ناوشکن "HMS Zealous" آر 39

[مجتبی کیا]

ناوشکن "HMS Zealous" ناوشکنی از کلاس Z نیروی دریایی سلطنتی به حساب می آمد که در سال 1944 توسط شرکت کشتی سازی "Cammell Laird" در انگلستان ساخته شده بود .این ناوشکن در طول جنگ جهانی دوم خدمت کرد و در عملیاتهای تعیین کننده زیادی مانند شرکت در عملیات دریای شمال و سواحل نروژ و عملیات های مربوط به قطب شمال را در کارنامه ی خود دارد .این ناوشکن بیش از ده سال پس از پایان جنگ جهانی دوم در خدمت نیروی دریایی سلطنتی بود و پس از آن به نیروی دریایی اسرائیل،با نام "INS Eilat" واگذار شد.اولین ماموریت این ناوشکن شرکت در بحران کانال سوئز و در سال 1956 بود که با حمله به کشتی های مصری آغاز شد و با وقوع جنگ شش روزه در سال 1967 این فعالیت به اوج رسید .این ناوشکن چند ماه پس از این درگیری ها با شلیک موشک های پرتاب شده از چندین قایق مصری کوچک غرق شد و این مهم اولین مورد از انهدام یک ناوشکن توسط چند قایق کوچک می باشد که این یک نقطه عطف مهم در جنگهای سطحی دریایی در سراسر جهان می باشد و باعث ایجاد تاکتیک های جدیدی برای مقابله با ناوشکن های دریایی در سالهای بعد شد.

جنگ جهانی دوم

ناوشکن"HMS Zealous" یکی از چهار ناوشکن انگلیس از ناوگان "Home Fleet 525" برای نجات نروژ بود که بر اثر گشت زنی کشتی های آلمانی در غارها و لابلای مناطق پوشیده از برف کوه های جزیره "Sørøya"، نروژ به مدت سه ماه پنهان شده بود و در این عملیات ناوشکن مذکور در یک عمل شجاعانه با پیشروی 60 مایل (97 کیلومتر) پشت خطوط دشمن، به انتقال نیروهای نروژی به بریتانیا پرداخت. این ناوشکن همچنین دو سفر از انگلستان به روسیه به عنوان بخشی از عملیات اسکورت کشتی های تجاری بنام کاروان قطب شمال و تحت هدایت فرمانده جسل رفت و در 5 آوریل سال 1945 این ناوشکن در اثر حمله به یکی از این کاروانها در سواحل نروژ دچار حادثه شد و یکی از کشتی های تجاری غرق شد و دو کشتی دیگر نیز آسیب دیدند.

فروش به اسرائیل

این ناوشکن در سال 1955 به اسرائیل فروخته شد و به سفارش نیروی دریایی اسرائیل در جولای سال 1956 به نام "INS Eilat" نامگذاری شد (Eilat نام یکی از شهرهای ساحلی جنوب اسرائیل می باشد). در صبح روز 31 اکتبر سال 1956 و در میانه بحران کانال سوئز ، ناوشکن مصری به نام ابراهیم الاول با نام سابق "HMS Mendip" به طرف بندر هیفا رهسپار شد که بر اثر ضد حمله ناوشکنهای "Kersaint" (فرانسه) و "Yaffo" و "INS Eilat" (اسرائیل) مجبور به عقب نشینی به سمت بندر پورت سعید شد که در میانه ی راه نیز توسط دو فروند کشتی "IDF /AF Ouragans" و داکوتا مورد حمله قرار گرفت. خدمه ناوشکن مصری که به شدت آسیب دیده بود، در نهایت تسلیم شدند و این ناوشکن توسط کشتی های اسرائیلی به بندر حیفا برده شد و بعدها به ناوشکن حیفا در نیروی دریایی اسرائیل تبدیل شد. ناوشکن "INS Eilat" در حال گشت زنی با دو قایق اژدر افکن دیگر در طول شب 12 ژوئیه سال 1967 بود که با دو قایق اژدر افکن مصری در سواحل "Rumani" مواجه شد که بلافاصله درگیری آغاز و هر دو قایق مصری غرق شدند.

درگیری و غرق شدن ناوشکن

ناوشکن "INS Eilat" نهایتا در21 اکتبر سال 1967 توسط دو موشک شلیک شده از قایق های موشک انداز مصری در نزدیکی پورت سعید غرق شد. قایق های موشک انداز کلاس "Komar" مصر با وجود اقدام سریع کاپیتان ناوشکن که موشک ها را تشخیص داده بود، این ناوشکن را مورد حمله قرار دادند و نخستین موشک دقیقا بر روی خط برخورد آب و در ساعت 17:32 به بدنه ی این ناوشکن برخورد کرد و دو دقیقه بعد نیز موشک دوم شلیک شد و باعث ایجاد خسارتهای بیشتر به ناوشکن شد. در حالی که خدمه ی ناوشکن "INS Eilat" شروع به نجات زخمی ها و تعمیر قسمتهای آسیب دیده کرده بودند تا پشتیبانی از سوی نیروی دریایی اسرائیل به عمل بیاید، در حدود یک ساعت بعد توسط یکی دیگر ازقایق های موشک انداز کلاس "Komar" مصر مورد حمله قرار گرفت با شلیک موشک سوم که باعث گسترش آتش سوزی و پس از آن شلیک چهارم ضربه نهایی وارد و در حدود دو دقیقه بعد غرق شد. در این حمله از 199 خدمه این ناوشکن ، 47 نفر کشته و 41 نفر دیگر زخمی شدند.

پس از غرق شدن

غرق شدن این ناوشکن تنها چند ماه پس از شکست اعراب در جنگ شش روزه باعث شادی زیادی در جهان عرب و مردم مصر شده و به محض بازگشت این قایقها به پورت سعید استقبال ویژه ای را از آنان به عمل آوردند. اما در اسرائیل، جمعیت خشمگین از اسحاق رابین خواستار انتقام و تلافی این شکست شدند. شصت و هفت ساعت پس از این حمله اسرائیل در اقدامی تلافی جویانه به بمباران بندر سوئز با خمپاره های سنگین و حمله هوایی به سه پالایشگاه نفت این منطقه پرداخت و آن را نابود کرد. در این پالایشگاه ها همه تولیدات نفتی و گاز مصر و همچنین 80 درصد از ظرفیت تولید نفت مصر از دست رفت . اسرائیل به درخواست سازمان ملل برای آتش بس جواب مثبت داد و اتحاد جماهیر شوروی نیز هفت کشتی جنگی خود را به بنادر مصر و برای منصرف کردن اسرائیل از دور بعدی حملات ارسال کرد. غرق شدن ناوشکن "INS Eilat" توسط موشک های سطح به سطح باعث ایجاد دوره ی جدیدی در توسعه سلاح های نیروی دریایی و تدوین استراتژی های جدید در نیروی دریایی کشورها در سراسر جهان شد. اگر چه این خبر به شکل گسترده در آن زمان به اطلاع عموم نرسید اما تاثیر قابل توجهی بر نیروی دریایی اسرائیل گذاشت به طوری که شروع به توسعه برنامه های مختلفی برای ساخت کشتی های بهتر برای مقابله با موشکهای مختلف کرد.

مشخصات و توانمندی ها

نوع و کلاس : ناوشکن کلاس Z

نامها : "HMS Zealous" / "INS Eilat"

زمان سفارش:12 فوریه سال 1942

سازنده: کشتی سازی "Cammell Laird" در انگلستان

آب اندازی: 5 ماه می سال 1943

تکمیل :28 فوریه سال 1944

راه اندازی: 9 اکتبر همان سال

خروج از سرویس:15 ژوئیه سال 1955

پس از فروش به اسرائیل

نام: "INS Eilat"

در اختیار: 15 ژوئیه سال 1955

راه اندازی مجدد : ژوئیه 1956

سرنوشت: در تاریخ 21 اکتبر سال 1967 غرق شد.

ویژگی ها

جابجایی: 1710 تن

طول: 362.7 فوت (110.6 متر)

عرض: 35.7 فوت (10.9 متر)

پیشرانش: دارای دو شفت و توربین و جعبه دنده (گیربکس)

قدرت : 40000 اسب بخار

سرعت: 37 گره

خدمه : 186 الی 199 نفر

تسلیحات

4 х اسلحه 4.5 اینچی

5 х تفنگ 40 میلی متری

8 х اژدر

مترجم : مجتبی عظیمی کیا