فرهنگ و زبان ایرانی

[niusha231]

در اواخر کارآستاگ خودسری این پادشاه حکومت مادها را دراستانه سقوط و فروپاشی قرار داد و از انجا که دختر وی با کمبودجیه اول پدر کوروش کبیر با کوروش دوم وصلت کرده بود در نتیجه اتحادی پس از این در بین این خاندان و طوائف مادی و پارسی که محل سکونتشان در منطقه انشان بود بوجود امده بود.وهمین امر دست کوروش دوم را باز می گذازد تا با نفوذی که در خاندان سلطنتی ماد دارد از درون زمینه فروپاشی ایشان را فراهم اورد در نتیجه هارپاکوس از مشاوران اعظم استیاک به گونه ای محرمانه با کوروش کبیر ارتباط برقرار کرده و سپاهی که از طرف پادشاه ماد برای مقابله با پارسیان اعزام شده بود به شهریار هخامنشی کوروش پیوست و بدین ترتیب بدون انکه درگیری بزرگی صورت گیرد سلسله ماد از هم پاشید.
درمورد هخامنشیان سخن فراتر از چگونگی به قدرت رسیدن مادها ست چراکه کتیبه های کوچک و بزرگ هخامنشی و همین طور دستاوردهای پادشاهان متقدم و متاخر ان بدست می دهد اگر گفته تبار شناسی خود داریوش را در بندهای اول بیستون ملاک قرار دهیم دو نکته روشن می شود اول انکه پادشاهان این سلسله از دو شاخه بودند که هر دو نیز پارسی بودند بدین معنا که اگر هخامنش را بعنوان سرسلسله قبیله پارس و پاسارگاد در منطقه پارسوا یا انشان بدانیم فرزند او چیش پیش سرکرده ای از خاندان هخامنشی باید پسر او فردی بوده که در زمان خود با استفاده از انحطاط عیلام بدست اشوریان انشان را در نزدیکی شوش بدست گرفته باشد خود را پادشاه انشان می نامد همچنان که در برخی از کتیبه های اولیه پارسی باستان امده او در طی تاخت و تاز سکاها در ماد توانست قلمرو طوائف پارسی و هخامنشی را حفظ کند در نتیجه 2-پس از انقراض پادشاهی در یکی از شاخه ها که کوروش است و داستان ان در بندهای کتیبه بیستون ستون اول امده شاخه دوم حکومت را بدست می گیرد.شاخه دوم همانی است که به موازات شاخه اول زمانیکه پادشاهان شاخه اول کوروش 1-کمبودجیه1-کوروش دوم در اوج اقتدار بودند بصورت سران طوائف پارسی به موازات حکومت پر اقتدار شاخه اول به حیات خود ادامه دادند.
هخامنش
چیش پش
اریارمنه کمبودجیه 1
ارشام کوروش 2
ویشتاسپ کمبودجیه 2 بردیا
داریوش
منابع کتیبه ای از ان جهت مهم اند که اگر چه رگه هایی از واقعیت را دارند اما همان سنت شاهانه(دستارود)را به نگارش در می اورد اما باز در مورد وقوع شروش ها بصورت مستند سخنانی را ابراز می دارند و از این جهت تا حدی تاریخ هخامنشی بعلت وجود کتیبه های بسیار پر شمار داریوش و خشایار شاه تا حدی اردشیر دوم که کتیبه هایش ارزش دینی دارند و تاریخ هخامنشیان از سایه روشن خارج می کند .کوروش بعد از تحکیم موازع خود در پارس (پاسارگاد)و همین طور در کنار خود قرار دادن مشاور پیشین پادشاه ماد هارپاکوس توانست بر گنجینه ها و مخازن این سلسله دست یابد در نتیجه بدان فکر افتاد تا حوزه یا قلمروهخامنشی را در جهت بین النهرین و اسیای صغیر و غربی و تا حدی شرق اسیا (سکستان)بست دهد.بعد از گشودن دروازه های بابل که بدون هیچ خشونتی بود چرا که کوروش مجسمه مردوخ را به جای اولیه اش نشانید و از دیدگاه بابلیان امری مقدس شمرده شده چرا که خدای ایشان مردوخ و ایشتر توانسته بود بر خدایان اشور که زمانی بابل و بین النهرین را مورد تهاجم و تاخت و تاز قرار داده بودند فائق اید پناه دادن و دستگیری از تبعیدیان یهودی که از مصر و بیت المقدس می امدند نشانه ای بود از تساهل و تسامح این شاه دربرابر ادیان دیگر هرچند که ما در مورد دین او. چیزی نمی دانیم و همین طور در مورد دین داریوش و خشایار شاه مگر در مورد دین اردشیر اول و دوم که می دانیم عناصر معنایی امیخته با عناصر زردشتی غالب بعدا در ایران نیز رواج یافت یعنی همان اوستای متاخر که امیزه ای از افکار پیش از زردشت و زردشتی خاصه ایزدستان قدرتمند پس از زردشت انگونه که در یشت ها وارد شده است.و همچنان بود پناه دادن به تبعیدیان بابل و حرمت نهادن به مردوخ وبازسازی معابد که در زمان اشوریان نابود شده بود.بدین ترتیب سیاست مسالمت امیز و دلجویی بدون انکه از دین واقعی کوروش اگاهی یابیم وی پایگاه مقاومت خود را دربین الونهرین و بابل را مستحکم ساخته پس از ان رو به اسیای صغیر نهاده و به جنگ لیدی ها رفته و کراسوس پادشاه سارد را به زیر کشید و اولین گام هخامنشیان به بیرون خاک ایران در اسیای صغیر شکل می گیرد او گوبریاس را از جانب خود والی بابل کرد و بعد از ان متوجه مشرق ایران شد و ماورالنهر در جنگ با ماساژت ها در حوالی جیحون به قتل رسید.