با زایمان زودرس چه باید کرد؟

[midvife]

تولد نوزادان زودتر از موعد طبیعی یکی از مهمترین دغدغهها و نگرانیهای زوجها به ویژه مادران جوانی است که در انتظار تولد فرزندشان به سر میبرند چرا که تولد زودهنگام نوزاد و تکامل نیافتن اندامهای او از جمله مهمترین عوامل بروز این نگرانی است زیرا مقاومت و ایمنی بدن نوزاد را در برابر بیماریها و عفونتهای احتمالی به حداقل میرساند و در شرایطی خاص خطر مرگ را نیز برای نوزاد به همراه دارد.

اگر چه امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی امکان نگهداری و مراقبت از نوزادان نارس با کمک دستگاه میسر شده اما چه بهتر که ما به فکر باشیم و با رعایت نکاتی ساده اما کاربردی احتمال تولد نوزاد نارس را در خانوادهمان به حداقل برسانیم و با خاطری آسوده روزها و ماههای بارداری را برای تولد نوزادی سالم و طبیعی در کنار اعضای خانوادهمان سپری کنیم. با مرور نکات زیر علاوه بر آشنایی با شیوههای پیشگیری از تولد نوزاد نارس با نشانههای نوزاد نارس و روشهای مراقبت از او آشنا میشوید. از عوارض زایمان زودرس چه میدانید بر اساس مطالعات حدود ۷۰ درصد نوزادان به جای تولد در زمان طبیعی، ۳۷ هفتگی، در هفته ۳۴ یا ۳۶ بارداری مادر متولد میشوند. این نوزادان که در گروه نوزادان نارس قرار میگیرند در مقایسه با نوزادان دیگر در هفته اول تولد ۶ برابر و در سال اول تولدشان ۳ برابر نوزادان معمولی با خطر آسیبپذیری و مرگ روبهرو هستند. احتمال ابتلا به مشکلات و اختلالهای تنفسی در این نوزادان زیاد است. تنظیم دمای بدن نوزادان نارس در مقایسه با نوزادان طبیعی سختتر است و این گروه ممکن است در روند رشد مغزیشان با مشکل روبهرو شوند. از این رو زایمان زودرس میتواند عوارض متعدد و نگران کنندهای برای والدین نوزاد به همراه داشته باشد که با رسیدگی و مراقبت به موقع از نوزاد احتمال بروز این اختلالها در بدن نوزاد به حداقل ممکن میرسد. چرا نوزادتان نارس میشود عوامل مختلفی موجب زایمان زودرس در زنان و تولد نوزاد نارس میشود که از میان آنها میتوان به بیماریهای مادر قبل و حین دوران بارداری به ویژه بیماریهای عفونی اشاره کرد. در کنار این موارد اضافه وزن بیش از حد مادر در دوران بارداری، استعمال دخانیات، مسمومیت و رژیم غذایی مادر از جمله دیگر مواردی است که در صورت بروز میتواند موجب نارس شدن نوزاد شود. از این رو پیش از بارداری لازم است با مشاوره با متخصص زنان و زایمان به منظور بررسی این احتمالها مطالعه و تحقیق انجام گیرد تا از تولد نوزاد نورس پیشگیری شود. افسردگی شایعترین دلیل زایمان زودرس افسردگی و استرس از جمله شایعترین عوامل خارجی است که موجب بروز زایمان زودرس میشود. براساس نتایج تحقیقات، مادرانی که دوران بارداری خود را با نگرانی، افسردگی و استرس پشت سر میگذارند احتمال بروز این اختلال را در نوزادشان افزایش میدهند چرا که این حالات روحی موجب افزایش هورمون استرس در زنان باردار میشود و احتمال زایمان زودرس را در آنها بالا میبرد. شب بیداری، شب کاری، تنشها و فشار کاری زنان باردار در برخی از مشاغل مانند پرستاری نیز میتواند احتمال بروز این عارضه را در زنان باردار افزایش دهد و احتمال تولد نوزاد را پیش از تکامل اندامهای درونی بدن به ویژه اندامهای تنفسی در هفتههای ۳۴ و ۳۵ بالا ببرد؛ اختلالی که بروز آن موجب آسیبپذیری نوزاد شده و نیاز به مراقبتهای ویژه از نوزاد را ضروری میکند. بیماریهای شایع نوزادان نارس و کم وزن اختلالها و مشکلات متعددی متناسب با هفته تولد نوزاد نارس ممکن است در بدن او دیده شود که از میان آنها میتوان به مشکلات تنفسی مانند خونریزی ریوی، اختلال در تشکیل نسج ریه، کاهش یا افزایش فشار خون، مجرای شریانی باز، کم خونی، اختلالات انعقادی خون، اختلال در عملکرد دستگاه گوارش، دفع گلوکز در ادرار و ناشنوایی اشاره کرد. بروز هر یک از این اختلالها در سیستم تنفسی، قلبی-عروقی، گوارشی، اعصاب و کلیهها میتواند احتمال ابتلا به بیماریهای مختلف را در نوزاد تقویت کند ضمن آنکه در برخی موارد وجود مشکلات موازی در کنار هم خطر مرگ نوزاد را نیز به همراه خواهد داشت. بهبود روند رشد نوزاد نارس با مهر مادر یکی از مهمترین مواردی که در بهبود روند رشد نوزاد نارس بسیار اهمیت دارد برقراری ارتباط عاطفی میان کودک و مادرش است. نوزادان نارس غالبا پس از تولد در دستگاه نگهداری میشوند تا علاوه برقرار گرفتن در محیطی سلامت با دمایی مناسب دیگر علائم حیاتی بدنشان نیز به خوبی تحت کنترل قرار گیرد. از این رو در این شرایط امکان برقراری رابطه نزدیک و انتقال مهر و محبت مادری به نوزاد از راه تماس و در آغوش کشیدن او میسر نمیشود. به همین دلیل بسیاری از متخصصان اطفال در سراسر جهان به این باور رسیدهاند که پس از سپری شدن دوره خطر به محض آنکه امکان خروج نوزاد از دستگاه وجود داشته باشد مادران میتوانند از شیوه کانگورویی برای مراقبت از نوزادشان استفاده کنند. در این شیوه متخصص به مادر آموزش میدهد که نوزادش را به صورت عمودی و باشیوهای خاص در آغوش بکشد تا به این ترتیب علاوه بر تامین دمای مورد نیاز بدن نوزاد از طریق دمای بدن مادر امکان شیر دادن به نوزاد و برقراری رابطه عاطفی، حسی و تماسی با او بیشتر شود. به اعتقاد بسیاری از متخصصان در سراسر جهان برقراری رابطه عاطفی و در آغوش کشیدن نوزاد نارس میتواند تاثیر زیادی در تسریع روند درمان او داشته باشد. نوزادان نارس سبکترند نوزادانی که زودتر از زمان طبیعی متولد میشوند در مقایسه با نوزادان طبیعی وزن کمتری دارند. اگر وزن متوسط نوزاد طبیعی را هنگام تولد ۵/۲ تا ۵/۳ کیلوگرم در نظر بگیریم، نوزادان نارس اغلب وزنی کمتر از ۲ کیلوگرم دارند و متناسب با هفته تولد آنها جثه و وزنشان متفاوت است. بنابراین هر چه نوزاد زودتر به دنیا بیاید جثه کوچکتر و وزن کمتری دارد و اندازه سر او نسبت به بقیه بدنش بزرگتر بوده و میزان چربی پوست او نیز کمتر است به گونهای که پدر و مادر میتوانند عروق خونی زیر پوست نوزاد را به راحتی مشاهده کنند. البته این روند با ادامه مراقبتهای پزشکی، همراهی والدین و تغذیه مناسب کودک با شیر مادر مرتفع شده و در هفتهها و ماههای بعدی نوزاد به مرور به شرایط طبیعی خود نزدیک میشود. اهمیت تغذیه در نوزادان نارس از آنجا که روند رشد نوزاد نارس پس از تولد باید با همان روند داخل رحمی ادامه پیدا کند، تغذیه نوزاد اهمیت زیادی پیدا میکند تا روند وزنگیری نوزاد در هفته به صورت طبیعی ادامه پیدا کند. از این رو نوزادان نارس معمولا از راه مجاری بینی یا با تزریق وریدی تغذیه میشوند و این شیوه تا زمانی که نوزاد به تکامل برسد و بتواند بدون نیاز به دستگاه و کمک نفس بکشد یا با مکیدن شیر مادرش را مصرف کند، ادامه پیدا میکند. پس از سپری شدن این دوران با افزایش توانایی نوزاد در مصرف شیر مادر، تغذیه او با شیر مادر که بهترین غذا برای نوزاد محسوب میشود، آغاز میشود. اهمیت تغذیه نوزاد با شیر مادر به این دلیل زیاد است که شیر مادر موجب حفاظت بیشتر نوزاد در برابر عفونتها و بیماریهای احتمالی میشود. چگونه نوزادی طبیعی داشته باشیم برای پیشگیری از تولد نوزاد نارس نکات پراهمیتی وجود دارد که رعایت کردن آنها میتواند تا حد زیادی از تولد نوزاد نارس پیشگیری کند و احتمال تولد نوزاد را در زمانی زودتر از زمان طبیعی به حداقل ممکن برساند. در طول دوران بارداری ارتباط خود را با پزشکتان قطع نکنید. به او مراجعه کنید و روند رشد جنین و علائم عمومی بدن خود و جنینتان را بررسی کنید. قبل از مصرف هرگونه دارو حتی مسکنها با پزشکتان مشورت کنید و از مصرف داروهای شیمیایی و طبیعی بدون مشاوره با پزشک یا متخصص طب سنتی پرهیز کنید. رژیم غذایی خود را دست کم نگیرند و مصرف خوراکیها و مواد غذایی سالم به ویژه گوشت ماهی که سرشار از امگا۳ است را فراموش نکنید. وزن خود را در شرایط طبیعی نگه دارید و مراقب باشید که در دوران بارداری بیش از حد دچار اضافه وزن و چاقی نشوید. از استعمال سیگار و قرار گرفتن در محیطی که در آن افراد سیگاری حضور دارند، پرهیز کنید.

منبع: قطره