برج تاریخی رسکت در حومه ساری

[م.محسن]

منبع

[م.محسن]

برج رسکت که در دهستان فریم بخش دودانگه قرار دارد،از بناهای قرن پنجم هجری قمری است. این اثر در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۱۲ با شمارهٔ ثبت ۱۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این برج علاوه بر آثار معماری آن که در نوع خود قابل توجه است،دارای دو رشته کتیبه به خط کوفی گلزار و پهلوی ساسانی است که بر اهمیت آن افزوده است. بنای برج رسکت با نقشه مدور از آجر بنا شده و در بالای بدنه کتیبه‌ای با خط کوفی گلزار به طرز زیبایی گچ بری شده و بعد از آن ردیف تزیینات گچی و آجری است و در نهایت گنبدی سلجمی شکل برفراز آن تعبیه شده است.
ورودی این بنا در جهت خاوری و در بالای طاق‌نمای ورودی دارای تزیینات گچی مقرنس کاری است و چهار سر کتیبه کوفی گلزار و خط پهلوی ساسانی به طرز زیبایی گچ‌بری شده است که مشتمل بر آیات قرآنی و مطالب تاریخی است. عملیات مرمتی بر روی این برج از سال‌های 1359 تا 1367 انجام شده است.

نخستين گمانه زني در اطراف برج رسكت، در سواد كوه مازندران راز ايستايي اين بناي اسلامي را در شيب تند كوه فاش كرد.
باستان شناسان با سكوي آجري مواجه شدند كه شيب كوه را از بين برده است. برج رسكت در شيب تند كوهي سنگي بنا شده و همواره اين سئوال مطرح بوده كه اين بناي آجري چگونه در اين شيب تند ايستاده است.
با طرح اين سئوال گمانه‌اي در اطراف برج زده شد و طي آن بخشي از سكوي آجري نمايان شد كه سطح شيب را براي معماران برج از بين برده است.
در گذشته معمارني كه قصد برپايي برج آرامگاهي رسكت را داشتند با استفاده از تراشيدن سنگ‌هاي كوه حفره‌اي سنگي را به وجود آوردند تا بتوانند سكوي آجري را در داخل آن بنا كنند.

دو برج آرامگاهي رسکت و لاجيم در زمان غزنويان ساخته شده‌ است اما در اين زمان خاندان باونديان که از اسپهبدان ساساني بودند در مازندان حکومت مي‌کردند.

اين خاندان از دوره ساساني در اين منطقه از کشور بوده‌اند اما با ورود اسلام، مسلمان شده‌ و حدود 700 سال در مازندران حکومت کرده‌اند. دو برج رسکت و لاجين آرامگاه "شهريار ابن قارون"، و يکي از اعضاي خاندان باونديان است.
اين دو برج آرامگاهي با خط نوشته‌هاي كوفي تزئين شده است و قرار شده تا بهترين متخصصان خط اسلامي براي قرائت نوشته‌هاي تزئينات برج‌هاي آرامگاهي به پايگاه ميراث فرهنگي ملحق شوند.

در چهل کیلومتری جنوب غرب شهر ساری قرار دارد و مسیر دسترسی به آن از ساری آغاز و پس از عبور از دو راهی کیاسر و سد سلیمان تنگه به جانب غرب منحرف میشود که بیشتر قسمت های آن آسفالته میباشد این بنا در مجاورت روستای رسکت در بخش دودانگه ساری قرار دارد.

منبع