با انواع موشک های بالستیک آشنا شوید؟

[Almas Parsi]

با انواع موشک های بالستیک آشنا شوید؟

یک موشک بالستیک در حقیقت یک ماشین تحویل موشک - مولد، شامل سیستم رهیابی و محفظه حمل مهمات است که اساساً علیه اهداف زمینی و سطحی مورد استفاده قرار می گیرد.


موشک، پرتابه ای است که با نیروی عکس العمل ناشی از خروج گاز (معمولاً ناشی از سوختن سوخت) حرکت می کند. در موشک ماده اکسید کننده نیز به همراه سوخت حمل می شود و سوختن سوخت در آن نیاز به اکسیژن هوا ندارد. از این نظر موشک با راکت و فشفشه فرق دارد.
انواع موشک:

موشک ها از نظر سوخت به دو دسته موشک با سوخت مایع و موشک با سوخت جامد تقسیم می شوند.




موشک هایی با سوخت پیشران جامد

سوخت های پیشران از یک نوع سوخت و یک اکسنده تشکیل شده اند. برای روشن شدن موشک، کافی است یک جرقه کوچک سوخت پیشران آن را آتش بزند. سوخت آتش گرفته تا آخرین قطره می سوزد. گازهای حاصل از سوخت پیشران از طریق دماغه انتهایی موشک خارج می شوند. اولین موشک ها را احتمالا در قرن یازدهم میلادی در کشور چین ساخته اند. آنها موشک هایی بودند که از سوخت پیشران جامد استفاده می کردند. سوخت موشک یک نوع باروت بود که از مخلوطی از نیترات پتاسیم، زغال چوب و سولفور تشکیل شده بود.




موشک هایی که از سوخت پیشران جامد استفاده می کنند، اغلب به عنوان موشک های تقویت کننده ای استفاده می شوند که نیروی اولیه موشک های بزرگ تر را تأمین می کنند. موشک های بزرگ تر خود از سوخت پیشران مایع استفاده می کنند. بزرگترین موشک های مصرف کننده سوخت جامد با 45 متر ارتفاع جزء موشک های تقویت کننده شاتل فضایی ایالات متحده محسوب می شوند. آنها حاوی 586500 کیلوگرم (2/1 میلیون پوند) سوخت پیشران هستند که به طور متوسط 13 میلیون تن (5/3 میلیون پوند نیرو) نیروی پیشران را تولید می کنند.
این موشک ها را طوری طراحی کرده اند که بعد از اتمام سوخت و افتادن در دریا، از دریا بیرون کشیده شده، دوباره برای مأموریت های بعدی سوختگیری می شوند. ساخت موشک هایی که از سوخت جامد استفاده می کنند چندان دشوار نیست. آنها مقدار زیادی نیروی پیشران را در یک مدت زمان کم تولید می کنند. تنها ایراد این نوع موشک ها این است که بعد از روشن شدن به راحتی خاموش نمی شوند. به عبارت دیگر، نمی توان آن را به آسانی تحت کنترل درآورد.




موشک های با سوخت مایع

اکثر موشک هایی که از آنها در پروازهای فضایی استفاده می شود، از سوخت پیشران مایع بهره می برند. سوخت و اکسنده که در مخزن های جداگانه ای نگهداری می شوند، هر دو مایع هستند. پمپ های قدرتمندی آن ها را به محفظه احتراق می برند؛ در آن جا آنها با هم ترکیب شده، شروع به تولید گازهای خروجی می کنند. گازهای مذکور نیز به نوبه خود از دماغه انتهایی موشک خارج می شوند. بعضی از موشک ها از یک ماده قابل اشتعال سریع برای شروع احتراق استفاده می کنند. سوخت پیشران سایر موشک ها هنگام ترکیب سوخت و اکسنده شروع به احتراق می کند.
اما روش احتراق؛ در این موشک ها اکسنده و سوخت با هم ترکیب می شوند و در محفظه احتراق شروع به سوختن می کنند. سپس گازهای خروجی حاصل از فرآیند احتراق از دماغه خارج و به عنوان نیروی پیشران، موشک را به طرف جلو حرکت می دهند.
توجه کنید کمتر از سوخت مایع در موشک های بالستیک استفاده می شود مگر در انواع قاره پیما که نیاز به رانش بیشتری دارند و گرنه بیشترین مورد استفاده در موشک های فضایی است.
همچنین آنها از لحاظ کاربرد به دسته های زیر تقسیم بندی می شوند:

• موشک های بالستیک
• موشک های اتمی
• موشک های فضایی
• موشک های ضد ماهواره
• موشک های لیزری
• موشک های شیمیایی، میکروبی، صوتی،…
• موشک های جنگ شهری
• موشک های ضد تانک
• موشک های ضد زره
• موشک های ضد هوایی
• موشک باستیک

یکی از پشتوانه ها و تکیه گاه های نظامی کشورها در عرصه بین المللی، قدرت موشکی آنهاست. در جهان امروزی به رغم امضای پیمان نامه های متعدد کشورها و قراردادهای بین المللی که برای کنترل تکنولوژی موشکی در سازمان ملل به امضاء می رسد، در نهایت کشوری حرف اول را می زند که به لحاظ موشکی مجهزتر باشد.
تا قبل از جنگ جهانی دوم (بنا به مقتضیات جنگ) فقط چندین کشور که در حال جنگ بودند ابرقدرت موشکی محسوب می شدند (مانند روسیه و آلمان). در واقع جنگ برای اینها مانند کاتالیزوری در جهت پیشرفت صنایع موشکی بود؛ همچنان قدرتمند و قدرتمندتر می شدند و این امر موجب رعب و وحشت کشورهای دیگر شد، چرا که از همان ابتدا هم پیش بینی می شد اگر فقط چند ابرقدرت خاص، اینتکنولوژی را به دست می گرفتند، دیگر پاسخ ندادن به درخواست های آنها کار مشکلی بود.
پس از فروکش کردن التهابات جنگ جهانی دوم، بسیاری از کشورها دست به کار شدند و شروع به ساخت یا حداقل خرید موشک کردند زیرا می دانستند اگر سیستم موشکی قوی داشته باشند، پشتوانه خوبی برای حفظ امنیت دارند. هر روزه انواع موشک ساخته و آماده می شد و در این میان یک فناوری، توجه همگان را بیش از دیگر شاخه ها به خود جلب کرد و آن، تکنولوژی ساخت موشک های بالستیک بود.
برد بسیار بالا و توانایی حمل مقدار زیاد مهمات، آنها را از سایر موشک ها متمایز می سازد و همین موضوع، موجب رعب و وحشت و نگرانی می شود. با اینکه یک موشک بالستیک به خودی خود یک سلاح کشتار جمعی (WMD) محسوب نمی شود، ولی می تواند مقدار زیادی از انواع سلاح های کشتار جمعی را حمل کند و به عنوان یک منبع نگرانی برای کشورها به حساب آید.
تکنولوژی موشک های بالستیک هم پس از جنگ جهانی دوم نمو پیدا کرد و از دهه 1950 ابرقدرت هایی موشکی به وجود آمدند که تهدیدی برای کشورهای دیگر محسوب می شدند. در این عرصه، اتحاد جماهیر شوروی یک سر و گردن از رقبای خود بالاتر بود. با گذشت زمان، قدرتش بیشتر و بیشتر می شد و همواره حرف اول را در این زمینه می زد. این مسئله، کشورهای دیگر- مخصوصاً رقیب سرسختش یعنی ایالات متحده آمریکا- را آزار می داد.




موشک بالستیک چیست؟

یک موشک بالستیک در حقیقت یک ماشین تحویل موشک - مولد، شامل سیستم رهیابی و محفظه حمل مهمات است که اساساً علیه اهداف زمینی و سطحی مورد استفاده قرار می گیرد. انواع گوناگون موشک های بالستیک بر حسب برد، طبقه بندی می شوند.
نوع خاصی از موشک های بالستیک وجود دارد که از زیردریایی ها شلیک می شود و SBLM نام دارد.
در ساخت موشک های بالستیک، مبحث «پیشران» که مشخص کننده برد موشک است مهمترین مسئله محسوب می شود و پس از آن میزان توانایی حمل مهمات که قدرت تخریب آن را افزایش می دهد.
موشک های بالستیک به موشک هایی می گویند که تا ارتفاع بسیار بالایی اوج می گیرند(که این قسمت راه با موتور روشن انجام می شود) و مابقی راه را با استفاده از نیروی جاذبه زمین به سمت هدف می روند که مانند یک سقوط آزاد البته با هدایت صحیح است.
برخی از موشک های بالستیک حتی از جو زمین نیز خارج می شوند و با استفاده از یک ماشین ورود مجدد (RV) به جو باز می گردند که برد بسیار بالایی دارند.
موشک های بالستیک از لحاظ برد به 5 گروه زیر تقسیم می شوند:

1-موشک جنگی کوتاه برد با میزان برد 150 کیلومتر
2- موشک بالستیک کوتاه برد با میزان برد 150 تا 799 کیلومتر
3- موشک بالستیک میان برد با میزان برد 800 تا 2399 کیلومتر
4- موشک بالستیک دوربرد با میزان برد 2400 تا 5499 کیلومتر
5- موشک بالستیک قاره پیما با میزان برد 5500 کیلومتر به بالا



تفاوت میان موشک بالستیک و کروز:

تفاوت میان این دو موشک در چگونگی عملکرد در مراحل نهایی است. موشک بالستیک به هنگام پرواز در جو زمین با سیستم های کنترل پرواز همچون بال های منحنی برای جریان هوایآیرودینامیکی و سکان و پره های بالابرنده که موشک را به صورت افقی و عمودی تراز می کنند مسیر خود را تصحیح می کند که در صورت پرتاب سیستم های هشدار دهنده می توانند مسیر آنها را کشف و به مقابله بپردازند. در صورتی که موشک کروز می تواند با سقف پرواز کم و مجهز بهرادار کوچک و پرتوی مادون قرمز با استفاده از یک اشتباه در سپر پدافند دشمن از آن عبور کرده و هدف خود را نابود کند.

منبع : تکناز