نگاهي مديريتي به داستان خياط از هانس کريستين اندسون

[علي پارسا]

داستان زیبای هانس کریستین آندرسون درباره لباس جدید پادشاه را حتماً شنیده اید.داستان درباره پادشاهی است که مانند دیگر پادشاهان شیفته تجمل و بخصوص لباسهای زیباست. دو خیاط فریبکار به پادشاه وعده می دهند که برای وی لباسی زیبا و مجلل بدوزند که افراد نادان و نالایق توان دیدن آن را نداشته باشند. در روز موعود پادشاه با آنکه خود لباسی نمی بیند، در میان تعریف و تمجید اطرافیانی که نگران زیر سوال رفتن لیاقت خود هستند، با افتخار لباسی را که وجود نداشت می پوشد و در انظار عمومی ظاهر می شود و هیچکس از مردم نیز از ترس اینکه نکند احمق به نظر برسند سخنی از برهنگی پادشاه نمی گویند. بالاخره کودکی با صداقتی معصومانه می گوید شاه چرا لباس بر تن ندارد و دیگران پس از این سخن کم کم جرأت می کنند که بگویند شاه لباس بر تن ندارد.
شاید گمان کنیم که این فقط داستان شاه نادانی است که فریب دو خیاط شیاد را خورده است، اما اگر در این داستان به جای پادشاه، مدیر عامل بگذاریم و کمی دور و اطراف خود را بررسی کنیم می توانیم متوجه فریبکارانی شویم که هنوز برای مدیران لباسی از جنس توهم می دوزند و می توانیم آموزه های موجود در این داستان را برای زندگی امروزمان درک کنیم.نگاهی به کلمات کلیدی این داستان از منظر مدیریتی بیاندازیم:لباس: لباس آن چیزی است که مورد علاقه شاه است و در سازمانها آن چیزی که مورد علاقه مدیر عامل است که می تواند ایده، روش مدیریتی یا راه حلهای خاص باشد.خیاط: خیاط کسی است که از علائق پادشاه برای دستیابی به منافع خود استفاده می کند. در سازمانها نیز خیاطها مدیران و مشاورینی هستند که علائق فکری و اجرائی مدیر عامل را شناسایی می کنند و خود را علاقه مندان، مجریان و پیش برندگان آن راه حل جا می زنند.اطرافیان شاه: مدیرانی که ناکاستی ها را می بینند ولی جرات ندارند که به زبان بیاورند زیرا می ترسند انگ بی لیاقتی بخورند و موقعیت خود را از دست بدهند.مردم: کارکنان سازمان که از ترس احمق نامیده شدن توهمات مدیر عامل را نادیده می گیرند.
کودک: احیاناً مدیر یا کارمند تازه واردی که نه خردمندی حفظ موقعیت خود را دارد و نه تجربه انگ حماقت خوردن.حالا اگر به دور و اطراف خود نگاه کنیم می بینیم این داستان هر روزه در بسیاری از سازمانهای ما در حال روی دادن است. گوئی به قول دکتر اریک برن یکی از نمایشنامههای زندگی سازمانی ماست:مدیر عاملی که شیفته نظریات خود است و مدیران و مشاوران چاپلوسی که مداح نظریات مدیریت محترم هستند و مدیرانی دیگر که جرأت چون و چرا در نظریات مدیر عامل را ندارند و اگر دم بزنند با هزار مشکل مواجه می شوند و معمولاًکودکی نیز نیست که بپرسد شاه چرا لباس بر تن ندارد. پایان این نمایشنامه ضرر و زیانهای مالی شرکت و ناخرسندی مشتریان و یا ارباب رجوع است که گاه با وضعیتهای وخیم تری مانند ورشکستگی و یا اختلاسهای بزرگ خود را نشان می دهد.

منبع

[نو آور]

البته یک برداشت دیگر هم می توان از این داستان کرد و آن هنگامی است که یک ملت، شهر، محله یا قوم؛ بدون اندیشه مستقل، چشم و گوش بسته به دنبال برخی باورها، آئینها و سنتهای غلط راه می افتند تا روزی که کودکی معصومانه فریاد حقیقت را برمی آورد و می گوید: پادشاه لخته!