در بهشت باز باز است

[zoh_reh]

در بهشت باز باز است!

دعای عرفه یك زمینه ای برای نهضت عاشوراست. برخی از دعاها برای جبران گذشته است كه انسان سیّئات گذشته را با دعا ترمیم كند. برخی از دعاها آنقدر سطحش بالاست و گوهرش عمیق است كه هم گذشته را ترمیم می كند، و هم آینده را می سازد.

سالار شهیدان، حسین بن علی بن أبیطالب (ع) مهم ترین عنصر محوری دعای عرفه را در اوائل آن دعا یاد كرده است؛ و آن آموختن نحوه سپاسگزاری است كه ما خدا را چگونه شكر بكنیم، و در قبال چه نعمت شكر بكنیم. انسان در برابر هر نعمتی موظف به سپاسگزاری است؛ كه فرمود : ما ب كم م ن ن عمه فم ن الله (1). برخی ها روی نعمت های مادی، خدا را می ستایند، و برخی ها روی نعمت های معنوی؛ و جامع نعمت های مادی و نعمت معنوی، حكومت دینی و نظام دینی است. اگر حكومت دینی در یك جامعه ای مستقر شد؛ هم مواهب معنوی برای آن ملّت میسّر است، هم مواهب مادی.

شكر به دنیا آمدن درعصر ظهور اسلام
وجود مبارك سالار شهیدان (ع) این عاشورا را با آن دعاها شروع كرده؛ و طوری دعای عرفه اثر گذاشت كه دعای عرفه سیّد السّاجدین، امام سجاد (ع) هم از این موهبت تهی نیست ! عنصر محوری دعای عرفه امام سجاد را همان عنصر محوری دعای عرفه حسین بن علی(ع) تشكیل می دهد و آن این است كه به خدا عرض می كند : خدایا ! من سپاسگزارم كه مرا قبلاً به دنیا نیاوردی. و اگر من در عصر جاهلیّت به دنیا آمده بودم، و خدای ناكرده بت پرست یا دو گانه پرست زندگی می كردم و می مردم، چه می شد ؟! ترا شاكرم كه مرا به دنیا نیاوردی؛ اینقدر صبر كردی تا عصر جاهلیّت به عصر علم و تمدّن اسلامی تبدیل بشود؛ وحی ای بیاید، الهامی بیاید، حجاز را روشن بكند، جاهلیّت را از بین ببرد، پیامبری مبعوث بشود، و زمینه ظهور حكومت اسلامی تشكیل بشود؛ در چنین فضائی مرا به دنیا آوردی، كه من در فضای دین نفس می كشم.

بازبودن درهای بهشت درفضای حكومت اسلامی


آنها كه قبل از انقلاب اسلامی زنده بودند؛ گرچه معذورند، ولی مأجور نیستند! آنها كه آدم خوبی بودند، گناهی هم نكردند، لكن دستشان از انقلاب اسلامی كوتاه بود؛ از این مائده و مأدبه الهی محرومند. جوانهائی كه قبلاً به دنیا آمدند و در همان دوران طاغوت رخت بر بستند، از بسیاری از فیوضات محرومند. ما كه به لطف الهی در فضای حكومت اسلامی نفس می كشیم؛ درهای بهشت به روی ما باز است، درهای جهنّم بسته است؛ مثل ماه مبارك رمضان. الآن اگر كسی بخواهد جزء رهبان لیل و اسد النّهار (2) باشد، یعنی راهب شب باشد و شیر روز؛ برای او كاملاً میسّر است. فضا آماده است، دولت و ملّت در خدمت اویند. و اگر خدای ناكرده بخواهد راه جهنّم را طی كند، فضا مناسب نیست؛ دولت و ملّت با او مخالف است. الآن درهای جهنّم بسته است؛ مگر كسی با فشار و قهر و تقلّب در جهنّم را باز كند! و درهای بهشت به روی مردم باز است، و بهشت رفتن بسیار آسان است.

محوریت علمی ایران اسلامی پس از پیروزی انقلاب


بسیاری از مسائل قبل از انقلاب مطرح نبود، بعد از انقلاب مطرح شد. یك وقت گفته می شد كه : اطلبوا الع لم و لو ب الصّین (3)، الآن حرف جهان این است : اطلبوا الع لم و لو ب قم. بیش از 50 كشور در قم طلبه دارند.آن روزگار گذشت كه چین و امثال چین محور تمدّن بود، الآن مدار تمدّن، ایران اسلامی شد. این نیست، مگر به بركت همان مطلبی كه حسین بن علی (ع) در آغاز دعای عرفه دارد ! او عرض می كند : خدایا ! تو را شاكرم كه در فضای حكومت دینی و نظام اسلامی مرا به دنیا آوردی، و من از این نظام برخوردارم. این به منزله واس طه الع قد دعای عرفه است، كه در پیشانی این دعا این جمله ها می درخشد. و وجود مبارك امام سجاد هم همین راه را طی كرده است؛ دعای عرفه را اصولاً برای ترغیب مردم به حكومت اسلامی خوانده است. در دعای نورانی وجود مبارك امام سجاد به عنوان دعای عرفه، همین مطلب كاملاً می تابد.

راههای بهره مندی بیشتر از معارف دعای عرفه

پیشنهاد ما به شما برادران بزرگوار كه عهده دار برگزاری هر چه باشكوهتر این مراسم هستید، این است كه اوّلاً یك ترجمه خوبی از این دعای عرفه در اختیار نسل جوان قرار بگیرد. و ثانیاً خواندن این دعا آمیخته با هیچ چیزدیگر نباشد! همانطوری كه یك مداح یا روضه خوان در اثناء ذكر مصیبت، اگر دعا بخواند ناهماهنگ است؛ در اثناء دعا هم اگر كسی بخواهد مداحی كند، ناهماهنگ است. بگذارید دعا، دعا باشد؛ و مداحی، مداحی! مداحی را یا قبل انجام بدهید، یا بعد انجام بدهید؛ دعا را بگذارید خالصاً دعا باشد. و خیلی طولانی نباشد كه افرادی مثل ما نتوانند شركت كنند. هر كسی بتواند در این مائده الهی حضور پیدا كند، و خسته نشود؛ با آهنگ خوب هم بخوانند. البتّه اگر اشعار دلپذیری كه نّ م ن الشّ عر ل ح كمه(4) و به منزله ترجمه بخشی از فرازهای این دعاست، خوانده بشود، بی اثر نیست! چون در حقیقت،معناو تفسیر و ترجمه و شرح دعاست و بیگانه نیست.


ضرورت كار محققانه و عمیق در اسناد و مدارك دعای عرفه

یكی از كارهائی كه یا سازمان تبلیغات، یا بخش های فرهنگی دیگرباید این رسالت را به عهده بگیرند این است كه : هم سند این دعا را و هم آن بخش افزوده ای را كه مرحوم ابن طاوس ذكر كرده است به طور عمیق بررسی كنند، چون برخی ها در نشر این دعا فقط تا آن قسمتی كه مرحوم مجلسی (رض) نقل كرده است، بسنده می كنند؛ آن مقداری كه بسیار پر فروغ است و از بركات ابن طاوس (رض) است، آن را كمتر بازگو می كنند. سند آن بخش هائی كه ابن طاوس اضافه كرده است، آن را هم بررسی كنند كه متقن باشد و معلوم شودكه این ذیل هم مثل صدر، مسند است.كارائی« انگیزه » در برابر ( اندیشه ) برای تحوّل انسان .

مطلب دیگری كه درباره دعاست، این كه : وقتی حوزه های علمیه تعطیل شد، وقتی جبهه ها به كام آنها و به نام آنها (امویان)پایان پذیرفت؛ تنها راه، راه عاطفه بود و عقل عملی. تا زمان خود پیغمبر (ص) و علی بن أبیطالب (ع) و بخشی از زمان امام مجتبی (ع)،هر دو راه باز بود؛ هم راه عقل نظر، هم راه عقل عمل. یعنی هم مردم را با اندیشه های علمی، با معارف اسلامی آشنا می كردند، و هم با انگیزه های دلپذیر. كاری كه از انگیزه ساخته است، از اندیشه ساخته نیست.

الآن شما می بینید بسیاری از ماها ممكن است مقتل سالار شهیدان، حسین بن علی (ع) را مطالعه بكنیم با سندهای معتبر؛ امّا اشكی از چشمان ما جاری نشود. امّا همین كه مداح دهان باز كرد، با یك آهنگ خوبی عرض ادب می كند؛ اشك ها جاری می شود. این اشك در اختیار علم نیست، در اختیار اندیشه نیست؛ در اختیار انگیزه است، در اختیار جاذبه است، در اختیار عاطفه است.
سخنرانی آیت الله جوادی آملی (مدظلّه العالی) در دیدار با مسئولین اداری استان قم و برگزار كنندگان مراسم دعای عرفه ـ قم ؛ مؤسسه تحقیقاتی اسراء ـ 30 / 11 / 1380
ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــ
(1) نحل / 53 (2) الكافی / 2 / 232
(3) وسائل الشیعه / 27 / 27 (4) من لا یحضره الفقیه / 4 / 379

تبیان

[zoh_reh]

قال رسول الله ( صلي الله عليه وآله): ديده نشده شيطان در روزي کوچکتر ، فرومايه تر و خشمگين تر از روز عرفه ، و اين حقارت و زبوني و خشمگيني شيطان در روز عرفه نيست مگر بدين جهت که مي بيند نزول رحمت و گذشت و بخشايش خداي را از گناهان بزرگ زائران ، زيرا برخي گناهان است که آنها را نمي پوشاند و مورد بخشايش قرار نمي دهد مگر وقوف در عرفات . (شرح نهج البلاغة ، ابن ميثم بحراني ، ج1 ، ص224)