درخت آزاد zelkova serrata

[زهرا قربانی]

گیاه zelkova serrata ( درخت آزاد) ، درختی بزرگ با تاج کروی و متعلق به خانواده Ulmaceae (آلماسه ) بوده که بومی کشورهای ژاپن ، کره ، شرق چین و تایوان است . این درخت در شمال ایران نیز زیاد به چشم میخورد.

محبوبیت این درخت به عنوان درخت زینتی به علت برگهایش است که در پاییز به رنگهای بسیار زیبایی در می آید و منظره فوق العاده ای را به وجود می آورد . این گیاه به عنوان بنسای نیز نگهداری میشود. ‏اين درخت هر نوع آب و هوايي را تحمل ميکند و تا ار‏تفاع 1200متري قابليت رويش دارد. اين درخت تنومند و زيبا بسيار مناسب‏ زينت بخشيدن به چمنزارهاست. کاربرد: سایه انداز، کاشت در خیابان، سطوح چمن، پرچین، بادشکن.

درخت آزاد در سال 1830 به هلند معرفی شد. امروزه این گیاه در شمال آمریکا و اروپا محبوب است و از آنجایی که در برابر آلودگی هوا مقاوم است ، در نیویورک به وفور در خیابانها کاشته میشود. این درخت، جایزه سلطنتی باغبانی را ازآن خود کرده است.

درخت آزاد ، درختی تنومند ، بزرگ و برگریز بوده که سرعت رشد بالایی دارد و بین 20 تا 50 سال زمان نیاز است تا به رشد نهایی خود برسد. ارتفاع آن بین 15 تا 35 متر است و تاج کروی بزرگ و گسترده ای دارد ،قطر این تاج پوششی بین 15 تا 27 متر میباشد. پوست تنه این درخت به رنگ خاکستری تیره و فلسی میباشد. شاخه های این گیاه ظریف و گسترده میباشند. برگ های این گیاه ساده، متناوب و دندانه دار و بر دونوعند: آن هایی که بر روی شاخه های نر عقیم می رویند،10-15سانتیمتر درازا و5-9 سانتیمتر پهنا دارند،آنهایی که بر روی شاخه های میوه دهنده می رویند،5-7.5 سانتیمتر درازا و3-2 سنتیمتر پهنا دارند. در سطح فوقانی به رنگ سبز تیره و خشن بوده، در سطح زیرین تقریباً صاف هستند و در پائیز برنگ قرمز/زرد تا قرمز تیره در می آیند. برگهای این درخت بسیار زیبا و شبیه به نارون میباشند. گلدهی ، اوایل بهار است . این گلها جنبه زینتی ندارند به رنگ سبز- زرد میباشند و قطر آنها 1.5 میلی متر است . میوه این درخت در پاییز میرسد و از رنگ سبز به قهوه ای تغییر رنگ میدهد . قطر میوه درخت آزاد بین 2.5 تا 3.5 میلی متر است.

شرایط محیط رشد درخت آزاد به شرح زیر میباشد : خاک :خاک شنی ، ماسه ای ، لومی مرطوب و خوب زهکشی شده . این درخت مقاوم میباشد و در اکثر خاکها از جمله خاکهای قلیایی و خشک نیز رشد میکند. نور: آفتابی - نیمسایه . قرار گیری در آفتاب کامل باعث رشد بهتر درخت خواهد شد. دما: دمای بین 1 تا 16 درجه مناسب است. این گیاه تا -10 درجه را تحمل میکند ولی بهتر است در معرض بادهای سرد قرار نداشته باشد. آبیاری: به آبیاری زیاد ، نیازی نیست . کوددهی: از کود غنی شده با پتاسیم و نیتروژن استفاده کنید. هرس : در فصل پاییز و برای شکل دادن به درخت ، انجام شود. سم پاشی : برای از بین بردن حلزون ها ، در زمستان با سم روغنی ، سم پاشی کنید.

آفات و بیماری : این گیاه در برابر بیماری نارون هلندی مقاوم است و به همین دلیل جایگزین نارون آمریکایی Ulmus americana شده است . فقط مراقب بیماری کنه عنکبوتی و حلزون ها باشید.

تکثیر این گیاه به 3 روش امکان پذیر است : 1- قلمه چوب نرم : در تابستان اقدام کنید .( از گیاه جوان استفاده شود.) 2-پیوند زدن : در زمستان انجام شود. 3- کاشت بذر: در پاییز و در خارج از منزل اقدام کنید.

[زهرا قربانی]