SPARK TEST


وبلاگhttp://steel-sa.blogfa.com /
تست جرقه جهت كنترل نوع فولاد


این روش شامل مشاهده چشمی از اسپارکی(جرقه ای)است که هنگامیکه فولاد برخلاف جهت چرخش محور دستگاه سنگ زنی باسرعت بالا نگهداشته می شود.این روش یکی از سريعترين روش ها برای شناسایی انواع مختلفی از فولادها می باشد.(شکل 1).این تست در صورتي صحيح تشخيص داده مي شود كه توسط يك شخص با تجربه انجام شود.









شكل شماره(1): شكل مشخصات جرقه
دستوالعمل هايي جهت انجام تست اسپارک(جرقه زنی) :
(aبرای تشخیص نوع فولاد به روش جرقه باید سطح فولاد بدون دکربوره(سوختگی) باشد،از آنجایی که لایه دارای دکربورهممکن است نتیجه ایی متفاوت بدهد که مشخصات اصلی فولاد مورد نظر را نداشته باشد.
(bدستگاه سنگ زنی مورد استفاده باید بوسیله انرژی الکتریک یا پنوماتیکی مورد استفاده قرار گیرد.
(cجهت مشاهده جرقه خروجی از قطعه تست جرقه باید در یک اتاق به طور مناسب تاریک شده انجام شود.
(dمیزان فشار بکار رفته ما بین فولاد و چرخ (محور)دستگاه سنگ زنی باید بطور یکنواخت نگه داشته شود.بعنوان مثال برای فولاد دارای 0.2 درصد کربن طول اسپارک (جرقه) 500 mm استاندارد می باشد.
(eجهت اسپارک(جرقه) باید در جهت افقی یا کمی رو به بالا باشد.حتما مسیر کاهشی ساخته شده از جرقه يا از جهت درستی زاویه از سمت راست در زمان تست به طور مداوم بایدکنترل و مشاهده گردد.
(fهر سه بخش جرقه (جرقه محور سنگ زنی،منطقه مرکزی،دنباله جرقه)ساخته شده باید مشاهده گردد.
توجه خاصي به مسیر جرقه مطابق با این خصوصیات ذيل مبذول گردد:
1- مسیر جریان جرقه(رنگ،تعداد،درخشندگی و درازی طولش)
2- بخش های دارای شکل انفجاری (رنگ،تعداد،شکل واندازه )
3- مقاومت در برابر ساییدگی بوسیله دست احساس شود.
فرایند تشخیص جرقه نمونه های فولادی ممكن است براساس یکنواختی مسیر جريان جرقه،خطوط حمال ،شکلهای انفجاری و خصوصیات و ویژگیهای آن انجام گيرد.خطوط حمال از لحاظ طول،عرض،رنگ،شكل وفاصله از انتهاي چرخ دستگاه سنگ زني تغيير خواهند يافت.حضور عناصر آلیاژی در فولاد برماهيت جرقه تاثیر دارند.تصاویر انواع مختلف از جرقه های تولیدی بوسیله انواع مختلف فولاد كربني در شکل شماره (2) و انواع مختلف از فولادهای آلیاژی در شکل شماره (3) توضيح داده مي شود.



وبلاگhttp://steel-sa.blogfa.com /
شکل شماره(2):تصاویری ازجرقه فولادهای کربن دار







شکل شماره(3):تصاویری از انواع مختلفی ازجرقه های فولادهای آلیاژی

تاثیر تعدادی از عناصر آلیاژی بر روی جرقه ها به صورت زیر می باشد:
تاثير عنصرکربن بر روي جرقه فولاد:
كربن علت اصلی تولید جرقه های انفجاری بوده که هر چه میزان کربن بیشتر باشد باعث ایجاد جرقه های انفجاری پر تعداد ودارای شکل پیچیده تر میشود. فولادهای کربنی معمولي تولید شده دارای مسیر خط اسپارک طولانی وبیشتر زرد رنگ که بی تردید نمایانگر فنریت(ارتجاعی) بودن فولاد می باشد. فولادهای داراي سختی بالاتر، شکلهاي چند شاخه ایی ممكن است همچنين در انتهای مسیر خط حمال تشكيل شوند.بادر نظر گرفتن فولادهای با کربن متوسط معمولا انتهای مسیر هاي خط حمال اسپارک ستاره ای شکل می باشند.رنگ جرقه های فولاد بامتوسط کربن زرد طلایی می باشد.مسیر جرقه های تولید شده از فولادهاي داراي کربن بالاتر متشکل ازگروههاي انفجارهای کوتاه بوده که هرچه فولاد سخت تر باشدمسيرجرقه كوتاهتر است. رنگ این جرقه ها قرمز کم رنگ ترواينها نسبت به فولادهاي داراي كربن كمتر براق تر ودرخشان ترهستند.
تاثير عنصرمنگنز بر روي جرقه فولاد:


در فولادها كه منگنز عنصر آلیاژی اصلی راتشكيل مي دهد. به درخشنده كردن جرقه هاو افزایش گستردگي جرقه هادر اطراف سنگ سنباده دستگاه سنگ زنی تمايل دارد.با افزایش میزانش نسبت به دیگر عناصر آلیاژی تاثیر منگنز منجربه کاهش قابل رویت شدنش می شود.
تاثير عنصر سیلیسسیم بر روي جرقه فولاد:
مقدار قابل توجه سیلیسیم جرقه هاي كربن دار رافرو مي نشاند.فولادهاي داراي حجم كربن پايين وفولادهاي داراي حجم سيليسيم بالا(%1) مسير جريان جرقه متراكم،فشرده ودرخشاني بدون اشكال انفجاري را ايجاد مي كنند.در فولادهای سیلیسیم دار مسیر اسپارک (جرقه)خطوط حمال بلند ونوك تيز دارندبلند بوده كه هيچ جزء اکسیداسیوني ندارند.

تاثير عنصر کروم بر روي جرقه فولاد:
كرم ساييده شده چرخ سنگ زني درخط حمال توليدي كه هركدام نازك وبيشتر فاصله دار تر از كربن فولادها مي باشند. نسبتاً ميزان بيشتر از اين فلز باعث تاخير مسير جريان جرقه مي شود.سهم كرم در مسير جريان جرقه رنگ نارنجي_قرمزميباشد.

تاثير عنصر نیکل بر روي جرقه فولاد:
ویژگی حضور نیکل اینست که باعث تولید تیکه های بسیار کوچک شامل نور سفید رنگ در مسیر اسپارک(جرقه) که باریکه های چند شاخه ایی در اسپارکها مورد توجه هستند.همچنین نیکل در تاخیر ایجاد اشکال منفجره بجز مقدار کم کرم در گستره ترکیبی نقش دارند.



تاثير عنصر تنگستن بر روي جرقه فولاد:
حضور تنگستن می تواند به آسانی تشخیص داده شود پیش از اینکه مانع احتمال تاثیر همه عناصر آلیاژی بر روی اسپارک شود.تنگستن باعث تولید رنگ قرمز در مسیر خط اسپارک می شود.هنگامیکه میزان تنگستن بالا باشد(مابین 1 تا15 درصد) باریکه نارنجی رنگی به تنهایی در انتهای مسیر خط تولید می شود.در فولادهای تنگستن بالا اشکال انفجاری بطور کامل حذف می شوند.

تاثير عنصر وانادیم بر روي جرقه فولاد:
تست جرقه برای فولادهای وانادیم دارمی تواند به تنهایی برای شناسایی کاربرد داشته باشد. تخمین میزان وانادیم بوسیله این تست دقیق نیست.اصولا وانادیم باریکه های مسیر خط اسپارک را درخشان می کند.

تاثير عنصرموليبدن بر روي جرقه فولاد:
در فولادهايي كه موليبدن به خود اختصاص داده اند. در انتهاي مسير خط حمال جرقه نوك تيز(نيزه اي شكل) وجود دارد.حضور عناصر آلياژي ديگر اثرشان بصورت همان نوك تيز(نيزه اي شكل) مي باشد.



فولاد سمانته c15(1.0401)
0.12-0.18c،0.4si، 0.3-0.6mnترکیب شیمیایی:
اثر کربن:پرتوهای صاف،انفجارهای کمc





فولاد بهسازی c45(1.1191)
0.42-0.5c-0.35si-0. 5-0.8mn ترکیب شیمیایی:
اثر کربن:انفجارهای زیاد وخار مانندc







c100()فولاد ابزاری 0.25si1c-- 0.25mn ترکیب شیمیایی:
اثرکربن:انفجارهای زیاد کربن وشدیدا شاخه شاخه


فولادابزار آلیاژی 60mnsi4
ترکیب شیمیایی:
اثرکربن وسیلیسیم:انفجارهای زیادکربن، در جلو پرتوهای روشن وبزرگ








فولاد فنری45 cr mo v 6 7(1/7737)
0.4-0.5c،0.15-35si ، 0.6-0.8mn شیمیایی : ترکیب 1.3-1.5cr ، 0.65-0.75mo ، 0.25-0.35v
اثرکربن وسیلیسم:انفجارهای زیاد کربن،در جلوپرتوهای روشن وبزرگ


















فولادابزار آلیاژی 105wcr6
ترکیب شیمیایی:
اثرتنگستن:پرتوهای باریک با انتهای زبان مانند




فولاد گرمکار45w cr v 7()
ترکیب شیمیایی:
اثر:w,si انفجارهای کمc با دنباله روشن وکلفت


فولادسرد کار
ترکیب شیمیایی:
اثرتنگستن وکربن:پرتوهای خوشه مانند کوتاه، در حالت سخت شده انفجارهای زیاد کربن




فولادتند بر

اثرتنگستن وکربن:پرتوهای منقطع،فقط انفجارهای کربن وخیلی کم




منابع:
کتاب heat treat ment of metal hand book of steel
کتاب استانداردهای فولاد نوشته عبدا... ولی نژاد
وبلاگhttp://steel-sa.blogfa.com /