اوگلنا ،تک سلولی تاژکدار

[سید لفته فردزاده]

اوگلنا ؛ تک سلولی تاژکدار



اوگلنا تک یاخته ایست که در راسته ی اوگلنوئیدا که مربوط به رده فیتوفلاژلاتا (تاژکداران گیاه مانند) می باشد، قرار دارد. این تاژک دار گیاه مانند دارای یک و یا دو تاژک می باشد که در موقعیت قدامی (بخش پهن تر اوگلنا حاوی فرورفتگی به نام بسته تاژکی) حیوان خارج می شود.

در یک طرف بسته ی تاژکی یک لکه ی چشمی (استیگما Stigma ) به رنگ نارنجی مایل به قرمز وجود دارد که حاوی ذرات رنگدانه ای به عنوان گیرنده ی بینائی یا نوری است که حیوان به وسیله ی آن می تواند به نور پاسخ دهد.
در طرف دیگر مخزن یک واکوئل ضرباندار یا انقباضی وجود دارد که هر ۲۰ ثانیه یک بار ضربان دارد و برای تنظیم آب سلول عمل کرده و آب اضافی را به درون مخزن تاژکی یا خارج سلول دفع می کند.

تغذیه اوگلنا وابسته به شرایط محیط است: این تک سلولی با با داشتن سبزینه در حضور نور عمل فتوسنتز را انجام میدهد و در تاریکی از مواد غذایی محیط استفاده میکند.
اوگلنا به صورت منفرد در آبهای شیرین یافت می شود.این سلول دراز ودوکی به طول تقریبی ۰٫۱ میلیمتر می باشد. این تک یاخته حاوی یک هسته بزرگ است که اطراف آن را کلروپلاست های صفحه مانند حاوی ذرات پیرنوئید احاطه میکنند که در آنها هیدرات کربن ساخته و ذخیره می شود.
در غشاء این جاندار پوششی به نام پلیکل (ماتریکسی پروتئینی مرتبط با توبولها و فیبرهای سلولی) وجود دارد که ترشحات مخاطی محافظ و فرآورده های دیگر توسط دستگاه گلژی ساخته و ترشح می شود.

تولید مثل در اوگلناها معمولا به روش غیر جنسی است.
مشهورترین اوگلنا، اوگلنا ویریدیس (Euglena Viridis) نام دارد.

فیلمی از اوگلنا :



http://www.aparat.com/v/WRfZh



برگرفته از کتاب “پروتوزوآ” تألیف دکتر لطف ا… مهد