گوجه فرنگی و بیماری های آن

[*FATIMA*]

گوجه فرنگی ( Lycopersicon esculentum )

زمان کاشت	با توجه به آب و هوای منطقه و نوع بذر معمولاً اسفند یا اوایل فروردین در زیر شاسی به صورت خزانه کاری
مقدار بذر لازم	یک گرم برای هر متر مربع خزانه
عمق بذر در خاک	یک میلیمتر
مدت جوانه زدن	8-10 روز
نشاکاری	وقتی گیاه 20 سانتیمتر رشد کند
خاک مناسب	خاک متوسط ، تازه ، سبک و حاصلخیز
فاصله ردیف	بین ردیف 80 سانتیمتر و میان ردیف 5 سانتیمتر
مدت رسیدن محصول	100-150 روز
میزان تولید	30 - 60 تن در هکتار

منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

لکه موجی گوجه فرنگی


عامل بیماری : Alternaria solani ( Ellet Mart ) Gones et Grout

علایم بیماری : این قارچ گیاه گوجه فرنگی را در هر مرحله از رشد آلوده می سازد . در خزانه کاری علایم نکروز در ناحیه طوقه گیاهچه ایجاد می کند و گیاه آلوده به قارچ پس از انتقال به زمین اصلی بعد از چند روز از بین می رود . در روی برگ با ظاهر شدن لکه های قهوه ای مجزا که گاهی قطر آنها به یک سانتیمتر می رسد ، مشاهده می شود و پس از مدتی تمام پهنک برگ خشک می شود .

در روی دمبرگ و ساقه لکه های نکروز مشابه لکه های روی برگ ظاهر می گردد که غالباً قطر کمتری از لکه های روی برگ دارند . گاهی علایم در روی میوه با لکه های درشت و سیاه رنگی در ناحیه اتصال میوه به دمگل مشاهده می شود .

در روی بافت های آلوده اندام های بارور غیرجنسی پاتوژن رشد می کنند که کنیدی برهای کوتاه و تیره رنگ دارند . کنیدیوم ها مجزا و تیره رنگ و حدود 10 دیواره عرضی و دیواره طولی دارند و اندازه آنها معمولاً 20*80 میکرون است . زمستان گذرانی قارچ به صورت میسلیوم و کنیدیوم در بقایای گیاهان آلوده و روی بذر گوجه فرنگی آلوده امکان پذیر است . کنیدیوم قارچ در شرایط محیطی مناسب و رطوبت زیاد بعد از 1-2 ساعت جوانه می زند و پس از 3 روز دوره ی کمون علایم بیماری در گیاه بروز می کند .

روش پیشگیری : بهداشت زراعی ، ضدعفونی خاک ، ضدعفونی بذر

روش درمانی : ضدعفونی خاک خزانه مقدار یک گرم تیرام برای یک دوره کارنس 14-7 روز به نسبت 0/5 لیتر در هکتار

ضدعفونی بذر با محلول 0/5 در هزار بنومیل به مدت یک دقیقه استفاده از قارچ کش SCORE 25EC یا مانب به مقدار 2/5 گرم در مترمربع خاک خزانه به نسبت 0/5 لیتر در هکتار ، دوره کارنس 14-7 روز

سم پاشی با Dyrene Cm به مقدار 0/2-0/3% و رعایت دوره کارنس 10 روز و یا کاپتان به مقدار 250 گرم در 100 لیتر آب و رعایت دوره کارنس 15 روز با مشاهده اولین علایم


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

آنتراکنوز گوجه فرنگی


عامل بیماری : Gloesporium Lycopersici krug

علایم بیماری : روی میوه لکه های دایره مانند که کمی فرورفته هستند ظاهر می شوند . لکه ها به رنگ تیره و در اطراف بافت های سالم به صورت مجزا یا درهم قابل رؤیت هستند .

روش پیشگیری : بهداشت زراعی ، ضدعفونی بذر

روش درمانی : ضدعفونی بذر با خیساندن بذر در محلول 0/5 در هزار بنومیل به مدت یک دقیقه . سم پاشی با Dyrene CM به مقدار %0/3-0/2 و رعایت دوره کارنس 10 روز با ظهور اولین علایم و یا کاپتافول به مقدار 200 گرم در 100 لیتر آب

منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

لکه برگی گوجه فرنگی ( کلادوسپوریوز )


عامل بیماری : Cladosporium Fulvum cke

علایم بیماری : آلودگی این قارچ در روی برگ گوجه فرنگی بروز می کند و در سایر قسمت های گیاه به ندرت دیده شده است . علایم در پهنک زیرین برگ با رشد کپک های زیتونی تیره رنگ که اندام بارور قارچ می باشد مشاهده می شود . در مواردی که آلودگی شدید است برگ ها لوله شده و سپس خشک می شوند و می ریزند . قارچ عامل بیماری زا کنیدی برهای کشیده دارد که به طور نامنظم دیواره عرضی آن مشخص می شود . کنیدی بر دارای انشعاب و کنیدیوم های بسیار با اشکال تخم مرغی یا هرمی به اندازه 16*12 میکرون و یا کنیدیوم های استوانه ای به اندازه 6*17 میکرون را به وجود می آورند . کنیدیوم ها گاهی دو سلولی و عموماً یک سلولی با 2-3 دیواره عرضی هستند .

این قارچ پایداری خود را به صورت کنیدیوم در بقایای آلوده گیاه حفظ می کند . رشد عامل بیماریزا با رطوبت زیاد و گرمای بین 24-25 درجه سانتیگراد در شرایط گلخانه ای بسیار سریع انجام می شود .

روش پیشگیری : میزان معین آبیاری رعایت شود ، انتخاب ارقام مقاوم

روش درمانی : در صورت مشاهده علایم سم پاشی با Dyrene CM قارچ کش Signum به مقدار 150-100 گرم در 100 لیتر آب با رعایت دوره کارنس 3 روز به مقدار 0/3-0/2% و رعایت دوره کارنس 10 روز


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

ورتیسیلیوز گوجه فرنگی


عامل بیماری : Vericillium albo atrum Reinket Berth

علایم بیماری : این قارچ دئوترومیست در گیاهان زیادی ایجاد بیماری آوندی و پژمردگی گیاه می کند . بیماری در گوجه فرنگی با پژمرده شدن و در نتیجه خشک شدن قسمت های هوایی گیاه مشاهده می شود . خشک شدن برگ ها از ناحیه پایین ساقه به طرف بالای ساقه شروع می شود . بافت های چوبی شده قسمت قاعده ساقه و ریشه به رنگ قهوه ای درمی آیند . اندام های بارده غیرجنسی قارچ از کنیدی برهای بی رنگ و 2-3 ورتیسل که هر یک 4-3 شاخه دارد تشکیل شده و تعداد زیادی کنیدیوم یک سلولی و بی رنگ و تخم مرغی کشیده به ابعاد 3-2 * 7-6 میکرون تولید می کنند .

روش پیشگیری : خاک خزانه هر سال عوض شود یا ضدعفونی شود از کود حیوانی کاملاً پوسیده استفاده شود . در خاک های آلوده آیش 5 ساله و در تناوب زراعی غلات جانشین کاشت گیاهان جالیزی شود . استفاده از ارقام مقاوم

روش درمانی : ضدعفونی خاک خزانه با تیرام به مقدار 1 گرم در هر متر مربع و یا کاپتافول به مقدار 2/5 گرم در متر مربع خاک خزانه کنترل بیولوژیکی توسط گونه های مختلف Trichoderma Viride ایزوله TV1 و بیوقارچ کش Mycostop



منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

فوزاریوز گوجه فرنگی


عامل بیماری : Fusarium bulbigenum cke et Mass var.Lycopersici ( Brushi ) wr

علایم بیماری : یکی از بیماری های خطرناک آوندی در گوجه فرنگی است که در هر مرحله از رشد گیاه می تواند خسارت ایجاد کند . در روی گیاه جوان تغییر رنگ و پژمردگی برگ و قطع سریع دمبرگ مشاهده می شود . علایم در بوته های رشدیافته گوجه فرنگی با زرد شدن برگ های مسن تر و پژمرده شدن و خشک شدن برگ ها همراه است . بعد از پیشرفت بیماری و تهیه برش از مقطع ساقه آوندهای گیاه به رنگ قهوه ای مشاهده می شود .

از نقطه نظر قارچ شناسی عامل بیماری زا میکروکندیوم های تک سلولی به اندازه 2/5*8 میکرون و ماکروکنیدیوم هایی با 5-3 دیواره ی عرضی به ابعاد 3/4*37 و کلامیدسپور دارند .

تولید مواد سمی لیکوماراسمین توسط قارچ مذکور قادر است توازن آبی گیاه میزبان را تغییر دهد و باعث پژمردگی گیاه شود . این قارچ در دمای 28 درجه سانتیگراد و به خصوص در مناطق گرمسیر و با افزایش اسیدیته خاک و رطوبت خاک و افزایش ازت موجود در خاک و کمبود پتاسیم خاک رشد و فعالیت بیشتری دارد

روش پیشگیری : در خاک های آلوده تعویض خاک خزانه هر سال انجام گیرد یا در خاک خزانه سال قبل که ضدعفونی شده است خزانه ی گوجه فرنگی انجام گیرد . در زمین اصلی که آلوده به قارچ است آیش 4-5 ساله رعایت شود و از واریته های مقاوم مانند sauthland کشت شود

روش درمانی : کنترل بیولوژیک فوزاریوم Trichoderma viride و یا کشت باکتری Bacillius sulbtilis در کنترل شیمیایی ترکیبات منکوزب و کاپتافول به میزان 2/5 گرم در هر متر مربع خاک خزانه و یا فولپت به مقدار 2/5 گرم در هر متر مربع و یا بنومیل یک در هزار استفاده می شود .


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

سپتوریوز گوجه فرنگی


عامل بیماری : Septoria lycoper.sici speg

علایم بیماری : لکه هایی به شکل های متغیر در برگ بروز می کند . لکه ها دایره های نسبتاً بزرگی دارند که نکروزه می شوند . قطر لکه های نکروزه شده به 3-2 سانتیمتر می رسد که به رنگ خاکستری در مرکز لکه ها و تیره در ناحیه اطراف لکه ها قابل رؤیت هستند . ظهور نقطه های سیاه همان پیکنیدیوم قارچ است و نیز لکه های کوچک یکنواخت و تیره به قطر 2-1 میلیمتر نیز از علایم دیگر است . در هر صورت برگ های آلوده در مدت کوتاهی خشک می شوند و ریزش می کنند . عامل بیماریزا در بافت های آلوده پیکیندیوم هایی به قطر 150-100 میکرون تشکیل می دهد که از طریق منفذ انتهایی پیکنیدیوم ، کنیدیوم های نخی شکل و بی رنگی با 9-3 دیواره عرضی به ابعاد 120-60*4-2 میکرون خارج می کند . کنیدیوم از طریق باران ، باد و نیز توسط حشرات و انسان انتشار می یابد . عامل بیماریزا ، از طریق روزنه های هوایی گیاه نفوذ کرده و آلودگی در گیاه به وجود می آورد .

دمای 28-15 درجه سانتیگراد و دمای بهینه 25 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی بالا فعالیت و رشد قارچ را زیاد می کند . دوره کمون بیماری غالباً دو هفته بعد از آلودگی با اولین علایم در هر مرحله از رشد رویشی گوجه فرنگی بارز می شود .

روش پیشگیری : بهداشت زراعی - آیش زمین اصلی - تناوب 5 ساله - ضدعفونی بذر

روش درمانی : مدت یک دقیقه خیساندن بذر در محلول 0/5 در هزار بنومیل در صورت بروز اولین علایم بیماری با ترکیب Dyrene CM به مقدار %0/3-0/2 سم پاشی شود و دوره کارنس 10 روز رعایت گردد .

قارچ کش Ortiva با ترکیب Azaxystrobin با دوره کارنس 3 روز 80 سی سی در 100 لیتر آب


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

پوسیدگی طوقه گوجه فرنگی


عامل بیماری : Diplodina Lycopersici ( cooke ) Hollos

Ascochyta Lycopersici BRUN

علایم بیماری : آلودگی این قارچ در تمام اندام های هوایی گیاه و خصوصاً روی ساقه گوجه فرنگی و در ناحیه نزدیک به طوقه با لکه های قهوه ای رنگی که از ناحیه طولی کشیده شده اند بروز می کند . قطر لکه ها 6-5 سانتیمتر و در مجاورت لکه ها پوست ساقه پوسیده و به سهولت از بافت های چوبی ناحیه زیرین ساقه جدا می شود . در ناحیه پوست آسیب دیده اندام های بارده غیرجنسی قارچ ظاهر می شوند که پیکنیدیوم های کروی درشتی به ابعاد 100*70 میکرون دارند و تولید کنیدیوم های ساده ای به ابعاد 3*7-6 میکرون و یا کنیدیوم های دیواره داری به اندازه ی 4-3*11-8 میکرون می کند .

با پیشرفت آلودگی روی بافت های آلوده اندام باردهی جنسی به شکل پسئودوتسیوم و به ابعاد 100*150-120 میکرون ظاهر می شود . شکل جنسی قارچ مذکور آسک های استوانه ای به ابعاد 10-9*95-70 میکرون و آسکوسپورهای دو سلولی به اندازه 6*17 میکرون دارد . پوسیدگی طوقه معمولاً کمی بعد از نشاکاری گوجه فرنگی بروز می کند . میسلیوم قارچ به صورت ساپروفیت روی خاک و یا روی بذر حفظ می شود .

روش پیشگیری : بهداشت زراعی ، آیش زمین اصلی ، ضدعفونی بذر ، ضدعفونی خاک خزانه

روش درمانی : منکوزب به مقدار 2 در هزار جهت ضدعفونی بذر و ضدعفونی خاک خزانه


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

پوسیدگی طوقه گوجه فرنگی


عامل بیماری : Phytophthora Parasitica Dast

علایم بیماری : این قارچ اُمیست در گیاه گوجه فرنگی بیماری پوسیدگی طوقه را ایجاد می کند . بیماری در مناطق مرطوب و گرم شیوع دارد و مناسب ترین گرمای رشد قارچ 30 درجه سانتیگراد است . در ناحیه طوقه گیاه جراحاتی به رنگ قهوه ای تیره ظاهر شده که بافت آلوده استحکام خود را از دست می دهد . گیاه آلوده پژمرده شده و برگ های پایین تر ساقه به طرف زمین خم می شود . این قارچ قادر است گیاهچه های خزانه گوجه فرنگی را آلوده سازد . در روی میوه گوجه فرنگی نیز لکه های مدور ایجاد می کند .

اندام بارور غیرجنسی تولید اسپورانجیوفورهای ساده و طویلی به اندازه 100 تا 300 میکرون میکند که حاوی اسپورانجیوم های گرد یا بیضی شکل به اندازه 28*36 میکرون می باشد و از طریق زئوسپور یا میسلیوم جوانه می زنند . در مرحله ی زایش جنس اُسپورهای گرد و بی رنگ که 28 میکرون اندازه دارند . از اندام اُگونیوم و انتریدیوم حاصل می شود . اندام کلامیدسپور نیز وجود دارد که گرد و زرد رنگ با جداره ای سخت و حدود 60-20 میکرون قطر دارد .

این قارچ قادر است مدت طولانی در خاک باقی بماند . زمستان گذرانی قارچ از طریق کلامیدسپور یا اُسپور می باشد .

روش پیشگیری : ضدعفونی بذر ، ضدعفونی خاک خزانه ، در پرورش گلخانه ای و زیر تونل پلاستیک با کاهش تراکم کشت تهویه و تابش نور خورشید و محدود کردن رطوبت نسبی ، ارقام مقاوم یا قابل تحمل کشت شود

روش درمانی : ضدعفونی خاک خزانه با منکوزب به مقدار 2 گرم در هر متر مربع ، ضدعفونی خاک خزانه با فولپت به مقدار 2/5 گرم در هر متر مربع ، ضدعفونی بذر با منکوزب و یا کاپتان

سم پاشی با ترکیب 2787 به مقدار 150 گرم در 100 لیتر آب با ظهور اولین علایم ، پروپینپ به مقدار 200 گرم در 100 لیتر آب قبل از گلدهی سمپاشی می شود .

در صورت بروز علایم بعد از گلدهی ترکیبات متالاکسیل + منکوزب فقط برای بادنجان به مقدار 150 گرم در 100 لیتر آب مؤثر است .

کنترل بیولوژیک با بیوقارچ کش Rottsheild حاوی Trichoderma harzianum



منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا

[*FATIMA*]

لکه سیاه برگ گوجه فرنگی


عامل بیماری : Stemphylium solani weber

علایم بیماری : علایم آن در پهنک و دمبرگ با ظاهر شدن لکه های کوچک گرد یا کشیده ای به رنگ سیاه که از ناحیه مرکز لکه خاکستری است نمایان می شود . اندام بارور غیرجنسی در پهنک زیرین برگ تشکیل کنیدی برهایی تیره رنگ ، سخت و دیواره دار می دهد که کنیدیوم های بیضی شکل و رنگ کاملاً سیاه دارد و اندازه آنها 21*47 میکرون است .

روش پیشگیری : بهداشت زراعی

روش درمانی : سم پاشی با ترکیب Dyrene CM به مقدار 0/3-0/2 درصد و رعایت دوره کارنس 10 روز


منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا