روانشنــاسی گشتالت ... در این تصاویر چه می بینید ؟

[نارون1]

[نارون1]

[نارون1]

[نارون1]

[نارون1]

- - - به روز رسانی شده - - -

[نارون1]

قوانین گشتالت :


روانشناسان گشتالت معتقدند که در گشتالت نیروی خاصی وجود دارد که مسائل و امور را در طرح ها ، شکل ها و قالب های معینی سازمان می دهد و بنیاد ادراک وبینش راپایه ریزی می کند.

به این سبب سازماندهی از ویژگی های گشتالت و کل رفتار به شمار می آید و از قانون هایی به شرح زیر تشکیل یافته است:

• 1- قانون پراگنانز یا فراگیری Law of pragnanz

• 2- قانون مجاورتLow of proximity

• 3- قانون مشابهت Low of similarity

• 4- قانون بستگی یا تکمیل Low of Closure

• 5- قانون ادامه خوب یا جهت مشترک Low of good cntinuation or low of common direction

• 6- قانون شکل وزمینه Low of figure-ground

[نارون1]

قانون پراگنانز یا فراگیری :


یک شکل ترکیبی به صورت بهترین شکل ممکن (ساده ترین شکل نزدیک به آن) تجزیه و درک می شود. بهترین در این جا یعنی متقارن، ساده و اصلی.


یکی از مهمترین قانون های گشتالت قانون فراگیری یا جامعیت است . منظور از این قانون آن است که سازمان روانی همواره به روی کمال و شایستگی گرایش دارد و آن چنین است که سازمان ادراکی هر محرکی را در جهت هیأت مطلوب یا وضعی که شرایط موجود اجازه می دهند دریافت می دارد.

از ویژگی های قانون فراگیری نظم و ترتیب ، تقارن ، سادگی ، تناسب و استواری است که از اصل بایستگی و خیر مطلق پیروی می کند.


قانون فراگیری را باید قانون تعامل (equilibrium) نیز نامید. زیرا وقتی انسان در زندگی شکست می خورد یا ناکام می شود برای بازیافتن تعادل روانی خود ، دوباره با پیش بینی های بیشتری در کار شرکت می کند ، یا تغییر وضع می دهد و آنقدر تلاش می کند تا تعادل روانی خود را به دست آورد. طرفداران نظریه گشتالت این حالت را گشتالت مطلوب می نامند. (روانشناسی یادگیری - محمد پارسا)

[نارون1]

قانون مجاورت:


عناصر به هم نزدیک به صورت جسمی منسجم و یکپارچه دریافت می گردند.


قانون مجاورت بیانگر عوامل سازنده ای است که در یک صنحه حضوردارند و شکل ووضع خاصی را بوجود می آورند. هر چه این عوامل یا واحدها به هم نزدیکتر باشند احتمال وابستگی آنها بیشتر است .


در این قانون نه تنها فاصله مکانی ونزدیکی عوامل سبب ایجاد دسته های جداگانه می شود ، بلکه این امر در مورد فاصله های زمانی نیز صادق است . اصوات و الفاظی که نزدیک به یکدیگر ادا می شوند با هم یک واحد مستقل صوتی را تشکیل می دهند . و آنهایی که دور از یکدیگرند دارای چنین خصوصیتی نیستند.


در واقع وقتی فاصله ها از یکدیگر زیاد باشند هیچ نوع وحدتی پدید نمی آید . اما هرچه این اجزا به هم نزدیکتر باشند واحدهای متشکل تر وپایداتری بوجود می آورند. بر همین اساس هر چه خاطره ای قدیمی تر ودورتر باشد احتمال به یاد آوردن آن کمتر است . (روانشناسی یادگیری - محمدپارسا)

[نارون1]

قانون مشابهت :

عناصر شبیه به هم، به صورت یک شکل واحد درک می شوند.

در قانون مشابهت موارد مشابه بر حسب ویژگی های همانندی که دارند مانند شکل ، رنگ و جز آن گروههای مشترکی را بوجود می آورند. به شرط آنکه ویژگی های قانون مجاورت در آنها حکم فرما نباشد. به سخن دیگر بنا به قانون مشابهت اشیایی که از لحاظ شکل و رنگ مشابه و همانند ادراک می شوند به صورت گروههای مشخص سازمان می یابند.

برای مثال اگر به فردی قالب های در هم ریخته ای بدهند و از او بخواهند از آنها دسته های معینی بسازد ، او معمولاً قالب هایی را که از لحاظ شکل و رنگ به نحوی با یکدیگر مشابهت دارند در یک دسته قرار می دهد . (روانشناسی یادگیری - محمد پارسا)

[نارون1]

قانون بستگی یا تکمیل :


انسان ها به وسیله ی تکمیل فضاهای باز و ایجاد فرم اصلی در ذهن خود، شکل مربوطه را درک می کنند.

یکی دیگر از قانون های سازماندهی قانون بستگی است .کوشش روانشناسان گشتالت بر این بوده است که نشان دهند در امر ادراک ، سطوح بسته یا شکل های کامل از سطوح باز یا شکل های ناتمام دارای وضعی پایدارتر و مطلوب تر می باشند.

به طور کلی در فرد گرایشی وجود دارد که همواره می خواهد شکل ها وموقعیت های ناجور ومتقارن را تکمیل کند. حقیقت این است که سازمان دادن به اوضاع یا رفع نقص حالت رضامندی و خشنودی در فرد فراهم می آورد . در صورتی که وضع ناتمام تنش و ناراحتی ایجاد می کند. (روانشناسی یادگیری - محمد پارسا).


اصل بستن که مستقیما به قوانین یادگیری و حافظه مرتبط می شود ، به ما می گوید که در ما این تمایل وجود دارد که تجربه های ناکامل را کامل کنیم.

برای مثال اگر شخصی به خطی نگاه کند که تقریبا به صورت یک دایره است اما شکاف کوچکی در آن وجود دارد ، آن شخص از لحاظ ادارکی آن شکاف را پر می کند و به شکل مانند یک دایره کامل پاسخ می دهد.

این اصل از همان قانون پراگنانز تبعیت می کند. تجارب سازمان یافته معنی دار حاصل نیروهای میدانی مغز هستند که اطلاعات حسی را تغییر شکل می دهند ، لذا دایره ناقص آن چیزی است که ما حس می کنیم و دایره کامل همان است که ادراک می شود.