«توتیا»؛ بلای جان آبزیان خلیج‌فارس

[سونای69]

نزدیک به 5 سال پیش بود که خبر آمدن کشند قرمز و آسیب های آن به خلیج‌ فارس رسانه‌ها و حتی کوچه و بازار را فرا گرفت. شاید بی‌ارتباط نباشد که زیاد شدن غیرطبیعی جمعیت توتیاهای دریایی در آبهای خلیج‌ فارس در سکوت کامل پیشرفت می‌کند و هر روز با قدرت بیشتری سایر گونه‌های آبزیان به ویِژه مرجان های دریایی را تهدید می کند.

(ایسنا) پدیده زیست محیطی افزایش جمعیت توتیاهای دریایی که از سال 91 در سواحل استان بوشهر و هرمزگان آغاز شده، نگرانی‌هایی را برای متخصصین اکولوژی و محیط زیست دریایی به وجود آورده است.
مجید افخمی کارشناس ارشد تکثیر و پرورش آبزیان در این مورد می‌گوید: زمانی که گونه‌های توتیای آبهای سطحی مناطق معتدل و گرمسیری(چه از نظر تجاری اهمیت داشته باشند و چه نداشته باشند) فراوان می­شوند، ذخایر گیاهان دریایی تحت تأثیر قرار می­گیرند که باعث برهم خودن توازن اکوسیستم آبزیان دریایی می‌گردد.
عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی افزود: این برهم خودن توازن اکوسیستم آبزیان دریایی در صورت پیشرفت می‌تواند تمام چرخه‌های زیست محیطی آبزیان دریاها را تحت تاثیر قرار دهد و حتی ذخایر آبزیان نیز ممکن است از این پدیده زیست محیطی آسیب ببینند.
پژوهشگر برتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس خاطرنشان کرد: تولید مثل این گونه‌ها معمولاً سالانه انجام می­شود که برای گونه­های مناطق معتدل، دوره­های زمانی میان فصول تخم‌ریزی زیاد و برای گونه­های گرمسیری، فصول تخم‌ریزی نزدیک به هم می­باشند که تنوع در جمعیت­های توتیای دریایی می­تواند به طور مستقیم بر شبکه­های غذایی و احتمالا گونه­­های ماهیان یا آبزیان پوسته­دار مهم تجاری اثرگذار باشد.
افخمی در پاسخ به این سوال که چه عواملی می‌تواند در افزایش جمعیت توتیاهای دریای اثرگذار باشد، گفت: به طور کلی افزایش توتیای دریایی در آبهای جهان به دلایلی از قبیل افزایش آلاینده‌ها، اختلال در سلامت مرجان ها و کاهش جمعیت آنها و یا کاهش جمعیت ماهیان هم‌ زیست آنها و دلایل جوی مانند افزایش گرمایش زمین اتفاق می‌افتد.
وی تصریح کرد: دلایلی همچون اثرات فعالیت­های انسانی بر جوامع دریایی، تغییر ناگهانی هوا و توفانی شدن دریاها نیز باعث ایجاد بسترهای علفی و جمعیت­های ناخواسته توتیا می‌شود.
عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه متذکر شد که افزایش غیرطبیعی یک گونه در اکوسیستم چرخه زندگی سایر گونه‌ها را تحت تاثیر قرار داده و به عنوان یک عامل خطر محسوب می‌گردند.
این کارشناس ارشد تکثیر و پرورش آبزیان با اشاره به اینکه وجود آلودگی های نفتی، ورود پساب های صنعتی و انسانی، افزایش ورود مواد آلی و نوترینت‌ها و فعالیت آب شیرین کن‌ها در خلیج فارس ( این دریای نیمه بسته) سبب تغییر در پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب این دریا می گردد گفت: این تغییرات در شرایط اکوسیستم می تواند با بوجود آوردن شرایط مناسب منجر به غالبیت برخی گونه‌ها و حذف گونه های دیگر شود که بی شک افزایش توتیای دریایی در صورت عدم کنترل چنین مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت.
وی این موضوع را زنگ خطری برای اکوسیستم خواند و اظهارداشت: این مهم لزوم توجه جدی تر مسئولین برای حفظ محیط زیست دریایی و تنوع آبزیان و همچنین اقداماتی اساسی و فوری در این زمینه را می طلبد.
عضو انجمن تخصصی خارپوستان دریایی کشور پرتقال(CUMFISH) در پایان خاطرنشان کرد: البته موارد ذکر شده علت این پدیده اکولوژیک با در نظر گرفتن احتمالات و نتایج سایر مطالعات انجام شده در سایر نقاط جهان است و می بایست علت بروز این پدیده در خلیج فارس را با انجام مطالعات منسجم اکوبیولوژی بررسی کرد.
به گزارش ایسنا توتیای دریایی یا خارپُشت دریایی یک جانور آبزی کوچک خاردار است که در تمامی اقیانوس‌های جهان یافت می‌شود و تا کنون بیش از 900 گونه توتیای دریایی شناسایی شده که توتیاهای دریایی بالغ، بسترنشین هستند و از مناطق جزر و مدی تا منطقه آبی سال (Abysal) با عمق 4000 تا 5000 متر و یا بیشتر با بستر سخت، مانند صخره­ها و یا بستر نرم، مانند شن یا گل حضور دارند.