سی فروردین سالروز بزرگداشت حکیم جرجانی، روز آزمایشگاه و سفید پوشان بی ادعا مبارک....

[Almas Parsi]

یادبود طبیب هزار ساله گرگان!

سی ام فروردین ماه هر سال مصادف است با بزرگداشت حکیم زین الدین سید اسماعیل بن حسین جرجانی،« بزرگترین پزشک قرن ششم و کسی است که به قول البیهقی علم طب و سائر علوم را با تصانیف خود احیاء کرد.» بدین مناسبت این روز را روز علوم آزمایشگاهی نام نهاده اند، امری که نشانگر جایگاه رفیع و غیر قابل انکار چهره علمی آن طبیب حاذق در عرصه دانش پزشکی است، چنانکه مولف درة الاخبار آورده است:« الامیر السید الامام زین الدین اسماعیل حسینی طبیب، احیاء طب و سایر علوم کرد بتصانیف دانش فزای خود.» ولادتش در سال 434 ه.ق در جرجان(گرگان باستانی) و وفاتش در سال 531 ه.ق به مرو اتفاق افتاد و همانجا مدفون گردید، حکیم سید اسماعیل در علوم مختلف استاد بود، علم حدیث را از امام ابوالقاسم قشیری فرا گرفت و علم طب را از ابن ابی صادق نیشابوری ملقب به بقراط ثانی.
برخی مؤلفات ایشان عبارت است از: ذخیره خوارزمشاهی، خفی علائی، الاغراض الطبیه و المباحث العلائیه، یادگار، الطب الملوکی، التذکره الاشرفیه فی صناعه الطبیه، کتاب فی القیاس، کتاب فی التحلیل، کتاب المنیه، زبدة الطب، رساله در بهداشت، رساله در اخلاق، رد بر فلاسفه، تدبیر یوم و اللیله،وصیت نامه.
اهمیت حکیم جرجانی در طب از دو جهت است اول آنکه بعد از ابن سینا، نخستین کسی است که در آثار خود همه مباحث طب را چنانکه قدما می اندیشیده اند با تحقیقات جدید مورد مطالعه دوباره قرار داد، دیگر آنکه مهمترین آثار طبی را در زبان فارسی پدید آورده و جمیع مباحث پزشکی را مورد تدقیق قرار داده و بسیاری از اصطلاحات فارسی در این علم که ممکن بود به تدریج از میان برود را در کتب خویش گرد آورده است. مهارتش در علم طب چنان بود که نظامی عروضی در چهارمقاله، نام چهار کتاب او را ذیل توصیف طبیب حاذق و عالم آورده است:«از کتب وسط، اغراض سید اسماعیل جرجانی باستقصاء تمام بر استادی مشفق خوانَد، پس از کتب بسایط یکی بدست آرد چون صد باب بوسهل مسیحی[جرجانی] یا قانون بوعلی سینا یا ذخیره خوارزمشاهی و بوقت فراغت همی مطالعه کند. پس باید که از کتب صغار که استادان مجرب تصنیف کرده اند یکی پیوسته با خویشتن دارد چون تحفه الملوک محمد بن زکریا و خفی علائی و یادگار سید اسماعیل جرجانی»

---

آثار مکتوب حکیم جرجانی!
مقاله آقای محمد انصار به جهت یکهزارمین سالروز تولد حکیم جرجانی!

شناخت همه جانبه شهرها و روستاها دارای آثار سودمندی است. آن زیربنای توسعه کیفی و کمی کشورهاست و نیز می تواند برای ساکنان آن ها هویت بخش و پند دهنده باشد. از این رو فرهیختگان و میهن دوستان جامعه همیشه به این امر توجه داشته و برای شناسایی شهرها و روستاها گام برمی دارند.فرهیختگان سرزمین گرگان و دشت هم این امر را نادیده نگرفته و توجه ای دوچندان نسبت به سایر شهرهای ایران زمین داشته اند. پیشینه پژوهش درباره این سرزمین به هزار سال قبل باز می گردد. از آن زمان آغاز و تاکنون ادامه دارد. امروزه قطار حرکت نخبگان در جهت شناسایی منطقه محدود به یک یا چند نفر نیست بلکه دهها نفر سرنشین آن شده اند. تا جایی که در یک دهه بیش از هزار جلد کتاب درباره استان نگاشته شد. به نظر می رسد که مسیر این راه کمی هموار شده وشتاب گرفته است و ما امروزه با ترافیک آثار مکتوب درباره استان گلستان روبه رو هستیم.ولی در این میان باید گفت برخی از موضوعات بسیار مورد توجه قرار گرفته و برخی دیگر فراموش شده است. امسال که در آستانه هزارمین سال تولد حکیم جرجانی هستیم این مسأله بیشتر احساس می شود اگر نگاهي به کتاب های نوشته شده درباره این حکیم بزرگ بیندازید مدعای ما را خواهید پذیرفت. در این جا می خواهیم نظري به کتابشناسی حکیم جرجانی در دو بخش داشته باشيم .
الف-در یک دهه گذشته درباره حکیم جرجانی چند اثر به چاپ رسیده است برخی از آن ها عبارتند از:
1- کتاب مجموعه مقاالات کنگره بزرگداشت حکیم سید اسماعیل جرجانی که بوسیله فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران در سال 1381 در قطع وزیری و در890 صفحه به چاپ رسید. این اثر از آن جهت که اولین و کامل ترین اثر منتشر شده درباره حکیم جرجانی بوده می تواند یک منبع دسته اول پژوهشی باشد ولی متأسفانه دستیابی به این اثر كمي دشوار است و آن در برخی از کتابخانه های عمومی شهر موجود نیست. ضمن آن که مطالب آن تخصصی بوده و برای همگان قابل استفاده نیست.
2- کتاب پزشک پارسی نوشته حسین روح اللهی از دیگر آثار ارزشمندی است که در سال 1389 در قطع رقعی بوسیله همشهری به چاپ رسید. این اثر در حقیقت بیست و نهمین مجموعه از مجموعه اندیشمندان ایران و اسلام است. درباره این کتاب باید گفت که اصلی ترین منبع نویسنده محترم کتاب اول بوده است بدون اینکه نويسنده محترم مطلب تحقیقی جدیدی ارائه کند.
3- کتاب ذخیره هیرکان نوشته دکتر سید عبدالله میر اکبری از دیگر آثاری است که به اجمال به زندگی نامه، آثار و افکار حکیم جرجانی می پردازد.این کتاب در سال 1382 در قطع رقعی و در 53 صفحه به چاپ رسید.
2- از ديگر آثار درباره موضوع مذكوركتاب سيد اسماعيل جرجاني نوشته علي اكبر ولايتي است كه در قطع جيبي و در 109 صفحه بوسيله انتشارات امير كبير به چاپ رسيد. اين اثر در حقيقت يازدهمين جلد از مجموعه كتاب هاي آفرينندگان فرهنگ و تمدن اسلام و بوم ايران است.
به نظر می رسد که با وجود كتاب اول رجوع به دو کتاب اخير معنايي ندارد. زیرا كه در آن ما شاهد تكرار موضوعات مطرح شده بوسیله ديگران هستیم.
2- حدود دهها نسخه از آثار حکیم جرجانی در مراکز اسناد و کتابخانه های سراسر کشور موجود است. تصحیح این نسخه ها می تواند جایگاه این حکیم را را به ما بنمایاند. متأسفانه باید گفت در استان با کمبود نسخه شناس ماهر روبه رو هستيم براي اثبات اين سخن مي توان گفت كه تاکنون بیش از پنجاه اثر از نوشته های دانشمندان منطقه چاپ شده است و بیشتر آن ها هم بوسیله پژوهشگران غیر بومی بوده است.برخی از آثار چاپی حکیم جرجانی عبارتند از:

1- کتاب ذخیره خوارزمشاهی که یک دوره کامل اصول طب است.
2- کتاب خفی علایی از دیگر آثار مختصر و مفید حکیم جرجانی است این کتاب در سال 1369 به کوشش علی اکبر ولایتی و محمود نجم آبادی به وسیله نشر اطلاعات به چاپ رسید.
3- کتاب الاغراض الطبیه و المباحث العلائیه از دیگر آثاری است که از دخیره خوارزمشاهی مختصر تر ولی از خفی علایی مفصل تر است. این اثر، به تصحیح و تحقیق دکتر حسن تاج بخش بوسیله انتشارات دانشگاه تهران و باهمکاری فرهنگستان علوم در دو جلد به چاپ رسید.

[آناهيتاع]

سلام روزتون مبارك. با آرزوي موفقيتهاي روزافزون

[یاسمین5454]

سلااااااااام
مثه اینکه جمع آزمایشگاهی ها جمع بوده و
فقط پرمگناتتون کم بوده
خودما میگم
اینجانب پرمگنات این روز رو با کلی تاخیر به همه ی آزمایشگاهی های عزیز
چه سفید پوش چه غیر سفید پوش (همه آزمایشگاهی ها که سفید نمی پوشن مثه خود ما که سفید پوش که نیستیم هیچی دستکشم نمی کنیم ) تبریک میگم
ما هم تو آزمایشگاه شیمی پژوهشسرامون فعالیت می کنیم
یه لینک هم در مورد علایم در آزمایشگاه شیمی گذاشتیم تو این سایت
لطفا دیدن بفرماییییییییید