درباره مولتي‌ويتامين چه ميدانيد؟

[*مینا*]

فرشته آل علي:
ميليون ها نفر در سراسر دنيا به‌خصوص آمريكايي‌ها هر روز بدون استثنا يك عدد مولتي‌ويتامين مصرف مي‌كنند.

آنها هر وقت كه بخواهند به داروخانه يا حتي سوپر‌ماركت‌ها رفته و قرص‌هاي مولتي‌ويتامين را تهيه مي‌كنند چون فكر مي‌كنند بدنشان به آنها احتياج دارد، پس با صلاحديد خود و بدون مشورت با پزشك آن‌را مصرف مي‌كنند. اما آيا واقعا مصرف روزانه اين ويتامين‌ها ضروري است و بايد علاوه بر مصرف مواد غذايي روزانه آنها را هم مصرف كنيم؟

ويتامين‌ها و املاح موادي هستند كه بدن شما براي رشد و عملكرد طبيعي به آنها احتياج دارد. بعضي از آنها واكنش‌هاي شيميايي مهم و حياتي را تسهيل مي‌كنند و بعضي ديگر در ساختار بدن نقش دارند.

متخصصان تغذيه به اين مواد ريز مغذي مي‌گويند كه كمبود آنها در بدن باعث بروز بيماري مي‌شود. پروفسور كراس استاد تغذيه دانشگاه كلمبيا معتقد است كه اگر افراد رژيم غذايي سالم و مناسب داشته باشند دريافت اين ريز‌مغذي‌ها بسيار راحت است.

متأسفانه اغلب مردم اين‌كار را نمي‌كنند و با مصرف تنها يك تا 2 وعده ميوه و سبزيجات مقدار كافي از ريز‌مغذي‌ها را دريافت نمي‌كنند. اين در حالي است كه براي دريافت ويتامين‌ها و املاح مورد نياز بدن بايد حداقل 5 وعده در روز ميوه و سبزي مصرف شود. شايد به همين دليل بعضي متخصصان براي مردم مولتي‌ويتامين تجويز مي‌كنند چون اكثريت رژيم غذايي مناسبي ندارند.

نكته اينجاست كه با مصرف اين قرص‌ها تمام مواد مورد نياز بدن تامين نمي‌شود چون بعضي عناصر كمياب و مورد نياز بدن فقط در مواد غذايي وجود دارند. متخصصان تغذيه معتقدند اگر مردم رژيم غذايي مناسب شامل تمام گروه‌هاي مواد غذايي نداشته و بعد انتظار داشته باشند با مصرف اين قرص‌ها مواد مورد نيازشان تامين شود در اصل خودشان را گول مي‌زنند و به تدريج ناچارند تاوان اين كار را بپردازند چون هيچ‌چيز جاي تغذيه سالم را نمي‌گيرد.

البته اگر با مشاهده انواع مولتي‌ويتامين‌ها و مكمل‌هاي غذايي كه با رنگ‌ها و شكل‌هاي مختلف در داروخانه‌ها وجود دارند شوكه شويد جاي تعجب نيست چون آن‌قدر متنوع و رنگارنگ‌ هستنند و آن‌قدر در مورد آنها تبليغ مي‌شود كه ناخودآگاه مردم جذب آنها شده و حس مي‌كنند اگر مصرف نكنند سلامتي آنها به خطر مي‌افتد. اين در حالي است كه بسياري از ادعاهاي سازندگان اين داروها در مورد فوايد آنها هنوز اثبات نشده است و يا جعلي و ساختگي است. اما بعضي از آنها براي گروه‌هاي خاصي از مردم، مفيد هستند.

پروفسور گروتو متخصص تغذيه و سخنگوي انجمن تغذيه آمريكا معتقد است كه اكثر توليد‌كنندگان مولتي‌ويتامين‌ها انواع مختلفي از اين قرص‌ها را براي مردان، زنان، كودكان و سالمندان تقسيم‌بندي مي‌كنند و اگر هم قرار به مصرف اين داروها باشد نكته حساس انتخاب نوع مناسب آن براساس گروه سني و شرايط سلامت فردي است چون سطح مطلوب انواع مواد‌مغذي براساس سن و جنس متفاوت است. به‌عنوان مثال زناني كه در سنين قبل از يائسگي هستند نسبت به كودكان و سالمندان به آهن بيشتري نياز دارند.

در مقابل، سالمندان در دريافت و جذب ويتامين ب 12 مورد نياز بدن از منابع طبيعي با مشكلاتي روبه‌رو هستند و شايد براي رفع اين نياز به مكمل‌ها احتياج پيدا كنند. ضمنا بايد به اين نكته هم توجه داشت كه قرص‌هاي مولتي‌ويتامين هم به هر حال دارو هستند با عوارض خاص و به همين دليل توجهات ويژه‌اي را مي‌طلبند.