سامانه دفاع هوایی «تور – ام یک»

[ریپورتر]

سامانه دفاع هوایی «تور – ام یک»

Tor-M1

چندی پیش در خبرها آمده بود که ایران، سامانه دفاع هوایی «تور –ام یک» را از روسیه خریداری کرده است. مطلب حاضر، به بررسی ویژگی های فنی این سامانه می پردازد.






سامانه موشکی زمین به هوای «تور – ام یک» سامانه دفاع هوایی متحرک و جامعی است که برای عملیات در ارتفاع متوسط، پایین و به منظور شکار اهدافی چون هواپیماهای دارای بال متحرک یا ثابت، هواپیماهای بدون سرنشین، موشک های هدایت شونده و سلاح های دارای دقت بالا مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم فادر است در محیط های پرتراکم و پرترافیک هوایی با اهداف درگیر شود. سامانه تور – ام یک از مجموعه ای از حمل کننده های پرتابگر موشک تشکیل شده است. معمولا هر گردان سامانه تور ام یک، متشکل از سه تا پنج گروه چهارتایی از خودروهای پرتابگر موشک است. هریک از خودروهای پرتابگر نیز به 8 موشک آماده شلیک، رادارهای همراه، سامانه کنترل شلیک و پست فرماندهی مجهز است. خودروی پرتابگر تور ام یک قادر است به طور خودکار چه هنگام حرکت و چه در حالت سکون، با اهداف درگیر شود.
زمان لازم برای راه اندازی سامانه(Set-Up Time) سه دقیقه؛ و زمان لازم برای واکنش، از مرحله شناسایی جسم مهاجم تا شلیک، 5 تا 8 ثانیه است. در عین حال، چنانچه خودروی پرتابگر ثابت باشد زمان واکنش 4/3 ثانیه و چنانچه خودرو پرتابگر در حال حرکت باشد، 10 ثانیه خواهد بود. هر یک از واحدهای آتش این سامانه قادر است با دو هدف مجزا درگیر شده و به سوی آن موشک شلیک کند. تور ام یک همچنین قادر است حداکثر 48 هدف را در محدوده 25 کیلومتری شناسایی و تعقیب کرده (حداقل محدوده تشخیص رادار این سامانه یک دهم متر مربع است) و با دو هدف از 48 هدف شناسایی شده درگیر شود. این سامانه قادر است اهدافی را که با سرعت حداکثر 700 متر بر ثانیه و در فاصله 1 تا 12 کیلومتری پرتابگر قرار دارند، شکار کند.




پیشینه نابودکنندگی (Maximum Lethality) این سامانه، در ارتفاع بین 10 تا 6 هزار متر قرار دارد (احتمال شکار هواپیما توسط این سامانه 92 تا 95 درصد است).

موشک تور ام یک با پیشرانه جامد حرکت کرده، در حالت عمود و تک مرحله ای پرتاب می شود و توان مانور آن تا حداکثر 30 برابر شتاب گرانش زمین است. این سلاح مجهز به کلاهک جنگی دارای 15 فیوز جانبی به کار می افتد. این سامانه یا در قالب یک خودروی نظامی قابل ارتقاء (TOR –M1T) عرضه شده است. در سامانه قابل ارتقاء مدول (Module) کنترل کننده متحرک روی کامیون یک واحد پرتابگر و یک واحد آنتن نیز روی تریلر نصب شده است.

از دیگر مشخصات این سامانه موشکی، وجود سیستم های مجزای یدک کشی و سامانه های حفاظتی است که روی سایت های ثابت نصب می شود.

یکی دیگر از ویژگی های سامانه تور –ام یک، کارایی آن در برابر سلاح های با دقت بسیار بالا و موشک های کروز است؛ این سامانه در آزمایش های موشکی، اهداف با دقت بالا و موشک های کروز را با دقتی در حدود 60 تا 90 درصد شکار کرده است.
نخستین واحد اپراتور سامانه موشکی تور –ام یک، نیروی ضد دفاعی ارتش روسیه است که صد واحد از سامانه های «اس ای 15- گانلت» (SA-15Gaunlet) را در اختیار دارد. نیروی دریایی روسیه نیز گونه دیگری از این موشک ها را موسوم به SA-N-9، در اختیار دارد. کشور چین 50 واحد از این سامانه ها را خریداری کرده و احتمالا طی سال های 1997 تا 2002 میلادی نیز 25 واحد دیگر به آن افزوده است. ارتش یونان نیز به 21 واحد سامانه های موشکی تور –ام یک مجهز است. آخرین اطلاعات مربوط به فروش این سامانه، قرارداد یک میلیارد دلاری ارتش ایران برای خرید 29 واحد تور –ام یک، بازسازی سامانه دفاع هوایی و تأمین قایق های نگهبانی است. خرید این سامانه به برخی کشورهای دیگر نیز پیشنهاد شده است.







ویژگی ها و مشخصات فنی سامانه تور –ام یک

یکی از مهم ترین ویژگی سامانه تور –ام یک، کنترل رایانه ای این سامانه است که گامی عظیم و بی نظیر در تاریخ فناوری های دفاعی روسیه به شمار می رود. رایانه های دیجیتال به کار رفته در تور –ام یک، منجر به خودکار شدن بسیاری از عملیات این سامانه موشکی شده و آن را به سلاحی هم سطح موشک های «پاتریوت» ایالات متحده تبدیل کرده است. طبقه بندی اهداف خطرناک، به طور خودکار توسط رایانه های سامانه محاسبه می شود و با کمترین دخالت متصدی سامانه (در صورت لزوم) این عملیات را انجام می دهد. یکی از دلایل اصلی بالا بودن دقت این سامانه، عملیات خودکار آن است که آن را قادر ساخته در برابر هر جسم مهاجم (حتی آنهایی که دارای قدرت مانور بالا، اندازه ی کوچک و سرعت بالا هستند)، واکنش سریع و دقیق از خود نشام دهد.




ویژگی های عمومی

عنوان سامانه: 9K334 Tor-M1

تاریخ تولید: 1990

تعداد کشورهای مجهز به این سامانه: حداقل 5 کشور

پرسنل مورد نیاز: 3 نفر

شاسی (سامانه تعلیق): GM-355

درازا: 7.5 m

بلندی: 5.1 m

پهنا: 3.3 m

نوع موتور: دیزل V-12

برد کوروز: 500 کیلومتر

حداکثر سرعت خودرو: 65 کیلومتر بر ساعت

سامانه رادیویی: INA

حداکثر زمان واکنش پرتابگر: 5 تا 8 ثانیه

حداکثر زمان لازم برای مسلح شدن مجدد سامانه: 10 دقیقه

امکان شلیک در حال حرکت: دارد

زمان لازم برای جاگیری: 5 دقیقه

زمان لازم برای جابجایی: کمتر از 5 دقیقه

نام موشک: 9M331

حداکثر برد: 12000 متر

حداقل برد: 100 متر

حداکثر ارتفاع (مانور): 6000 متر

حداقل ارتفاع (مانور): 2900 متر

قطر موشک: 235 میلی متر

وزن: 167 کیلوگرم

سرعت موشک: 850 متر بر ثانیه

سامانه پیش ران: INA

نوع کلاهک جنگی: Frag-HE

نوع فیوز (چاشنی) RF جانبی

وزن کلاهک جنگی: 15 کیلوگرم

برد سامانه کنترل شلیک: 20 کیلومتر

سامانه رادار: قادر به هدف یابی، پی گیری و راهنمایی موشک به سوی هدف

برد شناسایی رادار: 25 کیلومتر



منبع: ماهنامه دانشگر

[ریپورتر]

سيستم پدافندي تور ام 1


موشک سطح به هوای Tor M1 یک سیستم جامع دفاع هوایی سیار است که برای دفاع در برابر هواپیما/هلی کوپتر/پهپاد و موشک های هدایت شونده در ارتفاع متوسط ، پایین و خیلی پایین طراحی شده است . این سیستم قادر به عملکرد در مناطقی است که در معرض اغتشاشات شدید راداری و jaming قرار دارند و نیز امکان پرتاب از لانچرهای متحرک را دارا است .

هر یک از گردان های دفاع هوایی Tor M1 روسیه شامل 3-5 گروهان است که هر یک از آنها به 4 دستگاه لانچر متحرک مجهز شده اند . هر یک از این لانچر ها نیز حامل 8 فروند موشک آماده پرتاب هستند که با سیستم های کنترل آتش ، رادارها و بخش فرمان در ارتباطند. این لانچرها به صورت کاملا مستقل عمل کرده و در حالت سکون یا در حال حرکت قادر به شلیک می باشند .

در این سیستم پدافندی، زمان لازم برای سازماندهی و آماده سازی مجموعه برای رهگیری، 3 دقیقه و زمان واکنش از هنگام تشخیص هدف تا پرتاب موشک 8-5 ثانیه است . زمان واکنش در حالت سکون تقریبا 4-3 ثانیه ودر هنگام حرکت 10 ثانیه می باشد . هر واحد پرتاب، همزمان امکان پرتاب موشک به دو هدف جداگانه را دارد .




Tor M1 می تواند تا 48 هدف را (با سطح مقطع راداری دست کم برابر با 0.1 متر مربع) در حداکثر فاصله ای معادل 25 کیلومتر تشخیص داده و رهگیری کند و همزمان بر روی دو هدف در فاصله یک تا 12 کیلومتری که با سرعت 700 متر بر ثانیه پرواز می کنند قفل کند.

احتمال اصابت این موشک ها به هدف در فاصله 10 تا 6000 متری، 92% تا 95% ادعا شده است.

پیشرانه این موشک را یک راکت سوخت جامد تک مرحله ای تامین می کند. این موشک ها قابلیت مانور تا شتاب 30g را دارند و حامل سرجنگی 15 کلیلوگرمی می باشند که با یک فیوز مجاورتی فعال می شود.

همانطور که اشاره شد این سیستم ها قابلیت رهگیری موشک های کروز را نیز دارا هستند. احتمال اصابت این سیستم در مقابل موشکهای کروز و سلاحهای هدایت شونده بین 0.6 تا 0.9 گزارش شده است. اولین کاربر سیستم tor بخش دفاع هوایی ارتش روسیه بود که از 100 واحد sa-15 استفاده کرد . نیروی دریایی روسیه نیز از نمونه دریایی آن یعنی sa-n-9 بهره می گیرد. در سال های 1997 تا 2000 نیز چین 50 سیستم از این پدافند را خریداری کرد که احتمال می رود بعدا 25 سیستم دیگر نیز به سفارشات خود اضافه کرده باشد.

پس از آن ارتش یونان 21 دستگاه از آن راسفارش داد . در دسامبر 2005 نیز ایران قرارداد 1 میلیارد دلاری جهت خرید 29 سیستم موشکی Tor M1 به همراه مدرنیزه کردن سیستم های نیروی هوایی و خرید قایق های گشت زنی و مواردی دیگر با روسیه منعقد نمود که گفته می شود هفتصد میلیون دلار از این رقم متعلق به سیستم های Tor M1 بوده است.

این قرارداد با واکنش شدید و اعتراض آمیز مقامات آمریکایی مواجه شد هرچند مقامات روسی اطمینان خاطر داده اند که سیستم های مزبور را در موعد مقرر به ایران تحویل خواهند داد.


لینک عکس
لینک عکس
لینک عکس



منبع:میلیتاری