رنگ آمیزی میکرو ارگانیسمها و مزایای آنها در پزشکی و دامپزشکی

[Dr.vet]

رنگ آميزي ميکروارگانيسمها مزاياي رنگ آميزي

1 – ايجاد تضاد بين ميکروارگانيسمها و زمينه آنها، که در نتيجه باعث تمايز اشکال مختلف مي شود. 2 – امکان بررسي ساختمانهاي داخلي سلول باکتريها، مثل ديواره سلولي، واکوئل، يا ضمائم هسته را فراهم مي نمايد. 3 – به باکتري شناس امکان مي دهد که در درشت نمايي بيشتر استفاده کند.

ماده رنگي

مواد رنگي اغلب املاحي هستند که يکي از يونهاي آنها رنگي است يک ملح يا نمک ترکيبي است که از يک يون با بارالکتريکي مثبت و يک يون با بار الکتريکي منفي تشکيل شده است. ماده رنگي ساده متيلن بلو در حقيقت ملح کلرو متين بلو مي باشد که تجزيه آن کلرورمتيلن بلو -----> متين بلو + کلرور

روشهاي رنگ آميزي

الف ) رنگ آميزيهاي ساده : 1 – مواد رنگي قليايي 2 – مواد رنگي اسيدي 3 – مواد رنگي خنثي ب) رنگ آميزيهاي تشخيصي : 1 - رنگ آميزي گرم 2- رنگ آميزي اسيد فست

طرح رنگ آميزي با رنگهاي قليايي

براي رنگ آميزي رنگهاي قليايي متيلن بلو، کريستال و يوله و کربول فوشين را به بکار خواهيد برد، تمام اينها رنگهاي قليايي هستند. ولي از نظر ميزان و درجه رنگ کردن سلول با يکديگر متفاوتند. متيلين بلو با بار الکتريکي منفي بکندي وارد واکنش شده، براي رنگ کردن مناسب يک نمونه ميکروبي در حدود 30 تا 60 ثانيه وقت لازم دارد. کريستال ويوله داراي قدرت واکنش بيشتر است و به طور معمول براي رنگ کردن احتياج به حدود 10 ثانيه وقت دارد.

اساس رنگ آميزيهاي تشخيصي

اساس رنگ آميزيهاي ساده بر اين حقيقت بنا شده است که سلول باکتريها از نظر شيميايي از محيط اطرافشان متفاوت است و بنابراين مي توانند پس از رنگ آميزي از محيط خود متمايز شوند. خود ميکروارگانيسمها هم داراي اختلافات شيميايي و فيزيکي هستند و بدين طريق در مقابل يک روش رنگ آميزي معين واکنشهاي متفاوتي نشان مي دهند. اين اصلي است که براساس آن رنگ آميزيهاي تشخيصي بنا شده است. رنگ آميزي تشخيصي از اين تفاوت در ميزان بي رنگ شدن استفاده کرد، انواع مختلف باکتريها را از يکديگر متمايز مي کنيم.

رنگ آميزي گرم

با به کار بردن اين روش مي توان باکتريها را به دو گروه تقسيم کرد: گرم مثبت و گرم منفي. در رنگ آميزي گرم چهار محلول مختلف مورد نياز است. يک رنگ قليايي، يک دندانه يک عامل رنگ بر و يک رنگ دوم.دندانه ماده اي است که گرايش يا جذب ماده رنگي را به سلول افزايش مي دهد ، يعني به شکلي تثبيت رنگ را در روي سلول تسهيل مي کند. اسيدها، قليائيها، املاح معدني و يد را مي توان به عنوان دندانه مثال زد. سلولي که زير تأثير دندانه است بيشتر و بهتر رنگ مي شود عامل رنگ بر ، همانطور که از اسمش معلوم است، ماده اي است که رنگ را از يک سلول رنگ شده خارج مي کند. بعضي از سلولهاي رنگ شده راحتتر از سلولهاي ديگر بي رنگ مي شوند. در رنگ آميزي گرم و در ساير روشهاي رنگ آميزي تشخيصي از اين تفاوت در ميزان بي رنگ شدن استفاده کرد، انواع مختلف باکتريها را از يکديگر متمايز مي کنيم.

رنگ آميزي اسيد فست

رنگ آميزي اسيدفست، رنگ آميزي تشخيصي است که ميزان و درجه مقاومت سلولهاي رنگ شده را در برابر رنگ بري اسيدها تعيين مي کند. خاصيت مقاومت در برابر اسيدها در بعضي مايکوباکتريومها و اکتيو ميستها بستگي به مقدار زيادي ليپيد دارد که در آنها موجود است. براي رنگ آميزي اين باکتريها حرارت و رنگي که داراي گرايش قوي به سلول اي باکتريها دارد مورد نياز است. اين باکتريها، بعد از يک بار رنگ شدن ، به دشواري ممکن است بي رنگ شوند.در اين روش از کربول فوشين گرم براي رنگ آميزي، و از محلول اسيد – الکل به عنوان عامل بي رنگ کننده استفاده و بعد هم رنگ آميزي دوم سلول باکتريها عملي مي شود. باکتريهاي اسيد فست ، کندتر از ساير ميکروارگانيسم ها، در برابر اسيد – الکل بي رنگ شده ، بعد از رنگ آميزي دوم ، رنگ اوليه خود را حفظ مي کنند.

کپسول در باکتريها و روش رنگ آميزي

خيلي از باکتريها به وسيله يک لايه صمغي با ضخامتهاي مختلف احاطه شده اند که به نام کپسول خوانده شده، نسبت به سلول با شدت کمتري رنگ آميزي مي شوند چون اغلب اوقات کپسول ها به صورت يک محوطه رنگ نشده در اطراف سلولهاي رنگ شده ظاهر مي شوند. بنابراين مي توانند با مواد خارجي رنگ نشده مثل محوطه خالي حاصل از مچاله و منقبض شدن سلولها، اشتباه شوند، براي نشان دادن کپسولها مهمترين روش رنگ آميزي روش رنگ آميزي منفي است.

رنگ آميزي ولوتین

1- گستره اي از باسيلوس سرئوس تهيه کنيد. بگذاريد تا خشک شده، آن را با حرارت تثبيت کنيد. 2 – يک قطره محلول آبي اسيدي شده متيلن بلو اضافه کنيد. 3 – روي نمونه حاصل يک لامل گذاشته، آن را با عدسي شيئي روغني ايمرسيون مشاهده کنيد. بيشتر محتويات سلولي، مثل پروتئينها، با رنگهاي قليايي فقط هنگامي رنگ مي شوند که PH محيط اطرافشان بالاتر از نقطه ايزوالکتريک آنها باشد. مواد که داراي نقطه ايزوالکتريک خيلي اسيدي هستند با يک رنگ قليايي اسيدي شده رنگ آميزي مي شوند و لوتين که از مواد اسيدي تشکيل شده با يک رنگ قليايي حتي در کمتر از PH 4 هم رنگ مي شود.

منبع: http://www.mainvets.com