مکانیسم عملکرد سیستم ایمنی طیور

[Dr.vet]

مکانیسم عملکرد سیستم ایمنی طیور در صنعت طیور ناگزیر از محافظت پرندگان علیه طیف وسیعی از بیماریها می باشیم پاسخگویی به این سوال که چرا پرندگان قادر به محافظت از خود نیستند؟ آسان نبوده و باید ابتدا از پیچیدگی سیستم ایمنی طیور آگاهی یابیم. سیستم ایمنی جوجه شامل بورس فابریسیوس، تیموس، مغز استخوان، طحال، غده هاردین، لوزه های سکومی،گره های لنفاوی اولیه می باشد اعمال اصلی سیستم ایمنی به وسیله سلولهای تخصص یافته یعنی لنفوسیت ها که به وسیله سیستم رتیکولواندوتلیال حمایت می شوند، انجام می شود. سیستم ایمنی با سلولهای دودمان لنفوسیت ها که در خلال اولین هفته انکوباسیون کیسه زرده جنین منشأ می گیرند آغاز می گردد سلولهای دودمان به تیموس و بورس فابریسیوس مهاجرت می کنند این سلولها در تیموس به صورت سلولهایTو در بورس فابریسیوس به صورت سلولهایBبالغ می گردند تیموس و بورس فابریسیوس به عنوان بافتهای لنفاوی مرکزی تلقی شده و فراهم اورنده سلولهایBوTبرای سایر ساختمانهای لنفاوی می باشد2یا3 روز قبل از خروج جوجه از تخم سلولهایTشروع به ترک تیموس می کنند آزاد شدن سلولهایTاز تیموس تا مرحله بلوغ جنسی ادامه می یابد سلولهایBتقریبا از روز پانزدهم انکوباسیون مهاجرت از بورس را آغاز می کنند مهاجرت اصلی سلولهایBقبل از سن9هفتگی به وقوع می پیوند دو فعالیت بورس قبل از بلوغ جنسی از بین می رود متعاقب فرایند بلوغ سلولهایTوBدر تیموس و بورس از هر یک از دو نوع سلولهای فوق الذکر در سایر اعضا لنفاوی بذرافشانی می گردد علاوه براین هرکدام از این دو نوع سلول در جریان خون به گردش در می آیند مقدار لنفوسیت هایTوB در جریان خون به ترتیب 70و 30درصد می باشد.
ایمنی سلولی
سلولهایTبالغ یک سیستم شناسایی آنتی ژن را بوجود آورده و همچنین دارای توانایی ژن را بوجود آورده و همچنین دارای توانایی تولید برخی مواد می باشد که در ایمنی سلولی نقش مهمی ایفا می کنند در ضمن، لنفوسیت هایTدر فعال ساختن لنفوسیت هایBدخیل هستند به دنبال عفونت سلولهایTبا تولید مواد زیر به آن پاسخ می دهد:
-1سلولهای خاطره ای
2- سلولهای عمل کننده اختصاصی
3- سلولهای مهار کننده
سلولهایBبالغ تا حدود سن8هفتگی به مهاجرت خود از بورس به سایر اعضا لنفاوی ادامه می دهند سطح سلول Bدر زمان خروج از بورس با آنتی بادیهای غیر اختصاصی پوشیده شده است پاسخ این سلولها در برابر عفونت تولید دو نوع سلول می باشد:
-1سلولهای خاطره ای
-2سلولهای تولید کننده آنتی بادی
آنتی بادی تولید شده در پاسخ اولیه علیه عفونت از نوعIgmمی باشد وبه دنبال آنIgGتولید می شود در صورت تکرار عفونت توسط عامل عفونی مشابه عمده ترین آنتی بادی تولید شده از نوعIgGمی باشد پلاسموسیت های واقع در مناطق زیرین بافتهای پوششی تولید نوع سومی از آنتی بادی به نامIgAرا به عهده دارند این نوع آنتی بادی در پیشگیری از تهاجم سطحی موثر می باشد.
پاسخ ایمنی
مکانیسم پاسخ های ایمنی فقط هنگامی فعال می گردد که بافتهای میزبان توسط یک آنتی ژن خارجی نظیر عفونت ویروسی یا باکتریایی مورد تهاجم واقع شود سرعت پاسخ ایمنی به تعداد دفعات مواجه شدن با آنتی ژن بستگی داشته در حالی که شدت پاسخ ایمنی به کفایت ایمنی جوجه ارتباط دارد با این حال کفایت ایمنی خود به موارد زیر بستگی دارد:
-1تکامل سیستم ایمنی
-2وجود عوامل تضعیف کننده ایمنی
-3شدت عفونت
4- وضعیت تغذیه ای
-5عفونتهای مختلط
6- عفونتهای اضافه شده
7- سایر موارد
در شرایط تجارتی در گله هایی که در معرض عفونتهای درمانگاهی یا تحت
درمانگاهی ناشی از موارد ذیل می باشند پاسخ ایمنی کمتر از حد مطلوب به دفعات مشاهده می گردد.
-1بیماری بورس عفونی
-2سندرم سوء جذب
-3 عفونتهای ناشی از رئوویروس ها
4-عفونتهای ناشی از آدئوویروس ها
5- عفونتهای ناشی از ویروس رتیکولواندوتلیوز
-6مسمومیت با سموم قارچی
7- کوکسیدیوز
تحت شرایط ایجاد کننده استرس از قبیل گرما، سرمای شدید، تراکم زیاد گله، غلظت زیاد آمونیاک و نوسانات شدید جوی نیز پاسخ ایمنی کمتر از میزان مطلوب می باشد.
عفونتهای مختلط رایج
تحت شرایط تجاری، بروز عفونت های مختلط بیش از آن که یک استثنا باشد معمولا به عنوان یک قاعده مطرح است در برخی از موارد عوامل استرس زا از طریق ممانعت نمودن از بروز پاسخ ایمنی، قادر به مستعد نمودن از بروز پاسخ ایمنی قادر به مستعد کردن جوجه نسبت به عفونت هستند متداولترین دلايل پذیرفته شده برای بروز پاسخ ایمنی کمتر از حد مطلوب عبارتند از:
-1تخریب نسبی یا کامل سیستم ایمنی
2- هضم ضعیف مواد مغذی
3- جذب ضعیف مواد مغذی
-4اجرای بیش از حد برنامه های واکسیناسیون
5- عفونتهای مختلط یا اضافه شده
6- عدم کفایت ایمنی
7- عفونتهای مزمن
-8برخی ترکیبات دارویی
برخی از بیماریهایی که از نظر اقتصادی حائز اهمیت زیاد می باشند در میان گله های طیور تجارتی حالت آندمیک دارند عوامل ایجاد کننده این بیماریها به طور شایع در محیط مزرعه یافت می شوند و به آسانی بین گله ها انتقال می یابند بعضی ویروسها و باکتریها از طریق تخم مرغ به جوجه تازه خارج شده از تخم انتقال می یابند بعضی از عوامل عفونی، جدا از ایجاد واگیری و مرگ و میر، به علت گرایش به سیستم ایمنی، تضعیف کننده این سیستم می باشد.

برنامه های واکسیناسیون
به منظورکنترل مؤثر بیماریهای عفونی، انواع برنامه های واکسیناسیون اجرا می گردند با بکار بردن واکسن حاوی ویروس زنده، عفونتی خفیف آغاز می شود که واکنش ایمنی و تولید آنتی بادی های اختصاصی را به دنبال دارد تجویز واکسن های زنده به جوجه هایی که در دوره کمون بیماری به بسرمی برند و یا مبتلا به بیماری تحت درمانگاهی هستند با بروز یک واکنش شدید همراه می باشد گله هایی که بدین ترتیب تحت تاثیر قرار می گیرند نشانه های درمانگاهی اختصاصی برای نوع ویروس واکسن را بروز می دهند علاوه براین دوره عفونت به طول خواهد انجامید موفقیت یک برنامه واکسیناسیون به سطح آنتی بادی مادری، کفایت ایمنی، عفونتهای همراه و عوامل استرس زا بستگی دارد.

منبع: http://www.salehkashmar.com/Download....aspx?itemid=6