.gif)
تشریح ساختار میوه
میوه
میوه در اصطلاح گیاه‌شناسی معمولاً از رشد تخمدان به وجود می‌آید،اما در بسیاری از میوه‌ها بخشهای دیگر گل همراه با تخمدان رشد می‌کنند. چنین اندامهایی ممکن است قسمتی از پوشش گل (توت)، نهنج (توت فرنگی)، برگک (آناناس )، لوله گل همراه بانهنج (سیب)، یا محور بزرگ شده گل‌آذین (انجیر) باشند. اگر غیر از تخمدان بخشهای دیگری هم در تشکیل میوه شرکت داشته باشند، چنین میوه‌ای را کاذب گویند.
تشکیل میوه
بعد از لقاح، سلسله تغییراتی در کیسه جنینی رخ می‌دهد و بخشهای دیگر گل نیز تغییر می‌کنند. تخمدان رشد می‌یابد و بافت دیواره آن، ضمن تحولاتی، فرابر را به وجود می‌آورد که از سه لایه تشکیل شده است: لایه درونی به نام درون‌بر ، که متشکل از یک یا چند لایه یاخته است، در بعضی میوه‌ها ممکن است بسیار سخت (بادام) باشد، لایه میانی را میان‌بر گویند که از یک یا چند لایه یاخته تشکیل شده است و معمولاً شامل دستجات آوندی است، بخش بیرونی را برون‌بر گویند که از یک لایه یاخته‌های بشره‌ای تشکیل شده است. این لایه گاهی کوتینی و گاهی پوشیده از کرک است.
پارتنوکارپی
کلیه بخشهای گل، به‌ویژه تخمدان و تخمکهای درون آن، در اثر لقاح معمولاً تحریک می‌شوند. در بعضی گیاهان ممکن است میوه به‌طور معمول ولی بدون لقاح رشد کنند. چنین میوه‌ای ممکن است دارای دانه یا بدون آن باشد و این امر بستگی به پدیده پارتنوژنز (بکرزایی) و در نتیجه آن رشد جنین دارد. از طرف دیگر، در بعضی میوه‌ها، با وجود انجام عمل لقاح و رشد عادی میوه، تخمکها رشد نمی‌کنند و دانه در میوه دیده نمی‌شود. معمولاً اصطلاح پارتنوکارپی در صورتی به کار برده می‌شود که رشد میوه بدون لقاح بصورت گیرد. اما بدون بررسی دقیق نمی‌توان تعیین کرد که میوه حاصل پارتنوکارپی است یا نه. مثلاً در نوعی انگور بی‌دانه ، عمل لقاح انجام می‌گیرد ولی تخمکها رشد نمی‌کنند تا تبدیل به دانه شوند. توجه داشته باشید که رشد میوه معمولی دانه‌دار (گوجه فرنگی) بیش از رشد میوه بدون دانه است.
تقسیم‌بندی میوه‌ها
تقسیم‌بندی میوه‌ها با توجه به ویژگیهایی انجام می‌گیرد که عبارت‌اند از: 1) ساختار گل 2) ساختار تخمدان، 3) تعداد برچه‌های مادگی، 4) وضع فرابر (خشک یا آبدار)، 5) شکوفایی یا ناشکوفایی فرابر میوه رسیده 6) نحوه شکفتن میوه‌های شکوفا، 7) نقش سایر قسمتهای گل به ویژه کاسبرگها و نهنج در تشکیل میوه.
میوه گیاهان اصولاً دو نوع‌اند:
1ـ میوه‌های ساده: که از رشد یک تخمدان حاصل می‌شوند و ممکن است از یک یا چند برچه به وجود آیند. این میوه‌ها خشک (شکوفا یا ناشکوفا) یا آبدارند.
2ـ میوه‌های مرکب: که ممکن است از رشد چند تخمدان در یک گل به وجود آیند، مانند توت فرنگی و تمشک، و یا اینکه از رشد چند تخمدان موجود در چند گل حاصل شوند، مانند توت
میوه‌های ساده
فرابر میوه‌های ساده هنگام رسیدن ممکن است گوشتی یا آبدار باشد که بخش عمده آن را یاخته‌های زنده پارانشیمی تشکیل می‌دهند. با این حال فرابر نیز ممکن است پس از رسیدن خشک باشد، در این صورت یاخته‌های آن بیجان و اسکلرانشیمی بوده و دارای دیواره‌های چوبی و یا چوب پنبه‌ای هستند. با توجه به این مطالب، میوه‌های ساده به دو گروه: میوه‌های خشک و آبدار تقسیم می‌شوند.
میوه‌های خشک
این میوه‌ها، عموماً فرابر خشک دارند که ممکن است بعد از رسیدن، چرم مانند یا کاغذی یا چوبی شوند. اگر این میوه‌ها پس از رسیدن بشکفند و دانه‌ها بیرون بریزند، آنها را شکوفا می‌نامند. و در صورتی که باز نشوند و دانه‌ها درون فرابر باقی بمانند، آنها را ناشکوفا گویند.
میوه‌های نیام
این نوع میوه، که تقریباً از ویژگیهای همه گیاهان تیره نخود است، از یک برچه تشکیل شده است و پس از رسیدن به وسیله دو شکاف در امتداد دو درز باز می‌شود. در لوبیا و نخود، تخمک در وسط غلاف که همان فرابر است قرار دارد. نیام ممکن است به صورت مارپیچ درآید یا ناشکوفا باشد (یونجه) میوه بادام زمینی نیام است و بخش خوراکی همان دانه‌های درون آن است.
میوه‌های برگه
این نوع میوه از یک برچه تشکیل شده است و پس از رسیدن به وسیله یک شکاف در امتداد یک درز باز می‌شود، مانند زبان در قفا، تاج الملوک ، ماگنولیا و خربق.
میوه‌های کپسول
میوه از رشد تخمدانی دو یا چند برچه‌ای حاصل می‌شود که ممکن است زبرین یا زیرین باشد. در هر برچه چند دانه وجود دارد. باز شدن میوه‌های کپسول به طرق مختلف صورت می‌گیرد:
الف) به وسیله شیار طولی در امتداد درز برچه، مانند لاله، زنبق، تاتوره
ب) به وسیله سوراخهایی در نزدیکی انتهای برچه‌ها، مانند خشخاش
ج) به وسیله شیاری عرضی در وسط میوه به صورت سرپوش، مانند بارهنگ
میوه‌های خورجین
این نوع میوه از دو برچه تشکیل شده است که پس از رسیدن با چهار شکاف طولی باز می‌شود و دیواره میانی (تیغه) که دانه‌ها به دو طرف آن متصل‌اند باقی می‌ماند. این نوع میوه از ویژگیهای گیاهان تیره شب بوست. میوه تربچه نوع ویژه‌ای از خورجین است که ناشکوفاست.
میوه‌های خشک ناشکوفا
گندمه ـ این میوه یک دانه دارد که پوست آن کاملاً به فرابر چسبیده است. این نوع میوه از ویژگیهای گیاهان تیره غلات (گندم، جو، برنج) است
فندقه ـ فندقه میوه‌ای تک دانه‌ای است که فرابر سخت در اطراف آن قرار دارد و به آسانی از دانه جدا می‌شود.
فندقه بالدار ـ در این نوع میوه دیواره تخمدان در یک طرف رشد جانبی کرده و به صورت زایده‌ای بال مانند درمی‌آید. وجود این زائده‌ها در انتشار و پراکندگی میوه نقش مهمی دارد.
شیزوکارپ ـ نوعی میوه فندقه‌ای است که از تخمدانهایی با برچه‌های به هم چسبیده به وجود آمده و هر خانه آن هنگام رسیدن به فندقه‌ای تبدیل می‌شود که از خانه‌های مجاورش تقریباً به‌طور کامل جدا می‌گردد.
میوه‌های آبدار
شفت- این میوه‌ها با درون برچوبی یا غضروفی از میوه‌های نوع سته تمیز داده می‌شوند. دو نوع میوه شفت وجود دارد:
الف) شفتهای تک دانه‌ای ـ این میوه‌ها از یک تخمدان یک برچه‌ای، دارای یک یا چند تخمک به وجود می‌آیند، مانند گوجه، گیلاس،
ب) شفتهای چند دانه‌ای ـ این میوه‌ها معمولاً از تخمدانهای چند حجره‌ای حاصل می‌شوند که در هر حجره آنها یک هسته تک دانه‌ای یا چند دانه‌ای وجود دارد.
سته- این نوع میوه از یک تخمدان مرکب به وجود می‌آید. میان‌بر و درون‌بر میوه آبدار است و دانه‌ها را در میان می‌گیرد.
میوه‌های مرکب
میوه‌های مرکب از رشد برچه‌های فراوانی که همه بر روی محور یک گل یا نهنج مشترک قرار دارند، یا از رشد مجموعه‌ای از گلهای مختلف به وجود می‌آیند. به عبارت دیگر، گل‌آذین کامل به میوه تبدیل می‌شود. میوه‌های مرکب اغلب گوشتی و کاذب‌اند و بر اساس منشأ به دو گروه تک گلی و چندگلی تقسیم می‌شوند.
منبع
http://zest.persianblog.ir/post/75/
دوست عزیز، به سایت علمی نخبگان جوان خوش آمدید
مشاهده این پیام به این معنی است که شما در سایت عضو نیستید، لطفا در صورت تمایل جهت عضویت در سایت علمی نخبگان جوان اینجا کلیک کنید.
توجه داشته باشید، در صورتی که عضو سایت نباشید نمی توانید از تمامی امکانات و خدمات سایت استفاده کنید.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (Bookmarks)