راهنمای طراحی سازه

[m@some]

سلام به همه دوستان

در این تاپیک سعی میشه مجموعه ای از مقالات، دست نوشته های کتب و تحقیات معتبر به همراه جداول و جزئیات ترسیمی برای درک بهتر ساختاری و مفهومی سازه های ساختمانی، انتخاب و در اختیار دوستان عزیز قرار بگیره که به نوعی میتونه کمک اطلاعاتی خوبی به همه ما کنه .همچنین روال تاپیک سیر آموزشی و مبتنی بر نوشته های مستند و مستدل خواهد داشت.


پیشاپیش از همراهی همیشگی شما عزیزان سپاسگذارم.........

[m@some]

موارد عمومی لازم در نقشه های سازه

1. تایتل نقشه ها طبق تایتل تنظیم شده شده توسط سازمان که در ابتدای تشکیل پرونده به متقاضی تحویل داده می شود، ارائه شود و کلیه اطلاعات خواسته شده در تایتل درج گردد. توجه شود که تایتل نقشه ها برای شیت اولبا تایتل بقیه شیتها متفاوت است.

2. محل و ابعاد درز انقطاع، در کلیه پلانها نشان داده شود. حداقل عرض درز انقطاع از مرز زمین مجاور برابر 005/0 ارتفاع طبقه از تراز پایه در نظر گرفته شود. برای ساختمانهای با اهمیت "خیلی زیاد" و "زیاد" و یا درسایر ساختمانهای با هشت طبقه و بیشتر، حداقل عرض درز انقطاع از مرز زمین مجاور برابر نصف حاصلضرب تغییر مکان جانبی طرح طبقه در ضریب رفتار r در نظر گرفته شود.

3. نقشه سازه نگهبان باید طبق نتایج گزارش مکانیک خاک، بر مبنای نشریه وزارت مسکن برای طراحی سازه های نگهبان تهیه شود. نقشه سازه نگهبان باید شامل پلان، مقاطع، خرپا، شمع (در صورت نیاز) و جزئیات اتصال آنهاباشد. پی مربوط به خرپا نیز با جزئیات کامل باید ارائه گردد. جزئیات پارمترهای طراحی سازه نگهبان و نحوه انتخاب خرپای مربوطه در دفترچه محاسبات ذکر شود. اگر ارتفاع خرپای مورد نیاز بیشتر از 16 متر باشد، باید طراحی خرپا بر مبنای روابط ارائه شده در کتاب اصول گودبرداری و سازه های نگهبان در دفترچه محاسبات ذکر گردد یا از روشهای دیگر برای پایداری گود، با ذکر ریز محاسبات در دفترچه محاسبات استفاده شود.

4. حداقل عمق چاله آسانسور از اولین تراز توقف باید طبق ضوابط پیوست 2 مبحث پانزدهم تعیین شود به هر حال این عمق نباید کمتر از 4/1 متر در نظر گرفته شود.

5. جهت اجرای قاب فلزی آسانسوردر سازه های بتنی، ورقهای مدفون در بتن در چهار گوشه کف چاله آسانسور و پیرامون بازشوی آسانسور در طبقات پیش بینی شود.

6. هماهنگی نقشه های سازه (و فایلهای مدل کامپیوتری سازه) با معماری باید به دقت کنترل گردد. در این مرحله باید هماهنگی کامل بین تعداد، شماره بندی و فواصل محورهای نقشه سازه و فایلهای مدل کامپیوتری سازه با محورهای نقشه معماری مد نظر قرار گیرد. همچنین ترازهای طبقات، محل بازشو ها و نورگیرها، عرض درز انقطاع، شکل، ابعاد و تراز خرپشته و اتاق کنترل آسانسور، محل و نحوه ارتباط پله ها و رامپ پارکینگ ها در نقشه های سازه و فایلهای مدل کامپیوتری سازه و معماری باید هماهنگ باشد.

7. در صورتی که ارتفاع خاک پشت دیوار زیرزمین بیش از 0/3 متر باشد، باید از دیوار حائل بتنی برای تحمل فشار خاک استفاده شود. برای ارتفاع کمتر از 0/3 متر، می توان از دیوار آجری 35 سانتیمتری استفاده نمود. به هر حال در صورتی که ساختمان دارای بیش از یک طبقه زیرزمین باشد، دیوار آجری 35 سانتیمتری فقط در زیرزمین نخست مجاز است و در طبقات زیر آن باید از دیوار بتنی مناسب استفاده شود. محاسبات مربوط به فشار فعال استاتیکی و دینامیکی خاک باید در فایل سازه و طراحی دیوارها در نظر گرفته شود. توجه شود که در نرم افزار etabsطراحی دیوار فقط برای خمش در جهت قوی دیوار انجام می شود و طراحی برای خمش حول ضخامت دیوار (ناشی از فشار خاک) باید به صورت دستی در دفترچه محاسبات انجام گیرد.

8. در سازه های با سیستم باربر جانبی قاب خمشی برای آنکه جداگرهای میانقاب مانعی برای حرکت قابها ایجاد نکنند، جزئیات مناسب در نقشه های سازه ارائه شود. شکل کلی زیر به عنوان راهنما ارائه می شود.

9. در نقشه های تیرریزی طبقات، در محلهای تغییر تراز نظیر رمپ پارکینگها یا اختلاف تراز سطوح، مقاطع طولی و عرضی کافی جهت روشن شدن نحوه تیرریزی ارائه گردد. در ساختمانهایی که معماری آنها به صورت دوبلکس است، نمای محل تغییر تراز در کل ارتفاع سازه رسم شده و تراز کلیه تیرها به وضوح مشخص شود.


10. برای دقت و وضوح بیشتر نقشه ها و انجام پیش بینی های لازم در تیرریزی سقفها، پس از نهایی شدن بازشوهای مربوط به برق و تاسیسات، این بازشوها بر روی نقشه سازه نیز نشان داده شوند. برای بازشوهای بزرگ، در پلان تیرریزی تیرهای پیرامونی لازم اضافه شود. برای بازشوهای کوچک، جزئیات تیپ جهت اجرای سقف ارائه گردد.
.....................................................

[m@some]

11. در محل اجرای کلیه پله ها، اعم از ورودی های ساختمان و ارتباط طبقات، نحوه اجرای سازه در پلان مربوطه مشخص شود و جزئیات لازم ارائه گردد. نحوه اجرای تیرهای تکیه گاهی پاگردهای میان طبقه و انتقال بار آنها به ستونها باید کاملا مشخص باشد. این موضوع به خصوص در مورد پله های دارای بیش از دو بازوی پله، باید مد نظر قرار گیرد.

12. در پلانهایی که دارای اختلاف تراز هستند، در پلان قالب بندی مرز ترازهای مجاور با خط ضخیم کاملا مشخص شود و محدوده هر تراز با یک نوع هاشور مشخص گردد.

13. برای اتاق کنترل آسانسور در تراز بالای بام، فضای کافی در نقشه های سازه (که باید در نقشه معماری نیز پیش بینی شده باشد) در نظر گرفته شده و جزئیات اجرای سقف و ستونهای مربوطه ارائه گردد.

14. در صورت وجود استخر در ساختمان، آرماتور گذاری کف و دیواره آن ارائه گردد.

15.طبق ضوابط نشریه شماره 94 معاونت برنامه ریزی ریاست جمهوری، در سقفهای تیرچه بلوک برای بار زنده کمتر از ۳۵۰ کیلوگرم بر متر مربع و دهانه کمتر از 4 متر کلاف میانی لازم نیست. برای دهانه بیشتر از 4 متر، یک کلاف میانی و در دهانه های 4 تا 7 متر، دو کلاف عرضی در یک سوم های دهانه تیرچه باید پیش بینی گردد. در مورد دهانه های بیش از 7 متر لازم است سه کلاف عرضی در یک چهارم های دهانه تیرچه ها در نظر گرفته شود. در ضمن در دهانه های بیش از 7 متر باید حتما از تیرچه دوبل استفاده شود.

16. در سقفهای تیرچه بلوک یا دیوارهای جداکننده، در صورت استفاده از بلوک هایی از مواد پلی استایرن، در توضیحات نقشه ها ذکر شود که جنس این بلوک ها باید مورد تایید مرکز تحقیقات مسکن باشد. در ضمن متن زیر که برگرفته از ضوابط فنی اعلام شده توسط مرکز تحقیقات مسکن است در نقشه ها درج شود:

"از آنجا که دیوارهای بین واحدهای مستقل (مانند دیوار بین آپارتمانهای مسکونی یا واحدهای تجاری، اداری مستقل و غیره) در هر ساختمان باید دارای مقاومت در برابر آتش باشند، در این محل ها باید بلوک های پلی استایرن قطع شده و دیوارها تا زیر سقف سازه ای (یعنی زیر تیرچه یا بتن) امتداد داشته باشند یا به طور مناسب از مصالح حریق بند استفاده شود، به گونه ای که بلوک های پلی استایرن در این قسمتها بین دو واحد مجاور پیوستگی نداشته باشند و از گسترش هر گونه حریق احتمالی بین دو فضایی که به وسیله دیوار مقاوم در برابر آتش از یکدیگر جدا شده اند، جلوگیری گردد. برش و حذف پلی استایرن در این قسمت ها می تواند به دو روش زیر صورت گیرد:
· پس از بتن ریزی و پیش از رابیتس بندی مورد نیاز برای سقف
· در نظر گرفتن تمهیداتی در قالب بندی سقف، پیش از بتن ریزی"

علاوه بر موارد فوق، طبق اعلام مرکز تحقیقات مسکن اتصال مستقیم نازک کاری به بلوک پلی استایرن ممنوع است و باید برای نازک کاری سقف، از سقف کاذب با اتصال مکانیکی به سقف سازه ای استفاده شود و حداقل 5/1 سانتیمتر اندود گچی بر روی سقف کاذب اجرا شود. به این منظور یک نمونه جزئیات مورد تایید این مرکز در شکل زیر به عنوان راهنما ارائه میشود:

17. در صورت نصب هرگونه تجهیزات در ارتباط با تاسیسات برق و مکانیکنظیر چیلرها، منابع آب، دیزل ژنراتور، فن ها، برج های خنک کن، پمپ ها و .... بر روی بام یا هر سقف سازه ای دیگر، بارهای استاتیکی و دینامیکی ناشی از کارکرد تجهیزات یا ارتعاشات زلزله در طراحی سازه در نظر گرفته شود و در نقشه های سازه جزئیات لازم برای محل نصب این تجهیزات پیش بینی شود.

18. در صورتی که عبور بزرگترین دستگاه تاسیسات مکانیک و برق نظیر چیلر، منابع کویل دار، دیزل ژنراتور و .... از دربهای ساختمان (مسیر ورودی ساختمان تا داخل فضای مورد نظر برای نصب دستگاه) امکان پذیر نباشد، باید در نقشه های سازه برای فضای مورد نظر برای نصب دستگاه، سقفی پیش بینی شود که امکان جابجایی آن در زمان نصب و یا تعمیرات احتمالی وجود داشته باشد. معمولا استفاده از سقف متشکل از تیرچه های فلزی (با اتصالات پیچی) و ورق فولادی برای پوشش سقف مناسب خواهد بود.

19. مطابق شکل زیر باید جهت جلوگیری از شانه گیر شدن مسیر تردد در راه پله با توجه به الزامات معماری، حداقل فاصله بین تیرهای سازه در طرفین پله ها به میزان 240 سانتیمتر رعایت شود.

20. در سازه های بتنی در ترسیم پلانهای قالب بندی (تیرریزی طبقات) توجه شود که فقط خطوط پیرامون پلان و خطوطی که در لبه بازشو قرار دارند به صورت خط پیوسته دیده شوند و خطوط دیگر مربوط به تیرها، به علت قرار گرفتن در پشت دال باید به صورت خط چین نشان داده شوند.

[m@some]

مدارک لازم برای مراحل مختلف کنترل نقشه های سازه در سازمان نظام مهندسی استان تهران

جهت انجام هر چه سریعتر مراحل کنترل، خواهشمند است در مورد بخش سازه، موارد ذیل در مراحل مختلف تحویل مدارک به سازمان، مد نظر قرار گیرد تا تاخیری به علت نقص مدارک در کنترل نقشه ها روی ندهد:

1. لوح فشرده شامل کلیه نقشه های معماری – سازه – برق – مکانیک با فرمت اتوکدی و فایلهای محاسباتی مربوطه (فایلهای محاسباتی سازه هم در فرمت اصلی نرم افزار و هم در فرمت متنی ارائه شوند)

2. یک سری چاپ نقشه های فاز 2 سازه ممهور به مهر شرکت و شخص طراح با ذکر پروانه اشتغال حقوقی و حقیقی

3. دفترچه گزارش مکانیک خاک که بنا به درخواست شهرداری منطقه تهیه شده باشد، ممهور به مهر شرکت تهیه کننده گزارش مکانیک خاک
4. دفترچه محاسبات سازه، ممهور به مهر شرکت و شخص طراح با ذکر پروانه اشتغال حقوقی و حقیقی

5. چک لیست های سازه (مبحث 6، 9 و 10 مقررات ملی ساختمان)، که توسط سازمان تهیه شده اند، ممهور به مهر شرکت و شخص طراح با ذکر پروانه اشتغال حقوقی و حقیقی

6. در هر مرحله از کنترل نقشه ها، ممکن است برخی موارد اصلاحی در نقشه ها درج گردد. پس از اصلاح این موارد باید نقشه های اظهار نظر شده در مرحله بعدی تحویل نقشه ها و مدارک، به سازمان عودت داده شوند.

7. پس از هر مرحله کنترل نقشه، مواردی که احتیاج به اصلاح دارند در فرمهای معینی در یک یا چند صفحه به طراح سازه تحویل داده می شود. در مرحله بعدی ارسال مدارک اصلاح شده به سازمان، لازم است طراح سازه پاسخهای خود درباره نحوه انجام اصلاحات و یا هرگونه نظر دیگری درمورد اشکالات مطرح شده را در سربرگ رسمی شرکت طراح، با مهر و امضای خود و مهر شرکت به سازمان تحویل دهد. در صورت عدم ارائه پاسخها، امکان کنترل مجدد مدارک میسر نخواهد بود.

8. پس از اخذ تایید نهایی نقشه های فاز 2 کلیه رشته ها لازم است لوح فشرده شامل کلیه نقشه های نهایی شده معماری – سازه – برق – مکانیک با فرمت اتوکدی و فایلهای محاسباتی مربوطه به گروه معماری تحویل گردد. گروه کنترل معماری در این مرحله تطابق کلی نقشه های چهار رشته را با یکدیگر بررسی نموده و در صورت لزوم اصلاحات مورد نظر را مشخص میکند. پس از اعلام نظر نهایی گروه معماری مبنی بر تایید هماهنگی نقشه ها، مجوز چاپ نقشه های نهایی صادر می شود. در این مرحله باید مدارک ذیل تحویل سازمان گردد:

الف) دفترچه تکمیل شده اطلاعات ساختمان و ممهور به مهر شرکت و شخص طراح

ب) پنج سری نقشه از کلیه رشته ها، ممهور به مهر شرکت و شخص طراح جهت نصب هولوگرام و ارسال به شهرداری منطقه مربوطه
پ) لوح فشرده شامل کلیه نقشه های نهایی معماری – سازه – برق – مکانیک و فایلهای محاسباتی نهایی مربوطه
ت) دو سری از دفترچه محاسبات نهایی (یک نسخه اصل و یک نسخه کپی مورد قبول است)
ث) دو سری از چک لیستهای نهایی
ج) دو سری از دفترچه مکانیک خاک (یک نسخه اصل و یک نسخه کپی مورد قبول است)

[m@some]

آموزش ترسیم نقشه های سازه بتنی

شروع یک پروژه

برای اینکه شما، یک روند کلی برای انجام یک پروژه را داشته باشید(فقط ترسیم) پیشنهاد این است که به این ترتیب اقدام کنید.

1-ترسیم پلان معماری با جزییات و اندازه گذاری کامل(محل بازشوها کاملا مشخص باشند)
2-ترسیم برش و نما (به مقدار لازم)
3-جانمایی ستونها در پلان معماری و رسم پلان ستونگذاری(بر اساس یه سری قوانین و ضوابطی )
4-ترسیم پلان فنداسیون با اندازه گذاری دقیق و رعایت ضوابط
5-ترسیم پلان تیر ریزی با مشخص نمودن محل دقیق بازشو ها ،آسانسور و شناژمخفی و تیرچه دوبل
6-ترسیم جزییات و دتایلهای فنداسیون،ستونها و تیرها (خروجی etabs و safe لازم است)
7-ترسیم نمای جانبی تیرها و ستونها
8-ترسیم جزیات و پلان جانمایی دیوارهای برشی
9-ترسیم جزییات پله،چاله آسانسور،خم و همپوشانی میلگردها،جزییات خاص مرتبط با پروژه
10-آلبوم کردن نقشه ها و ارایه در شیتهایی با ابعاد مناسب

نقشه های معماری
حالا با این فرض پیش می رویم که نقشه های معماری تهیه و به ما تحویل داده شده است.
ما باید ستونگذاری کنیم
سپس در ETABS آنالیز کنیم

خروجی بگیریم
قبل از اینکه آکس بندی را شروع کنیم به نکاتی در مورد نقشه معماری اشاره می کنیم :
اگر خودتان نقشه میکشید حتما حتما ستونها را با ابعاد واقعی جانمایی کنید و از 30*30 کمتر نگیرید.

نکته بعدی اینکه جای درها و پنجره ها با دقت مشخص شود و ابعاد استاندارد داشته باشند .به کدهای ارتفاعی زیاد دقت کنید ،این نکته هم در طراحی پله ها مهم هستند هم اینکه از ارتفاع مجاز منطقه بالاتر نباشد .هر جا بازشو دارید محلش با اندازه گذاری دقیق مشخص باشد(این خیلی مهمه)مخصوصا بازشوی آسانسور اگر نقشه را به مهندس محاسب میدهید، حتما با مقیاس مناسب پیرینت شود.فعلا چیزی که معمول هست :
سایت پلان با مقیاس 1/200
و پلان طبقات با مقیاس 1/100
...................

[m@some]

نقشه های سازه

خب از معماری که بگذریم میرسیم به سازه ؛
یک سری نوشته همیشه باید در نقشه های سازه وجود داشته باشد:

-محل اجرا
-تعداد طبقات
- مقیاس
- جزییات آرماتورها و نوع میلگردها،مقاومت و مشخصات فولاد
- موقعیت درز انقطاع و مقدارش
- مقاومت فشاری بتن برای اجزائ مختلف سازه
- نوع خاک ومقاومت خاک
- پوشش بتن روی میلگردها برای اجزا
- مشخصات مصالح
- و بسته به شرایط پروژه هرچی که لازم هست ذکر بشه

رسم پلان ستون گذاری:
برای اکس بندی باید جای دقیق ستونها رو در پلان معماری مشخص کنید

حالا کجاها ستون بگذاریم؟؟
جواب کلی: هرجا نیاز هست

ولی اگر مثلا وسط هال و پذیرایی ستون میخواست چی؟؟
دنبال یه جواب منطقی باید بگردیم !
جواب منطقی:
منطقی اینه که ستون جایی باشه که بین فضاهای معماری به اصطلاح کشته بشه(گم بشه توی طرح) این از لحاظ معماری بود .

ولی از لحاظ سازه ای:
- چهار طرف دستگاه پله ؛ طبق نشریه 94 تا دهنه 8 متر مجاز هستیم ولی بیشتر از 6 متر اجرایی نیست ،پس سعی کنید فاصله آکس تا آکس ستونها از 6 متر بیشتر نشود.
- سعی کنید ستونها از دو جهت در یک راستا باشند و خیلی از آکس خارج نشوند.

برای تعیین آکس ها به چندت نکته دقت کنید:
1-ستونهایی که گوشه بیرونی ساختمان هستند،به سمت کوچه یا خیابان،باید 10 سانتی متر عقب تر باشند (یعنی رو به داخل) که وقتی نما سازی میشود از محدوده زمین جلوتر نرویم.
2- ستونهای اطراف پله بیرون دستگاه پله باشند نه داخل
3-ستون کنار چاله آسانسور (اگر داشتیم)کاملا بیرون باشد ،نه اینکه بخشی از آن داخل چاله باشد
4-ستونهای کناری،رو به همسایه ،باید به اندازه درز انقطاع بیایند داخل