روش های شخم

[*FATIMA*]

روش شخم برهم :
در این روش زمین را به قطعاتی مستطیل شکل با طول زیاد تقسیم می کنند تا دفعات و مسافت دور زدن در زمین نقصان یابد . عرض مستطیل ها می بایستی متناسب با تعداد واحدهای خیش گاوآهن بوده و معمولاً 11 متر به ازاء هر واحد گاوآهن می باشد . در این روش ابتدا از وسط ضلع کوچکتر مستطیل شروع کرده و روی خط وسط مستطیل و به موازات ضلع بزرگتر پشته ای کوتاه ایجاد می نمایند . برای تهیه این پشته به طریق زیر عمل می شود :
1/ گاوآهن را طوری تنظیم میکنند که فقط عقبی ترین خیش آن عمل نماید ( جلو گاوآهن را بالا می کشند ) سپس شیاری به عمق نزدیک به 10 سانتیمتر روی خط وسط مستطیل ایجاد می سازند .
2/با همین تنظیم گاوآهن در سمت دیگر شیار اول حرکت و این بار شیاری به عمق 10 تا 13 سانتیمتر ایجاد می کنند .
3/ گاوآهن را برای کار تمام خیش ها تنظیم می کنند و در سمت شیار شماره "1" شخم کامل می زنند
4/ سمت شیار شماره "2" را شخم کامل می زنند .
نتیجه این عمل ایجاد پشته ای کوتاه در وسط زمین و دو شیار در طرفین پشته است . پس از این مرحله چرخ سمت راست تراکتور را درون شیار قرار می دهند و گاوآهن را برای وضعیت عمودی دیواره کناری خیش ها و همچنین وضعیت افق خیش ها تنظیم و شخم را در عمق لازم ادامه می دهند . چون در این روش خاک های شخم خورده از دو سمت به طرف همدیگر می ریزند ، روش شخم را برهم گویند .
روش شخم از هم :
این روش در مواردی ترجیح داده می شود که وسعت زمین زیاد نبوده و تقسیم بندی ان ضرورت نداشته باشد . در این روش ابتدا سمت راست زمین را شخم می زنند و پس از رسیدن به انتهای زمین به سمت دیگر رفته و شخم می زنند . برای شروع کار چرخ سمت راست تراکتور را درون شیار اولیه تهیه شده در جریان تعیین محدوده اولیه شخم زمین قرار می دهند و گاوآهن را برای وضعیت های افقی و عمودی تنظیم می کنند و یک نوار را از هر دو سمت زمین شخم می زنند . سپس مجدداً گاوآهن را برای وضعیت های افقی و عمودی تنظیم نموده و شخم را ادامه می دهند . چون در این روش خاک شخم خورده به طرفین زمین و دور از هم ریخته می شود ، شخم را از هم گویند . روش شخم از هم در شخم قطعات بزرگ زمین نیز به کار می رود .
روش شخم یکطرفه :
شخم یکطرفه را با گاوآهن دوطرفه انجام می دهند . گاوآهن دوطرفه شامل دو سری خیش است که همگی روی یک محور مرکزی سوار شده اند . کشیدن ضامن نگهدارنده محور مرکزی سبب می شود که خیش ها 180 درجه بچرخند . یک سری از خیش ها خاک را به سمت راست و سری دیگر خاک را به سمت چپ تراکتور می ریزند . برای انجام شخم با گاوآهن دو طرفه ، چرخ سمت راست تراکتور را درون شیار اولیه تهیه شده در جریان تعیین محدوده شخم قرار می دهند و با خیش هایی که خاک را به سمت راست می ریزند شخم می زنند . پس از رسیدن به انتهای محدوده گاوآهن را بالا کشیده ، دور زده و ضامن نگهدارنده را میک شند تا خیش های سمت دیگر در وضعیت کار قرار گیرند . در این حالت چرخ های سمت چپ تراکتور را درون شیار قرار می دهند و شخم می زنند . در نتیجه خاک به سمت چپ تراکتور ریخته می شود . عمل را ادامه می دهند تا تمام محدوده مشخص شده شخم زده شود . چون در این روش خاک همیشه به یک سمت زمین ریخته می شود و تنها یک شیار هدایت تراکتور وجود دارد ، شخم را یکطرفه گویند . شخم یکطرفه برای شخم اراضی کوچک و بزرگ بسیار مطلوب است
روش شخم گردشی :
در این روش زمین را به همان شکلی که هست شخم می زنند . شخم از کناره زمین آغاز و در جهت خلاف گردش عقربه ساعت ادامه می یابد . در گوشه هایی از زمین که زاویه تنگی دارند می توان از شخم انها طی گردش خودداری کرد و پس از اتمام شخم سایر قسمت ها نسبت به شخم این گوشه ها اقدام نمود . راه حل دیگر این که شخم گوشه ها را تا آنجا که امکان دارد ادامه داده و سپس با چرخیدن و عقب رفتن به موازات سمت دیگر شخم زد ، سطوری که قسمت شخم نخورده ای باقی نماند . شخم گردشی برای قطعات بزرگ مناسب تر از قطعات کوچک است .
منبع : اصول و مبانی زراعت
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان