نيروي تقويت در يك پرتاب استوايي
براي به دست آوردن يك تخمين سردستي، ما ميتوانيم محيط زمين را از طريق ضرب كردن قطر آن در عدد پي (1416 . 3) محاسبه كنيم. قطر زمين تقريباً 12753 كيلومتر (7926 مايل) ميباشد، كه با ضرب آن در عدد «پي»، محيط زمين 40065 كيلومتر (24900 مايل) به دست ميآيد. براي آن كه يك موشک از استوايِ زمين، اين محيط را در 24 ساعت بپيمايد بايد با سرعت 1669 كيلومتر در ساعت (1038 مايل در ساعت) حركت كند. مثلاً در پرتاب يك موشك از پايگاه كيپ كاناورال - واقع در فلوريداي آمريكا - سرعت چرخش زمين باعث تقويت چنداني نميشود. اما در مجموعهي پرتاب 39 اِي از پايگاه فضايي كندي - كه در عرض جغرافيايي شمالي 28 درجه و 39 دقيقه و 7014 . 29 ثانيه قرار دارد - سرعت گردش زمين در حدود 1440 كيلومتر در ساعت (894 مايل در ساعت) ميباشد؛ يعني تفاوت سرعت سطح زمين بين خط استوا و مركز فضايي كندي، 229 كيلومتر در ساعت ميباشد. نكته آن است كه؛ در واقع زمين، به شكل شلغم ميباشد و نه به صورت يك كرهي كامل! يعني در ميانه، كمي حجيمتر است؛ به همين جهت ، تخمين ما از محيط زمين كمي كوچك ميباشد.
با در نظر گرفتن اينكه موشكها ميتوانند هزاران كيلومتر در هر ساعت بروند، شايد شما شگفتزده شويد كه چرا تنها يك تفاوت 229 كيلومتر در ساعت، بسيار مهم و پراهميت خواهد بود؟ پاسخ آن است كه موشكها همراه با سوخت و محمولههايشان، بسيار سنگين ميباشند. براي مثال، براي جدا شدن شاتل فضايي انديور در 11 فوريه 2000 از زمين -كه حامل رادار توپوگرافي شاتل بود - بايستي وزني برابر 2050447 كيلوگرم پرتاب شود. اگر بخواهيم به چنين جرم بزرگي، سرعتي برابر 229 كيلومتر در ساعت بدهيم نياز به مقدار انرژي بسيار بسيار بزرگي خواهيم داشت كه به مصرف سوخت قابل ملاحظهاي هم نيازمند است؛ ولي پرتاب از خط استوا، تفاوت فاحشي در دادنِ اين انرژي ايجاد خواهد كرد.
همين كه موشك در ارتفاع حدود 193 كيلومتري (120 مايلي) به هواي بسيار رقيق ميرسد، سامانهي ناوبري آن موتورهاي كوچك را روشن ميكند تا موقعيت موشك، افقي شود. سپس ماهواره جدا ميشود. در اين نقطه، دوباره ميكروموتورها روشن ميشوند تا اطمينان حاصل شود كه جدايشِ كاملي بينِ موشك و ماهواره صورت گرفته است.
آستانهي پرتاب ماهواره آستانهي پرتاب، عبارت از مدت زمان خاصي است كه در آن، استقرار ماهواره در مدار، به منظور انجام عملكرد مورد نظرش، آسانتر خواهد بود. در شاتلهاي فضايي، انتخاب آستانهي پرتاب از اهميت مضاعفي برخوردار است، چرا که اين زمان، ضامن جابهجايي ايمن فضانوردان ميباشد. اگر احياناً اشتباهي در تنظيم آستانهي پرتاب رخ دهد، بايستي فضانوردان قادر به فرود در منطقهاي، که در آن پرسنل نجات هستند، باشند.براي ديگر انواع پروازها، مثل كاوشهاي بين سيارهاي، آستانهي پرتاب بايد اين امكان را در پرواز به وجود بياورد تا بهترين و مطمئنترين مسير را به سمت مقصد نهايي فراهم كند. اگر هوا نامساعد باشد يا يك خرابي و نقص، همزمان با آستانهي پرتاب رخ دهد، پرواز بايد تا حصول شرايط مناسب و «آستانهي پرتاب بعدي»، به تعويق بيافتد. چنانچه ماهوارهاي در زماني اشتباهي در هوايي مساعد و عالي پرتاب شود، ماهواره ميتواند در مداري كه هيچگونه اشكالي را براي كاربران مورد نظرش ايجاد نميكند، حركت خود را به پايان برساند. اصولاً زمانبندي در اينجا مهمتر از هر چيز ديگري است. |
علاقه مندی ها (Bookmarks)