دیدار رئیس‌جمهور با خانواده شهید دکتر مجید شهریاری

[majid313mirzaei]

آقای روحانی! «سوخت 20 درصد» را که مهمترین دستاورد شهید دکتر شهریاری بود، در توافق ژنو از دست دادیم
گروه سیاسی – رجانیوز: دکتر حسن روحانی امروز در آستانه چهارمین سالگرد ترور شهید مجید شهریاری، دانشمند ممتاز کشورمان به خانه آن شهید بزرگوار رفت و با خانواده وی دیدار و گفتگو کرد؛ دیداری که در آن بیشتر از همه چیز، بر ادامه راه دانشمند شهید و حفظ دستاوردهای علمی کشور تاکید شد. به گزارش رجانیوز، رئیس‌جمهور در این دیدار با اشاره به تقارن ایام شهادت دکتر شهریاری و مذاکرات هسته‌ای اخیر کشورمان اظهار داشت: «در روزهای اخیر در زمینه هسته‌ای یک گام دیگر برای احقاق حقوق ملت ایران جلو‌تر رفتیم. عرصه علمی، تحقیقاتی و فناوری یکی از ابعاد این موضوع است که توسط دانشمندان و متخصصین کشورمان پیگیری می‌شود و بعد دیگر، عرصه حقوقی و سیاسی است که دولت با قوت در آن حضور داشته و از حقوق ملت ایران در این زمینه دفاع می‌کند.»

خانم دکتر قاسمی، همسر شهید شهریاری هم در این دیدار با اشاره به تلاش‌های دانشمند شهید در عرصه دستاوردهای علمی ایران و تقویت کشور برای داشتن دست بالا در مذاکرات، گفت: «همه ما به دولت و تیم مذاکره کننده کشورمان اطمینان داریم و همه می‌دانیم که آن‌ها دلسوز نظام هستند و اطمینان داریم که مسئولان از دستاوردهای شهریاری‌ها دفاع خواهند کرد.» تاکید رئیس‌جمهور و خانواده شهید شهریاری بر حفظ حقوق هسته‌ای کشورمان و دستاوردهای علمی این شهید بزرگوار از آنجایی قابل توجه است که دکتر مجید شهریاری، چهره درخشان ایران در جریان طراحی و اجرای پروژه تولید اورانیوم ۲۰ درصد غنی‌شده در زمان اعمال فشارهای سنگین از سوی کشورهای غربی بود. حماسه شهید دکتر شهریاری در طراحی فناوری غنی‌سازی ۲۰ درصد چه بود؟ موضوع دست پیدا کردن ایران به توانایی غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصد به سال ۸۷ باز می‌گردد. آن زمان که راکتور تحقیقاتی تهران که مصرف صرفا تحقیقاتی و پزشکی داشت و ایزوتوپ‌های دارویی تولید می‌کرد با بحران اتمام «سوخت» مواجه شده بود. خرید سوخت برای راکتورهای تحقیقاتی فرآیند پیچیده و مشکلی نبود حتی ایران در بحبوحه جنگ با عراق توانست سوخت مورد نیاز خود را وارد کند تا اینکه در سال ۱۳۸۷ پس از اعلام نیاز ایران به آرژانتین برای دریافت اورانیوم ۲۰ درصد با مداخله آمریکا، این کشور از در اختیار گذاشتن اورانیوم خودداری کرد. ایران در آن زمان در شرایط حساسی قرا گرفته بود. از یک سو خاموش شدن هسته مرکزی راکتور تهران به علت نبود سوخت یک گام به عقب بزرگ در موضوع هسته‌ای به حساب می‌آمد و فعال کردن آن پروسه خاص خود را داشت، از سوی دیگر کشورهای غربی نیز با علم به احساس نیاز ایران به دنبال کسب امتیازات حداکثری و خالی کردن انبارهای ذخیره اورانیوم ۳. ۵ و ۵ درصد ایران بودند. شهریور سال ۸۸ بود که مقامات ایران پس از انتشار اطلاعاتی در رسانه‌ها مبنی بر وجود تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی در ایران اعلام کردند که در چارچوب ان پی تی و ده ماه قبل از این تاریخ با اطلاع آژانس انرژی اتمی، تاسیسات جدیدی را در کارخانه‌ای نزدیک به قم برای غنی سازی اورانیوم در نظر گرفته و در حال تکمیل آن هستند. البته آن زمان هیچ کس نمی‌دانست این تاسیسات قرار است در آینده‌ای نزدیک تبدیل به مرکز اصلی غنی سازی اورانیوم ۲۰ درصد شود. حدود دو ماه بعد، یعنی ۲۷ آبان ماه ۱۳۸۸ اولین مذاکرات کار‌شناسی برای تهیه سوخت راکتور تهران در وین برگزار شد و بدون دستیابی به نتیجه مشخصی پایان یافت. ۹ روز پس از این جلسه، شورای حکام انرژی اتمی، قطعنامه‌ای علیه اقدام ایران در ساخت و تکمیل تاسیسات فردو به تصویب رساند. همزمان تلاش‌های ایران برای خرید سوخت ۲۰ درصد و یا توافق با ۶ کشور برای تامین سوخت راکتور تهران بی‌نتیجه بود تا اینکه رئیس جمهور وقت در ۱۸ بهمن‌‌ همان سال با اشاره به تعلل غرب برای در اختیار گذاشتن سوخت ۲۰ درصد دستور تولید این سوخت توسط دانشمندان ایرانی را صادر کرد. تقریبا چهار ماه بعد از بیانیه تهران و در شهریور ماه ۸۹ ایران اعلام کرد موفق به تولید ۲۵ کلیوگرم اورانیوم ۲۰ درصد در نطنز شده است. ایران ماهانه می‌توانست یک تا دو کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصد تولید کند. پیش از این و در بهمن ماه ۸۸ ایران از عزم خود برای تولید اورانیوم ۲۰ درصد خبر داده بود و دوربین‌های آژانس نیز چرخش سانترفیوژ‌ها به منظور تولید اورانیوم با این غلظت را ثبت می‌کردند اما کشورهای غربی با توجه به تعداد کم سانترفیوژ‌ها در نطنز و همچنین پیچیدگی غنی سازی ۲۰ درصد در مقیاس صنعتی این موضوع را جدی نمی‌گرفتند. با این حال ایران به فناوری غنی سازی ۲۰ درصد دست پیدا کرده بود. شهید شهریاری توانسته بود با اتصال دو آبشار ۱۶۴ سانترفیوژی به یکدیگر (۳۲۸ سانترفیوژ) و دستیابی به فرمول پبچیده تزریق اورانیوم ۵ درصد به اولین سانترفیوژ این دستاورد را برای ایران به ارمغان آورد. دکتر شهریاری همچنین با پی بردن به فرمول ساخت صفحات سوخت که برای تبدیل شدن اورانیوم ۲۰ درصد به سوخت، وجود این صفحات لازم و ضروری بود عملا ایران را در تولید سوخت ۲۰ درصد خودکفا کرد. دکتر سعید جلیلی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی کشورمان درباره این مساله می‌گوید: «سوخت ۲۰ درصد را برای این تولید کردیم که در آن سال ۸۵۰ هزار بیمار در کشور وجود داشت که لازمه تولید دارویشان تولید سوخت ۲۰ درصد بود و قدرت‌های استکباری به خاطر این نیاز از ما باج‌خواهی کردند. شهید شهریاری در کمتر از دو سال فن‌آوری سوخت و تبدیل به صفحات سوخت را ایجاد کرد و دشمنان نگران غنی‌سازی چنین نیروهایی هستند که در حال شکل دادن تمدن جدید‌ هستند.»

علی اکبر صالحی، رئیس فعلی سازمان انرژی اتمی ایران نیز پس از شهادت دکتر شهریاری گفته بود: «برای ساخت صفحات سوخت، ما نیاز به تکنولوژی جدیدی داشتیم. اصلا ما چرا تقاضای سوخت کرده بودیم؟ برای اینکه بلد نبودیم بسازیم! و خب در محاسبات هسته‌ای کسی را نداشتیم و همچین محاسباتی نیز پیش از این انجام نشده بود. اما شهید شهریاری با اعتماد به نفسی که داشت، و ما هم با اعتقادی که به ایشان داشتیم، این کار را به ایشان واگذار کردیم و ایشان هم به خوبی آن را انجام دادند. یعنی اگر در آن زمان شهید شهریاری می‌گفت که من مثلاً ۱۰ میلیارد تومان دستمزد می‌گیرم تا این کار را انجام دهم، ما مجبور بودیم که بدهیم؛ هر چه می‌گفت، مجبور بودیم که بدهیم برای اینکه کس دیگری نبود که این کار را انجام دهد. تنها کسی که در مملکت می‌توانست این کار را انجام دهد، شخص شهید شهریاری بود ولاغیر.» آقای روحانی! دستاورد شهید شهریاری را فراموش نکنید تاکید رئیس‌جمهور بر حراست و حفاظت از دستاوردهای علمی شهید شهریاری باعث قوت قلب مردم است اما بد نیست آقای روحانی نگاهی هم به مفاد توافق هسته‌ای ژنو بیندازند؛ توافقی که رئیس‌جمهور آن را «تسلیم شدن قدرت‌های بزرگ در برابر ایران» نامید. در توافقنامه ژنو، میراث شهید شهریاری یعنی غنی سازی ۲۰ درصد محور مذاکرات بود و ۱+۵ توانست ایران را متقاعد کند این سطح از غنی سازی را به حالت تعلیق درآورد. بر اساس این توافقنامه اولین بند از اقدامات داوطلبانه ایران به موضوع غنی سازی ۲۰ درصد اشاره دارد: «نیمی از اورانیوم موجود غنی شده ۲۰ درصد را به صورت اکسید ۲۰ درصد برای تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران ذخیره نماید. بقیه UF۶ ۲۰ درصد را به مواد کمتر از ۵ درصد رقیق نماید. خط برگشت پذیر وجود نداشته باشد. (نتوان دوباره آن را به ۲۰ درصد تبدیل کرد)» دومین بند نیز به موضوع غنی سازی ۲۰ درصد اشاره دارد: «ایران اعلام می‌کند برای این دوره ۶ ماهه اورانیوم را به سطح بالا‌تر از ۵ درصد غنی سازی نکند.» بر اساس بند سوم نیز ایران پذیرفت تاسیسات نطنز و فردو که در آن غنی سازی اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد صورت می‌گرفت را گسترش ندهد. یعنی ایران این اجازه را نمی‌یابد حتی سانترفیوژهای مورد نظر خود را در این تاسیسات بدون آنکه بخواهد آنان را به راه بیاندازد، نصب کند. یکی از بزرگ‌ترین امتیاز‌هایی که دیپلمات‌های کشورمان در توافق ژنو به طرف مقابل دادند، تعلیق غنی سازی ۲۰ درصد و اکسید کردن ذخایر اورانیوم ۲۰ درصدی بود؛ امتیازی که در مذاکرات« آلماتی ۲» به تنهایی با لغو کامل تمام تحریم‌های بانکی و نفتی متوازن بود.

به نطر می‌رسد حراست و حفاظت از دستاوردهای شهید دکتر شهریاری که غنی‌سازی 20 درصد یکی از مهمترین آنهاست، باید در دستور کار جدی دولت و تیم مذاکره کننده هسته‌ای باشد؛ موضوعی که آقای روحانی هم بر آن تاکید می‌کند ولی در عمل، شاهد از میان رفتن این شاهکار عظیم شهید شهریاری هستیم.