سگ آبی (سرده: بیدَستَر) جانوری است، شبزی، نیمهآبزی و جونده. سگهای آبی و همچنین بیدَستَرها دارای دو گونهٔ زیستیاند، گروهی از آنها سگهای آبی آمریکای شمالی نام دارند و بومی همان منطقهاند (بیدَستَرهای کانادایی) و گروه دیگر سگهای آبی اوراسیاییاند. سگهای آبی به دلیل ساخت سد، کانال و خانه بسیار پرآوازهاند. آنها پس از کاپی بارا در جایگاه دومین جوندهٔ بزرگ قرار میگیرند. یک گروه از آنها معمولاً به ساخت یک یا دو سد میپردازند تا آب ساکن و عمیق ایجاد کرده باشند تا بوسیلهٔ آن هم خانوادهٔ خود را از دسترس شکارچیان دور نگه داشته باشند و هم بتوانند غذا و مواد مورد نیاز برای ساخت خانه را در آن آب شناور کنند و به آسانی جابجا کنند. جمعیت سگهای آبی آمریکای شمالی زمانی بیش از ۶۰ میلیون بود اما از سال ۱۹۸۸ جمعیت آنها به ۶ تا ۱۲ میلیون رسید، این کاهش شدید جمعیت به دلیل شکار بیش از اندازهٔ آنها به خاطر خزهای پوستشان و یا غدههای بدنشان بود؛ از آنها در تهیه عطر و برخی کاربردهای پزشکی استفاده میشود. از آنجایی که این جانوران به بریدن درختها و ایجاد آبراههها میپردازند، شکار بیرویهٔ آنها میتواند بر دیگر جانوران آن زیستگاه نیز اثر بگذارد.[۱]
سگ آبی جانور ملی رسمی کشور کانادا از سال ۱۹۷۵ به این سو است.[۲]
عمومی ویرایش
سگهای آبی به دلیل ویژگیهایی که دارند بسیار شناخته شدهاند، آنها بر روی رودخانهها و جریانهای آب سد میزنند و در آبگیری که خود ساختهاند خانه میسازند. از آن جایی که جابجایی مواد لازم برای ساخت خانه در سطح زمین برای آنها مشکل است، آنها کانالهایی را میسازند تا از راه آنها مواد خام ساخت خانه را جابجا کنند.[نیازمند منبع] آنها دندانهای جلوی قدرتمندی دارند که از آنها برای بریدن درختان برای ساخت خانه و یا بریدن دیگر گیاهان برای خوراک استفاده میکنند. در صورتی که آبگیر مناسبی وجود نداشته باشد، سگهای آبی مجبورند نخست یک سد و بعد خانهٔ خود را بسازند. آنها برای ساخت خانه اول ستونکهای عمودی را نصب میکنند و بعد فضای خالی میان آنها را با نصب افقی (متقاطع) شاخههای درختان پر میکنند، آنگاه باز اگر فضای خالی میان شاخهها وجود داشت آن را با مخلوطی از گِل و علف پر میکنند تا زمانی که اندازهٔ کافی آب وارد آبگیر سد آنها بشود و آب خانشان را احاطه کند.
استخوانبندی یک سگ آبی
نمایش استخوان بندی یک سگ آبی در موزه استخوانشناسی اوکلاهما
یکی دیگر از رفتارهای ویژهٔ این جانور، عملکرد آنها در هنگام ترس و روش هشدار دادن آنها به دیگران است: هرگاه یکی از سگهای آبی شناگر بترسد و احساس خطر کند به سرعت به درون آب شیرجه میزند و با دم پهنش به شدت بر روی آب میکوبد به گونهای که در فاصلهٔ دوری در زیر آب و روی آب صدایش قابل شنیدن باشد، با این کار دیگر سگهای آبی که در آن نزدیکی هستند با خبر میشوند. هرگاه یکی از سگهای آبی اعلام خطر کند دیگران به محض آگاهی به سرعت به درون آب شیرجه میزنند و تا مدتی به یکدیگر نزدیک نمیشوند. سگهای آبی بر روی زمین بسیار کندند ولی درمقابل شناگران ماهری اند و میتوانند تا ۱۵ دقیقه زیر آب دوام بیاورند.
این جانور گیاهخوار است. درختان مورد علاقهٔ آن عبارتند از: بید مجنون، توسکا، توس، افرا، گیلاس و چند گونه از صنوبر (Populus sect. Argiros و Populus tremuloides). همچنین سگهای آبی از نیلوفر آبی، گیاهان کف آبگیر و زنبق زرد (sedge) نیز تغذیه میکنند.[۳]
سگهای آبی خواب زمستانی ندارند. آنها در میان ستونکهای آبگیرشان، تکههای چوب و علف را برای خوردن ذخیره میکنند. بعضی از ستونکهای آنها از سطح آب بیرون میزند، این کار باعث میشود تا در زمستان برف بر روی این ستونکها جمع شود و آب درون و دور ستونکها و درنتیجه غذایی که آنجا نگهداری میکنند یخ نزد همچنین فضایی برای سگهای آبی است که بتوانند از زیر آب بیرون بیایند و نفس بکشند.
فسیلهای به جای مانده از سگهای آبی در میان کودهای گیاهی و دیگر مواد تهنشینی سطحی در بریتانیا و منطقههای قارهای اروپا پیدا شدهاند. مناطقههای بریتانیا و سیبری در دورهٔ پلیستوسن تشکیل شدهاند، این فسیلها ی بجای مانده، خود نشان دهندهٔ سرده سگهای آبی غول پیکر اند.
میان انگشتان پای عقب سگ آبی، پرده وجود دارد و انگشتان با این پردهٔ نازک به هم وصل اند. دم آنها نیز پهن و زبر است. توان بینایی آنها ضعیف است اما درمقابل شنوایی، بویایی و لامسهٔ بسیار خوبی دارند. دندانهای آنها نیز همواره درحال رشد است به همین دلیل در اثر جویدن چوب دچار فرسایش نمیشود.[۴] مینای چهار دندان جلویی آنها از مادهٔ سخت نارنجی رنگی تشکیل شدهاست که در جلو قرار دارد و زیر آن عاج دندان قرار دارد که لایهای نرمتر است. شکل دندانهای جلوی آنها که شبیه اسکنه است بوسیلهٔ خود آنها ایجاد شدهاست، سگهای آبی با دندان زدن به سطوح مختلف به دندانهای خود شکل مناسب را میدهند.
این جانوران همواره رشد میکنند در میان آنها وزن ۲۵ کیلوگرم (۵۵ پوند) بسیار رایج است. جنس مادهٔ آنها به بزرگی جنس نر هم سن خود و گاهی بزرگتر نیز است که این موضوع در میان پستانداران معمول نیست. سگهای آبی در محیط وحشی خود تا ۲۴ سال عمر میکنند.
علاقه مندی ها (Bookmarks)