تیغه اره

[*FATIMA*]

فولاد تیغه اره نواری

تیغه اره نواری از فولاد مخصوصی ساخته می شود که صمن سختی ، خیلی نرم است . برای این که این دو ویژگی هم زمان در فولاد وجود داشته باشد ، از آهن مارتین ستیک استفاده می کنند . این آهن را ابتدا آب دیده می کنند تا سختی لازم در آن به وجود آید . بعد با یک مرحله حرارت دادن ، نرمی لازم را در آن به وجود می آورند . اصطلاحاً به این نوع اهن " مارتین ستیک برگشت داده شده " می گویند .

فولاد مورد استفاده در ساخت تیغه اره نواری ، باید چنان نرم باشد که ضمن چپ و راست کردن دندانه و پهن کردن نوک دندانه ، ترک نخورد یا نشکند . نرمی ، به خصوص در مورد پهن کردن نوک دندانه بسیار ضروری است . بنابراین نرمی مقدم بر سختی است . وقتی فولاد نرم باشد ، خساسیت آن در مقابل ترک خوردن کمتر می شود . در نتیجه ، احتمال شکستن آن در اثر عیوب خیلی ریز ، که همواره در مواد وجود دارد ، کمتر است .

برای زیاد کردن عمر دندانه تیغه اره در مقابل سایش ، فولاد باید مقاومت زیادی داشته باشد . با توجه به این که مقاومت در مقابل سایش ، با زیاد شدن سختی زیاد می شود ، سختی فولاد باید تا حد امکان زیاد باشد . ولی این سختی نباید در حدی باشد که فولاد را شکننده و ان را در مقابل چپ و راست کردن یا پهن کردن نوک دندانه نامناسب کند . فولاد مورد استفاده باید خالص و بدون هر گونه مواد زاید و مضر باشد ؛ زیرا هر گونه ناخالصی باعث به وجود آمدن نقاط حساس در مقابل شکست می شود .

با توجه به این که تیغه اره نواری ( به خصوص دندانه ها ) در حین کار در معرض ضربه های شدید است ، مقاومت فولاد باید در مقابل ضربه خوب باشد . تیغه باید در مقابل ضرباتی نظیر برخورد با میخ یا سنگ ، که در مواردی در چوب وجود دارد ، مقاومت داشته باشد و صدمات شدیدتری به ان وارد نشود .

در هوای سرد ، مقاومت در برابر ضربه نیز مهم است ؛ زیرا گاهی از تیغه های اره در دمای کم استفاده می شود . از آن جا که تیغه اره نواری روی چرخ فلکه ، به طور مکرر خمیده می شود ، مقاومت ان باید در مقابل خستگی زیاد باشد ؛ در غیر این صورت ، ترک هایی در گلوی دندانه به وجود می آید که باعث شکستن آن می شود .

فولاد تیغه اره نواری باید صافی خوبی داشته باشد تا هنگام به وجود آوردن دندانه ، مشکلی پیش نیاید . در غیر این صورت ، تیغه اره نواری باید صاف و راست شود که هزینه و زمان زیادی می برد . این تیغه باید د دمای نسبتاً زیاد و تفاوت دما دوام بیاورد ؛ بنابراین ، باید کشش پذیری ( الاستیسیته ) خوبی داشته باشد . پرداخت فولاد تیغه اره نواری باید مناسب و بدون معایب سطحی زیاد باشد ؛ زیرا این معایب سطحی ، نقطه شروع شکست بر اثر خستگی است . این ویژگی به خصوص با باریک تر و نازک تر شدن تیغه اره اهمیت بیشتری می یابد .

ادامه دارد ...

منبع : فن آوری برش چوب
نوشته دکتر احمد جهان لتیباری
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

ارتباط شکل دندانه با برش

شکل و اندازه دندانه ی تیغه اره نواری ، بر نتیجه برش اثر تعیین کننده ای دارد . در مرحله اول انتخاب دندانه بر عوامل زیر تأثیر می گذارد :

1/ نوع چوب
برای برش چوب سخت ، خشک و یخ زده به تیغه ای با ندانه های به شکل ایستا و مقاوم نیاز است ( چپ و راست اره کم باشد )
در مورد چوب خیس می توان از دندانه ای با ایستایی کمتر استفاده کرد و در این حالت ، می توان محفظه ی گلو را بزرگ تر گرفت ( چپ و راست اره زیاد باشد)

2/ رابطه جهت برش با جهت الیاف
دندانه تیغه اره های قطع زنی ( برش عرض چوب ) در مقایسه با اره های طول بر ( برش طولی چوب ) تنش زیادتری را تحمل می کند .

3/ سرعت تیغه
برش چوب های نرم معمولاً با سرعت تیغه ی زیاد و استفاده از سرعت تغذیه ی زیاد انجام می شود . بنابراین ، تیغه ها باید محفظه ی گلویی بزرگی داشته باشند

4/ سرعت تغذیه
سرعت تغذیه زیاد بار زیادی به دندانه تحمیل می کند و نیازمند شکل و دندانه ایستاست . به علاوه ، سرعت تغذیه زیاد به محفظه ی گلویی بزرگی نیاز دارد

5/ ضخامت تیغه
تیغه نازک تر ، در مقایسه با تیغه ضخیم ، به دندانه های ایستاتری نیاز دارد

6/ عمق برش
در صورتی که بقیه شرایط یکسان باشد ، زیاد شدن عمق برش نیازمند محفظه ی گلویی بزرگ تری است . البته در این حالت تیغه تنش زیادتری را تحمل می کند که باید از طریق کم کردن سرعت تغذیه ، آن را حذف کرد .

ادامه دارد ...

منبع : فن آوری برش چوب
نوشته دکتر احمد جهان لتیباری
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

شکل های اصلی دندانه

سه شکل اصلی دندانه شرایط کلی را برای برش انواع چوب ، شامل چوب های خیس و خشک فراهم می آورد . تفاوت اصلی این دندانه ها مربوط به محفظه ی گلویی است ؛ البته در شرایط کاری گوناگون ، این سه شکل تا حدوددی تغییر می یابند .

شکل n معمولاً برای تیغه باریک ( پهنای تیغه حداکثر 50 میلیمتر ) استفاده می شود . دندانه ها در این شکل بسیار محکم هستند و برای برش چوب های خیلی سخت توصیه می شوند . محفظه ی گلویی در این جا نسبتاً کوچک است .

شکلo پایه گلویی صاف و محفظه ی گلویی بزرگی دارد . این نوع دندانه برای چوب های زیر ( درشت بافت ) و الیاف برآمده و معمولاً چوب های نرم توصیه می شود . به باور افرادی که در کار تعمیر و اماده کردن نیغه اره تجربه دارند ، پایه گلویی صاف خطر ترک ها را در پایه گلویی دندانه کم می کند .

شکل s در حقیقت شکل متداول تیغه ی اره های پهن ، به خصوص تیغه اره هایی است که نوک دندانه های آن پهن شده است . به دلیل پشت محدب این دندانه ها ، زاویه ازادسازی تا حداقل ممکن کم می شود .

اصطلاحات مربوط به شکل دندانه

خط نوک دندانه : خطی فرضی است که در امتداد نوک دندانه ها قرار دارد . این خط در شکل ، از پهلو باید یک خط راست باشد .

خط پایه دندانه ها : خطی فرضی است که پایه گلویی دندانه ها را به هم متصل می کند . این خط نیز باید مستقیم باشد

خط دندانه : نشان دهنده شکل دندانه است

ادامه دارد ...

منبع : فن آوری برش چوب
نوشته دکتر احمد جهان لتیباری
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

نقش و اهمیت دندانه های دندانه تیغه اره نواری

مشخصات دندانه تیغه اره یا داده های دندانه تیغه اره نواری در انتخاب نوع و شکل دندانه برای استفاده در اره نواری جهت برش چوب های معین ، نقش تعیین کننده ای معینی دارد .

1/ گام
انتخاب گام با توجه به طبیفت چوب مورد نظر برای برش ، سرعت تیغه ، سرعت تغذیه و عمق برش انجام می شود . اگر گام خیلی بزرگ باشد ، بار تحمیل شده به هر یک از دندانه ها زیاد است و در نتیجه تیغه خیلی زود کند می شود . ولی اگر گام دندانه نزدیک باشد ، سطح بریده شده صاف خواهد بود که در این صورت ، مصرف انرژی الکتریکی نسبتاً زیاد می شود .

اگر گام کوچک باشد ، به تبع آن ، گلوی دندانه کوچک و در نتیجه ، سرعت تغذیه گرده بینه به طرف تیغه اره محدودتر می شود . این مسئله ، سرعت تولید کارخانه را کم می کند . اگر زاویه دندانه و زاویه گیره کردن بزرگ باشد ، می توان برای پرهیز از گام خیلی پهن ، پشت دندانه را محدب انتخاب کرد .

دندانه های نوک پهن شده در مقایسه با دندانه های چپ و راست شده ، به گام بزرگتری نیاز دارند . مقدار این تفاوت به حدود 35% نیز می رسد . در مورد تیغه های باریک ، که معمولاً با دندانه های چپ و راست شده از آنها استفاده می شود ، برای به وجود اوردن ایستایی کافی ريال باید از گام کوچک و گلویی کوچک استفاده کرد .

2/ عمق گلو ( ارتفاع دندانه ) و گلویی
عمق گلو بیانگر فضای گلویی است . البته عمق گلو نباید خیلی زیاد باشد ؛ زیرا باعث ارتعاش تیغه می شود و تیغه اره مستقیم برش نمی دهد . پایداری دندانه به نسبت ارتفاع دندانه به گام دندانه بستگی دارد . تجربه نشان داده است که مناسب ترین عمق گلو حدود یک سوم گام برای اره های با دندانه نوک پهن شده و یک چهارم برای دندانه های نوک چپ و راست شده است . اگر گام بیش از 50 میلیمتر باشد ، نسبت عمق گلو به گام باید در مورد دندانه های نوک پهن شده یک چهارم و برای دندانه های نوک چپ و راست شده یک پنجم باشد . در این مورد ارتفاع گلو باید بین 8 تا 10 برابر ضخامت تیغه باشد .

فضای گلو را شکل ، گام و ارتفاع دندانه تعیین می کند که باید برای خارج کردن خاک اره تولید شده در حین برش ، به اندازه کافی بزرگ باشد . حجم خاک اره به مراتب بیشتر از حجم چوب ماسیو ست . نسبت حجم خاک اره به حجم چوب ماسیو در مورد چوب های سخت و خشک یک سوم و در مورد چوب های نرم و خیس تا یک ششم است . بنابراین ، چوب های نرم و خیس نیاز به فضای گلویی بزرگ تری دارند . معمولاً فرض می شود که خاک اره طی برش تا 50% از حجم اولیه و بدون اثر تعیین کننده بر برش ، فشرده می شود .

در صورت کافی نبودن فضای گلویی ، خاک اره در داخل شکاف برش به دو طرف تیغه فشرده می شود . این پدیده ، اصطکاک بین تیغه و چوب را افزایش می دهد و به زیاد شدن مصرف انرژی الکتریکی و گرم شدن تیغه می انجامد . پدیده زیاد شدن اصطکاک تبعات تعیین کننده ای بر کشش و سختی تیغه اره و کیفیت الوار بریده شده دارد .

3/ شعاع ریشه گلویی
طی عملیات برش ، در پایین یا ریشه گلویی تمرکز تنش به وجود می آید . برای اجتناب از تمرکز بیش از حد تنش در پایین گلویی ، شعاع آن باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا از احتمال به وجود آمدن ترک در پایین گلویی کم می شود . به علاوه ، پایین گلویی باید کاملاً گرد و پرداخت آن خوب باشد . خراش ها و بریدگی ها عامل به وجود آوردن منطقه تمرکز تنش است و از عمر تیغه اره می کاهد .

4/ زاویه آزادی ( زاویه پشتی )
زاویه پشتی باید از نوک دندانه شروع شود و اگر بخواهیم تیغه به آسانی حرکت کند ، نباید کمتر از 5 درجه باشد . وقتی در مورد زاویه دندانه و زاویه گیره کردن تصمیم می گیریم ، باید این مقدار حداقل را در نظر داشته باشیم . زاویه پشتی در مورد چوب های خیلی نرم ممکن است تا 12 درجه افزایش یابد . اگر زاویه پشتی به اندازه کافی بزرگ نباشد ، در موقعیت پشت دندانه و در منطقه نوک ، روی چوب فشرده می شود و عمل مالیده شدن را با اصطکاک زیاد توأم می کند و به این ترتیب ، باعث گرم شدن بیش از حد تیغه می شود .

هنگام تیز کردن دندانه مراقب باشید که تمام پشت دندانه نیز سنگ زنی شود تا زاویه پشتی به اندازه صحیح تنظیم گردد . در غیر این صورت تیغه خیلی زود گرم و سختی آن کم و زود کند می شود .

5/ زاویه تیزی ( زاویه دندانه )
زاویه دندانه تعیین کننده استحکام دندانه است و باید به اندازه کافی بزرگ و نباید کمتر از 40 درجه باشد . در چوب های سخت تا حدود 50 درجه افزایش می یابد ولی امکان دارد در چوب های خیلی نرم ، تا 35 درجه هم باشد . در مواردی برای چوب های نرم ( سوزنی برگان ) از زاویه 44 درجه جهت تیغه اره های پهن با نوک پهن شده استفاده می کنند .

6/ زاویه گیره کردن
زاویه گیره کردن یکی از مهمترین عوامل توانایی برش است و بر ظرفیت تولید ، اثر تعیین کننده ای دارد . زاویه گیره کردن متناسب با نوع چوب ، سرعت تیغه ، شدت تغذیه ، نوع و شکل دندانه انتخاب می شود . هرچه زاویه گیره کردن کوچک تر باشد ، در مقایسه با زاویه بزرگ تر ، سطح بریده شده ی صاف تری به وجود می اورد . به علاوه ، تیغه با زاویه گیره کردن کوچک ( ناکافی ) خرده ها را بیرون نمی کشد . این نوع تیغه اره به حرکت به عقب چرخ فلکه تمایل دارد که این پدیده باعث سخت شدن لبه پشتی تیغه و به بوجود آمدن ترک می شود . اگر زاویه گیره کردن در مقابل سرعت تغذیه خیلی بزرگ باشد ، تیغه به طرف جلو برش حرکت می کند . اگر سرعت تغذیه خیلی کند باشد ، دندانه ها وظایف خود را انجام نمی دهند و نوک دندانه به جای عمل برش ، عمل مالش انجام می دهد و باعث کند شدن تیغه می شود . این مسئله در مورد چوب های ساینده ، وضوح بیشتری دارد .

انتخاب زاویه گیره کردن در محدوده ای مشخص ، که از راه تجربه تعیین می شود ، صورت می گیرد . قاعده کلی این است که این زاویه در دندانه های نوک چپ و راست شده ، نباید کمتر از 12 و بیشتر از 35 درجه باشد .

نکته : مشخصات زاویه گیره کردن متداول
صخامت تیغه : 1/07 میلیمتر
زاویه گیره کردن در چوب های سخت مانند بلوط ، اکاژو و راش 15 تا 20 درجه ، در چوب های نرم مانند کاج و نراد 20 تا 25 درجه ، در چوب هایی با بافت باز مانند صنوبر 25 تا 30 درجه است .
در مورد تیغه های باریک باید از زاویه های گیره کردن کوچک تر استفاده کرد ؛ ولی در مورد تیغه های پهن می توان زاویه را حداکثر در نظر گرفت .
در مورد دندانه هایی با نوک پهن شده می توان از زاویه گیره کردن کمی بزرگ تر ، در مقایسه با دندانه های نوک چپ و راست شده ، استفاده کرد . در مورد چوب سوزنی برگان ، زاویه 28 تا 30 درجه متداول است . البته باید در نظر داشت که برش چوب سوزنی برگان با سرعت بیشتر ایغه و تغذیه انجام می شود .

ادامه دارد ...

منبع : فن آوری برش چوب
نوشته دکتر احمد جهان لتیباری
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

تیغه اره گرد

از تیغه اره گرد برای برش طولی ( طول بری ) و برش عرضی ( عرضی بر ) استفاده می شود . برای ساخت تیغه اره گرد از فولاد سخت شده و فولاد مخصوص hss استفاده می شود .تیغه اره گرد از 4 قسمت زیر تشکیل شده است :
1/ روزنه نصب تیغه روی شافت
2/ قطعه وسط
3/ بدنه
4/ دندانه


شکل دندانه در تیغه اره گرد

در تیغه اره گرد ، از دندانه هایی به شکل های متفاوت استفاده می شود . اغلب دندانه های تیغه اره گرد از نوع نوک پهن شده است . مقدار پهن شدن نوک ، به نوع چوب بستگی دارد . گلوی دندانه باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا توانایی نگهداری حجم خاک اره فشرده نشده را در حین برش داشته باشد . معمولاً حجم خاک اره فشرده نشده سه برابر حجم چوب اولیه است .

تأثیر اجزای دندانه بر برش

هر یک از اجزای دندانه به شرح زیر بر برش تأثیر می گذارد :
انتخاب زاویه گیره کردن به عوامل گوناگونی بستگی دارد . در حالت چرخش تیغه در جهت عقربه های ساعت ، برای به حداقل رساندن انرژی برش و هم زمان با آن ، به حداقل رساندن و پایدار کردن انرژی تیغه ، انتخاب زاویه مناسب برای به وجود آوردن سطح صاف در شکاف برش صروری است . اگر زاویه گیره کردن کمتر از 20 درجه باشد ، نیاز به انرژی برش زیادتر می شود و انرژی تغذیه زیادتر در مقایسه با زاویه گیره کردن 20 تا 30 درجه دارد . از طرف دیگر ، اگر زاویه گیره کردن در حدود 40 درجه باشد ، دندانه به فرو رفتن در قطعه کار تمایل پیدا می کند و باعث ناپایداری شرایط تغذیه و سطح برش نسبتاً ضعیف می شود . به علاوه ، لبه برش دندانه در معرض تخریب سریع قرار می گیرد ( زاویه تیزی کوچک است ) و باعث زیاد شدن انرژی برش می شود .

اگر زاویه گیره کردن بین 20 تا 40 درجه باشد ، به نیروی برش کم ، حداقل نیروی تغذیه پایدار ، کیفیت سطح قابل قبول و مقاومت لبه برش قابل قبول می انجامد . بنابراین ، استاندارد دندانه در چرخش تیغه در جهت عقربه های ساعت به شرح زیر خواهد بود :
*زاویه گیره کردن 30 درجه
*زاویه تیزی 44 درجه
* زاویه آزادی 16 درجه

دندانه در چرخش تیغه در جهت خلاف عقربه های ساعت شکل متفاوتی پیدا می کند . از این روش برش نه در طول بری ، بلکه عملاً در برش عرضی یا عرضی بری استفاده می شود . در روش برش با چرخش تیغه در خلاف عقربه های ساعت ، زاویه های دندانه به طریقی انتخاب می شود که اره قادر به تغذیه خود به خودی باشد .

زاویه گیره کردن کوچک و حتی منفی در محدوده 10 - 15 درجه انتخاب می شود . البته زاویه گیره کردن بین 10 تا 15 درجه متداول است . در این حالت ، دندانه و لبه برش قوی است ؛ ولی مصرف انرژی زیاد می شود .

تنظیم نوک دندانه

تنظیم نوک دندانه به عملیاتی گفته می شود که در نتیجه آن ، تمام دندانه مسیری دایره ای و صفحه های آزادی یکسانی را طی می کند . برای تنظیم نوک دندانه معمولاً تیغه را آهسته و در مقابل سنگ سمباده یا سنگ تراش می چرخانند تا کوتاه ترین دندانه با سنگ تماس پیدا کند . همین عمل را در دو طرف تیغه نیز انجام می دهند . پس از آن دندانه ها را برای رفع کندی تیز می کنند . اگر تنظیم نوک دندانه زیاد باشد ، مصرف انرژی زیاد می شود . با وجود این ، تنظیم کردن آثار مفید زیر را دارد :
* دندانه های بلند بار زیادی تحمل می کنند که باعث ارتعاش می شود . در نتیجه ، تنظیم دندانه این مشکل را حل می کند
* گیره کردن غیر یکنواخت هر دندانه را به حداقل می رساند و بار گلویی را یکنواخت می کند
* کند شدن دندانه ها را یکنواخت می کند
* کیفیت سطح برش بهبود می یابد .

چپ و راست یا پهن کردن نوک

آزادی جانبی تیغه در شکاف برش برای حرکت آسان تر تیغه در شکاف برش ضروری است . در غیر این صورت ، اصطکاک بین تیغه و چوب زیاد و علاوه بر زیاد شدن مصرف انرژی برش ، باعث گرم شدن تیغه می شود . این پدیده آثار منفی زیر را دارد :
* نامتوازن شدن دائمی یا موقت کشش تیغه
* از بین رفتن کمپر در دندانه تیغه
*سوختن و تغییر رنگ دیواره شکاف برش

طرح گلویی

اگر گلویی دندانه خوب طراحی شود ، گوشه های تیز به وجود نمی آیند و نه تنها باعث ایجاد تمرکز تنش در گوشه های تیز نمی شود ، خروج خاک اره را نیز تسهیل می کند .

تعداد دندانه و طول گام

گام دندانه بلندتر ( تعداد دندانه کمتر ) مزایای زیر را دارد :
* عملیات برش آرام و کم سر صداست
* عملیات ایمن است
* مصرف انرژی خیلی کمتر است
* نیروی تغذیه کمتر است
* کند شدن کمتر و در نتیجه ، زمان کار کردن بین دو مرحله تیز کردن ، طولانی تر است .

ادامه دارد ...

منبع : فن آوری برش چوب
نوشته دکتر احمد جهان لتیباری
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

عملیات آماده سازی تیغه اره

عملیات آماده سازی تیغه اره نواری شامل راست کردن ، کشش دادن و صاف کردن است که با استفاده از میز کشیدن یا صاف کردن انجام می شود. امکان دارد میز کشیدن از چوب پهن برگان ساخته یا با ورق فولادی پوشانده شده باشد . در هر صورت ، این میز باید کاملاً مسطح باشد . اگر از میز چوبی استفاده می کنید ، بهتر است در صورت بروز آثار سایش ، آن را رنده کنید .

طول میز باید حدود 2/5 متر و پهنای آن 10 سانتیمتر بیشتر از پهن ترین تیغه اره ای باشد که برای آن استفاده می کنید . به علاوه ، بهتر است یک شابلون لبه راست با طول بین 1/5 تا 2 متر در اختیار داشته باشید . ماشین کشیدن و یک سندان ( تکیه گاه ) نیز باید در امتداد میز قرار داشته باشد . سندان باید از نوع مخصوص و با پهنای جدود 200 میلیمتر ( برای تیغه اره خیلی پهن تا پهنای 450 میلیمتر ) ، طول حدود 300 و ارتفاع حدود 350 میلیمتر باشد . این سندان باید روی پایه ای محکم نصب شود و سطح آن کمی محدب و خمیدگی شعاع آن حدود 6 متر باشد . بنابراین ، وسط آن باید حدود 2 میلیمتر بلندتر از لبه ها باشد .

از سندان های مسطح نیز ، مخصوصاً هنگام اتصال دو سر تیغه اره استفاده می شود و این نوع ترجیح دارد . در بالا و پایین میز و به خصوص در یک انتها ، باید غلتک هایی نصب شود . مرکز (وسط) غلتک های بالای سندان و غلتک های پایین باید هم ارتفاع باشد .

صفحه صاف کردن ، سندان و سطح بالایی غلتک های کشیدن زیرین باید دقیقاً در حهت افقی هم تراز شود . غلتک های جا به جا کننده را می توان از چوب پهن برگان یا فولاد با پوشش لاستیک و مجهز به فلانج هدایت کننده تهیه کرد . محیط کار باید به اندازه کافی روشن باشد و نور روز ترجیح دارد .

ادامه دارد ...

منبع : فن آوری برش چوب
نوشته دکتر احمد جهان لتیباری
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

کنترل تیغه اره نواری

فولاد تیغه اره نواری باریک است و معمولاً بعد از دندانه زنی کمی خمیده می شود . بنابراین اگر نوار فولادی مورد استفاده برای ساخت اره با کمی خمیدگی تحویل داده شود ، باید دندانه ها را در لبه محدب به وجود آورد . به این ترتیب ، اغلب اوقات خمیدگی از بین می رود و به صاف کردن بیشتر نیازی نیست .

لبه برش تیغه اره نواری باید از لبه پشتی کوتاه تر باشد . زیرا در چنین شرایطی ، انبساط حرارتی ناشی از گرمای برش ، که در لبه جلویی ( دندانه ها ) ایجاد می شود ، آن را با لبه پشتی ، که بلندتر است ، یکسان می کند . این مسئله به خصوص در مورد تیغه های باریک تر صدق می کند . نکته مهم این است که خمیدگی در طول تیغه یکسان و یکنواخت باشد . مقدار تفاوت از خط راست را می توان با شابلون لبه راست تعیین کرد . به علاوه ، بهتر است شابلون لبه راست به میکرومتر مجهز باشد .

درجه ی تفاوت ( خمیده بودن ) مورد نیاز به پهنای تیغه اره نواری ، شکل دندانه ، سرعت تغذیه ، نوع چوب و عوامل دیگر بستگی دارد . خمیده بودن تیغه اره نواری به این صورت تعریف می شود که اگر تیغه پهن اره نواری به شکل دایره ای به پشت روی سطح صافی قرار داده شود ، نمای کناری آن به صورت قاعده ی مخروط دیده می شود . امروز میزان خمیدگی کمتر شده است و از تیغه هایی با پشت صاف و راست بیشتر استفاده می شود . میانگین مقدار خمیده بودن حدود 0/4 میلیمتر در طول 1/5 متر یا 0/7 میلیمتر در طول دو متر یا 7/6 میلیمتر در طول 3 متر است . البته اگر لبه دندانه دار خیلی کوتاه باشد ، خطر ترک خوردن ریشه دندانه زیاد می شود . همچنین خمیدگی کم از طریق قرار دادن یک غلتک سبک بین وسط و لبه پشتی تیغه ایجاد می شود . این عمل در تیغه های باریک بعد از دندانه زنی و در تیغه های پهن ، بعد از کشش دادن ، انجام می شود .

کشیدن ( کشش دادن ) تیغه اره نواری

تیغه های پهن تر از 60 میلیمتر را تحت عمل کشیدن خاصی به نام کشش دادن قرار می دهند . اگر فضای کافی در اختیار باشد ، بهتر است کشش دادن قبل از جوش دادن اره انجام شود . زیرا قضاوت در مورد نتیجه ی کشش دادن تیغه راست ، بهتر از زمانی که تیغه جوش داده شده باشد ، صورت می گیرد . در چنین شرایطی ، خط جوش ( اتصال ) نیز باید جداگانه کشش داده شود .

کشیدن بدین معنی است که تیغه در مراحل آماده سازی برای استفاده در شرایط خاص ، در معرض تنش و کشش قرار می گیرد . این شرایط خاص ، دقیقاً شرایطی است که در تیغه به وجود می آید . طی چرخش روی چرخ فلکه ها و برش در مرحله کشش دادن تیغه ، وسط تیغه را از بین غلتک های خاص کشیدن عبور می دهند و به این ترتیب ، وسط تیغه کمی بلندتر از کناره ها می شود . غلتک های کشیدن تنش های فشاری در وسط تیغه و تنش های کششی در لبه ها ایجاد می کند . این دو تنش معمولاً در موازنه با هم قرار دارند .

نتیجه کشش دادن صحیح

معمولاً هنگامی که تیغه کشیده شده روی ماشین اره نواری قرار می گیرد ، بخش های در تماس با چرخ فلکه خمیده می شود و در این حالت ، خمیده شده با سطح چرخ فلکه ها و مخصوصاً لبه ها درگیر می شود . در این حالت :
1/ لبه برش سفت می شود و هنگام عملیات برش ، یکسان حرکت می کند
2/ سفتی و استحکام لبه برش ، حتی هنگامی که تیغه اره نواری طی برش گرم می شود ، دوام می یابد
3/ تیغه به طور دقیق بر لبه چرخ فلکه ها قرار می گیرد ( روی لبه چرخ فلکه ها می نشیند ) و در مقابل فشارهای ناشی از تغذیه ، مقاومت می کند .

کنترل کشش


برای کنترل کشش از شابلون لبه راست استفاده می شود . بدین منظور ، تیغه را با دست چپ و حدود 33 سانتیمتر بالاتر از میز کار نگه می دارند تا شکل خمیده به خود بگیرد . شابلون را با دست راست می گیرند و در جهت عمود بر لبه تیغه ، با فشار کمی بر تیغه ( در بالای میز ) قرار می دهند . پرتو نور باریکی باید از بین شابلون و تیغه عبور کند . فاصله ی بین شابلون و تیغه باید حدود چند دهم میلیمتر باشد .

* مقدار دقیق از طریق تجربه مشخص و با چشم قضاوت می شود
* طول شابلون باید حداقل برابر پهنای تیغه باشد
* یک نواختی و قرینه بودن نور باریک بسیار مهم است .

اگر از شابلون لبه محدب استفاده می شود ، بهتر است آن را خیلی محکم روی تیغه ای که روی میز قرار گرفته است ، فشار دهند . اگر کشش تیغه صحیح باشد ، شابلون به طور کامل روی تیغه قرار می گیرد و هیچ نوری از بین شابلون و تیغه عبور نمی کند .

مقدار کشش

مقدار دقیق کشش به طور تجربی تعیین می شود و به عوامل زیر بستگی دارد :
* پهنا و ضخامت تیغه
* قطر انحنای لبه چرخ فلکه
* مقدار تنش کششی اعمال شده بر تیغه اره نواری
* سرعت تغذیه
* نوع چوب

تیغه های نازک ، در مقایسه با تیغه های ضخیم ، به کشش بیشتری نیاز دارد . پهن برگان نیز در مقایسه با سوزنی برگان به کشش بیشتری نیاز دارند . چرخ فلکه با لبه های خمیده تر ، در مقایسه با چرخ فلکه های لبه صاف به کشش بیشتری نیاز دارد .

راست و صاف کردن تیغه

هنگامی که تیغه اره نواری روی میز کار قرار می گیرد ، باید کاملاً مسطح باشد . لبه صاف آن را باید در جهت های متفاوت حرکت داد تا نقاط برآمده و فرو رفته صاف شود . عمل صاف کردن ، با چکش های مخصوص صورت می گیرد . چکش های سبک برای تیغه باریک و چکش های سنگین تر برای تیغه های پهن تر و ضخیم تر به کار می رود . تیغه قبل از چکش کاری باید روغن کاری شود .

اگر تیغه اره قبل از کشیدن کاملاً راست و صاف باشد ، باید پس از عملیات کشیدن نیز محدداً صاف و راست شود . کنترل راست بودن از طریق حرکت دادن ( عبور دادن ) تیغه در امتداد لبه پشتی آن از مقابل شابلون کنترل پشت انجام می شود . در این جا امکان دارد چند حالت پیش بیاید :
1/ لبه کاملاً در مقابل شابلون قرار می گیرد .
2/ لبه فرو رفته است . در این حالت باید آن را به دقت صاف کرد تا تمام قسمت های آن به طور دقیق در مقابل لبه شابلون قرار گیرد
3/ خطوط کشیده شدن نباید خیلی نزدیک به لبه ها باشد ( کمتر از 20 تا 30 میلیمتر نباشد ) ؛ اگر در مرحله راست کردن با از بین رفتن کشش مواجه شویم ، باید در همان قسمت هایی که کشش از بین رفته است ، عمل کشش دادن مجدداً انجام و نتیجه کنترل شود . کنترل نهایی راست بودن را می توان به وسیله شابلون محصوص با طول بین 1/5 تا 3 متر انجام داد .

ادامه دارد ...

منبع : فن آوری برش چوب
نوشته دکتر احمد جهان لتیباری
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

کشش دادن تیغه اره گرد

کشش دادن تیغه اره گرد شامل چکش کاری دقیق تا فشردن تیغه بین دو غلتک باریک در منظقه ای حدود نصف یا دو سوم از وسط به محیط تیغه است . به این ترتیب ، فلز تیغه در منطقه چکش کاری نازک تر و به طرف محیط کشیده می شود . در این حالت ، به تیغه تش وارد می شود ؛ ولی فلز تیغه در منطقه چکش کاری به مقدار زیادی در مقابل کشیده شدن به وسیله فلز اطراف آن منطقه محدود می شود . در نتیجه ، فلز منطقه کشش در صفحه تیغه عملاً فشرده و فلز محیط تیغه کمی کشیده می شود .

بر اثر این پدیده ، تیغه کمی حالت تو گرد ( نعلبکی شکل ) به خود می گیرد ( هر چه مقدار کشش دادن زیادتر باشد ، گودی تیغه زیادتر می شود ) ؛ چنین تیغه ای وقتی با سرعت محیطی مورد نظر بچرخد ، فلز محیط تحت تأثیر نیروهای گریز از مرکز کشیده می شود . فلز نزدیک روزنه وسط نیز منبسط می شود و با تنش های ناشی از چکش کاری در توازن قرار می گیرد . در نتیجه تیغه صاف و راست می شود و اگر با سرعت مناسب بچرخد ، دقیق برش می دهد . در کشش دادن باید انبساط حرارتی را در نظر گرفت . سرعت محیطی مناسب بین 30 تا 45 متر بر ثانیه است . هرچه سرعت محیطی زیادتر باشد ، به کشش زیادتری در تیغه نیاز است . اگر تیغه با سرعت محیطی کمتر از سرعت مناسب بچرخد ، در حالت چرخش ، کمی گودی را حفظ می کند .

اگر تیغه با سرعت محیطی زیادتر از سرعت مناسب بچرخد ، ارتعاش آن زیاد می شود . اگر تیغه در حین برش به گره برخورد کند ، کمی خمیده و ارتعاش آن زیاد می شود . در این حالت برای جلوگیری از ارتعاش ، می توان از هدایت کننده ها استفاده کرد . فاصله بین هدایت کننده و تیغه چند دهم میلیمتر است . معمولاً لایه نازکی از روغن یا آب بین تیغه و هدایت کننده ها قرار دارد .

ادامه دارد ...

منبع : فن آوری برش چوب
نوشته دکتر احمد جهان لتیباری
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

چپ و راست کردن

هنگام چپ و راست کردن با وسیله تنطیم تیغه ، انبردستی های مخصوص چپ و راست کردن یا ماشین چپ و راست کردن ، دندانه ها به صورت یک در میان به چپ یا راست خمیده می شوند . چپ و راست کردن به نوک دندانه محدود می شود . در تیغه های برش چوب سخت ، یک سوم و در چوب های نرم ، یک دوم نوک دندانه چپ و راست می شود . اگر چپ و راست کردن از ریشه دندانه انجام شود ، پایه دندانه مواج و تمایل آن به ترک خوردن زیاد می شود .

تمام دندانه اه باید به یک اندازه و به مقدار کافی خمیده شوند . امکان دارد چپ و راست کردن برای چوب نرم ، یک دوم ضخامت تیغه ، یعنی 0/4 تا 0/6 میلیمتر از هر طرف برای تیغه ای با ضخامت 1/2 میلیمتر باشد . برای چوب های سخت ، میزان چپ و راست کردن فقط یک چهارم ضخامت تیغه یعنی حدود 0/3 میلیمتر در هر طرف برای تیغه ای به ضخامت 1/2 میلیمتر است

اگر مقدار چپ راست کردن خیلی زیاد باشد ، باعث فشار بیش از حد بر دندانه ، مصرف انرژی بیش از نیاز و سطح برش ناصاف تر می شود . از طرف دیگر ، اگر مقدار چپ و راست کردن خیلی کم باشد ، به اصطکاک زیاد و گرم شدن بیش از حد تیغه می انجامد .

اگر تیز کردن تیغه با ماشین تیزکن انجام شود که در آن حرکت سوهان از یک طرف است ، توصیه می شود مقدار چپ و راست کردن دندانه هایی که در مقابل سوهان قرار می گیرد ، کمی زیادتر شود ؛ زیرا نوک دندانه کمی پهن می شود . در غیر این صورت ، باید بعد از تیز کردن ، چپ و راست کردن مجدداً انجام شود .

در مواردی نیز بعد از هر 3 تا 4 دندانه ، یکی را صاف ( بدون چپ و راست کردن ) نگه می دارند . این دندانه به هدایت تیغه در شکاف برش و تمیز کردن آن کمک می کند . این کار معمولاً در وضعیت های خاص برش چوب نرم و خیس با تیغه پهن و عمق برش زیاد انجام می شود

چپ و راست کردن با ماشین ، در مورد تیغه های باریک مشکل تر از تیغه های پهن است . تیغه چپ و راست کردن باید محکم و در مقابل سایش مقاوم باشد . به علاوه ، تیغه باید برای چپ و راست کردن شکل مناسبی داشته باشد . در غیر این صورت ، دندانه ها خوب خمیده نمی شوند . لبه تیغه چپ و راست کردن باید خوب صاف و سنگ زنی شده باشد .

ادامه دارد ...

منبع : فن آوری برش چوب
نوشته دکتر احمد جهان لتیباری
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

پهن کردن نوک

در بعضی نقاط دنیا از تیغه اره نواری با نوک پهن شده در اره های پهن و بزرگ استفااده می کنند . پهن کردن نوک تیغه در سه مرحله انجام می شود :

1/ لبه جلویی دندانه تا پهنایی بیشتر از ضخامت تیغه پهن می شود

2/ دو پهلوی هر یک از دندانه ها تا رسیدن به پهنا و شکل یکنواخت ، پرس می شود .

3/ انتها (نوک) و کناره های دندانه ها با استفاده از ماشین خودکار ، تا رسیدن به لبه برش مورد نیاز تراشیده می شود .

اگر دندانه تیغه اره نواری قبلاً چپ و راست یا خمیده شده باشد ، باید قبل از اجرای مراحل پهن کردن نوک ، ابتدا تیغه را صاف و راست کرد . همچنین می توان از انبردست یا ماشین چپ و راست کردن نیز استفاده کرد .

اگر شکل دندانه با شکل مورد نیاز ماشین تراش هماهنگی نداشته باشد ، باید قبل از پهن کردن نوک ، تیغه را تا رسیدن به شکل صحیح ، تراش داد .

در هر حالت ، توصیه می شود قبل از اجرای مراحل پهن کردن ، نوک تیغه اره نواری از دستگاه تراش خودکار عبور داده شود تا خط پایه دندانه تنظیم و تیغه راست و صاف شود .

ادامه دارد ...

منبع : فن آوری برش چوب
نوشته دکتر احمد جهان لتیباری
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان