دریای نور، زوج الماس معروف کوه نور

[باستان شناس]

دریای نور، زوج الماس معروف کوه نور است و هر دو از قدیمی‌ترین جواهرات شناخته شده جهان می‌باشند.

این الماس صورتی رنگ، یکی از بزرگترین الماس‌های شناخته شدهٔ جهان است.

این الماس هم‌اکنون در موزه بانک مرکزی ایران در خیابان فردوسی تهران قرار دارد.

[باستان شناس]

تاریخچه

تاریخچهٔ این الماس به اساطیر و افسانه‌ها می‌رسد.

نقل است که بر دستهٔ شمشیر افراسیاب نصب بوده و رستم آن را در جنگ با تورانیان تصاحب نموده است.

در حملهٔ امیر تیمور به غارت رفت و به دست محمدشاه هند رسید.

این الماس به همراه زوج دیگرش کوه نور (که اکنون روی تاج ملکهٔ انگلستان نصب شده‌است)
توسط نادر شاه افشار در جنگ با هند به دست آمده و در سال ۱۷۳۹ میلادی به ایران آورده شدند.

ظاهراً محمدشاه به هنگام تسلیم به نادر آن را در عمامهٔ خود مخفی نموده که توسط سربازان یافته می‌شود.

دریای نور پس از قتل نادر به نوهٔ او شاهرخ‌میرزا (آخرین پادشاه افشار) رسید و سپس به دست امیر علم خان خزیمه و بعد به محمد حسن خان قاجار و بعد به لطفعلی‌خان زند و سر انجام به دست آغا محمدخان قاجار افتاد.

ناصرالدین شاه معتقد بود که این جواهر یکی از گوهرهای تاج کورش بزرگ بوده‌است.

او برای تولیت این گوهر قیمتی منصبی مخصوص قرار داده بود.

این جواهر در زمان محمدعلی شاه و هنگام شکست وی از مشروطه خواهان به سفارت روسیه برده شد که خوشبختانه به همت مشروطه‌خواهان بازپس داده شد

و هم اکنون در موزهٔ بانک مرکزی واقع در خیابان فردوسی تهران قرار دارد.

[باستان شناس]

مشخصات

دریای نور درشت‌ترین و زیباترین الماس برلیان در میان گوهرهای سلطنتی ایران
و یکی از گوهرهای معروف جهان است‌.

گفته می‌شود این الماس هزار سال پیش کشف و استخراج شده است‌.

وزن آن اکنون هفت مثقال و ۲۰ نخود، یعنی در حدود ۱۸۲ قیراط و صورتی است
ولی پیش از تراش بیشتر از این بوده‌است.

رنگ این الماس یکی از استثنایی‌ترین وکمیاب ترین رنگ‌ها میان الماس‌های برلیان شناخته شدهٔ جهان است.

ارزش این الماس چنان است که به عنوان پشتوانهٔ پول ملی ایران، «ریال»، نیز بود.

[باستان شناس]

وضعیت نصب

دریای نور تا زمان ناصرالدین شاه در وسط یکی از بازوبندهای سلطنتی نصب می‌شد، ولی در زمان او که استفاده از بازوبند منسوخ شد، آن را به صورت پیش کلاه درآوردند و در قابی زرین با شیر و خورشید و تاج مرصع به ۴۵۷ قطعه برلیان ریز و عالی و چهار قطعه یاقوت قرار دادند.

این الماس برلیان از دو سو تراش خورده و به شکل هرم مثلث‌القاعده‌ای است
که قاعدهٔ آن چهار سانتی‌متر درازا و سه سانتی‌متر پهنا دارد و دو سوی دیگر حدود دو سانتی‌متر است‌.

همهٔ سطوح دریای نور صاف و یک نواخت است،
جز یک سمت آن که فتحعلی شاه با کندن عبارت «سلطان صاحب‌قران فتح‌علی‌شاه قاجار ۱۲۴۴»،
از ارزش آن کاسته است‌^.

حاشیه

در تهران خیابانی به نام دریای‌نور نام‌گذاری شده بود که پس از انقلاب به جواد سرافراز تغییر نام داده شد.

[باستان شناس]

کوه نور، زوج الماس معروف دریای نور