صادرات گاز به صورت گاز طبيعي مايع شده (LNG)
منبع ترازنامه انرژی وزارت نیرو 1388

بدون شك گاز طبيعي منبع مهم تأمين انرژي در قرن جديد است . امروزه فن آوري بسياري براي استحصال انتقال و به كارگيري از منابع گازي رشد يافته اند . توسعه سريع صنعت گاز نيز تأثير پذير از فن آوري هاي مهمي بوده است .
انتقال گاز طبيعي به واسطه ماهيت گازي آن عموما ً با دشواري مواجه است و حتي استفاده از ساده ترين روش انتقال يعني خطوط لوله در فواصل طولاني با مشكلات زيادي روبرو مي شود .
با توجه به توانايي هاي موجود تكنولوژي براي انتقال گاز به فواصل دور دست ، روش LNG (گاز طبيعي مايع شده ) به عنوان يك روش اقتصادي توانسته دشواري حمل گاز را مقدار زيادي مرتفع سازد .
پروژه هاي توليد گاز طبيعي مايع شده ايران ، در قالب 6 پروژه ايران ال . ان. جي ، پارس ال . ان . جي و پرشين ال . ان . جي ، پارس شمالي و گلشن و فردوس توسط شركت ملي صادرات گاز ايران در حال اجرا مي باشد .
پروژه ايران LNG : مطالعات امكان سنجي ، مطالعات قبل از مهندسي پايه و مطالعات مهندسي پايه اين پروژه تكميل شده است . تعداد واحدهاي مايع سازي پيش بيني شده در اين پروژه 2 واحداست . سال اجرايي شدن پروژه از سال 1386 و سال به بهره برداري رسيدن پروژه 1390 مي باشد .
براي اين پروژه در نظر است كارخانه توليد LNG مشتمل بردو رديف فرآيندي موازي به ظرفيت ساليانه هر كدام حدود 4/5 ميليون تن LNG ، 263/0 ميليون تن پروپان ، 194/0 ميليون تن بوتان ،‌213/0 ميليون تن ميعانات گازي و 133/0 ميليون تن گوگرد ، در سواحل جنوبي ايران در منطقه ويژ ه اقتصادي انرژي پارس احداث گردد . طرح كلي شامل چهار رديف خط توليد بوده كه در حال حاضر دو رديف آن اجرا مي گردد . خوراك ورودي به اين كارخانه ، گاز ترش استحصالي از فاز 12 پارس جنوبي به ميزان 54 ميليون متر مكعب در روز است كه به نسبت مساوي در دو رديف تقسيم شده و وارد هر رديف فرآيندي اين كارخانه مي شود . فرآيند توليدي كارخانه بدين صورت است كه ابتدا گاز خوراك پس از مايع گيري اوليه در بخش بالا دستي به طرف خط توليد LNG كه خود مشتمل بر تأسيسات نم زدايي ، گوگرد زدايي و بازيافت گوگرد است . هدايت خواهد شد . پس از آن به واحدهاي مايع سازي هدايت شده و قسمت هاي مختلف اعم از پروپان ،‌بوتان و متان جدا مي شود . محصولات اين كارخانه LNG ، گاز مايع ، ميعانات گازي سبك و گوگرد خواهدبود . بازارهاي هدف اين پروژه هندوستان ، چين و اروپا مي باشد . در سال 1388 پيشرفت پروژه 06/33 بوده است .
پروژه پرشين LNG : اين پروژه به منظور احداث كارخانه مايع سازي گاز طبيعي در منطقه تمبك واقع در 50 كيلومتري شمال عسلويه و 220 كيلومتري جنوب بوشهر در حال انجام مي باشد . گاز خوراك اين طرح از فازهاي 13 و 14 پارس جنوبي تأمين خواهدشد . فاز اول داراي دو واحد شيرين سازي و استخراج ميعانات گازي و يك واحد توليد LNG بوده و در فاز دوم يك واحد شيرين سازي و استخراج ميعانات گازي ويك واحد ديگر توليد LNG به آن اضافه مي گردد . ظرفيت توليد هر واحد LNG حداكثر 1/8 ميليون تن در سال مي باشد . محصولات اين كارخانه LNG ، گاز مايع ، ميعانات گازي سبك و گوگرد خواهد بود . بازارهاي هدف اين پروژه در خط اول توليد بازارهاي اروپا و براي خط دوم توليد بازار آسيا ، آسياي جنوب شرقي و خاور دور است . طبق برنامه تهيه شده مي بايستي ثبت شركت تا پايان سال 1388 انجام شده و فعاليت هاي پروژه از ابتداي سال 1389 در قالب شركت ثبت دنبال شود ، اما اين امر با توجه به تطويل زماني مذاكرات بالادست و لزوم انجام اقداماتي قبل از ثبت شركت در ميان دست ، به تأخير افتاده است .
پروژه پارس LNG : اين پروژه به منظور احداث كارخانه مايع سازي با مشاركت شركت ملي نفت ايران در حال انجام مي باشد . گاز خوراك اين طرح از فاز 11 پارس جنوبي تأمين خواهد شد . مطالعات امكان سنجي ، مطالعات قبل از مهندسي پايه و مهندسي پايه تكميل گرديده است . اين پروژه شامل دو فاز است : فاز اول داراي دو واحد شيرين سازي و استخراج NGL و واحد توليد LNG بوده و در فاز دوم يك واحد شيرين سازي و استخراج NGL و يك واحد ديگر توليد LNG به آن اضافه مي گردد . ظرفيت توليد هر واحد LNG حداكثر 5 ميليون تن در سال مي باشد . محصولات اين كارخانه LNG ، گازمايع ، ميعانات گازي سبك خواهد بود . بازارهاي هدف اين پروژه انگلستان ، مالزي ، فرانسه ، چين و آلمان پيش بيني گرديده اند . بنابراين ادامه فعاليت هاي پروژه موكول به ارائه برنامه زمان بندي توسط شركاي خارجي و اخذ تصيم نهايي به سرمايه گذاري مي باشد .
پروژه پارس شمالي : هدف از اين پروژه توسعه ميدان پارس شمالي با حجم گاز 52 تريليون فوت مكعب در جنوب شرقي بوشهر به روش بيع متقابل با دوره بازپرداخت 7 ساله مي باشد . گاز توليدي از اين فاز در كارخانه اي كه در بندر تمبك در سال 2015 توسط شركت چيني سينوك احداث مي گردد . صرف توليد LNG خواهد شد . اين كارخانه شامل 4 خط توليد 5 ميليون تني (در مجموع 20 ميليون تن ) مي باشد كه تا 25 سال نيمي از محصول ضمن پرداخت حق العمل كاري متعلق به شركت ملي نفت ايران پرداخت مي گردد و شركت ملي صادرات گاز نماينده شركت ملي نفت ايران براي فروش گاز به مدت 25 سال به شركت سينوك مي باشد . پس از اين دوره 25 ساله كليه تأسيسات كارخانه به شركت ملي نفت ايران واگذار مي گردد.
پروژه گلشن و فردوسي : هدف از اجراي اين پروژه در مرحله اول ، توسعه ميدان هاي گازي گلشن و فردوسي در جنوب شرقي بوشهر به روش بيع منقابل با بازپرداخت 7 ساله از محل فروش گاز وساير محصولات جانبي ميدان مي باشد . در مر حله دوم ، احداث كارخانه LNG در بندر دير با سرمايه گذاري 100/0 از طرف مالزيايي پتروفيلد براي توليد دو ترين 5 ميليون تني در سال مي باشد كه تا 25 سال نيمي از محصول ضمن پرداخت حق العمل كاري متعلق به شركت ملي نفت ايران بوده و هزينه الباقي گاز خوراك توسط شركت پتروفيلد براساس فرمول توافق شده به شركت ملي نفت ايران پرداخت مي گرددو شركت ملي گاز ايران نماينده شركت ملي نفت ايران براي فروش اين گاز به مدت 25 سال به شركت پتروفيلد مي باشد . پس از 25 سال كليه تأسيسات به شركت ملي نفت ايران واگذار خواهد شد .