معنای نام ماه های ایرانی(بهار و تابستان و پاییز و زمستان)

[باستان شناس]

ماه های ایرانی دارای نام های زیبا هستند و هر کدام بیان کننده یک مفهوم نیک می باشند.

هرچند در طول تاریخ به فراخور زمان ها و شرایط گوناگون و شاید برای آنکه بشر بتواند این مفاهیم را بهتر درک کند به شکل های مختلف مانند ایزدان ترسیم شده اند اما باید بپذیریم که هر کدام از این ها دارای یک مفهموم معنوی هستند.

برای درک این مفاهیم بهتر است با معنای این نام ها آشنا شویم.

بهار




فروردین : نیروی نگهدارنده و محافظ انسان ها و موجودات
اردیبهشت : بهترین راستی
خرداد : کمال و رسایی


تابستان




تیر : ستاره تیشتر ، نمادی از رحمت خداوند
امرداد [1] : بی مرگی و جاودانگی
شهریور : پادشاهی آرزو شده (یاد آور پادشاهی داد گسترانه خداوند)


پاییز





مهر : محبت
آبان : آب (مایه حیات)
آذر : آتش


زمستان




دی : دادار ، آفریدگا
ربهمن : اندیشه نیک
اسفند : تقدس و فروتنی1


- «اَ» در زبان باستانی نشانه منفی بوده است و همین باعث می شود که «امرداد» معنای بی مرگی و جاودانگی به خود بگیرد . پس «مرداد» واژه ی اشتباهی است که امروز استفاده می شود . هر چند منظور ما از «مرداد» همان «امرداد» می باشد.

["VICTOR"]

بهمن

در اوستا وهومنه ،در پهلوی وهومن، در فارسی وهمن یا بهمن گفته شده که کلمه ای است مرکب از دو جزء: “وهو” به معنی خوب و نیک و “مند” از ریشه من به معنی منش: پس یعنی بهمنش، نیک اندیش، نیک نهاد. نخستین آفریده اهورامزدا است و یکی از بزرگترین ایزدان مزدیسنا.


در عالم روحانی مظهر اندیشه نیک و خرد و توانایی خداوند است. انسان را از عقل و تدبیر بهره بخشید تا او را به آفریدگار نزدیک کند. یکی از وظایف بهمن این است که به گفتار نیک را تعلیم می دهد و از هرزه گویی باز می‌دارد. خروس که از مرغکان مقدس به شمار می‌رود و در سپیده دم با بانگ خویش دیو ظلمت را رانده، مردم را به برخاستن و عبادت و کشت و کار می‌خواند، ویژه بهمن است.

همچنین لباس سفید هم از آن وهمن است. همه جانوران سودمند به حمایت بهمن سپرده شده اند و کشتار در بهمن روز منع شده است. بنا به نوشته ابوریحان بیرونی جانوران سودمند به حمایت بهمن سپرده شده اند و کشتار در بهمن روز منع شده است. بهمن اسم گیاهی است که به ویژه در جشن بهمنجه خورده می‌شود و در طب نیز این گیاه معروف است.

***

در شاهنامه فردوسی پایان سرودن شاهنامه روز آسمان از ماه بهمن سال ۳۸۹ آمده است یعنی ۲۷ بهمن ماه ۳۸۹ یزدگردی برابر با محرم ۴۰۰ هجری قمری که در پایان شاهنامه نیز بدان اشاره شده است:
چو شد آخر این داستان بزرگ سخن های آن خسروان سِتُرگاگر سال نیز آرزو آمدست نهم سال و هشتاد با سیصدست مه بهمن و آسمان روز بود که کِلکم بدین نامه پیروز بــــــود

***
نظر اوّل این است که بهمن از نام اوستایی(وهومن )به معنای دارای منش نیک اقتباس شده که در اوستا نام یکی دیگر از( امشاسپندان) بوده است.
بعضی می گویند بهمن در اصل (بـِه مَن= بــهمَن) است (بــِه یعنی خوب و مَن یعنی انسان و (مَن ) در واژه هایی مانند دُشمَن :انسان بد ، اَرمَن: انسان آریایی، هومَن : انسان نیک وجود دارد و مردم در این ماه که اوج سرما بوده به یاری همدیگر می شتافتند وبــِهمَن به معنی آدم نیک است.


***