مشکلات و اختلالات املایی و راه های درمان آن

[*خانم معلم *]

همه ما می دانیم که دانش آموزان در نوشتن املا دچار مشکلاتی هستند در این مقاله مشکلات املایی بررسی شده و برای رفع آن راهکارهایی ارائه شده است .امیدواریم که این راهکارها برای دانش آموزان مفید واقع شود و همکاران عزیز نیز این راهکارها را به کار گیرند.

نوع اختلال: بی دقتی
درصد فراوانی:
12رتبه: دوم
مثال: نهنفته، عسبل، کندم، سیزعلت: عدم تمرکز و توجه به صداها و شکل حروف هنگام نوشتن

راهکار مناسب برای رفع اختلال:

1- دو تصویر مشابه که اختلالات جرئی با هم دارند در اختیار دانش‌آموزان گذشته تا اختلالات را پیدا کنند.
2- کلمه‌ای را روی کارتی نوشته به طوری که یک از حروف یا دندانه‌های آن جا افتاده باشد و یا کلمه‌ی مورد نظر نقطه و دندانه‌ی اضافه داشته باشد. (مهربان، تنور) تا دانش‌آموز آن را اصلاح کند.
3- برای تصحیح دیکته دانش‌آموزان دیگر از او کمک بگیریم.

--------

نوع اختلال: حافظه شنوایی
درصد فراوانی: 20
رتبه:اول

مثال: جا انداختن کلمه در جمله علت: عدم دقت در خوب گوش دادن و عجله در هنگام نوشتن

راهکار مناسب برای رفع اختلال:

1- تکرار جمله‌ای که در دیکته به کار برده شده، برای کل کلاس و جلب توجه همه.
2- دانش‌آموزی که دچار این مشکل است در جایی بنشیند که نزدیک معلم باشد.
3- از چنین دانش‌آموزی بخواهیم که جمله را برای بقیه دانش‌آموزان بخواند.


-----------

نوع اختلال: حساسیت شنیداری

درصد فراوانی: 6
رتبه: هفتم
مثال: پمبه (پنبه)، ژاله (جاله)علت: عدم حساسیت در شنیدن صداها

راهکار مناسب برای رفع اختلال:

1- استفاده از نوار کاست و شنیدن انواع صداها و تشخیص نوع صدا
2- ریختن انواع اشیا (برنج، لوبیا، سنگ و . . .) در قوطی‌های مجزا و به صدا در آوردن آن‌ها و تشخیص نوع شئ داخل قوطی
3- پایین آوردن تن صدا توسط معلم به طوری که به سختی تشخیص داده شود.


-----------

نوع اختلال: نارسا نویسی

درصد فراوانی: 9
رتبه: سوم
مثال: رستم و سهراب نیستندعلت: در دست گرفتن مداد به صورت نا مناسب، وضعیت قرار گرفتن نا مناسب کاغذ نسبت به بدن، صحیح نبودن جهت کاغذ، ضعیف بودن عضلات و کوچک بودن انگشتان دست (بیش از حد شل و یا سفت نگه داشتن قلم، دوربودن انگشت از سر مداد)

راهکار مناسب برای رفع اختلال:

1- کشیدن خطوط به صورت دلخواه توسط دانش‌آموزان به وسیله‌ی روان نویس، وایت برد، گچ نرم.
2- اصلاح نشستن کودک هنگام نوشتن تکالیف از نظر ارتفاع و موقعیت بن
3- راست نگه داشتن دفتر به صورت زاویه قائمه هنگام نوشتن
4- استفاده از مدادهای با قطر مناسب با توجه به وضعیت انگشتان او و تمرین‌هایی همچون ماساژ خمیر بازی، مچاله و بریدن کاغذهای باطله، بستن دکمه و زیبا و قفل و کلید

--------

نوع اختلال: موارد آموزشی

درصد فراوانی: 8
رتبه: چهارم
مثال: شوده‌ام (شده‌ام)، خوروس (خروس)، خراک (خوراک)علت: آموزش نادرست آموزگار به ویژه تدریس (با ربط) و استثنا

راهکار مناسب برای رفع اختلال:
1- برای تدریس ( اِ ربط) بازبانی ساده چند مثال می‌زنیم و از آن‌ها می‌پرسیم که بعد از شنیدن این کلمات منتظر کلمه‌ی دیگری هستید یا نه؟ اگر منتظر شنیدن کلمه‌ی دیگری هستند از ( اِ ربط) و اگر منتظر شنیدن کلمه‌‌ی دیگری نباشد از ( ـه ه ) استفاده می‌کنیم مانند: مدادِ ، خانه
2- نوشتن کلماتی که دارای ( اُ استثنا) هستند بر روی مقوا و نصب در جلوی دید آنها و تقویت حافظه بصری.


---------

نوع اختلال: حافظه توالی دیداری
درصد فراوانی: 7
رتبه: پنجم
مثال: دادر (دارد)، آزرو (آرزو)علت: عدم توانایی یادآوری کلمات به همان ترتیبی که بوده است

راهکار مناسب برای رفع اختلال:

1- نام بردن ترتیب صف دانش‌آموزان توسط دانش‌آموزی که این مشکل را دارد.
2- انجام چند حرکت ورزشی توسط معلم و تکرار ترتیب آن ورزش‌ها توسط دانش‌آموز.
3- نوشتن چند حرف روی مقوا و سپس یک فرصت کوتاه برای دیدن، به او می‌دهیم. دانش‌آموز به یاد می‌آورد، که از راست به چپ چه حروفی را دیده است. (ص هـ ر م ز)
4- به جای حروف در تمرین بالا از کلمه استفاده شود. (مادر بهار باران سبز)

---------

نوع اختلال: حساسیت شنیداری
درصد فراوانی: 6
رتبه: هفتم
مثال: پمبه (پنبه)، دمبال (دنبال)علت: عدم حساسیت در شنیدن صداها

راهکار مناسب برای رفع اختلال:

1- استفاده از نوار کاست و شنیدن انواع صداها و تشخیص نوع صدا
2- ریختن انواع اشیا (برنج، لوبیا، سنگ و . . .) در قوطی‌های مجزا و به صدا در آوردن آن‌ها و تشخیص نوع شئ داخل قوطی
3- پایین آوردن تن صدا توسط معلم به طوری که به سختی تشخیص داده شود.


--------------

نوع اختلال: حافظه دیداری
درصد فراوانی:
7رتبه: پنجم
مثال: اَمو (عمو)، سابون (صابون)علت: کودک قادر به خاطر آوردن تصویر کلمه نیست

راهکار مناسب برای رفع اختلال:
1- انجام بازی چه کسی یا چه چیزی در کلاس جا به جا شده است
2- ابتدا دو تصویر ساده را به کودک نشان می‌دهیم و پس از مخفی کردن تصویر از او می‌خواهیم که تصاویر را به یاد آورد. در مرحله‌‌ی بعد از سه تصویر و تصاویر مرکب و پیچیده‌تر استفاده می‌کنیم.
3- تهیه کارت‌هایی به ابعاد 7 ‌‍در 5 سانتی‌متر و نوشتن چند کلمه که هم خانواده می‌باشند تا کودک برای چند روز از این کارت‌ها استفاده کند. مثلاً در جمله سازی و ساختن داستان و . . . (خاص مخصوص خصوصی)
4- تهیه کارت‌هایی به ابعاد 7 در 5 سانتی‌متر و نوستن دو یا سه کلمه‌ای که کودک در آن‌ها دچار اشتباه می‌شود. این کارت‌ها نیز چند روز متوالی در اختیار وی قرار می‌گیرد و سپس تعویض می‌شود. مانند (صابون صبح عمو)