مقاله زمین‎لغزش بزرگ سیمره و توالی پادگانه‌های دریاچه‌ای

زمین‎لغزش بزرگ سیمره و توالی پادگانه‌های دریاچه‌ای

چکیده :

پادگانـه‎های دریاچـه‎ای سیمره،‏ در بالادست زمیـن‎لغزش سیمـره،‏ به‎عنوان بزرگترين لغزش جهان،‏ بیانگر احتمال رخداد مکرّر لغزش هستند. هدف این پژوهش تعیین وسعت و توالی پادگانه‌های اشاره‎شده و ارتباط آنها با ویژگی زمین‎لغزه‌های روی داده است. برای دست‎یابی به این هدف،‏ از تصاویر ماهواره‌ای ETM 2002 و IRS سنجنده‎ي Pan و Liss III (سال‌های 2004 و 2006)،‏ نقشه‌های توپوگرافی،‏ نقشه‌های زمین‎شناسی،‏ نقشه‌های رقومیDEM SRTM ده متر و نرم‎افزارهای ArcGis،‏ به‎عنوان ابزارهای اصلی پژوهش استفاده شده است.

روش پژوهش تجربی و برپايه‎ي تحلیل داده‌های میدانی است. برای این كار،‏ ابتدا ارتفاع پادگانه‌ها و فاصله از بستر فعّال رودخانه و گسترش آنها تعیین و روی نقشه انتقال داده شده است. سپس مورفومتری آنها از طریق اندازه‎گیری و ترسیم مقاطع،‏ نیم‎رخ‌ها و تلفیق داده‌های رسوب‎شناسی پادگانه‌ها تحلیل شده است. نتایج به‎دست‎آمده از طریق مقایسه‎ي مکانی ـ زمانی مستند به‎ترتیب و توالی پادگانه‌ها نشان می‌دهد که در مسیر رودخانه‎ي سیمره،‏ چهار پادگانه با اختلاف ارتفاع 630،‏ 595،‏ 585 و 575 متر از سطح دریا تشکیل شده است.

ضخامت و گستره‎ي پادگانه‌ها،‏ رسوب‌شناسی،‏ مورفومتری و به‎ویژه سطوح ارتفاعی آنها،‏ به‎خوبی روشن می‌کند که لغزش سیمره در سه یا چهار مرحله تکرار شده است. مقیاس لغزش‌های بعدی کوچکتر از لغزش اصلی و اوّلیّه بوده است. تکرار لغزش در مقیاس‌های متفاوت،‏ موجب تشکیل دریاچه‌های سدّی در مسیر رودخانه‌های سیمره و کشکان شده است.

در فرآیند سرریز شدن این دریاچه‌ها،‏ سدّ لغزشی بریده‎شده و پس از تخلیّه‎ي مجدّد دریاچه و حفر رسوبات ته‎نشین‎شده در کف آن،‏ پادگانه‌های دریاچه‌ای مورد اشاره در مسیر رود سیمره،‏ به جای مانده‌اند. روشن است،‏ تعیین سنّ پادگانه‌های دریاچه‌ای موجود،‏ می‌تواند نتایج دقیق‌تری از زمان وقوع لغزش‌های مورد اشاره به‎دست دهد.