انیس الدوله زن با نفوذ دربار ناصری

[Majid_GC]

انیس الدوله زن با نفوذ درباری

انیس الدوله از زنان مهم وبانفوذ در بار ناصرالدین شاه بود . وی از اهالی قریه امامه یکی از دهات رود بار بود . پدر وی نور محمد از طایفه گرجی بود ه واز او سه فرزند به نام های حبیب الله ، محمد حسن وانیس الدوله ماند و بعد از مرگ پدر ، مادر وی به یکی از سادات ناصر آبادی شوهرکرد وانیس الدوله را عمه اش که همسر فتح اله نامی بود نزد خود برد بعد از نزاع فتح الله واهالی امامه آنها به دولاب تهران رفت ؛درمورد ورود او به دربار نظرات مختلفی ارائه شده است .

نبات خانم که سمت للگی شاه را داشت انیس را برای پسر خود خواستگاری کرد درابتدا نپذیرفت اما عمه رضایت داد ودختر را آوردند که وارد حرمخانه جیران خانم فروغ السلطنه که آن وقت سوگلی شاه بود، این دختر را بخدمت خود نگاه داشت ومورد توجه ناصرالدین شاه قرار می گیرد وی درسفر سلطانیه 1276 هجری قمری صیغه پادشاه شد . اما روایت دیگر به نقل از تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه می باشد.
انیس الدوله ( فاطمه ) ازنظر تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه
انیس الدوله دهقان زاده ای ازبلوکات امامه بود وهنگامی که پدر وی به آن طرفها مسافرت می کند آن دختر را دید وسوالاتی ازاو می کند وآن دختر تمام سوالات را باجوابهای معقول پاسخ می دهد ومورد محبت واقع می شود واو را به حرم می آورد وبه جیران می سپارد که پس ازمرگ جیران خانه اثاثیه او به این دختر داده می شود وبقدری این زن عاقله وبا اخلاق بود که با وجود نداشتن صورت خوب برای سیرت خوب مورد احترام واقع می شود .
ویژگیهای انیس الدوله
انیس الدوله ازمعدود بانوان ایرانی آن زمان است که سواد خواندن ونوشتن داشتن وی درجریان عزل رکن الدوله از استانداری فارس به شاه نامه ای نوشت واز او خواست تا رکن الدوله را در سمت خود نگه دارد.
او به کتاب و جمع آوری آن نیز علاقمند بود زیزا کتاب فاطمه وپیغمبر را ازناسخ التواریخ استخراج وچاپ کرد ومجانی به مردم داد او هم چنین کتابخانه ایی داشت .
ازمیان زنان ناصرالدین شاه انیس الدوله بیشتر ازسایرین طرف مشورت شاه قرار می گرفت .
وی ادعای بر خورد داری ا زنوعی پیشگوئی داشت به عنوان نمونه در زمان پنجاهمین سالگرد سلطنت ناصرالدین شاه از او می خواهد که به حرم عبدالعظیم نرود .
- انیس الدوله آنقدر مردم دار وسیاس بود که هرگر نمی گذاشت کسی ازاو ودستگاه عریض وطویلش ناراضی وشاکی گردد وشکایت نزد شاه ببرد، ازجمله اعتماد السلطنه وزیر انظباعات بود که درسال 1308 نایب السلطنه کامران میرزا تهمت هایی براو وارد ساخته واوبه خانه انیس الدوله پناهنده شد ودادخواهی کرد .
او ازاولین زنان در باربود که به اروپا سفر کرد اما زمانی که آنها به مسکو رسیدند ناصرالدین شاه با دردسرهایی تازه مواجه شد که با سنتها و عرف ایرانی ساز گار نبود بنابراین با توصیه میرزا حسین خان سپهسالاز زنان را به ایران برگردانندواین کار باعث نارضایتی ودشمنی با صدر اعظم شد .
- انیس الدوله اولین زنی است که درایران نشان حمایل دارد این نشانی بود که دراروپا به ملکه ها داده می شد .
انیس الدوله بعدا فوت جیران خانم ( فروغ السلطنه ) در حقیقت ملکه ایران بود ودراعیاد ملی واسلامی ازخانمهای ایرانی وخارجی مقیم تهران پذیرایی می کرد .

- یکی دیگر از ویژگیهای انیس الدوله فعالیت او درامرمذهب بود و اوموقوفات بسیار ی داشت . شرح آثار خیریه او از قرارذیل است :
جیقه الماس تقدیم حضرت علی (ع) ، پرده مروارید تقدیم آستان حضرت حسین (ع) ، ضریح نقره برای شهدای کربلا ، نیم تاج الماس تقدیم حضرت رضا(ع) ، تعمیر درنقره مسجد گوهرشاد ، بقعه وگنبد شاهزاده حسین درامامه وبنای پل درناصر آباد سمت لواسان .
انیس الدوله درشب جمعه 23 ربیع الثانی به مدت کمی بعد از قتل ناصرالدین شاه به مرض یرقان کبد وفات یافت .
منابع :
وقف میراث جاویدان سال سیزدهم – ش ، تابستان1384
رشد آموزش تاریخ ، دوره دهم شماره 1 پائیز 1378
خاطرات تاج السطلنه
روزنامه خاطرات ، اعتماد السطنه
ازفروع السلطنه تا انیس الدوله