گوجه فرنگی و بیماری های آن

[*FATIMA*]

پوسیدگی نرم گوجه فرنگی


عامل بیماری : Rhizopus nigricans Ehreab

علایم بیماری : در گوجه فرنگی های انبار شده عامل بیماری به سبب گرمای محیط انبار و رطوبت کافی قادر است بخشی از گوجه فرنگی های انباری را آلوده نماید . علایم با ظهور اندام های رویشی قارچ به طور فشرده و به رنگ سفید ظاهر می شود که به سرعت به رنگ سیاه تبدیل شده و بافت های آلوده استحکام خود را از دست می دهند و در موارد میوه های گوشتی به پوسیدگی آبکی تبدیل می شوند .

این عامل بیماری زا اسپورانجیوفورهای بسیار طویل دارد که حاوی اسپورانجیوم هایی به اندازه 350-100 میکرون است و در داخل اسپورانجیوم ها اسپورهای سیاه رنگ و گرد و درشتی به قطر 17-6 میکرون وجود دارد . زیگوسپور قارچ قطری به اندازه 220-160 میکرون دارد بهترین دما برای رشد قارچ 26-23 درجه سانتیگراد است و حداقل در 6 درجه سانتیگراد و حداکثر در 30 درجه سانتیگراد فعال است .

روش پیشگیری : در انبار کردن گوجه فرنگی از زخم شدن میوه جلوگیری شود . انبار خشک و مجهز به تهویه باشد و در دمای پایین نگهداری شود .


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

ویروس آسپرمی گوجه فرنگی ( Tomato aspermy virus )


عامل بیماری : Myzus persicae , Aulacorthum Pseudosolari

علایم بیماری : کاهش رشد مریستم انتهایی گیاه ، تشکیل شدن جوانه های جانبی متعدد و بدشکل شدن برگ ها و خم شدن برگ به طور نامنظم است . در پهنک زیرین برگ سلول های رنگی رشد می کنند . آلودگی اگر قبل از رسیدن میوه و برداشت محصول در گیاه ظاهر شود باعث کوچک ماندن میوه و بدشکلی آن شده و گوجه فرنگی های رسیده فاقد بذر هستند .

ویروس آسپرمی نوع ویروس پایداری نیست و در دمای 42-40 درجه سانتیگراد غیرفعال است . این ویروس از طریق بذر انتقال پیدا نمی کند .

روش درمانی : کشت مریستم


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

ویروس پژمردگی خالدار گوجه فرنگی (Tomato Spotted wilt virus = TSWV )


عامل بیماری : Thrips Pistaciae

علایم بیماری : رگبرگ برگ های جوان بزرگ می شود ، خم شدن پهنک برگ به طرف بالا یا پایین و به دنبال آن سلول های قهوه ای رنگی در بافت با سایه های برنزی ظاهر می شود که نقریباً تمام پهنک برگ را احاطه می کند . بعضی مواقع به دنبال این علایم لکه های کلروتیک و تغییرشکل پهنک برگ نیز بروز می کند . برگ های آلوده به این ویروس بعد از ظهور علایم خشک و در مدت کوتاهی ریزش می کنند . در صورتیکه گرمای محیط کم باشد مدت ماندن برگ های آلوده روی گیاه بیشتر است . آلودگی ویروس تغییراتی در میوه به وجود می آورد که با ظهور لکه های گرد زردرنگ یا قرمز روشن و یا به صورت سفیدرنگ در زمینه قرمز میوه با حلقه های متحدالشکل و یا نامنظم مشاهده می شود . دمای 48-42 درجه سانتیگراد ویروس را غیرفعال می کند .

روش درمانی : کشت مریستم


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

ویروس لکه حلقوی گوجه فرنگی ( Tomato ring-spot virus )


عامل بیماری : Xiphinema americanum. cobb

علایم بیماری : آلودگی ویروس موجب نکروز شدن تمام قسمت های سبز و در حال رشد گیاه می شود و سرانجام باعث خم شدن مریستم انتهایی ساقه و خم شدن حاشیه برگ ها به طرف پهنک زیرین برگ می گردد . روی برگ های جوان و دمبرگ و ساقه حلقه ، خطوط باریک قهوه ای و نکروزه ای به وجود می آید .

وقتی آلودگی ویروس زودرس باشد و قبل از رشد کامل میوه گیاه آلوده شود لکه های قهوه ای رنگ و حلقوی روی میوه مشاهده می گردد .

این ویروس در دمای 58-55 درجه سانتیگراد غیرفعال است و توسط میکروسکوپ الکترونی ذرات ویروس 29 میلی میکرون اندازه دارند .

روش درمانی : کشت مریستم


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

ویروس لکه حلقوی سیاه گوجه فرنگی ( Tomato black ringspot virus )


عامل بیماری : Longidorus elongatus dehan

علایم بیماری : لکه های کوچک حلقوی و یا خطوط باریک حلقوی که نکروتیک شده اند در برگ های جوان و دمبرگ ها ظاهر می شوند و یا اینکه خطوط باریک مارپیچی و یکسانی که نکروز شده اند در اطراف فضای بافت های مرده نمایان می شود که به این خطوط ، خطوط قهوه ای رنگ مشابهی همراه می گردد ؛ گیاهانی که بدنی گونه آسیب می بینند ، از بین می روند . گوجه فرنگی هایی که در مرحله رشد رویشی بیشتری قرار گرفته اند اگر آلودگی ویروسی پیدا کنند برعکس قادر به ادامه رشد رویشی خود هستند و علایم نکروز و لکه حلقوی را در بافت های پارانشیمی سبز ایجاد می کنند و ظاهراً گیاه معمولی به نظر می رسد و تنها پهنک تغییر شکل پیدا می کند و علایم ساده تورم و موزاییک شدن را نشان می دهند . ویروس به شکل چند وجهی و قطر آن به اندازه تقریباً 30 میلی میکرون بوده و در دمای 63-60 درجه سانتیگراد غیرفعال است .

روش درمانی : کشت مریستم


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

ویروس موزائیک گوجه فرنگی ( Tobacco mosaic virus )


عامل بیماری : ویروس موزاییک توتون

علایم بیماری : یکی از ویروس های متداول در همه نقاط کشت گوجه فرنگی به شمار می آید و بازده ی محصول را 30 تا 40 درصد کاهش می دهد . علایم بیماری معمولاً با تورم و بدشکل شدن برگ و نامنظم و خم شدن پهنک همراه است . لکه های پهنک برگ به صورت سبز روشن و یا سبز تیره روی برگ های جوان مشاهده می شود . در صورت گرمای زیاد و شدت نور لکه های بزرگ کاملاً مشخص و بدشکلی برگ نامشخص است . برعکس در مناطق سردسیر و کم نور لکه های بزرگ کمتر محسوس است ولی بدشکلی برگ ها قابل رؤیت است . در هر شرایط آلودگی ، میوه به طور طبیعی به رشد ادامه می دهد ولی تغییر رنگ در میوه و هاله های مدور خصوصاً در محل دم میوه مشاهده می شود .

روش درمانی : کشت مریستم


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

ویروس کپه ای گوجه فرنگی ( Tomato bushy stunt virus )


علایم بیماری : گیاهان آلوده به علت کاهش رشد و مجتمع شدن در مریستم انتهایی ساقه به سهولت شناخته می شوند . از طرفی رنگ قرمز مایل به بنفش و یا زرد در ناحیه مریستم انتهایی ظاهر می شود . با پیشرفت بیماری خشک شدن برگ ها از قسمت مریستم انتهایی و نازک شدن ساقه نسبت به رشد معمولی و افزایش نسبی میان گره ساقه در قسمت های پایین ساقه و کم شدن فاصله گره ها در قسمت بالاتر ساقه بروز می کنذ . برگ ها با رشد کم پهنک بدشکل و کوچک می شوند و بعضی مواقع پهنک برگ به طرف بالا لوله می شود .

در اندام گلدهی گیا تغییراتی مانند ریزش گل ها بروز می کند . آلودگی در میوه سبب کاهش رشد می شود به طوریکه میوه به مرحله مصرف نمی رسد و اندازه ی معمولی ندارد . میوه به طور غیرمنظم می رسد و گاهی بدشکل می شود و تعداد تخم داخل میوه کم می شود . در مواردی سلول های رنگی تیره تر از رنگ معمول میوه و به طور موضعی در میوه مشاهده می شود و گوجه فرنگی های آلوده به ویروس ریزش می کنند .

ویروس در 80 درجه سانتیگراد غیرفعال است و 30-29 میلی میکرون اندازه دارد .

روش درمانی : کشت مریستم


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

شانکر باکتریایی گوجه فرنگی


عامل بیماری : Corynebacterium michiganese ( E.F Smith ) Jensen

Clavibacter michiganensis sub. sp. michiganensis

علایم بیماری : قبل از گلدهی ، برگ ها از یک قسمت پهنک پژمرده می شوند . اغلب پژمردگی ها به طور قرینه در یک برگ مشاهده می شود و در هر مورد رگبرگ میانی برگ به طرف قسمت آلوده برگ خم می شود . ابتدا در ساقه از ناحیه خارجی خطوط طولی و وسعت یافته ای به رنگ زرد روشن یا قهوه ای و سرانجام شکاف هایی در ناحیه زیرین قسمت های آلوده ظاهر می شود . این نواحی زرد و یا قهوه ای ساقه تا قسمت های اشعه مغزی ساقه گسترده می شود و مواد مخاطی براق به رنگ زرد تیره که توده ی سلول های باکتریایی هستند در شانکر ساقه مشاهده می گردد . با تهیه یک برش عرضی از اندام های آلوده روی شاخه و یا ساقه سیستم آوندی به رنگ زرد و اشعه مغزی با حالت اسفنجی مشاهده می گردد . تغییراتی که در گل بروز می کند با تغییر رنگ جام گل و قهوه ای شدن و خشک شدن و شکاف برداشتن آن مشخص می شود . چنین تغییراتی در میوه هنگامی نمایان می گردد که در اثر آلودگی باکتری از طریق سیستم آوندی سلول ها آلوده شوند . اگر آلودگی باکتریایی از طریق موضعی عمل شود روی میوه علایم با زخم های سطحی همراه است . مرکز این زخم ها به رنگ قهوه ای و ناحیه داخلی سیاه شده و نیز حاشیه زخم ها به صورت هاله ای سفید مشاهده می گردد .

عامل بیماریزا در مناطقی که زمستان بسیار سرد ندارند از فصلی به فصل دیگر پایداری خود را حفظ می کند ، ولی غالباً آلودگی از طریق استقرار در بذر به وجود می آید . بذرهای آلوده در صورتیکه در خزانه کاشته شوند حتی قادرند منجر به رشد گیاهچه های سالم شوند و در شرایط مناسب موجب آلودگی گردند . نفوذ پاتوژن از طریق روزنه های هوایی گیاه در برگ های جوان و از طریق جراحات روی ساقه در اثر تگرگ و تماس مستقیم پاتوژن با سیستم آوندی و از طریق زخم امکان پذیر است .

شرایط آب و هوایی و خصوصاً گرمای نزدیک به 28 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی خاک در فعالیت باکتری تأثیر می گذارد

روش درمانی : کشت مریستم


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

لکه گرد گوجه فرنگی


عامل بیماری : Pseudomonas Tomato ( okabe ) Alstatt

علایم بیماری : آلودگی باکتریایی در برگ گوجه فرنگی با لکه های گرد و کوچک و قهوه ای مایل به سیاه ظاهر می شود . لکه ها در ناحیه مرکزی نکروتیک شده و قطر آنها از یک میلیمتر تجاوز نمی کند و پس از مدتی هاله ای کلروتیک در اطراف لکه ها مشاهده می شود . در ساقه ، دمبرگ ، دمگل و جام گل لکه هایی مشابه لکه های روی برگ تشکیل می شود . روی میوه لکه های گرد و سیاه رنگی به وجود می آید ؛ این لکه ها در میوه های رسیده با هاله ای زرد رنگ احاطه شده است . در بعضی موارد در اطراف هاله های نکروتیک شده جوش هایی تشکیل می شود که رنگ پریده بوده و در اثر پاره شدن جوش ها مایع چسبنده ای که سلول های بی شمار باکتری است را خارج می سازند . عامل بیماری از طریق آلودگی بذر و نیز خاک قدرت حیاتی خود را حفظ می کند و توسط بذر و یا بقایای گیاه آلوده در خاک و با فراهم شدن شرایط مناسب از طریق روزنه های هوایی برگ در سال بعد آلودگی جدید به وجود می آورد .

روش درمانی : کشت مریستم


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

لکه باکتریایی گوجه فرنگی


عامل بیماری : Xontomonas vesicatioria ( Doidge ) Dowson

علایم بیماری : در تمام مراحل رشد برگ آلودگی ایجاد می شود . ابتدا لکه های کوچک نکروتیک قهوه ای مایل به سیاه که اغلب توسط هاله ای زردرنگ به طور نامنظم و پراکنده محاصره شده اند ، به وجود می آید که ممکن است با علایم سپتوریوز گوجه فرنگی اشتباه شود . علایم روی دمبرگ مشابه برگ است . روی میوه وقتی هنوز سبز است لکه های کوچک آبی مانند که گاهی اطراف آنها هاله ای به رنگ سبز تیره دارد نمایان می شود ، سپس لکه ها در ناحیه سطحی میوه قهوه ای و نکروتیک می شوند . همزمان با رشد میوه لکه های روی میوه چوب پنبه ای شده و قطر آنها به 3-4 میلیمتر می رسد و حاشیه لکه ها با هاله ای سبز مایل به زرد روی میوه باقی می ماند .

باکتری از سالی به سال دیگر روی بذر باقی می ماند و در برگ ها از طریق روزنه هوایی آلودگی ایجاد می شود . عامل بیماری قادر است توسط زخم های روی میوه که در اثر عوامل مختلف طبیعی و یا حشرات ایجاد شده اند آلودگی به وجود آورد .

روش درمانی : کشت مریستم


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا