یادی از شاعر نابینای شیرازی در سالگرد درگذشتش

[چکامه91]

بیست‌ویکم مهرماه سال‌روز درگذشت حاج محمد تقی فصیح‌الملک، متخلص به شوریده، شاعر نابینا و آبله‌روی شیرازی، است.

حاج محمدتقی در ماه ذی‌الحجه سال 1274 هجری قمری در محله سنگ سیاه شیراز به دنیا آمد. پدرش عباس پیشه‌ور از اعقاب اهلی شیرازی (شاعر معروف عهد صفویه) بود.

شوریده در هفت‌سالگی به بیماری آبله مبتلا شد و در پی این بیماری هم آبله‌رو و هم از هر دو چشم نابینا شد. او از نابینا بودن و آبله‌رویی خود در شعرهایش با حسرت یاد کرده است. در 9 سالگی نیز پدرش را از دست داد.

این شاعر به‌سرعت در کسب دانش پیشرفت کرد و به سبب مکاتبه و مشاعره با شاعرانی چون صبوری خراسانی، ملک‌الشعرای بهار، ایرج میرزا و وحید دستگردی مشهور شد.

شوریده به سفر حج، بوشهر و بندرعباس رفت، سپس به تهران آمد، به دربار ناصرالدین‌شاه رفت و از جانب او به فصیح‌الملک ملقب شد. او ناصر‌الدین‌شاه را در قصیده‌ای مدح کرد و شاه نیز به عنوان صله، قریه‌ای را در فارس به او بخشید که شوریده با استفاده از عواید آن زندگی مرفهی را گذراند. او تا زمان قتل ناصرالدین‌شاه در تهران اقامت داشت، سپس به شیراز برگشت، ازدواج کرد و صاحب شش فرزند شد.

شوریده در سرودن قصیده و قطعه و همچنین در هجو، مطایبه، شوخ‌طبعی، طنز و حاضرجوابی در به کار بردن اصطلاحات عامیانه در شعر، مهارت داشت. این شاعر از صدای خوش نیز بهره‌مند بود و برای آموختن موسیقی هم تلاش کرد.

از شوریده علاوه بر دیوان اشعارش، تصحیح کلیات سعدی و کتاب‌های «کشف‌المواد» و «نامه روشندلان» بر جای مانده است. شوریده کلیات سعدی را با همکاری میرزا محمود ادیب خوشنویس با مقابله با نسخه‌های خطی تصحیح کرده که در چاپخانه بمبئی به چاپ رسیده است. همچنین کتاب «کشف المواد» را درباره تاریخ‌های مختلف و کتاب «نامه روشندلان» را در وصف حال نابینایانِ معروف تألیف کرده است.

شوریده در روز ۲۱ مهر ۱۳۰۵ خورشیدی برابر با ششم ربیع‌الثانی ۱۳۴۵ قمری از دنیا رفت. پیکر او در جوار آرامگاه سعدی در شیراز به خاک سپرده شد.


منبع:
ایسنا