هلیکوپتر AH-64 آپاچی

تاریخچه مختصر:

هلیکوپتر AH-64 آپاچی ساخت شرکتهیوز در سال 1984 وارد خدمت نیروی زمینی امریکا گردید. از آن روز تاکنون این هلیکوپترپیشرفته، معیاری گردیده که تمامی هلیکوپترهای جهان را با آن مقایسه می کنند. از آندوران تاکنون کارخانة سازندة آن دوباره تغییر کرده است ( سازندة آن را ابتدا شرکتمکدانل داگلاس و تازگی شرکت بویینگ خرید است.) و به پرفروشترین هلیکوپتر غربی تبدیلشد. علاوه بر 827 فروندی که تحویل نیروی زمینی امریکا گردید، یکصد فروند دیگر نیزبه کشورهای مصر، یونان، اسراییل، هلند، عربستان سعودی و امارات متحده صادر گردید.
بهسازیهای دوره ای که روی آن صورت می‌گیرد، آپاچی را رقیبی سرسخت برایهلیکوپترهای جدیدتری همچونتایگرساخت شرکت هلیکوپترسازییوروکاپتر





و یا میلهای جدید روسی می‌سازد.





این هلیکوپتر پس از انجام تغییراتیجامع AH-64D خوانده می شود.

تغییرات عمده ای در سیستمهای آن انجامپذیرفت و بهرادار کنترل آتشبا امواج میلیمترینورثروپ گرومن (( لانگ بوو موشکهایهلفایر



لاکهید مارتین مجهز گردید.
تمامیهلیکوپترهای AH-64A موجود در نیروی زمینی امریکا در حالبهسازی می باشند تا به نوع AH-64D تبدیل گردند. کشورهای بریتانیا و هلند نیز اینمدل را برای ارتش خود انتخاب کرده اند. در بریتانیا این هلیکوپتر به وسیله شرکتوستلندمونتاژ و باموتور رولز- رویستوربومکا RTM322 مجهز و بامشخصه WAH-64 خوانده خواهدشد.
تمامی هلیکوپترهای آپاچی مدلD به رادار لانگ بو





نصب شده رویدیرک عمودی ملخ اصلی، مجهز نمی گردند. برایمثال هلیکوپترهایی که قرار است به کشور هلند صادر گردند در ابتدا فاقد چنین راداریخواهند بود. هنوز اجازة رسمی برای صدور مدل مجهز به رادار به برخی مناطق جهان صادرنشده است. به همین دلیل وقتی AH-64D در نمایشگاه هوایی دبی در ماه نوامبر سال 1997به نمایش درآمد، فاقد این رادار قارچی شکل روی دیرک عمودی ملخ اصلی بود.
در اینمقاله با ویژگیهای پروازی این هلیکوپتر آشنا می شویم. این پرواز آزمایشی، باهلیکوپتر بدون رادار مذکور صورت گرفت و هدف از پرواز، آزمایش ویژگیها و سیستمهاینوین هدفگیری این ماشین پرنده بود.



تغییرات مهم در مدل D:

تغییرات این نوع جدید نسبت به نوع پیشین بهویژه در داخل کابین بسیار چشمگیر است. کارکرد پروازی عالی و واکنش بی نظیرفرامین آپاچی درست به همان اندازة سیستمهای ماموریت موجود جالب است. فرامین پروازیکاملا متعادل و هماهنگ ونشانه گیری و قفل کردن روی هدف با استفاده از سنجشگرهای فروسرخ و تلویزیونی بسیارراحت است.
جدا از رادار قارچی شکل که نمای ظاهری این پرندة جدید را دگرگونساخته، محفظة بزرگ تجهیزاتالکترونیک پرواز





آن نیز از دیگر تغییراتی است کهخودنمایی می کند و از دماغه تا نزدیکی بالچه هلیکوپتر امتداد دارد. این پوششهایبزرگ ساخته شده از مواد مرکب، سیستمهای الکترونیک پروازی مختلفی را در خود جادادهاست

sd



این سیستمها عبارتند از:
سیستم هدفیابی و نشانه گذاری(TADS )،سیستم دید در شب خلبان(PNVS )( هر دو ساختشرکت لاکهید مارتین ) و همچنین کمپرسور مربوط به سیستم کنترل محیطی تجهیزاتالکترونیک پرواز.


پوشش سمت راست و پایین به گونه ای است کهورود به کابین خلبان و کمک خلبان را آسان می سازد. سیستم الکترونیک پروازی اینهلیکوپتر بر مبنای جابه جا کنندة دادة 1553B و پردازشگرهای 32 بیتی می باشد. اینسیستم به جای ساختار تک کاناله، دارای ساختاری سه کاناله می باشد و در صورت از کارافتادن یکی از پردازشگرها نیز به توانایی عملیاتی و رزمی هلیکوپتر خللی واردنمی‌آید حال آنکه در انواع پیشین آپاچی این توانایی تنها به یک سیستم تک کانالهبستگی داشت. سیستم پیشین مجهز به 13 پردازشگر بود و از 9 زبان نرم افزاری گوناگوناستفاده می کرد حال آنکه در سیستم جدید تمامی اجزا با استفاده از زبان برنامه نویسی ADA کار می کنند.
در سیستم ناوبری نیز بهسازیهای مشابهی انجام شده است. در AH-64A سیتم تعادل وضعیت و تعادل سمتی به صورت داپلر و ساختشرکت لیتونمی باشد که می تواند در حدود 20پا (6متر ) جابه جایی را نادیده بگیرد. با چنین سیستمی باید هر چند وقت یکبار ازفراز نقطة مرجع شناخته شده ای پرواز کرد. اما در AH-64D که ازسیستم مکانیابی جهانی ( GPS ) استفاده می کند نیازی به پرواز اضافیبر فراز نقطة مرجع نمی باشد، چنین سیستمی می تواند عمل مکانیابی را با خطایی حدود 10 متر با دقت انجام دهد.


دقت در پرواز:

در یک نمایش پروازی از آپاچی خواستهشده به نقطه ای خاص پرواز کند. ( به تک درختی در منطقه ای معمولی ) این تک درخت در 30 کیلومتری خارج از شهر دبی (محل این درخت در پروازی که روز پیش از آن انجام شدهبود وارد حافظه هلیکوپتر شده بود ) قرار داشت. سیستم یاد شده بدون دخالت خلبان،هلیکوپتر را به 20 متری درخت رساند.
دقت و توانایی این سیستم ناوبری پیشرفته درحفظپرواز ایستایهلیکوپتر چنان است که اگرهلیکوپتر به مدت 20 دقیقه پرواز ایستا انجام دهد و خدمه به انجام امور دیگری همچوناستفاده از سیستم شناسایی و نشانه گیری هدف (TADS ) و شناسایی و رهگیری هدفهایگوناگون در اطراف بپردازد، هیچ گونه جابه جایی ناخواسته در هلیکوپتر احساس نخواهدشد. حفظ ارتفاع پروازی هلیکوپتر تا ارتفاع 1500 پایی (450 متری) بالاتر از سطحزمینی به وسیلهرادار ارتفاع سنجصورت می پذیرد. اما هدایتو حفظ ارتفاع هلیکوپتر در پرواز، با سیستم فشارسنج هوا انجام می شود.
AH-64D همانند مدل پیش یعنی AH-64A مجهز به دوموتور توربوشفت T700-701C ساختجنرال الکتریکمی باشد. توان مداوم هر یکاز موتورها 1410 کیلو وات ( 1890 اسب بخار در محور ) و توان اضطراری آن در مواقعیکه هلیکوپتر ناگزیر است با یک موتور پرواز نماید، در حدود 1450 کیلووات می باشد. این ویژگی به نوع جدید اجازه می دهد تا در شرایطی که دمای هوا 50 درجه سانتیگراد ووزن هلیکوپتر 7305 کیلوگرم است، با یک موتور به پرواز ادامه دهد. ( بیشترین وزن اینهلیکوپتر هنگام برخاستن از زمین در صورت پربودن مخازن سوخت در پروازهای جابه جاییدر حدود 10110 کیلوگرم می‌باشد.)
گفتنی است وزن این هلیکوپتر هنگام انجامماموریت جنگی حدود 9000 کیلوگرم است و این در حالی است که مخازن داخلی آن پر و 16موشک هلفایر و 19راکت 70 میلیمتری چند منظوره هایدرا

هر یک به وزن 25/12 کیلوگرم حمل شود و 600 گلوله 30 میلیمتری انفجاری قوی برای استفادة توپ نصب شده در پایین بخش دماغه ( چانه هلیکوپتر) روی آن سوار شوند و نیز مخزن سوخت خارجی آن با گنجایش 870 لیتر سوختبا آن همرا باشد. هلیکوپترAH-64D با چنین وزن و تجهیزاتی می تواند تا شعاع 30کیلومتر پرواز نماید، 30 دقیقه در منطقه باقی بماند و سوخت اضافی برای 20 دقیقهپرواز اضطراری به همراه داشته باشد.



توانایی های رزمی:

اما پیشرفتهای واقعی هلیکوپتر AH-64D باید در تواناییهای رزمی آن جستجو کرد. پیشرفتهایی که اغلب با بهسازی در سیستمهایماموریتی آن به دست آمده اند. پیشرفتی که از دیدگاهخدمة پروازی ( خلباندر صندلی عقب وکمک خلبانیاافسر جنگ افزاردر صندلی جلو) بسیار مهم بهنظر می رسد، آن است که در پیش روی هر کدام دو صفحه نمایشگر رنگی چند منظوره بزرگ (150×150 میلیمتر) قراردارد



و از شلوغی نشان دهنده‌های نوع پیشین خبرینیست. تعداد کلیدهایی که در کابین خلبان و کمک خلبان در نوع AH-64A وجود دارد





حدود 1200 عدد می باشد و حال آنکه رقم در AH-64D به 200 کلید کاهش یافته است.
هدف اصلی استفاده از این آشکار سازهای جدیدنمایش تنها داده های مورد نیاز خدمه است. یک مودم پیشرفته به خدمه پروازی اجازه میدهد با خلبانهای دیگر هلیکوپترهای آپاچی در حال پرواز، ارتباط داشته باشند و مبادلةهدف نمایند و نیز با پایگاه زمینی ارتباط برقرارکنند. علاوه بر آن این سیستم برایخدمة پروازی این امکان را فراهم می‌سازد تا با دیگر سکوهای کنترل هوابرد از قبیلسیستم راداری تجسسی و تهاجم به هدف مشترک E-8 ارتباط داشته باشند.
دستگاه تبادلداده (DTU ) در کابین عقب از یک کاست (کارتریج ) به ابعاد 150×100×20 میلیمتراستفاده می کند. این کاست را در یک پایگاه برنامه‌ریزی نبرد، در روی زمین، از لحاظشناسایی هدفها، مسیرها و غیره با آخرین اطلاعات تطابق می دهند. در این کاست می تواناطلاعات مربوط به 10 مسیر پروازی را ذخیره نمود. خلبان می‌تواند در هر یک از اینمسیرها از 99 نقطة جغرافیایی بهره گیری نماید. علاوه بر ان در این کاست می تواناطلاعات مربوط به 50 هدف یا خطر بالقوة شناخته شده، 15 خط مرزی، 12 منطقة درگیری، 5منطقة نبرد اصلی و یک منطقة آتش ممنوع را ذخیره سازی نمود. از طریق این سیستم، میتوان سیستم جنگ افزار هلیکوپتر را ترکیب بندی نمود. شخصی دیگر می تواند همة دادههای یاد شده را وارد کاست نماید و تحویل خلبان دهد. این کاست علاوه بر این می توانداطلاعات مربوط به مختصات یک صد هدف که مورد حمله واقع شده اند را در خود ذخیرهنماید و علاوه برآن همانند گذشته یک دستگاه ضبط ویدیویی نیز در هلیکوپتر وجود دارد.
دستگاه مبادلة داده ها (DTU ) به تک تک خلبانهای یک ناوگان از هلیکوپترهایآپاچی این امکان را می دهد که در صورت لزوم بتوانند نقش فرمانده عملیات جنگی راایفا نمایند و هدایت دیگر هواپیماهای آپاچی در حال پرواز را برعهده بگیرند. تمامیاطلاعات مربوط به کاست حاوی داده ها را می توان از هلیکوپتری به هلیکوپتر دیگرمنتقل نمود.
شخص دیگری از یکآپاچی دیگر می تواند هدفی را مشخص سازد و کار شلیکبه طرف آن را به خلبان بسپارد. حتی بدون وجود رادار در هلیکوپتر می توان به هدفی کهراداری دیگر مشخص کرده شلیک نمود. انتقال این داده از هلیکوپتری به هلیکوپتر دیگربا سرعت 16000 بیت در ثانیه صورت می گیرد.
سیستم DTU نقش عملیات غیرجنگی را نیزایفا می نماید. تمامی مشکلات فنی و تعمیر و نگهداری به وجود آمده در پرواز در اینسیستم ثبت می‌شود. حتی مشکلاتی که به وجود می‌آیند و به خودی خود رفع می گردند نیزثبت می‌گردند.
ثبت تمامی این اطلاعات برمبنای یک پرونده زمانی می‌باشد.



سیستم یکپارچه منطقی و آشکار:

تمامی کارهای رزمی سیستم DTU و دیگرسیستمها به روشی منطقی و آشکار به اطلاع کمک خلبان (افسر جنگ افزار ) می‌رسد. کلیدهای تمامی سیستمها یا روی نمایشگرهای چندمنظوره (MFD ) یا روی فرامین کمک خلبانقرار دارد.