّر نبوده و غالباً شامل اطلاعيه هاى دولتى و غيردولتى بود که در معابر و مجامع عمومى نصب مىشد. اين آگهی ها از هر نوع عناصر بصرى جالب تهى بودند. در سى و چند سال گذشته همراه با گسترش امکانات چاپ و آموزش هنر گرافيک در مدارس هنري، هنر پوستر جاى خاص خود را در ايران پيدا کرد.
توسعهٔ تبليغات براى کالاها و مؤسسات توليد و خدماتى و غيره موجب رواج پوسترهاى تجارى شد و به موازات آن پوسترهاى فرهنگى و هنرى نيز رواج يافت.
اکنون پوسترهاى متنوع که حاوى پيامهاى مذهبى و سياسى و فرهنگى مىباشند، سراسر شهر را پوشانده است. پوستر بدليل استفاده از عناصر بصري، نقش مهمى در القاى پيام دارد. اين عناصر بصرى با کادربندى و ترکيببندى مناسب عناصر موضوع و استفاده از نشانه ها و علائم ساده تصويرى قابليت انتقال سريعترى به آن می دهد.


__________________

بسته بندی
بسته بندیهاى مختلف، داراى خصوصيات متفاوتى هستند. به همين دليل بسته بندى را شاخهاى از علم اقتصاد و هنر مىدانند.
هماهنگى طرح بسته بندى با محتويات، نحوه نگهداري، نحوهٔ حمل ونقل امرى ضرورى است. بسته نه تنها بايد فرآورده را محفوظ نگه دارد، بلکه مصرف کننده را نيز بايد جلب کند و اطلاعات لازم را به او بدهد. و بايد بتوان فرآورده را از داخل آن به راحتى خارج کرد و موقعى که خالى شد بتوان پوشش هر بسته را از بين برد. علاوه بر اين زيبايى بسته باعث زيبايى محيط میشود. امروزه بسته بندى بيشتر با کاغذ صورت م گيرد.
بسته بندىها در انواع تجارى و صنعتى و دستى شامل جعبه هاى مقوايى تاشده، جعبه هاى سينی شکل، جعبه هاى لولهای شکل، لفافپيچ، جعبه هاى کاغذى انعطاف ناپذير و بسته بندیهاى انعطاف پذير است.
جعبه هاى تاشده براى هر نوع فرآيند چاپى مناسبند. و براى دارو، غذا، هديه، لوازم آرايشي، اسباببازى و لوازم خانه مناسب هستند.
جعبه هاى سينىشکل که از اشکال اصلى جعبه هاى تاشو هستند، در مواردى چون پاکت سيگار، سينى هادى نانوايي، جعبه بستني، پيتزا و جعبهٔ لباس بکار می روند.
جعبه هاى لولهاى شکل که بشکل تيوپ هستند، براى بسته بندى بطری ها و لوازم بهداشتى و آرايشى بکار می روند و اغلب در يکى از ديوارهها پنجره يا در دارند تا محصول ديده شود.
لفافپيچ نوعى بسته بندى براى اسباببازی ها، لوازم خانگى و محصولات منحنى است، که مستلزم پيچيدن لايهاى از پلاستيک به دور شيء موردنظر و حرارت دادن آن است.
جعبه هاى کاغذى انعطافناپذير، ظروفى سخت و دائمى هستند. اين جعبه ها امروزه در طرحها و پرداختهاى جديد و جالبى موجود می باشد و عمدتاً براى محصولات تجملي، لوازم آرايش، جواهرات و دوربين بکار می رود. مواد اوليه اين جعبه ها، مقوا و مواد پوشاننده است. از کاغذها و پارچه هاى متنوع نيز براى پوشاندن جعبه ها می توان استفاده کرد.
بسته بندىهاى انعطافپذير از قبل از تاريخ مورد استفاده بوده است. اشکال و فرمهاى بعدى آن شامل بسته بندى کاغذى است که بعدها در توليد انبوه توسط جرج وست کارخانه دار نيويورکى ابداع شد.
شناخت سلفون و گسترش لايه هاى پلاستيکى و زرورقهاى مخصوص و همچنين شيوه هاى پوششدار کردن باعث توسعه انواع گوناگون، مصارف تازهاى براى بسته بندى انعطاف پذير گرديد.
امروزه بزرگترين مصرف کننده بسته بندىهاى انعطافپذير، صنايع غذايى است. برخى از اين بسته ها که براى منجمد کردن، پختن، مخلوط کردن، محافظت کردن و ذخيره کردن مواد غذايى طراحى شدهاند، تأثير زيادى در صنايع غذايى بويژه در زمينه غذاهاى آماده دارند.


_______________