برای نخستین بار دانشمندان گوی‌های برقی ناشی از صاعقه را مشاهده کردند

[solinaz]

گوی‌های برقی برای قرن‌ها یک پدیده جوی شگفت‌انگیز و اسرارآمیز بوده‌اند، مردم به کرات بعد از وقوع صاعقه، گوی‌هایی درخشان که اندازه آنها بین یک تا ۱۰۰ سانتیمتر متغیر بود و معمولا بین ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتری بود می‌دیدند، این گوی‌های مدتی در هوا شناور می‌ماندند، معمولا به صورت عمودی حرکت می‌کردند و ناپدید می‌شدند، حتی گزارش‌های تأییدنشده از آسیب ناشی از این گوی‌ها هم وجود دارند.

در سال ۱۹۶۰، در جریان یک پژوهش مشخص شد که پنج درصد مردم آمریکا این گوی‌های برقی را دیده‌اند. یکی از مشاهده‌گران مشهور تاریخی این گوی‌ها تزار نیکولاس ۲ بود، او زمانی که با پدربزرگش در کلیسای کوچکی در الکساندریا بود، بعد از یک صاعقه مشاهده کرد که یکی از این گوی‌ها وارد محوطه داخلی کلیسا شده است، گوی ابتدا به سمت امپراتور حرکت کرد، اما بعدا مسیرش منحرف شد و به سمت پارکی در مجاورت کلیسا رفت و ناپدید شد، تزار نیکولاس ۲، لحظه‌ای ماتش برد، صلیب کشید، به چهره آرام پدربزرگش نگاه کرد و ترسش فروکش کرد.

گزارش‌های تاریخی و مردمی از این گوی‌های برقی بسیار فراوان هستند، به صورت محوی یادم می‌آید که در کردستان ایران هم گزارش‌هایی از مشاهده این پدیده داشتیم.
اما این گوی‌های برقی، چه هستند؟
گرچه این گوی‌های برقی به صورت مصنوعی تحت شرایطی در آزمایشگاه‌های تولید شده بودند، اما به سبب اینکه نمی‌شد رخداد آنها را در طبیعت پیشبینی کرد و تجهیزات لازم را در زمان و مکان مناسب داشت، دانشمندان در توضیح گوی‌های برقی درمانده بودند.

جالب است بدانید که جتی گروهی بر این باور بودند که این گوی‌ها، چیزی بیشتر از توهم نیستند:
«به گزارش نیوساینتیست، تحقیقات نشان می‌دهند در «تحریک مغناطیسی درون جمجمه ای»، (TMS) که برای بهبود بخشی از آسیب‌های مغزی به کار می‌رود، نیز حرکت بارهای الکتریکی سیم‌پیچ الکتریکی‌یی که دور سر بیمار را احاطه کرده مانند جریان آذرخش، می‌تواند به تولید میدان‌های مغناطیسی بیانجامد. این میدان مغناطیسی متغیر قدرتمند باعث القای میدان الکتریکی می‌شود و می‌تواند به تحریک سلول‌های عصبی قشر بینایی منجر شود.» (+)

اما این گروه نمی‌توانستند توضیح بدهند که چطور این گوی‌های توهمی، قادر به شکستن یک پنجره می‌شدند، یا باعث بروز سوختگی بدن می‌شدند!

---

اما سرانجام آن طور که در نشریه Physical Review Letters گزارش شده است، یک دانشمند چینی به نام «پینگ یوآن» و همکارانش، در منطقه‌ای دورافتاده در شمال غربی چین توانسته‌اند در جولای ۲۰۱۲ وقوع این گوی‌های برقی را به کمک ابزارهای علمی مشاهده کنند.
آنها یک گوی برقی مشاهده کردند که بعد از ایجاد، ۱۰ متر در راستای افقی حرکت کرد و بعد ۳ متر صعود کرد و ناپدید شد.
یک توضیح تئوریک گوی‌های برقی این است که اصابت صائقه به زمین باعث بخار شدن ذرات معدنی سیلیکات می‌شود، کربن‌ها، یک توده گازی پرانرژی از اتم‌های کربن ایجاد می‌کنند، به هم می‌پیوندند و ترکیبات نانو یا رشته‌هایی از کربن ایجاد می‌کنند که در هوا شناور می‌شود و با اکسیژن واکنش می‌دهد و حرارت و نور از خود خارج می‌کند.
این تئوری، توجیه خوبی بود، اما باید اثبات می‌شود و برای اثبات باید هنگام ایجاد گوی‌ها می‌شد، ذرات سیلیکون یا سایر عناصر را در طیف مشاهده‌ای جو دید.
دانشمندان چینی خوشبختانه مجهز به اسپکترومتر و یک دوربین ویدئویی خوب بودند، بخت با آنها یاری کرد و در فرصت ۱٫۶ ثانیه‌ای که داشتند، توانستند با طیف‌سنجی متوجه حضور سیلیکون، آهن و کلسیم شوند، چیزی که می‌تواند تئوری فوق را برای توجیه گوی‌های برقی را اثبات و محتمل کند.

منبع