آیین مهر

مهر (میثرَ) یکی از آیین های بسیار قدیمی و کهن آریاییان بود که اوستای زرتشت او را بین هرمز و اهریمن قرار داده و آن را یکی از بزرگترین نمونگان خداوند دانسته است .پیروان دین زرتشت معتقد بودند که مهر ، از جانب خدا ماموریت داد که بدی و زشتی را از بین ببرد و او را رب النوع آفتاب و حاصلخیزی زمین دانسته اند .
مهر در زمان اردشیر دوم هخامنشی از خانواده سلطنت حمایت کرد و بعد از حمله اسکندر ،در آسیای صغیر رواج یافت . سپس به یونان رفت و در زمان پومیه به روم سرایت کرد . در این دوره ترقی بسیار کرد و به جایی رسید که دیوکلثین و دیگر امپراطور های روم اعلام کردند که مهر حامی دولت روم است . ابن آیین بعد ها به آلمان و فرانسه و انگلستان قدیم سرایت کرد و چنانچه در پاریس آثاری از این مذهب یافت شده است .
در قرن سوم میلادی مسیحیت به جنگ با مهر برخاست و توانست طی یک قرن یعنی در قرن چهارم میلادی بر مهر غلبه کند . اما مهر نیز بر مسیحیت بی اثر نبوده و اثراتی بر آن به جای گذاشته ، از جمله عید تولد مسیح یا نُاِل که قبل از مسیحیت عید تولد مهر بوده .
مهرپرستان بر این عقیده بودند که مهر از تخته سنگی پدید آمده، بعد برای رفاه مردم با بدی ها وارد جنگ شد و بالاخره روزی بدی را از بین می برد . آن ها یکی از کار های مشهور او را چنین حکایت می کردند :
روزی مهر به گاو مقدس هرمز برخورد ،او را کشت و خون گاو بر زمین جاری گشت و باعث حیات و زندگی گردید .بر این اساس بود که صنعتگران معروف قدیم صورت مهر را چنین نقش می بستند که گاو نری را مطیع خود نموده و با شمشیر کوتاهی سینه گاو را شکافته و از میان فوران خون ماری (که به زندگی تعبیر می شود) بیرون می جهد.