باكتری های خانواده نايسرياسه

[nedasoltani]

این خانواده چهار جنس از باکتریها وجود دارد

1 - نایسریا

2 - آسینتو باکتر

3 - کینگلا

4 - موراکسلا




نایسریا :Neisseria

نایسریاها کوکوسهای گرم منفی بدون اسپور وبی حرکت هستند که معمولا به صورت دوتایی شبیه لوبیا یا دانه قهوه دیده می شود . دربررسی میکروسکوپی این باکتریها به صورت داخل سلولی وخارج سلولی در داخل لوکوسیتها جند هسته ای دیده می شوند
این باکتری هوازی بوده ودرحضور 5 تا 10 درصد دی اکسید کربن بهتر رشد می کند . برای کشت معمولا از محیطهای کشت آگار خوندار - آگار شکلاتی -تایر مارتین و MTM می توان استفاده کرد. تست اکسیداز وکاتالاز در این جنس مثبت است

جنس نایسریا منحصرا در انسان ایجاد بیماری میکند .در جنس نایسریا دوگونه بیماریزا وجود دارد
نایسریا مننزیتیدیس (منگوکوک)
Neisseria meningitidis
مننگوکوک انگل اجباری انسان است واغلب در حلق وبینی انسان زندگی می کند

تشخیص آزمایشگاهی: نمونه های مورد آزمایش معمولا مایع مغزی نخاعی (CSF) خون - سواب ازگلو - بینی - حلق و ترشح پوستی می باشد .

1- اسمیر مستقیم : مایع مغزی نخاعی را سانتریفوز نموده از رسوب آن اسمیر مستقیم تهیه وبه روش گرم ویامتیلن بلو رنگ آمیزی کنید . دراین اسمیر دیپلوکوکهایی در داخل لوکوسیتهای پلی مورفو نوکلئر دیده می شود که دررنگ آمیزی گرم - گرم منفی رنگ خواهند شد

2- کشت : نمونه مشکوک به عفونت مننگوکوکی باید سریعا بروی محیطهای لازم کشت شوند ودرصورت تاخیر از محیط انتقالی (استوارت) استفاده شود .رسوب حاصله از سانتریفوز مایع نخاع را روی محیطهای ازقبیل آگار خوندار یا شکلاتی کشت داده ودر 5تا10درصد CO2نگهداری می کنند . کلنیهای این باکتری پس از 24 ساعت به صورت کوچک - خاکستری - شفاف به قطره حدود 1 میلی متر ظاهر می گردند .

بهترین محیطی که برای جدا کردن نایسریا به کارمی رود محیط تایر مارتین است که حاوی هموگلوبین وآنتی بیوتیکهای وانکومایسین - کلیستین ونیستاتین می باشد (V.C.N)
وانکومایسین از رشد باکتریهای گرم مثبت - کلیستین از رشد باکتریهای گرم منفی ونیستاتین از رشد قارچها جلوگیری می کند .
نکته : محیط "ترانسگرو" همان فرم تغییر یافته تایر مارتین است .

3- اکسیداز : این تست برای تشخیص باکتریهایی که در سیستم تنفسی ترکیبات سیتو کروم اکسیداز دارند موثر می باشد و همچنین به نوبه خود در تشخیص باکتریهایی که فاقد این آنزیم هستند کاربرد دارد . به عنوان مثال خانواده آنتروباکتریاسه اکسیداز منفی و پسودوموناسها اکسیداز مثبت می باشند .


سیتوکرومها پروتئینهای هستند که در زنجیره تنفس مسئول واکنشهای فسفوریلاسیون اکسید داتیو می باشند .آنزیم سیتوکروم اکسید از در باکتریهای یافت می شود که در تولید انرزی خود از زنجیره انتقال الکترون استفاده می کنند . این باکتری در باکتریهای بی هوازی اجباری وجود ندارد .
باکتریهای اکسیداز مثبت دارای آنزیم آندو فنل اکسید از هستند که سیتوکرومc رااکسید می کند ازاینرو این آنزیم راسیتوکروم اکسیداز می نامند سیتوکروم اکسیداز به نوبه خود قادر است تترامتیل فنیلن دی آمین هیدروکلراید را اکسید نماید .دراین تست سوبسترای تترامتیل فنیلین دی آمین هیدروکلراید به باکتری اضافه می شود که در صورت وجود این آنزیم در باکتری به اندوفنل که ماده ای با رنگ بنفش تیره است تبدیل می گردد .


روش کار :
1- برروی کلنیهای مشکوک در روی محیط کشت مقداری از محلول 1 درصد تترا متیل فنیل دی آمین هیدروکلراید بریزید . پس از15 ثانیه پرگنه های اکسیداز مثبت به رنگ ارغوانی در می آید .
2- برای انجام تست یک قطعه کاغذ صافی یا سواب رادر محلول فوق آغشته نمایید سپس کلنی از باکتری مورد آزمایش را بروی کاغذ یا سواب منتقل نمایید . در صورت مثبت بودن آزمایش کلنی ها به رنگ ارغوانی درمی آیند که دلیل بر وجود باکتری اکسیداز مثبت است . نتیجه باید بعد 15ثانیه بررسی شود در غیر اینصورت فاقد ارزش خواهد بود .
4- تست تخمیر قندها :
مننگوکوک قادر به تخمیر قند گلوکز ومالتوز است برای انجام این تست از کلنی های اکسیداز مثبت که درسطح محیط رشد کرده اند برداشته ودر محیط سیستئین تریپتیکیس آگار (CTA) کشت داده وتخمیر قند ها رامطالعه می کنیم .مننگوکوک گلوکز ومالتوز راتخمیر می کند در صورتیکه گنوکوک فقط گلوکز را تخمیر می کند .

نکته : از روشهای کاتترایمونوالکتروفورز و آگلوتیناسیون برای شناسایی آنتی زنهای مننگوکوک درمایع مغزی نخاعی استفاده می شود .
نکته : سندرومWaterhouse friderichsen نام عارضهای از بیماری مننگوکوکی حاد است این عارضه به علت آزاد شدن مقادیر زیاد آندو توکسین مننگوکوک درخون بیمار وصدمه شدید به غدد فوق کلیوی ایجاد می شود .



نایسریا گونوره (گنوکوک) Neisseria gonorrhoeae
Neisseria gonorrhoeae (the gonococcus)

گنوکوک به صورت دیپلوکوکهای گرم منفی شبیه دانه لوبیا یا قهوه است . این باکتریها بدون حرکت - بدون اسپورودارای پیلی کاتالاز و اکسیداز مثبت می باشند .گنوکوک انگل اجباری انسان است ودردستگاه تناسلی-ادراری بیماران مبتلا به سوزاک یافت می شود.
شکل گنوکوک درکشت فوق العاده متغیر است وبه شکل گرد یابیضی مشاهده می گردند . گنوکوک دارای کپسولی است که به وسیله رنگ آمیزی منفی قابل مشاهده است. این کپسول در بدن بیمار وجوددارد ولی درخارج از بدن برروی محیط کشت فقط تامدت کوتاهی قابل رویت است .

تشخیص آزمایشگاهی :
نمونه مورد آزمایش شامل ترشحات مجرا - رکتوم- ملتحمه چشم - حلق یا مایع سینوویال می باشد.

نکته : برای گرفتن نمونه از مجرای ادرار باید حداقل 2ساعت از ادرار کردن بیمار گذشته باشد .

1- اسمیر مستقیم : برای مشاهده مستقیم باکتری بایید اسمیرهای تهیه شده(The GC smear) از ترشحات رابه آرامی توسط حرارت ثابت کرده وسپس باروش گرم یا متیلن بلو رنگ آمیزی نمود. در نمونه های آلوده دیپلوککهای داخل سلولی وخارج سلولی به همراه تعداد زیادی لکوسیت دیده می شود .

2- کشت گنوکوک : نمونه مشکوک به آلودگی باگنوکوک رابروی آگار خوندار آگار شکلاتی ویا محیط اختصاصی تایر مارتین و MTM modified Thayer Martinکشت داده در شرایط 10 درصد گاز کربونیک ودر حرارت 37 ذرجه سانتیگراد نگهداری کنید پس از 24تا 48 ساعت ظهور کلنیهای ریز و شبنمی شکل را بررسی نمایید .(در مردان ازurethra ودرزنان ازcervix and the rectum ) محیط اختصاصی كونوكك MTMشكلات اكار می باشد كه دارای انتی بیوتیك جهت جلوكیری از رشد فلور نرمال ونكومایسین برای كرم مثبت كلستین برای كرم منفی تریمتوبریم جهت بروتئوس ونیستاتین برای مخمر است رنك موجود در محیط شكلات به علت همولیز كلبول قرمز است,كونوكك كوجك محدب به رنك خاكستری تاسفید موكوئیدی دیده می شود

3- اكسیداز مثبت: همه نایسریا ها اكسیداز مثبت اند كه می توان با دیسك Taxo N® مشخص كرد كلنی های سیاه اطراف دیسك نشاندهنده اكسیداز مثبت است

4- تخمیر كربوهیدرات: گونوره قادر به تخمیر گلوكز می باشد ولی مالتوز وسوكروز را نمی تواند تخمیر كند بعد از تخمیر PH بایین امده ومعرف فنل رد از قرمز به زرد تبدیل می شود

5 - تست سرولوژیك :مانند الایزا

بیماریزایی : معمولی ترین مناطق بیماری عبارت است ازسرویكس ,مجاری ادرار , ركتوم,فارنكس وconjunctiva می باشد



آسینتو باکتر :
آسینتو باکتر کالکواستیکوس باسیل یا کوکوباسیل گرم منفی است که اغلب به شکل دوتایی دیده می شود . این باکتری اکسیداز منفی است وقندها را تخمیر نمی کند ودربرابر پنی سلین مقاوم است

نکته : Mgasphaera یک باکتری دیپلوکوک گرم منفی وبی هوازی است .



موراکسلا :
جنس موراکسلا خود به دو زیر جنس موراکسلا وبرانهملا تقسیم می شوند . خصوصیات این باکتری شبیه گنوکوک است کوکسی یا باسیل ضخیم وکوتاه گرم منفی است که به صورت دوتایی دیده می شود . این باکتری اکسیداز مثبت است و قندها را تخمیر نمی کند وامروز اغلب باتولید آنزیم بتالاکتاماز در برابر پنی سلین مقاوم گردیده است

نکته : موراکسلا اسلوانیس ممکن است در دستگاه تناسلی با نایسریا گنوره اشتباه شود .