سوختن جزیره ایرانی در دریای خزر میان اخبار گم شد (فاجعه زیست محیطی)

[Almas Parsi]

سوختن جزیره ایرانی در دریای خزر میان اخبار گم شد

تنها جزیره ایرانی دریای خزر و یکی از قطب های مهم گردشگری شمال کشور، در حالی از بامداد سه شنبه هفته گذشته در محاصره آتش قرار گرفته بود و سرانجام از روز پنج شنبه مهار شد که بخش چشمگیری از گونه های گیاهی این منطقه منحصربفرد نابود شد.

اما میزان پوشش این حادثه بزرگ در سطح رسانه های کشور، عمدتاً در حد نقل یک خبر یا یک گزارش کوتاه بود، حال آنکه اگر یک پاساژ در پایتخت به آتش کشیده شود، پوششی وسیع می یابد؛ مسأله ای که عمق تمرکز افراطی رسانه ها در پایتخت را به خوبی به تصویر می کشد.

آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر و یکی از قطب های مهم گردشگری شمال کشور از بامداد روز سه شنبه در محاصره آتش قرار گرفت و این حادثه دو روز تمام استمرار داشت و این منطقه بکر توریستیبا گونه های ارزشمند گیاهی اش در آتش می سوخت؛ رخدادی که وسعتش 100 هکتار بود و بنا بر اظهار نظر مدیرکل محیط زیست مازندران در پی وقوعش، حدود 80 درصد سازیل، 15 درصد تمشک و 5 درصد انار وحشی این منطقه و البته بخشی از حیوانات ساکن این جزیره از بین رفت.




این آتش سوزی که علت وقوعش عوامل انسانی و صیادانغیرمجاز بوده اند، از محل تکثیر ماهیان غضروفی شیلات آغاز و تا ضلع غربی خلیج ادامه داشت که با بسیج محیط بانان و یگان حفاظت محیط زیست در میانکاله مهار شد، ولی وزش باد، موجب دامن زدن به این آتش سوزی شد و سرانجام خطای انسانی، منجر به از دست این ابعاد عظیم از مناطق ارزشمندی شد که تا پیش از این، بسیاری از مردم حتی نامش را نیز نشنیده بودند.

در برخی منابع تاریخی از این منطقه به عنوان مجمع الجزایر آشوراده متشکل از سه جزیره یاد شده است. گفته می شود با بالا آمدن سطح آب دریای خزر دو جزیره کوچک انتهای آشوراده در آب فرو رفتند و اینک تنها یک جزیره از آن مانده است.

جزیره آشوراده با آب و هوای معتدل در غرب بندر ترکمن است و تا سال ها پیش با امکاناتی چون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه راهنمایی، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از هزار تن سکنه داشت که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه وری و ماهی گیری مشغول بودند؛ اما با وقوع سیل در سال 1372 این جزیره خالی از سکنه شد.




در رخدادهای اخیر، بخش وسیعی از این جزیره نابود شد؛ اما این حادثه در قالب چند خبر نقل قولی و در حاشیه مورد توجه قرار گرفت، حال آنکه واقعه رخ داده، یکی از بزرگ ترین آتش سوزی های این چنینی بود و اگر در بسیاری از دیگر کشور ها رخ می داد، گزارش لحظه به لحظه رسانه ها را در پی داشت.

با این حال، رسانه های مهم و تأثیرگذار کشور هر روز بیش از پیش اقدام به تمرکزگرایی در پایتخت می کنند، تا آنجا که آتش سوزی یک پاساژ در پایتخت جنجال آفرین و به تیتر روزنامه ها بدل می شود، ولی چنین آتش سوزی وسیعی از نگاه رسانه ها دور می ماند.


این اتفاق تلخ اما برای نخستین بار نیست و پیش از این در حوادث گوناگون شاهد چنین برخورد دوگانه ای بوده ایم و متأسفانه برخی چالش ها نظیر ریزگرد ها، خشکسالی، آلودگی هوا و ... تا به فضای پایتخت و یا کلان شهرهای کشور نرسد، اساساً دیده نمی شود و تنها در هنگامه ای که پایتخت با چنین وضعیتی روبه رو می شود، رسانه ها در صدر اخبار و به شکل گسترده به ماجرا می پردازند.

البته در این زمینه استثناهایی چون سیل و زلزله و حوادث اینچنینی هستند، ولی در ارتباط با سایر رویدادها، معمولاً این تمرکز افراطی رسانه ها بر وقایع پایتخت مشهود است.


البته شکی نیست که وقایع رخ داده در کلان شهرهای کشور و به ویژه پایتخت از اهمیت ویژه ای برخوردارند و بخشی از تمرکز رسانه ها منطقی است و در دیگر کشورهای نیز این تمرکز وجود دارد؛ اما وقتی بزرگ ترین وقایع سایر نقاط کشور، جایی در میان اخبار مهم رسانه ها نمی یابد و جریان ساز نمی شود، این تمرکز جنبه افراطی می یابد و باعث می شود، بیشتر مردم ایران و به ویژه تصمیم سازان و تصمیم گیران که در پایتخت حضور فعالی دارند، از برخی حوادث مهم کشور بی اطلاع یا کم اطلاع بمانند و یا در جریان ابعاد حقیقی این حوادث قرار نگیرند.




این روند عملاً باعث شده که در سیاست گذاری های کلان، بسیاری از چالش های مهم خارج از شهرهای بزرگ یا دیده نشوند و یا بسیار کمرنگ مورد توجه قرار گیرند و تمرکز افراطی رسانه ها، عملاً به تنظیم و تصویب قوانین و اعمال شیوه های مدیریتی منجر می شود که بسیاری از چالش های خارج از شهرهای بزرگ در آن ها نادیده گرفته شده و تنها در مقاطعی چون حادثه بزرگ اخیر، عوارض چنین کم کاری رسانه ای نسبت به حوادث نقاط خارج از کلان شهر ها آشکار می شود.


در چند سال اخیر، برخی رسانه ها موردی به چالش های جدی در شهرهایی که در زمره کلان شهر ها به شمار نمی روند، پرداخته اند اما شکستن این فضای متمرکز رسانه ای با چنین حرکت های موردی تغییر نمی کند و عزم جدی رسانه ها را می طلبد؛ رسانه هایی که فروش اندکی دارند و شاید یکی از دلایل برخوردار نبودن از مخاطب میلیونی، بی توجهی نسبت به بخش وسیعی از مردم و حوادث کشور است که در شهرهای بزرگ قابل دیده نمی شود.

آیا در دوران پیش روی، شاهد تحولی در این حوزه و تغییر این فضا خواهیم بود؟

منبع : تابناک