چند وقت پیش یکی از دوستان در خصوص انتخاب زبان برنامه نویسی وب از بنده سئوالاتی پرسید که بنده هم با جستجویی که انجام دادم این مطلب را نوشتم و در اختیار دوستان قرار می دهم ، امیدوارم مورد توجه شما قرار بگیرد. امروزه هر کسی که به دنبال آموزش برنامه نویسی وب و مخلفات آن می رود ناخودآگاه دو گزینه به گوشش می رسد که معمولا بین این دو گزینه بایستی یکی را برای شروع برنامه نویسی تحت وب انتخاب کند و آن را بصورت حرفه ای ادامه دهد.

یکی از این اسامی PHP و دیگری ASP.NET و مشتقات آن است. یکی از مهمترین مشکلاتی که در انتخاب یکی از این زبان های برنامه نویسی وب وجود دارد این است که مقایسه درستی بین این دو زبان بصورت جامع و به زبان فارسی وجود ندارد ، شما کافیست تفاوت بین زبان ASP.Net و PHP را در اینترنت به فارسی جستجو کنید ، مشاهده می کنید که اکثر وب سایت ها با رویکرد طرفدارانه مقایسه خود را انجام داده اند یا فقط یه ترجمه یک متن خارجی کفایت کرده اند ، اگر شخصی آموزش asp.net دیده باشد است به طرفداری از این زبان برنامه نویسی و کوبیدن زبان برنامه نویسی PHP پرداخته است و برعکس همین مورد هم برای برنامه نویسان PHP وجود دارد. یعنی اگر آموزش php دیده باشد، به Asp.net پشت خواهد کرد.


ما، ابتدا به معرفی ASP و PHP می پردازیم و سپس ملاک هایی که می توان برای مقایسه این دو زبان عنوان کرد را با هم مقایسه می کنیم و در نهایت به یک نتیجه کلی می رسیم که قطعا این نتیجه کلی طرفداری از زبان برنامه نویسی خاصی نخواهد بود و انتخاب اصلی با شما خواهد بود .قبل از اینکه انتخابی انجام دهید می خواهیم تفاوت بین این دو زبان برنامه نویسی را برای شما تشریح کنیم تا در انتخاب میان اینها دچار مشکل نشوید. هر دو زبان برنامه نویسی تحت PHP و ASP.NET در واقع زبان های اسکریپت نویسی سمت سرور یا در اصطلاح فنی Server Side Scripting هستند که برای طراحی وب سایت های داینامیک مورد استفاده قرار می گیرند. صفحات وب داینامیک ابتدا درخواست کلاینت را در سمت سرور پردازش کرده و در نهایت پس از هر بازدید کاربر نتیجه را به سمت کاربر ارسال می کنند. انتخاب بین این دو زبان اسکریپت نویسی بستگی به مواردی از قبیل اندازه و بزرگی وب سایت ، قابلیت های توسعه وب سایت ، هزینه های هاستیگ وب ، هزینه های پشتیبانی و زمان پیاده سازی و بسیاری دیگر از مواردی از این قبیل دارد که در ادامه به بررسی اکثر این موارد خواهیم پرداخت.

سعی خواهیم داشت که در انتخاب آموزش php و یا آموزش asp.net مسیر را برای شما روشن کنم.
معرفی زبان : زبان برنامه نویسی وب ASP یا ASP.NET چیست ؟


ASP مخفف کلمه Active Server Pages است و یک محصول منحصر به فرد برای شرکت مایکروسافت به حساب می آید ، این زبان برنامه نویسی اکنون منسوخ شده است و جای خود را به زبان اسکریپت نویسی ASP.NET داده است. در همینجا به این نکته اشاره کنم که در واقع ASP.NET یک زبان برنامه نویسی نیست بلکه یک تکنولوژی برنامه نویسی وب با استفاده از دات نت است، شما می توانید با #C یا #F یا زبان های برنامه نویسی دیگر دات نت ASP.NET بنویسید ، اما با توجه با اینکه شما به عنوان یک زبان بیشتر با این محصول آشنا هستید ما در این سری مقالات از ASP.NET به عنوان یک زبان برنامه نویسی یاد می کنیم. بیشتر شرکت های و سازمان های بزرگ برای نرم افزارهای تحت وب خود از این زبان برنامه نویسی استفاده می کنند. نرم افزاری که بیشترین هماهنگی با این زبان برنامه نویسی را دارد به عنوان Microsoft Visual Studio شناخته می شود که در واقع محیط برنامه نویسی مایکروسافت محسوب می شود.

در این نرم افزار قابلیت های بسیار زیادی برای برنامه نویسی بصورت پیشفرض قرار گرفته اند که کار برنامه نویسی را برای برنامه نویسان بسیار راحت می کند. معمولا تعداد خط های کدی که باید برای یک برنامه به زبان ASP.NET نوشته بشود نسبت به محصولات مشابه کمی بیشتر است که همین دلیل می تواند تا حدودی باعث زمانگیر بودن کدنویسی در این زبان برنامه نویسی برای فعالیت های پیچیده شود. در صورتیکه تغییری در هر خط کد از این زبان برنامه نویسی انجام شود به ناچار کل برنامه بایستی مجددا کامپایل شود ، بنابراین زمان برنامه نویسی تا حدودی افزایش می یابد.وب سروری که با این زبان برنامه نویسی هماهنگ است صرفا وب سرور شرکت مایکروسافت که همان IIS است می باشد و معمولا به عنوان پایگاه داده نیز در این نوع زبان برنامه نویسی از Microsoft SQL Server استفاده می شود.





درست است که ASP.NET و IIS هر دو نرم افزارهایی رایگان هستند اما شما برای لایسنس ویندوز بایستی پول پرداخت کنید و از طرفی نرم افزار Visual Studio نیز نرم افزار ارزان قیمتی نیست. پشتیبانی زبان برنامه نویسی ASP.NET توسط وب سایت و مرجعی به نام MSDN انجام می شود که مخفف کلمه Microsoft Software Developer Network می باشد. پیشرفت ها و توسعه هایی که در این زبان برنامه نویسی انجام می شود توسط بازخوردها و تجاربی است که کاربران این محصول به وب سایت این شرکت اطلاع می دهند و همین موضوع باعث ارائه نسخه های جدیدتر این زبان برنامه نویسی با امکانات جدید می شود. ASP.NET تحت برند مایکروسافت است و این یعنی بسیاری از زبان ها یا Platform های دیگر را پشتیبانی نمی کند اما در این حین به شما امکانات بسیار ساده ای برای شروع برنامه نویسی می دهد ، ماژول های آماده و محیطی ساده و رابط کاربری آسان برنامه نویسی را برای کاربران لذت بخش می کند. توجه کنید که یکی از مشکلاتی که در دنیای برنامه نویسی به این زبان برنامه نویسی وارد می شود هزینه ای است که برای خرید نرم افزارهای آن صرف می شود ، اما با توجه به اینکه ما در ایران هستیم و هیچ هزینه ای برای خرید این نرم افزارها نمی کنیم ، ASP.NET می تواند گزینه مناسبی برای برنامه نویسی وب باشد. البته این نکته را هم متذکر می شوم که این قسمت ترجمه از یک وب سایت خارجی بود و تنها به عنوان معرفی استفاده شده است قطعا در ادامه بیشتر با این مواردی که ذکر کردیم آشنایی پیدا خواهید کرد. به هرحال امروزه در طراحی سایت از asp.net به جای asp استفاده می شود.

معرفی زبان : زبان برنامه نویسی وب PHP چیست ؟


PHP مخفف کلمه PHP Hypertext Preprocessor است و یک نرم افزار یا بستر برنامه نویسی متن باز و رایگان است که توسط شخصی به نام رزموس لردورف در سال 1995 طراحی و ایجاد شد. یکی از نکات مهمی که در خصوص برنامه نویسی به زبان PHP وجود دارد این است که این زبان وابسته به هیچ Platform خاصی نیست و می توان آن را بر روی هر سیستمی عاملی اجرا و استفاده کرد. شرکت های متوسط و کوچک بیشتر از این زبان برنامه نویسی در دنیا استفاده می کنند زیرا هزینه توسعه و همچنین هزینه هاستینگی که در اینترنت دارد بسیار ارزان است. بسیاری از ابزارهای رایگان برای توسعه دهندگان این زبان برنامه نویسی بصورت رایگان در اینترنت وجود دارد که به برنامه نویسان PHP این امکان را می دهد که بتوانند براحتی با آنها برنامه بنویسند.




زمانیکه بحث زمان تولید پیش می آید با توجه به اینکه معمولا در پروژه های پیچیده تعداد خطوط کد PHP کمتر از ASP.NET است زمان کمتری برای پیاده سازی لازم است. PHP را می توانید بر روی هر سروری که بتواند از HTML پشتیبانی کند اجرا و استفاده کنید و معمولا پایگاده داده ای که برای نرم افزارهای تحت PHP استفاده می شود پایگاده داده رایگان MySQL است که متن باز نیز می باشد. هزینه هاستینگ PHP با توجه به قابلیت استفاده این زبان از لینوکس به عنوان یک سرور رایگان ارزانتر از نمونه ویندوزی است. توسعه ، پیشرفت و ارتفاء این زبان برنامه نویسی نیز بر اساس بازخوردهایی است که در تالارهای گفتمان آنلاین و مجامعی که برای این مورد در نظر گرفته شده اند انجام می شود. البته این نکته را هم متذکر می شوم که این قسمت ترجمه از یک وب سایت خارجی بود و تنها به عنوان معرفی استفاده شده است قطعا در ادامه بیشتر با این مواردی که ذکر کردیم آشنایی پیدا خواهید کرد. علاوه بر آن، آموزش php و آموزش طراحی سایت با php نسبت به آموزش طراحی سایت با asp.net ساده تر است.

ملاک های انتخاب یک زبان برنامه نویسی وب چیست ؟


اگر از دانشجویان شبکه و امنیت سئوال کنید حتما این مورد را به شما می گویند که به هیچ عنوان بصورت کلی نمی توانیم بگوییم فلان چیز خوب است یا فلان چیز بد است ، برای تعیین خوبی یا بدی چیزی بایستی شما دارای ملاک یا فاکتور باشید در غیر اینصورت مقایسه یا انتخاب شما غیرفنی و از روی تعصب یا نادانی خواهد بود. در خصوص انتخاب زبان برنامه نویسی هم همینطور است ، شما بایستی بدانید ملاک های شما برای انتخاب یک زبان برنامه نویسی وب چیست ؟ صرفا به دلیل اینکه فردی بگوید زبان برنامه نویسی PHP بهتر است زیرا وی برنامه نویس PHP است و یا بر عکس برای برنامه نویسان ASP.NET ، شما نباید انتخاب انجام دهید. بنابراین مقایسه و انتخابی درست است که بر اساس ملاک و فاکتور و بدور از تعصب باشد. تکنولوژی مورد استفاده ، سادگی کار یا سهولت کاربری ، وابستگی به Platform ، امنیت ، سرعت و کارایی در اجرا ، ابزارها و رابط های کاربری ، سرعت توسعه ، منابع آموزشی و یادگیری ، پشتیبانی ، بازار کار ، هزینه و بحث بهینه سازی برای موتورهای جستجو می تواند مهمترین ملاک ها برای تعیین برتری یک زبان برنامه نویسی تحت وب می باشد که در ادامه به بررسی تک تک این موراد برای مقایسه ASP.NET و PHP خواهیم پرداخت.



فاکتور اول : تکنولوژی مورد استفاده در ASP.NET بهتر است یا PHP ؟


زبان برنامه نویسی PHP در اصل و ماهیت برای نوشتن اسکریپت های وب ایجاد شد و هدف اصلی آن کاهش پیچیدگی های برنامه نویسی های وب ای مانند Perl و CGI بود. PHP برای این ایجاد شد که این امکان را ایجاد کند که افراد تازه وارد به دنیای برنامه نویسی وب نیز بتوانند در این حوزه شروع به فعالیت کنند و به همین دلیل بیشتر کارهای ساده و طراحی های وب سایت های کوچک با این زبان برنامه نویسی وب شروع شد و اکثرا در اوایل برنامه نویسان حرفه ای از این زبان استفاده نمی کردند. اما به مرور زمان با توجه به گسترش روزافزون نرم افزارهای Open Source و استفاده بیشتر از زبان Open Source ای به نام PHP حرکت رو به جلوی این زبان بسیار سریع صورت گرفت. یکی از مشکلاتی که به این زبان گرفته می شد عدم وجود توابع زیاد و همچنین دستورات کم بود که با گستردگی استفاده از PHP به مرور این موانع و مشکلات برطرف شد و امروزه می توان با PHP توابع و کارهای تقریبا پیچیده ای را برنامه نویسی کرد. PHP یک زبان مفسری است یعنی در هر بار اجرا بایستی کد توسط وب سرور خط به خط اجرا و نتیجه نمایش داده شود.یکی از مشکلاتی که به PHP برنامه نویسان می گیرند این است که اگر شخصی بتواند به سرور لینوکسی یا آپاچی شما دسترسی پیدا کند ، با توجه به اینکه کدهای شما بصورت کامپایل نشده و Open Source روی سرور قرار دارند می توانند به آنها دسترسی پیدا کنند ، این مشکل در ASP.NET وجود ندارد زیرا برنامه قبل از اجرا به فایل های DLL کامپایل می شود و باعث عدم نمایش کد به مهاجم می شود ، این مشکل را PHP با معرفی تکنولوژی رمزنگاری به نام Zend حل کرد تا بتواند کدهای PHP را Encode کند و دیگر نگران این مسئله نباشد.





در ابتدا PHP از شیء گرایی پشتیبانی نمی کرد اما به مرور این قابلیت به یکی از قدرت های این زبان تبدیل شد . تکنولوژی کاربردی این زبان بیشتر برای نوشتن و اجرا کردن اسکریپت های وب برای اجرا در سیستم عامل های Open Source ای مانند یونیکس و لینوکس استفاده می شود. البته یکی از خرده هایی که به PHP گرفته می شود این است که هنوز تا حدودی نقص های اولیه خود را در خصوص شیء گرایی دارد و به گفته برخی برنامه نویسان خاصیت های حرفه ای شیء گرایی در این زبان برنامه نویسی دیده نشده است. یکی از قدرت های بی بدیل PHP عدم وابستگی به Platform خاص است ، یعنی برنامه هایی که با زبان PHP نوشته می شوند براحتی قابل اجرا بر روی هر سیستم عاملی از جمله ویندوز هستند . اما ذاتا تکنولوژی برنامه نویسی وب PHP مبتنی بر یک ساختار است که به آن در اصطلاح فنی LAMP می گویند. LAMP مخفف کلمات Linux به عنوان سیستم عامل ، Apache به عنوان وب سرور ، MySQL به عنوان پایگاه داده و در نهایت PHP به عنوان زبان برنامه نویسی می باشد. بنابراین اکثر افرادی که به برنامه نویسی وب PHP می پردازند با این ابزارهای کاملا رایگان آشنا هستند.






فاکتور دوم : برنامه نویسی با ASP.NET ساده تر است یا PHP ؟


بحث سادگی کار با یک محیط برنامه نویسی بستگی به موارد مختلفی دارد که از جمله آنها می توان به اندازه پروژه ای که می خواهیم انجام دهیم اشاره کرد. در وهله اول باید بگوییم که آموزش php قطعا برای شروع ساده تر از برنامه نویسی به زبان ASP.NET است اما برای برنامه نویسی اسکریپت های چند خطی یا وب سایت های کوچک نه برای نوشتن Web Application های بزرگ و سازمانی و یا اتوماسیون های اداری پیچیده ، اگر می خواهید صرفا یک وب سایت یا یک CMS یا یک Web Application ساده و دارای پیچیدگی های کم بنویسید . در بتدای امر آموزش php نسبت به آموزش asp.net ساده تر است . هرچند هم آموزش php و هم آموزش asp.net در سطح اینترنت به وفور یافت می شود اما وجود حجم زیادی از آموزش php در این مدت زمان کم، نشانه ای بر استقبال از این زبان است.

برای شروع آموزش PHP بهترین گزینه است . شما با استفاده از هر ویرایشگر متنی قادر به نوشتن کدهای PHP هستید که این خود یکی از مزایای اصلی این زبان برنامه نویسی وب می باشد . متاسفانه PHP ویرایشگر و ابزار مشخصی برای کدنویسی ندارد ، شرکت های مختلفی در اینترنت ابزارهای مختلفی برای استفاده برای کدنویسی این محصول ارائه داده اند که این خود یک عدم تمرکز برای برنامه نویسی PHP را ایجاد می کند. هرچند php نبت به asp.net بسیار کم سن و سال تر است، اما فیلم آموزشی طراحی سایت با استفاده از php به وفور در سطح اینترنت یافت می شود.

اما اگر قصد برنامه نویسی Web Application هایی در سطح Enterprise دارید ترجیجا ASP.NET را انتخاب کنید. هدف اصلی و ماهیت واقعی زبان ASP.NET که همانطور که گفتیم یک Platform به حساب می آید نوشتن Web Application های بزرگ و دارای فرم ها و اطلاعات ورودی و پیچیدگی های زیاد است ، برای کسانی که به برنامه نویسی کردن در محیط های گرافیکی عادت دارند این زبان بسیار بهتر است ، در ASP.NET شما در قالب استفاده از ابزارهای گرافیکی براحتی می توانید تولید کد داشته باشید و همچنین با استفاده از فرم های آماده یا همان Web Form ها می توانید براحتی به بانک های اطلاعاتی و ماهیت های مختلف اطلاعات و جدول ها بصورت گرافیکی دسترسی پیدا کنید بدون اینکه نیاز به کد نوشتن داشته باشید ، ASP.NET بصورت خودکار با ماژول هایی که در اختیار دارد این کدها را برای شما ایجاد می کند. در کنار اینها فریم ورک .NET برخی از موارد مانند Caching ، احراز هویت و بسیاری دیگر از این مسائل را به خودی خود انجام می دهد .توابع ASP.NET اینقدر زیاد است که تقریبا شما را از استفاده کردن از توابع خارجی در برنامه نویسی خود بی نیاز می کند. تمامی کارهایی که قرار است شما در ASP.NET انجام دهید در یک محیط یکپارچه یا بهتر بگوییم یک ابزار قدرتمند به نام Microsoft Visual Studio انجام می شود که طبیعتا سادگی های کار گرافیکی در محصولات مایکروسافت به خوبی در این نرم افزار نیز دیده می شود.