رصد آسمان

[Amaterasu]

آسمان شب يکي از جذاب ترين مواهب طبيعت است كه همواره چشم انسان ها را به خود جذب كرده است . آسمان شب، بيش از 4500 سال است که مورد توجه بشر قرار مي گيرد و از ديرباز تا کنون مورد کاوش انسان قرار گرفته است.
در اين بخش با چگونگي رصد اجرام آسماني و صورت های فلکی آشنا مي شويد تا بتوانيد با حد اقل ابزار ممکن یعنی چشم و یا یک دوربین دو چشمی، صورتهاي فلکي، سيارات و ستارگان را رصد کنيد. مطالب به گونه اي انتخاب شده که مي تواند به کساني که در آغاز فعاليت رصدي خود هستند، کمک کند.

براي شروع ستاره شناسي و مشاهده ستارگان کافي است که نقشه آسمان شب را مطابق با جهت جغرافيايي آسمان محل خود قرار داده و به کمک آن به شناسايي و رصد ستارگان بپردازيد.
براي مشاهده دقيق برخي از اجرام مانند سحابي ها و کهکشان ها به ابزار اپتيکي نياز داريم. زيرا اين ابزار با توان تفکیک بالایی که دارند مي توانند نور بيشتري را نسبت به چشمانمان جمع آوري کنند و همچنين قادر به بزرگنمايي هستند. دوربين دوچشمي و تلسکوپ دو ابزار اپتيکي پرکاربرد در اين زمينه هستند که هر کدام خصوصيت منحصر به خود را دارد. در این قسمت هر بار رصد یکی از اجرام آسمانی یا پیدا کردن یکی از صورت های فلکی در آسمان را به دوستان آموزش می دهیم.

منبع: سایت نخبگان جوان

[Amaterasu]

در این شبها اجرام زیادی در آسمان قابل روئیت هستند و دو تا از پر نور ترین های این دو سیاره یعنی مشتری و زهره هستند.
درست بعد از غروب آفتاب و هنگام اذان مغرب در آسمان غربی در ارتفاع حدود 40 درجه 2 جسم پر نور با فاصله 3 درجه از یکدیگر قرار دارند که جسم پر نور تر زهره و جسم دیگر که کمی جنوبی تر است مشتری است .
ویژگی حال حاضر این دو سیاره این است که زهره تقریبا در کشیدگی شرقی است و بیشترین قدر ممکن یعنی 4.5- را دارد و مشتری با قمرهایش در یک خط هستند و می توان 4 تا از قمر های آن را دید.
فقط کافی است با یک دوربین دو چشمی خوب این دو سیاره را رصد کنید.

[Amaterasu]

این شبها بعد از غروب خورشید اگر آسمان نگاه کنیم صورت فلکی ثور و اجرامی را که در آن هستند را می بینیم. امروز در باره این صورت فلکی و اجرام درون آن توضیح می دم.

صورت فلکی گاو (ثور)
	Tau, bull, taurus
صورت فلکی " ثور " (به معنای گاو نر)یکی از مشخصترین ، چشمگیرترین و زیباترین صورت های فلکی آسمان است . این صورت در عهد بابلیها هم شناخته شده بود . می گویند ثور ( گاو یا گاومیش ) به خواهش " ایشتار " ( ishtar ) الهه عشق بابل ، به آسمان صعود کرد ، تا قهرمان افسانه ای " گیلگمش " ( gilgamesch ) را که به ندای عشق او پاسخ نداده بود ، نابود سازد . مصریان باستان در این صورت فلکی ، گاو مقدس " آپیس " (holly apis ) را می دیدند ، که در آغاز سال ،صفحه خورشید را میان شاخهایش می گرفت و آن را به بالاترین وضعیتش در آسمان بلند می کرد ، وضعیتی که خورشید در تابستان به خود می گیرد . اما بر اساس افسانه های یونانی زمانی نیرومندترین خدای یونانیان ، زئوس ، خود را به صورت گاوی و دختر پادشاه را که " اروپا " (Europe ) نام داشت – و قاره اروپا نامش را مدیون اوست – به جزیره کرت ( crete : جزیره ای یونانی در دریای مدیترانه در سواحل جنوب شرقی یونان) ربوده بود . " اروپا " از زئوس صاحب پسری به نام " مینوس " ( minos ) شد ، که تمدن و فرهنگ میتویی در این جزیره زیبای دریای مدیترانه امروزه هنوز به یاد او ، به همین نام خوانده می شود . هنگامی که میتوس بزرگ شد ، به پادشاهی رسید . در کنار قصر او بنایی که " لابیرینت " ( labyrinth ) نامیده می شد قرار داشت ، ساختمانی با راهروهای پیچ در پیچ گیچ کننده فراوان . در این بنا هیولای ترسناکی به نام " مینوتاروس " ( minotaurus ) می زیست . اغلب این هیولا در نقش انسانی با سر گاومیش نشان داده می شود . این هیولا از گوشت انسانها تغذیه می کرد و بالاخره به دست قهرمان افسانه ای بزرگ یونان " تزوس " ( theseus ) به قتل رسید . " تزوس " پس از کشتن هیولا گلوله نخ باز شده ای " آریادنه " ( ariadne ) دختر پادشاه به او داده بود از راهروهای پیچ در پیچ " لابیرینت " خارج شد . صورت فلکی ثور تمام این افسانه ها را به خاطر انسان می آورد ، صورتی که سر v شکل آن در پاییز و زمستان به راحتی قابل تشخیص است . ستاره اصلی قرمز رنگ این صورت فلکی "الدبران" ( aldebaran ) همان گونه که امروزه می دانیم ، از گونه ستاره های غول سرخ است ، یا به عبارت دیگر خورشیدی در حال مرگ که در مبارزه با مرگ بشدت انبساط یافته است . این ستاره حدود 70 سال نوری با ما فاصله دارد و 130 بار نورانی تر از خورشید است . ستارگانی که شکل v را در سر صورت فلکی ثور می سازند ، " هفت اختران " ( hyades : هفت ستاره ای که در راس صورت فلکی ثور قرار دارد و ستاره " الدبران " جزو آنهاست) نیز خوانده می شوند . زئوس خود را به گاوی تبدیل کرد و اروپا ، دختر پادشاه را بر پشت خود به جزیره کرت برد . صورت فلکی با شکوه پاییزی و زمستانی ثور این افسانه را به خاطر انسان می آورد . اجرام موجود در این صورت فلکی: خوشه های ستاره ای و ستارگان دوتایی: قدر اندازه نوع بعد میل نام 6.5 و 6.5 0.6" ستاره دو تایی 34 :03 27 -24 7 TAU 5 و 10 9" ستاره دو تایی 48 :03 08 -11 30 TAU 1.2 110' سحابی و خوشه 47 :03 07 -24 M45-the pleiades 6.4 45' خوشه باز 46 :04 04 -19 NGC 1647 6 42' خوشه باز 03 :05 49 -23 NGC 1746 7 17' خوشه باز 10 :05 32 -16 NGC 1807/17 برای دیدن ستارگان بالا استفاده از یک دوربین دو چشمی کافی است. سحابی ها: 10 1.9' سحابی سیاره ای 09 :04 47 -30 NGC 1514

منبع: سایت نخبگان جوان

[Amaterasu]

در آسمان زمستان، صورت فلکی شاخص بعد از صورت فلکی جبار، صورت فلکی سگ بزرگ (کلب اکبر) است که یافتنش هم ساده است. در این قسمت سعی شده است تا کاربران عزیز هرچه بیشتر با این صورت فلکی و نحوه رصد آن آشنا شوند.



اگر نقشه هم نداشته باشید می توانید به راحتی صورت فلکی سگ بزرگ (کلب اکبر) را پیدا کنید، چون این صورت فلکی صاحب نورانیترین ستاره آسمان یعنی، شعرای یمانی است که روی شانه آن قرار گرفته است. سگ بزرگ (کلب اکبر) یکی از دو سگ شکارچی (صورت فلکی جبار) است. سگ دیگر صورت فلکی سگ کوچک (کلب اصغر) است که در مقاله ای دیگر به توصیف آن می پردازم.
ستاره شعرای یمانی، تیشتر، شباهنگ، آلفا ( α )- کلب اکبر ( Sirius )
شعرای یمانی اسامی متعددی دارد، که نام انگلیسی آن Sirius است که برگرفته از نام یونانی این لغت است که در زبان یونانی به معنی "سوزاندن و مشتعل کردن" می باشد؛ به این لحاظ که در یونان باستان این ستاره را منبع حرارت می دانستند. اصطلاح "روزهای سگی" در گرمای تابستان به این خاطر رسم بوده است که زمان نزدیک شدن و تماس ظاهری این ستاره با خورشید در تابستان بوده است. "هزیود" یکی از شاعران یونانی گفته است: "شعرای یمانی از سر تا پای آدمی را آب نموده و می خشکاند".
از جمله نامهای دیگر این ستاره تیشتر و شباهنگ می باشد.
همانطور که اشاره شد این ستاره پرنور ترین ستاره آسمان می باشد که با قدر 44/1- در آسمان می درخشد. این ستاره به نسبت ستاره سهیل که به عنوان دومین ستاره درخشان آسمان شناخته شده، دو برابر درخشنده تر است و این به خاطر فاصله نزدیک این ستاره با مااست، این ستاره با فاصله ای معادل 6/8 سال نوری، پنجمین ستاره ی نزدیک به خورشید است.
گردش ظاهری سالانه این ستاره در آسمان به لحاظ درخشندگی فوق العاده اش برای بعضی از اقوام و مصریان و از 2000 سال قبل از میلاد حکم تقویم را داشته است.


شعرای یمانی با دمای سطحی 10000 درجه کلوین ستاره سفید رنگی است، اما به علت عبور لایه های متفاوت جو
زمین و شکست نور در آنها، در هوای سرد شب های زمستانی رنگ به رنگ دیده می شود. البته رنگ این ستاره از زمانهای قدیم تاکنون تغییر کرده است. بطلمیوس و دیگر ستاره شناسان دوران باستان این ستاره را سرخ گزارش کرده اند.
شعرای یمانی ستاره دوتایی است. همدم شعرای یمانی اولین کوتوله سفیدی بود که کشف شد. آلون کلارک در سال 1241/1862، هنگامی که تلسکوپ 5/18 اینچ خود را آزمایش می کرد آن را کشف کرد. این همدم خیال انگیز، شعرای یمانی B و توله سگ نیز نامیده می شود و با قدر 4/8 می درخشد. اما به دلیل درخشندگی زیاد شعرای یمانی A ، آن را با تلسکوپ های کوچک نمی توان مشاهده کرد. قطر این ستاره فقط 3 برابر زمین است.

مشخصات ستاره شعرای یمانی A و شعرای یمانی B :

مشخصات	شعرای یمانی A	شعرای یمانی B
درخشندگی	27 برابر خورشید	001/0 شعرای یمانی A
قطر	2 برابر خورشید	3 برابر زمین
جرم	5/1 برابر خورشید	4/0 شعرای یمانی A = 250000 برابر زمین
قدر مطلق	4/1+	4/11+
حرکت خاص	307 ثانیه قوس در هر قرن
دوره تناوب گردش		48 سال
چگالی	36000 برابر خورشید= 600000 برابر آب
بعد	6 ساعت و 43 دقیقه	6 ساعت و 43 دقیقه
میل	5/16- درجه	5/16- درجه

ستاره مرزم، جارچی، بتا ( β )- کلب اکبر ( Mirzam )
ستاره بتا ( β ) از صورت فلکی سگ بزرگ (کلب اکبر) ستاره ای با قدر 5/2 است. که تقریبا" 2000 برابر خورشید درخشندگی دارد. فاصله آن از ما تقریبا" 501 سال نوری است.
نام عربی این ستاره مرزم به معنای "جارچی" است. این نام از این لحاظ است که طلوع آن نشانه از ظهور شعرای یمانی دارد. این ستاره همانند شعرای یمانی دوتایی است. هم دم آن از قدر 8/9 و فاصله زاویه ای آن از ستاره اصلی 185ثانیه قوس است.
ستاره نو ( ν )- کلب اکبر
ستاره ای سه تایی است. یکی از مولفه های آن از قدر 4 و دوتای دیگر از قدر 5 هستند. مشاهده این سه تایی زیبا با دوربین دو چشمی بسیار لذت بخش است.
ستاره های سیگما( σ ) و اپسیلون( ε )- کلب اکبر
ستاره هایی مناسب برای مقایسه رنگ ، سیگما( σ ) ستاره ای سرخ رنگ از قدر 5/3 که از ما 1230 سال نوری فاصه دارد. همسایه این ستاره ، اپسیلون( ε )- کلب اکبر است که رنگی کاملا" سفید دارد و از سیگما( σ )-کلب اکبر درخشان تر است.
اپسیلون( ε )- کلب اکبر ستاره ای دوتایی است، با همدم هایی از قدرهای 5/1 و 8 که با فاصله زاویه ای 5/7 ثانیه قوس از هم قرار گرفته اند.
ستاره اتا ( η )- کلب اکبر
این ستاره یک ابرستاره واقعی است که در این صورت فلکی به سادگی دیده می شود. اتای کلب اکبر با 100000 بار درخشندگی بیشتر از خورشید ما، در آسمان ستاره ای متوسط با قدر 4/2 و در فاصله 3261 سال نوری قرار دارد.
ستاره دلتا ( δ )- کلب اکبر
ستاره جالب توجه ای در این صورت فلکی قرار دارد که در عربی آن را وزن( Wezen ) می نامند. علت این نامگذاری روشن نیست ولی وزن تقریبی آن 10 برابر خورشید تخمین زده شده است.
شاید بهتر بود لقب "وزن" را به ستاره بسیار سنگین اتای کلب اکبر می دادند که از آن هم سنگین تر است.
ستاره دلتای کلب اکبر نیز یک ابرغول است 50000 برابر خورشید درخشندگی دارد. با اینکه 1812 سال نوری با ما فاصله دارد ولی قدرش 8/1 است. اگر شعرای یمانی ( با فاصله 8 سال نوری از ما) را می توانستیم به فاصله ای منتقل کنیم که دلتا یا اتای کلب اکبر قرار دارد، آنگاه قدر شعرای یمانی 10 یا 11 می رسید که در حد دید با چشم غیر مسلح نبود. برعکس اگر امکان داشت این دوستاره را به جای شعرای یمانی بنشانیم، درخشش آنها در حدود نصف درخشش ماه بود، در نتیجه شبهایی که در بالای افق می درخشیدند، زمین به تاریکی واقعی نمی رسید.
ستاره مو ( μ )- کلب اکبر
این ستاره یک دوتایی است از قدرهای 5/4 و 8 که 918 سال نوری با ما فاصله دارندو ستاره پرنورتر از رده طیفی G5 و دیگری از رده A2 است. جدایی زاویه ی آنها 3 ثانیه قوس است.
تاو ( τ ) – کلب اکبر
ستاره ای است سه تایی. همدم های آن از قدرهای 5/4، 10 و 11 هستند. که در حدود 3261 سال نوری با ما فاصله دارند. این ستاره 30000 برابر خورشید درخشندگی دارد.
خوشه های باز در صورت فلکی سگ بزرگ
صورت فلکی سگ بزرگ (کلب اکبر) در جنوب شرق صورت فلکی جبار (شکارچی) واقع است. این صورت فلکی دارای دو خوشه باز بسیار زیبا است که با تلسکوپ های کوچک هم به خوبی دیده می شوند.
خوشه باز M41 یا NGC2287






برجسته ترین خوشه باز این صورت فلکی M41 یا NGC2287 است. M41 سطحی معادل قرص ماه (30 دقیه )را در آسمان می پوشاند و 4 درجه جنوب ستاره شعرای یمانی قرار دارد.
در شرایط خوب ستاره شناسی(خارج از شهر و بدور از آلودگی نوری) حتی با چشم غیر مسلح نیز آن را به صورت لکه ای مه آلود قابل مشاهده است. ارسطو دانشمند معروف یونانی در 325 سال قبل از میلاد نهیز به آن اشاره کرده است.
اگر به دور از نور شهر ها رصد کنید. مشاهده این خوشه با چشم غیر مسلح ملاک خوبی برای سنجش شفافیت آسمان و همچنین تیزبینی شماست.
امروزه می دانیم M41 ، شامل بیش از 50 ستاره غول از قدر 7 است که با رنگهای زرد، سفید یا آبی-سفید و نارنجی می درخشند. درخشان ترین ستاره M41 اندکی درخشان تر از قدر 7 است و 20 ستاره درخشانتر از قدر 10 هستند. قدر مجموع خوشه 5/4 است. به همین دلیل در دوربین دو چشمی 10x50 نیمی از ستاره های خوشه مشاهده می شوند و با تلسکوپهای کوچک ستاره های بیشتری از آن را مشاهده می کنید. اگر بخواهید سرتاسر خوشه را ببینید باید از بزرگنمایی کم استفاده کنید. دقت کنید که ستاره های چگونه به صورت زنجیر وار به صورت خوشه قرار گرفته اند. اگر کمی دقت کنید 4 ستاره درخشان M41 را به شکل ذوزنقه ی زیبایی می بینید.
قطر زاویه ای M41 ، 38 دقیقه قوس است .(بزرگتر از قرص کامل ماه) به همین دلیل بهتر است در رصد با تلسکوپ از بزرگنمای کم استفاده کنید تا کل خوشه را در میدان دید ببینید.




خوشه NGC 2362 خوشه باز دیگری متراکم تر از خوشه M41 ، با مرکزیت ابرغول آبی از قدر 4 به نام تاو ( τ ) از صورت فلکی کلب اکبر است. این خوشه به راستی جواهری در میان خوشه های باز صورت فلکی سگ بزرگ است. خوشه NGC 2362 شامل 60 ستاره با قدر بین 4 تا 11 قابل دید از درون تلسکوپ های کوچک است. این خوشه 5000 سال نوری از خورشید ما فاصله دارد.





در کنارخوشه NGC 2362 ، خوشه باز دیگری قرار دارد به نام NGC 2354 . ستاره قدر دوم دلتا ( δ ) کلب اکبر کمک خوبی برای یافتن این خوشه باز است. این خوشه تنها در 5/1 درجه شمال شرق ستاره دلتا کلب اکبر قرار دارد. این خوشه با پهنای 20 دقیقه، 100 ستاره ای از قدر 9 و حتی کم نورتر را شامل می شود. البته قدر مجموع آن 5/6 است. اگر از دوربین دو چشمی استفاده می کنید کافی است ستاره دلتا را در میدان دید داشته باشید. مسلما" خوشه را مانند لکه ای غبار آلود مشاهده می کنید. تلسکوپ 10 سانتی متری و بزرگتر، ستاره های درخشان خوشه را تفکیک می کند.





در حدود 8 درجه شرق ستاره شعرای یمانی خوشه باز NGC 2360 قرار دارد. این خوشه فشرده 80 ستاره دارد. قدر مجموع آن 2/7 و قطر زاویه ای آن 13 دقیقه است.
خوشه باز NGC 2243 نیز یک خوشه باز است که در شمال شرقی صورت فلکی سگ بزرگ در 3/1 درجه لاندا ( λ ) – سگ بزرگ قرار دارد. این خوشه قدر مجموع 10 دارد. با تلسکوپ های بالاتر از 12 اینچ ممکن است بیش از 100 ستاره آن تفکیک شود. اما با تلسکوپ های کوچک (10 سانتی متری) تنها یک یا دو ستاره آن در توده ای مه آلود مشاهده می شود.




کهکشان NGC 2217:


این کهکهکشان یک کهکشان مارپیچی کم نور است که در صورت فلکی سگ بزرگ قرار دارد. قطر ظاهری این کهکشان در حدود 3 دقیقه است. بازو های این کهکشان محل تشکیل ستاره های جدید است که با توجه به تصویر می توانید به سادگی آن را ببینید.

سحابی در صورت فلکی کلب اکبر
سحابی اردک NGC 2359 : این سحابی یکی از اجرام غیر ستاره ای قابل توجه در سگ بزرگ است. این سحابی در 4/3 درجه شمال شرقی ستاره گاما ( γ ) کلب اکبر قرار گرفته است. این سحابی بسیار کم نور اما با رشته های مارپیچش بسیار گسترده (8 دقیقه) می باشد. ستاره مرکزی آن ولف رایت ستاره ای از قدر 11 است.

ستاره های معروف صورت فلکی سگ بزرگ

نام عمومی ستاره	بعد(hh mm ss.ss)	میل (deg mm ss)	قدر
SIRIUS – (شعرای یمانی،سیروس، شباهنگ، تیشتر)	6.00:45.00:8.87	-16.00:42.00:57.99	-1.46
ADHARA - (عذاری)	6.00:58.00:37.54	-28.00:58.00:19.50	1.50
DEL CMA	7.00:8.00:23.48	-26.00:23.00:35.55	1.86
MIRZAM (مرزم)-	6.00:22.00:41.96	-17.00:57.00:21.37	1.98
ALUDRA (عذاری)-	7.00:24.00:5.69	-29.00:18.00:11.23	2.45
FURUD	6.00:20.00:18.79	-30.00:3.00:48.26	3.02
OMI2 CMA	7.00:3.00:1.46	-23.00:49.00:59.96	3.02
SIG CMA	7.00:1.00:43.14	-27.00:56.00:5.45	3.47
KAP CMA	6.00:49.00:50.45	-32.00:30.00:30.60	3.96
THE CMA	6.00:54.00:11.39	-12.00:2.00:19.13	4.07
GAM CMA	7.00:3.00:45.48	-15.00:37.00:59.74	4.11
XI2 CMA	6.00:35.00:3.37	-22.00:57.00:53.36	4.54

اجرام غیر ستاره ای کمتر از قدر 10 در صورت فلکی سگ بزرگ

نام جرم غیر ستاره ای	بعد	میل	نوع جرم غیر ستاره ای	قدر
M41 – NGC 2278	06 46.22	-20 43	خوشه باز	04.5
NGC 2204	06 15.7	-18 39	خوشه باز	08.6
NGC 2243	06 29.8	-31 17	خوشه باز	09.4
NGC 2287	06 47.0	-20 44	خوشه باز	04.5
Cr 121	06 54.2	-24 38	خوشه باز	02.6
NGC 2345	07 08.3	-13 10	خوشه باز	07.7
NGC 2354	07 14.3	-25 44	خوشه باز	06.5
Cr 132	07 14.4	-31 10	خوشه باز	03.6
Basel 11A	07 17.1	-13 58	خوشه باز	08.2
Basel 11	07 17.3	-12 12	خوشه باز	08.2
NGC 2360	07 17.8	-15 37	خوشه باز	07.2
NGC 2362	07 18.8	-24 57	خوشه باز	04.1
Haffner 6	07 20.1	-13 08	خوشه باز	09.2
NGC 2367	07 20.1	-21 56	خوشه باز	07.9
Haffner 8	07 23.4	-12 20	خوشه باز	09.1
Cr 140	07 23.9	-32 12	خوشه باز	03.5
NGC 2374	07 24.0	-13 16	خوشه باز	08
NGC 2383	07 24.8	-20 56	خوشه باز	08.4
Ru 18	07 24.8	-26 13	خوشه باز	09.4
NGC 2384	07 25.1	-21 02	خوشه باز	07.4
Tr 6	07 26.1	-24 18	خوشه باز	10.0
Ru 20	07 26.7	-28 53	خوشه باز	09.5

ستاره های متغیر در صورت فلکی کلب اکبر بر اساس فهرست عمومی ستاره های متغییر General Catalog of Variable Stars :

شناسهGCVS	بعد (hh mm ss.ss)	میل (deg mm ss)	*نوع ستاره متغییر	حداقل قدر	حداکثر قدر
R CMa	7.00:17.00:12.30	-16.00:18.00:0.00	EA/SD	6.34	5.70
W CMa	7.00:5.00:43.20	-11.00:50.00:35.00	LB	7.90	6.35
UW CMa	7.00:16.00:35.40	-24.00:27.00:59.00	EB/KE:	5.33	4.84
EW CMa	7.00:12.00:12.80	-26.00:15.00:54.00	GCAS	4.82	4.42
EY CMa	6.00:51.00:23.10	-20.00:9.00:40.00	BCEP	4.84	4.79
EZ CMa	6.00:52.00:8.10	-23.00:51.00:52.00	WR	6.95	6.71
FF CMa	7.00:8.00:35.00	-30.00:34.00:48.00	EB/KE	7.74	7.38
FM CMa	7.00:3.00:22.90	-12.00:44.00:4.00	EB/DM	7.50	7.28
FN CMa	7.00:4.00:19.80	-11.00:12.00:57.00	BCEP	5.42	5.38
FR CMa	6.00:19.00:4.80	-11.00:44.00:56.00	GCAS	5.64	5.46
FT CMa	6.00:42.00:34.20	-31.00:1.00:5.00	GCAS	5.44	5.13
FU CMa	6.00:58.00:11.80	-22.00:2.00:53.00	GCAS	6.60	6.48
FV CMa	7.00:5.00:17.10	-23.00:45.00:40.00	GCAS	5.94	5.64
FW CMa	7.00:22.00:24.50	-16.00:6.00:6.00	GCAS	5.50	5.00
FY CMa	7.00:24.00:52.20	-22.00:59.00:3.00	GCAS	5.69	5.54
GG CMa	7.00:11.00:51.70	-30.00:59.00:48.00	ELL+BCEP:	6.61	6.55
GH CMa	7.00:20.00:12.70	-20.00:24.00:36.00	SRB	7.19	6.82
GU CMa	6.00:59.00:28.60	-11.00:13.00:41.00	GCAS	6.72	6.49
GY CMa	7.00:11.00:35.40	-27.00:16.00:11.00	BCEP:	0.04	6.12
HH CMa	6.00:55.00:7.40	-22.00:8.00:8.00	BCEP	6.66	6.59
HI CMa	7.00:10.00:29.00	-15.00:24.00:48.00	GCAS	0.40	7.80
HK CMa	6.00:44.00:52.90	-20.00:57.00:36.00	ACV	6.09	6.06
HN CMa	7.00:10.00:23.40	-27.00:23.00:21.00	DSCTC	0.02	6.61
HP CMa	6.00:43.00:36.80	-30.00:53.00:43.00	GCAS	5.80	5.48
HQ CMa	7.00:18.00:53.10	-26.00:52.00:7.00	EA	6.27	6.01
HR CMa	6.00:30.00:26.30	-11.00:7.00:42.00	EA/GS	6.32	6.24
bet CMa	6.00:20.00:29.80	-17.00:55.00:47.00	BCEP	2.00	1.93
iot CMa	6.00:53.00:54.40	-16.00:59.00:17.00	BCEP	4.40	4.36
kap CMa	6.00:47.00:58.30	-32.00:26.00:59.00	GCAS	3.97	3.78
ksi 1 CMa	6.00:29.00:46.30	-23.00:22.00:52.00	BCEP	4.36	4.33
omi 1 CMa	6.00:52.00:3.40	-24.00:7.00:13.00	LC	3.99	3.78
sig CMa	6.00:59.00:43.60	-27.00:51.00:43.00	LC	3.51	3.43
ome CMa	7.00:12.00:46.90	-26.00:41.00:5.00	GCAS	4.18	3.60

* نوع ستاره متغییرACV Alpha2 Canum Venaticorum
BCEP Beta Cephei
BL BL Lacertae
BY BY Draconis
CEP cepheid
CST constant
CW W Virginis
DCEP Delta Cephei
DSCT Delta Scuti
E eclipsing
EA Algol (Beta Per)
EB Beta Lyrae
EW W Ursae Majoris
ELL ellipsoidal
GCAS Gamma Cassiopeiae
I irregular
IA white irregular
IN irregular in a nebula
INS rapid irregular in a nebula
INT irregular of the T Tauri type
IS rapid irregular
L slow
LB slow red
M Mira (Omicron Ceti) type
N nova
NL nova-like
QSO quasistellar object
RCB R Coronae Borealis
RR RR Lyrae
RRC RR Lyrae, C subtype
RV RV Tauri
S rapid
SDOR S Doradus
SR semiregular
SN supernova
UG U Geminorum
UV UV Ceti
UVN UV Ceti in a nebula
ZAND Z Andromedae
ZCAM Z Camelopardalis
ZZC ZZ Ceti

ستاره های دوتایی در صورت فلکی کلب اکبر:

نام ستاره	بعد	میل	قدر	جدایی زاویه ای
S 516	06 19.3	-24 58	7.2, 7.1	302.10
ZETA CMA	06 20.3	-30 03	3.1, 7.7	175.50
HJ 3869	06 32.6	-32 01	5.7, 7.7	24.90
CPO 7	06 58.6	-28 58	1.6, 7.5	7.50
HJ 3945	07 16.6	-23 18	4.8, 6.8	26.80
HJ 3949	07 18.6	-30 48	7.7, 8.0	2.90
LAL 53	07 19.4	-22 03	7.5, 7.6	4.00
ETA CMA	07 24.1	-29 18	2.4, 6.9	178.70
DUN 47	07 24.7	-31 48	5.5, 7.6	99.20 منبع : سایت نخبگان جوان www.yahoo.com www.sciencecenter.net

[Amaterasu]

صورت فلکی قوس(کمان)
رامی، نیم اسب، کمان	Sgr, archer, sagittarius
در صورت فلکی قوس تعداد زیادی اجرام آسمان از جمله ۱۵ جرم مسیه، و روشن‌ترین ابر آسمانی واقع در کهکشان راه شیری، در این محل استقرار یافته است. M22 یک خوشه کروی قدر ۵، M23 یک خوشه باز بزرگ دارای ۱۲۰ ستاره از قدر ۷ است. M8 یا سحابی مرداب، ابر وسیع زیبایی است که ستارگان جوانی را در فاصله ۱۵۰۰۰ سال نوری از زمین در بر گرفته و دارای قدر کلی ۶ است. M20 سحابی ۳ شاخه‌ای است که تعدادی ستاره‌های خیلی داغ و جوان را در درون گاز و غبار خود جای داده است. M17 یا سحابی امگا به فاصله ۱۰۰۰۰ سال نوری از زمین دارای قدر ۷ است. در افسانه ها حتی در بابل باستان هم قوس ( کمان ) را به عنوان یکی از صورتهای فلکی دایرة البروج می شناختند . این صورت به شکل " کمانگیر " نمایش داده می شد . یونانیان باستان در این صورت فلکی بزرگ " شیرون " (Chiron ) مرد دانشمند اسب پیکر و استاد بسیاری از قهرمانان بزرگ خود را می دیدند . مردان اسب پیکر که در واقع نیمی انسان و نیمی دیگر اسب بودند ، بنابر افسانه های یونانیان ، جملگی موجوداتی ظالم ، بی رحم و خوشگذران بودند ، تنها " شیرون " یک استثناء بود . او مردان جوانی را که بعدا" قهرمان می شدند ، تعلیم می داد و انواع فنون جنگی از قبیل فلاخن اندازی ، پرتاب نیزه و تیراندازی با کمان را به آنان می آموخت . در واقع " شیرون " مانند سایر خدایان فنا ناپذیر بود . روزی هرکول تصادفی و غیر عمدی او را با نیزه ای زهرآلود سخت مجروح کرد . جراحت چنان عمیق و بد بود ، که سراسر وجود شیرون را درد وحشتناکی فرا گرفت . مرد اسب پیکر برای رهای از درد و خاتمه داده به عذاب ، داوطلبانه از موهبت فناناپذیری چشم پوشید . بلاخره خدای خدایان زئوس اجازه داد تا او بمیرد و او را به شکل صورت فلکی به آسمان انتقال داد . در آسمان حتی می توان دو صورت فلکی را که نماینده مردان اسب پیکرند ، پیدا کرد . در آسمان جنوب ، که برای اهالی نیمکره شمالی تقریبا" به طور کامل نادیدنی است ، صورت فلکی بزرگ قنطورس ( centauri ) که آن نیز با " شیرون " ارتباط داده می شود ، قرار دارد . قوس برای یونانیان صورت فلکی شکار زمستانی نیز به شمار می آمد . اغلب این صورت فلکی به صورت مرد شکارچی نیز نمایش داده می شود .

ستاره های دوتایی وچند تایی
توضیحات	قدرها	جدایی زاویه ای	بعد	میل	نام ستاره
	3 13	58.1"			DELTA
	3.5 10	75"			ZETA
	4 8	28.4"			BETA
	3 9	3.6"			ETA
	5 10.5	2.5"	18 54	-22 44	NU 1
	6.1 7	0.5"			KAPPA
	4.7 9.2	2.6"	19 36	-24 52	52 SGR
	4 11.5	16.9"			MU
	5.1 7.6	1.7"	18 24	-20 32	21 SGR
ستاره های متغییر
طول دوره	حداقل-حداکثرقدر	نوع متغییر	بعد	میل	نام ستاره
0.51 روز	15.2 15.9	E	18 04	-29 52	V 1492
240.49 "	6 13.8	میرا	19 58	-41 50	RU SGR
306.46 "	6 14.1	میرا	20 17	-39 06	RT SGR
کهکشانهاو سحابیهاو خوشه ها
قدر	اندازه	نوع	(دقیقه-ساعت)بعد	(دقیقه-درجه)میل	نام جرم
	15'*9'	سحابی تاریک	18 15	-18 14	B 92
		سحابی تاریک	18 16	-18 04	B 93
9	10'	کهکشان ویژه	19 44	-14 47	NGC6822-barnard's galaxy
5.8	50'*40'	سحابی نشری	18 03	-24 22	M8-NGC6523-lagoon nrbula
4.6	15'	خوشه باز	18 04	-24 19	NGC 6530
13	0.6'	سحابی سیاره ای	17 49	-20 01	NGC 6445
	17'*15'	سحابی نشری و بازتابی	18 17	-19 43	IC 1283/84
	10'	سحابی بازتابی	18 09	-23 58	IC 4685
	10'	سحابی نشری	18 10	-23 49	IC 1275
	8'	سحابی نشری	18 10	-24 05	NGC 6559
6.3	29'	سحابی نشری و بازتابی	18 02	-23 01	M20-NGC 6514-trifid nebula
5.9	13'	خوشه باز	18 04	-22 29	M21-NGC6531
5.5	27'	خوشه باز	17 56	-19 00	M23-NGC6494
11	5'	خوشه باز	18 18	-18 24	M24-NGC6603 sag star cloud
4	32'	خوشه باز	18 31	-19 14	M25-IC 4725
6.9	9'	خوشه باز	18 19	-17 07	M18-NGC6613
6	46'	سحابی وخوشه	18 20	-16 10	M17-NGC6618-omega nebula
5.1	24'	خوشه کروی	18 36	-23 53	M22-NGC6656
6.9	11.2'	خوشه کروی	18 24	-24 51	M28-NGC6626
7.7	9.1'	خوشه کروی	18 55	-30 28	M54-NGC6715
7.7	7.1'	خوشه کروی	18 31	-32 20	M69-NGC6637
8.1	7.8'	خوشه کروی	18 43	-32 17	M70-NGC6681
8.3	5.9'	خوشه کروی	18 23	-30 21	NGC 6624
7	19'	خوشه کروی	19 40	-30 57	M55-NGC6809
8.6	6'	خوشه کروی	20 06	-21 54	M75-NGC6864

M21



M22



M28



M8 Lagoon Nebula





NGC 6445



ام 8 ) یا سحابی مرداب یک سحابی گسیلشی با قدر 5/4 است که 60 دقیقه قوسی از مساحت
آسمان را پوشانده است. این سحابی 6000 سال نوری با ما فاصله دارد و یک خوشه ی ستاره
ای با نام ان جی سی 6530 در کنار آن واقع است. در ابزار های مختلف از جمله تلسکوپ
بسیار زیباست.




( ام 24 ) یک
خوشه ی ستاره ای بسیار زیبا با قدر ظاهری 4 و اندازه ی زاویه ای بسیار زیاد ( در
حدود 100 دقیقه قوسی ) است که در آسمان صاف و تاریک با چشم غیر مسلح قابل رویت است.
این خوشه ی ستاره ای 8000 سال نوری با ما فاصله دارد . در دوربین دوچشمی به خوبی
واضح است و در تلسکوپ می توان انبوه ستارگان را مشاهده کرد.





( ام 20 ) که
از آن به عنوان سحابی سه تکه نیز یاد می شود با قدر 7 و اندازه ی زاویه ای 20 دقیقه
قوسی در بالای سحابی مرداب واقع است. این سحابی همانند سحابی مرداب 6000 سال نوری
با ما فاصله دارد. این سحابی به سه بخش با سه پرتوی گرد و غبار تقسیم می شود و با
تلسکوپ می توان آن را به راحتی مشاهده کرد.


در کنار این
سحابی زیبا خوشه ی ستاره ای ( ام 21 ) با ستارگانی از قدر 5/6 قابل رویت است که این
خوشه 4000 سال نوری تا زمین فاصله دارد و اندازه زاویه ای آن 10 دقیقه قوسی
است.





در دوربین های
دو چشمی کوچک و متوسط به دلیل میدان دید باز و گسترده این 3 جرم ( ام 8 – ام 20 –
ام 21 ) را می توان با هم دید.





از اجرام قابل
توجه این صورت فلکی می توان به سحابی اومگا و عقاب اشاره کرد.


سحابی اومگا
یا ( ام 17 ) با اندازه ی زاویه ای 35 دقیقه قوسی و قدر ظاهری 6 در بالای خوشه ی
ستاره ای ( ام 24 ) خودنمایی می کند. این سحابی 6000 سال نوری با ما فاصله
دارد و در ابزار های کوچک قابل تشخیص است.


در کمی بالاتر
از این سحابی ، سحابی دیگری وجود دارد.


( ام 16 ) یا
سحابی عقاب که قدر ظاهری آن برابر با 6 است و 25 دقیقه قوسی از مساحت آسمان را
اشغال می کند. سحابی عقاب 20 ستاره را در خود جای داده است و 7000 سال نوری با ما
فاصله دارد. این سحابی در محدوده ی صورت فلکی حوا ( مار افسای ) قرار دارد ولی
بیشتر رصدگران آن را به دلیل نزدیکی با مرز صورت فلکی قوس و ( ام 17 ) مربوط به
صورت فلکی قوس می دانند.





( ام 18 ) یک
خوشه ی ستاره ای باز و کوچک است که مابین ( ام 17 ) و ( ام 24 ) قرار دارد. این
خوشه 10 دقیقه قوسی از مساحت آسمان را می پوشاند و قدری برابر با 7
دارد.





( ام 23 ) و (
ام 25 ) دو خوشه ی ستاره ای باز ، با اندازه ی نسبتا بزرگ هستند که اندازه ی زاویه
ای آن ها به ترتیب 25 و30 دقیقه قوسی است. قدر آن ها نیز به ترتیب 6 و5 می باشد و
در ابزارهای کوچک هم براحتی قابل تشخیص و تفکیک هستند.





در این صورت
فلکی خوشه های کروی بسیاری وجود دارد که از مهمترین آن ها می توان به ( ام 22 )
اشاره کرد. این خوشه ی ستاره ای 10000 سال با ما فاصله دارد. قدر آن 2/5 و 20 دقیقه
ی قوسی اندازه ی زاویه ای آن است.


در محدوده ی
این صورت فلکی اجرام کم فروغ و کوچک بسیار مشاهده می شوند ؛ مانند :


( ام
28 ) - ( ام 54 ) - ( ام 70 ) - ( ام 69 ) - ( ام 75 ) - ( ام 55 ) که همگی خوشه ی
کروی هستند و به دلیل اندازه ی زاویه ای کم ، رصد آن ها با مشکل روبروست.






( ام
28 ) خوشه ای با قدر 7 است که شکلی نامتقارن و هسته ای درخشان داشته و با تلسکوپ
کاملا قابل تفکیک است.


( ام
54 ) بسیار نامحسوس با قدری برابر با 7.7 است که هسته ی درخشان و مترکز داشته و با
تلسکوپ های قوی خوب دیده می شود.


(ام
70 ) با قدر 7 نسبتا نامحسوس بوده و مرکز مجزا و واضحی دارد و فقط قسمت های خارجی
آن قابل تفکیک است.


خوشه
ی ( ام 69 ) با قدر 8 هم بسیار تیره و کم نور در این صورت فلکی واقع است. شکل
نامتقارنی داشته و قسمت بیرونی آن با تلسکوپ تقریبا قابل تفکیک است.


( ام
75 ) خوشه ای تقریبا دور با قدر 8.6 ، کوچک و کروی بوده و به این دلیل کمرنگ است.
قابل تفکیک به ستاره های مجزا نیست و هسته ی فوق العاده درخشانی دارد.


M55
خوشه ای با قدر 6.3 است که با دوربین نسبتا بزرگ دیده می شود و با تلسکوپ کاملا
قابل تفکیک است. شکل نامتقارنی دارد و در قسمت جنوب شرقی آن شکاف تبره ای وجود
دارد. پیدا کردن آن کمی دشوار است.



بارز ترین
ستاره ی این صورت فلکی ستاره ( اپسیلون ) با قدر 1.8 و کم فروغ ترین آن ستاره ی (
مو ) با قدر 8/3 است.


این صورت فلکی
با بیشترین تعداد جرم مسیه منطقه ی زیبایی از آسمان برای رصد است. حتما این رصد را
تجربه کنید.


منبع: سایت نخبگان جوان

www.ghoghnoosgroup.blogfa.com

[Amaterasu]

صورت فلکی اسد با نام اختصاری Leo در صور فلکی منطقة البروجی است. این صورت فلکی در فصل بهار در نیمـکره شمالی و در پاییـز در نیمکره جنوبی قابل مشاهده است. در انتهای قسمت غربی این صورت فلکی ، شکلی همانند داس دیده می‌شود. این شکل نشانگر سر شیر است. مثلثی ، ساق پا و دم را بوجود می‌آورد و یک 6 ضلعی بدن آن را تشکیل می‌دهد.

افسانه صورت فلکی اسد

صورت فلکی اسد حتی در زمان مصریان باستان هم مورد احترام بوده است ، زیرا به هنگام طغیان سالانه با برکت رود نیل خورشید در این صورت فلکی قدم می گذاشت . این طغیان برای باروری زمین اهمیت داشت . امروزه هنوز هم فواره های سنگی زیبایی به شکل شیر ، که در آنها آب از دهان مجسمه سنگی جاری است ، ارتباط این صورت فلکی را با طغیان رود نیل به یاد بینندگان می آورد .

این صورت فلکی نافذ و درخشان همچنین انسان را با یاد هرکول قهرمان بزرگ افسانه ای یونان می اندازد . این قهرمان ماموریت داشت شیرنیمیا را که در نزدیکی قصبه نیمیا ( nemea ) موجب اذیت و آزار و اضطراب مردم شده بود ، از پا در آورد . جانور درنده عملا" شکست ناپذیر و پوست او سخت تر از فولاد بود . غاری که شیر در آن می زیست دو راه خروجی داشت و جانور درنده به راحتی می توانست خود را نجات دهد . هرکول یکی از راههای خروجی را بست و بر سر راه خروجی دیگر به کمین شیر خطرناک و ترسناک نشست . سرو کله جانور درنده خیلی زود پیدا شد . هرکول با کمان خود نیزه هایی به سوی حیوان انداخت ، ولی نیزه ها به پوست سخت جانور کارگر نیفتاد و کمانه کرد . هرکول بالاخره موفق شد حیوان درنده را با دستهایش خفه کند . جانور مرده نیز برای هرکول مشکلات زیادی ایجاد کرد ، زیرا کندن پوست حیوان با ابزار معمولی غیر ممکن می نمود . تنها یال شیر که سخت تر از الماس بود ، توانست به قهرمان کمک کند تا عاقبت پوست را پاره کند و از بدن جانور جدا سازد . او پوست با شکوه و فولاد مانند شیر را در بر کرد و به این ترتیب خود ، روئین تن و شکست ناپذیر شد .

خدای خدایان صورتهای فلکی زئوس ، عاقبت شیر را به یکی از زیباترین صورتهای فلکی منطقة البروج تبدیل کرد ، تا ما را در تمام زمانها به یاد پیکارهای قهرمانانه هرکول بیاندازد . بسیاری از اقوام باستانی ستاره اصلی صورت فلکی را که " قلب الاسد " نام دارد مظهر قدرت و فرمانروای آسمان می شمردند . ایرانیها آن را یکی از چهار نگهبان آسمان می دانستند که ثروت ، قدرت و افتخار با خود می آورد . امروزه می دانیم که ستاره قلب الاسد حدود 85 سال نوری از زمین فاصله دارد و ۳۵۰ بار نورانی تر از خورشید می درخشد .


برخی می‌گویند که ارتباط این صور فلکی با خدای خورشید حاصل انطباق این صورت فلکی در منطـقة البروج بابلی با انقلاب تابستانی است. صورت فلکی اسد در تاریخ مـصر ، جایگاه طلوع خورشید پس از آفرینش آن (در نزدیکی ذنب الاسد) می‌باشد واز این رو به آن خانه خورشید نیز می‌گویند.

شیر - اسد - Leo

مهمترین ستاره های قابل مشاهده در صورت فلکی اسد

alpha - اسد:
نورانی ترین ستاره این صورت فلکی ستاره آلفا - اسد یا قلب اسد می‌باشد . این ستاره آبی - سفید از رده طیفیB 7 با قـدر ظاهری ۱/۳۵+ است. هرگاه با دوربین دوچشمی یا تلسکوپ کوچک به آن نگاه کنید همدم کم نورتر آن از قدر ۸+ را خواهید دید.

beta-اسد:
در سردم شیر ستاره زیبای آبی - سفید بتا-اسد یا ذنب الاسد قرار دارد. این ستاره از رده طیفی A3 در رشته اصلی واقع شده و دارای قدر ۲/۱۴+ است.

gamma-اسد:
این ستاره که به آن Algieba (یال شیر) گویند یک ستاره دوتایی بسیار زیبا است. مؤلفه پر نورتر این غول سرخ - نارنجی از رده طیفی k1 با قدر ۲/۶۱+ و مؤلفه کم نورتر یک غـول زرد از رده طیفـی G7 با قدر ظاهری ۳/۰۸+ می‌باشد. هرگاه با تلسکـوپی کوچک به این ستاره بنـگرید، قادر به تفــــکیک آن خواهید بود و اگر با دوربین دو چشمی به شـکار آن بروید ستاره 40- اسـد که ستاره‌ای از قدر ۵+ است و هیچ ارتباطی با این مجموعه ندارد در کنار آنها دیده می‌شود.

delta-اسد:
این ستاره از رده طیفی A4 است و دارای قدر ظاهری ۲/۵۶ + می‌باشد.

kesi - اسد:
این ستاره از رده طیفی F0 با قدر ظاهری ۳/۴۴ + می‌باشد. این ستاره یک مجموعه سه تایی بصـری تشکیل می‌دهد که بوسیله یک دوربین دو چشـمی دو همـدم دیگر آن از قدر ۶+ دیده خواهد شد. این سه ستاره از لحاظ فیزیکی هیچ ارتباطی با یکدیـگر ندارند.
tav - اسد: این ستاره از رده طیفی G8 با قدر ظاهری ۴/۹۵+ یک ستاره دوتایی بوده و هرگاه با دوربین دو چشـمی به آن بنگرید همدم دیگر آن را با قـدر ۰/۷+ خواهید دید.

omega - اسد:
این ستاره یک ستاره دوتایی بوده که به سختی قابل تفکیک می‌باشد و حداقل قطر دهانه تلسکوپ می‌بایست mm ۲۵۰ باشد. ستارگان این مجموعه با دوره تناوب ۱۱۷ سال به دور یکدیگر می‌گردند.

54-اسد:
این ستاره از رده طیفی A1 با قدر ظاهری ۴/۵ + و درای همدمی با قدر ظاهری ۶/۳ + است.

R اسد:
ستاره غول سرخ - R اسد یک ستاره متغیر بلند دوره از رده طیفی M8 است. تغییرات قدرآن از ۵/۸+ تا ۱۰/۰+ می‌باشد. دوره این تغـــییرات برابر ۳۱۲ روز است. شیر - اسد - Leo

بارش شهابی اسدی

این بارش از معروفترین بارشهای شهابی سالیانه است و در طول چند سال اخیر شاهد طوفانهای شهابی از آن بوده‌ایم. بازه فعالیت آن بین ۱۴-۲۱ نوامبر بوده و اوج آن در روز ۱۷نوامبر قرار دارد.

بارشalpha - اسدی:
این بارش از از نوع بارشهای رادیویی بوده و در طول دوره ای از ۱۳ ژانویه تا ۱۳ فوریه فعال می‌باشد.

بارش beta-اسدی:
این بارش از ۱۴فوریه تا ۲۵ آوریل فعال بوده و اوج بارش درروز ۲ مارس است.


بارش delta-اسدی:
در همین ایام بارش دیگری که از تاریخ ۴ اوت تا ۱۲ سپتامبر فعال بوده و که اوج فعالیت آن در روز ۲۲ فـوریه اتفاق می‌افتد.


بارش gamma - اسدی:
بارش ضعیف دیگری که از تاریخ ۴ اوت تا ۱۲ سپتامبر فعال بوده ، بارش gamma - اسدی است. اوج این بارش در۲۵ اوت است.


بارش ro - اسدی:
این بارش از نوع رادیویی بوده و در پی مطالعات انجام گرفته در طی سال ۱۹۶۰ میلادی کشف شده است. اینگونه به نظر می‌رسد که طی ایام ۱۴-۱۵مارس فعال باشد.


بارش sigma-اسدی:
این بارش از ۹ فوریه تا ۱۳ مارس فعال بوده و اوج بارش درروز ۲۶ فوریه است.

ستاره متغیر R - اسد

R-اسد به عنوان یکی از درخشانترین و آسانترین ستاره‌های متغیر قابل مشاهده آسمان مطرح است. این متغیر با میانگین تغییرات قدر بین ۵/۸ تا ۱۰/۰ را به را حتی بدون کمک هر گونه تجهیزات گران قیمت می‌توان مشاهده کرد. با تغییرات درخشــندگی چندین قـدری و دوره تناوب ۳۱۲ روزه این متغیر متعلق به دسته میرا از ستارگان متغییر بلند دوره است. از تاریخ کشفش در بیش از ۲۰۰ سال پیش ، R - اسد به عنوان یکی از پر تـوجه‌ترین متغیرهای بلند دوره محسوب می‌شود و از این نظر قابـل رقابت با همزادش « میرا » می‌باشـد. مجذوبیـت R - اسد از زمان کشفش در سال ۱۷۸۲ توسط J.A.Koch شروع شد. R- اسد پنجمین ستاره متغیر و چهارمین متغیر بلند دوره کشف شده می‌باشد.

رصد با چشم غیر مسلح

آلفا- اسد (قلب الاسد) ، در انتهای دسته داس قرار گرفته است، این ستاره و سه ستاره قلب العقرب ، دبران و فم الحوت ، از ستاره‌های باشکوه و سلطنتی ایرانیان باستان بودند. بتا - اسد به ذنب الاسد یا صرفه مشهور بوده و در قدر 2/2 است. این ستاره در دم دم شیر قرار دارد.

رصد با دوربین دو چشمی

قلب الاسد ، ستاره‌ای دوگانه ، به رنگ آبی - سفید و قدر 3/1 و حدود 86 سال نوری از ما فاصله دارد.

رصد با تلسکوپ

گاما- اسد ، یکی از بهترین ستارگان دو گانه در آسمان نیمکره شمالی ، با قدرهای 2 و4 و جدائی "4 است. مؤلفه آن برنگ آبی سیر دیده می‌شود. این ستاره در قدر 8 بوده و جدالئی آن از آلفا- اسد ΄3 است.

ستاره های دوتایی وچند تایی
توضیحات	قدرها	جدایی زاویه ای	بعد	میل	نام ستاره
	1.5 8	177"			ALPHA
	2.5 3.5	4.4"			GAMMA
	4 7	1"			IOTA
	4.7 11	3.6"			CHI
	5.8 11.4	7.6"	10 17	23 06	39 LEO
ستاره های متغییر
طول دوره	حداقل-حداکثرقدر	نوع متغییر	بعد	میل	نام ستاره
309.95 روز	5.5 11.7	میرا	09 47	11 25	R LEO-pelitier's star
190.16 "	9 14.5	میرا	11 10	05 27	S LEO
کهکشانهاو سحابیهاو خوشه ها
قدر	اندازه	نوع	(دقیقه-ساعت)بعد	(دقیقه-درجه)میل	نام جرم
11	3.5'*1.3'	کهکشان مارپیچی	10 18	21 49	NGC 3190
8.9	13'*5'	کهکشان مارپیچی	09 32	21 29	NGC 2903
9	7.6'*3.3'	کهکشان مارپیچی	11 20	12 58	M66-NGC3627
10.1	9.7'*2.8'	کهکشان مارپیچی	11 18	13 05	M65-NGC3623
9.5	10'*3.3'	کهکشان مارپیچی	11 20	13 35	NGC 3628
9.7	7'*4'	کهکشان مارپیچی میله ای	10 44	11 41	M95-NGC3351
9.2	7.5'*5'	کهکشان مارپیچی	10 46	11 48	M96-NGC3368
9.3	4.6'*4'	کهکشان بیضوی	10 47	12 34	M105-NGC3379
10	1.6'*1.1'	کهکشان مارپیچی	10 48	12 37	NGC 3384
8.9	7'*4'	کهکشان مارپیچی	11 05	-00 02	NGC 3521
10.9	3'*2'	کهکشان مارپیچی	11 20	18 21	NGC 3626

منبع: www.persianstar.com

[Amaterasu]

صورت فلکی جبار(شکارچی)
	Ori, hunter, orion
بدرستی که زیباترین وچشمگیرترین صورت فلکی زمستانی صورت فلکی جبار یا شکارچی با ستاره های برجسته کمر٬پا و شانه هایش می باشد.افسانه هایی که درباه این صورت فلکی بزرگ آسمان بر سر زبانهاست ، آنقدر زیادند که خود به تنهایی می- توانند کتابی را به وجود آورند . نام این صورت فلکی به ترکیب ستاره هایش بسیار نزدیک است واز هزاران سال پیش شناخته شده بوده است.یک شکارچی که وسیله شکار در دست دارد ویک شمشیر در کمر ..ستاره آلفای آن یعنی ستاره ابط الجوزا ابرغولی است که قطرش از مدار چرخش سیاره مریخ بدور خورشید بزرگتر است.ستاره بتای آن هم ابرغولی است که رجل یا رجل الجوزا( رجل به معنای پا در زبان عربی)نام دارد. سحابی تاریک معروف کله اسبی هم در محدوده آن قراردارد. چنین به نظر می رسد که هر گاه عقرب طلوع می کند ، این صورت فلکی در حال فرار است . برابر افسانه ای دیگر ، جبار ( شکارچی ) سرنوشتی به مراتب بدتر داشته است . می گویند روزی او " آرتمیس " الهه شکار را هنگام شنا در آب غافلگیر کرد ، آرتمیس از این واقعه عصبانی شد و شکارچی را به صورت گوزن در آورد . آنگاه سگهای شکاری او نتوانستند شکارچی را باز شناسند و وی را تکه تکه کردند و از هم دریدند . پس از آن جبار به همراه سگها به شکل صورت فلکی به آسمان صعود کرد و به واقع در آسمان می توانید کلب اکبر و کلب اصغر را با ستارگان اصلی باشکوهشان شعرای یمانی و شعرای شامی مشاهده کنید و به تحسین زیبایی و شکوه آنها بپردازید .

در داستان دیگر جبار ، معشوق آرتمیس یا " آروارا " ( aurora ) ، الهه سرخ فام بامداد ، انگاشته می شود . می گویند الهه شکار آرتیمیس ، که وظیفه نور افشانی ماه را نیز بر عهده داشت ، به خاطر جبار فراموش کرد ، نور ماه را بتاباند . خدای خورشید از این موضوع چنان عصبانی شد ، که شکارچی را با تابش اشعه های نورانی خود نابینا کرد . بر اساس این افسانه آرتمیس خود از روی اشتباه جبار درمانده را مورد اصابت تیر قرار داد . او برای آن لااقل بخشی از این بی عدالتی را جبران کند ، از پدرش ، زئوس خواست که شکارچی یا جبار را با سگهایش و شکاری که کرده بود ، یعنی خرگوش ( صورت فلکی ارنب ) ، به آسمان منتقل کند .
در بابل باستان مردم در صورت فلکی جبار نقش خدایی را می دیدند ، که سنگهای قیمتی و جواهرات را خلق می کرد . در واقع هم ستاره نورانی قرمز رنگ " یدالجوزا " و ستاره نورانی سفید متمایل به آبی " رجل الجوزا " یاقوت و الماس را به خاطر انسان می آورند .
انسان می تواند در صورت فلکی جبار حتی با چشم معمولی و غیر مسلح هم پدیده های پیدایش و فنا را در کیهان مشاهده کند . زیر ستارگان مشخص کمربند صورت فلکی جبار تحت شرایط دید خوب می توان سحابی کوچک (M42)را که سحابی جبار نام دارد و یک سحابی نشری است تشخیص داد . در این مکان امروزه هنوز هم خورشیدهای جدیدی به وجود می آیند . " یدالجوزا " ، ستاره شانه چپ جبار ، برعکس ، خورشیدی در حال مرگ است ، که در مبارزه با مرگ ، کاملا" بادکرده و متورم شده است . شاید این ستاره ، بزودی با انفجاری بزرگ ، یعنی با یک انفجار ابرنواختر ، نابود شود .

ستاره های دوتایی وچند تایی
توضیحات	قدرها	جدایی زاویه ای	بعد	میل	نام ستاره
	0 10	9.4"			BETA
	2 6.5	52.8"			DELTA
	4 6	4.4"			LAMBDA
	2 5.5	2.6"			ZETA
	7 8	2"	05 34	-04 23	STF 743
	3.8 4.8	1.6"			ETA
	5.2 11.8	19"	05 58	00 33	60 ORI
	5 10.2	12.7"	05 29	-01 03	31 ORI
	5.8 7.1	1.8"	05 31	03 18	33 ORI
	2.9 7	11.4"			IOTA
ستاره های متغییر
طول دوره	حداقل-حداکثرقدر	نوع متغییر	بعد	میل	نام ستاره
212 روز	8.2 12.4	SRB	05 05	01 10	W ORI
368.3 "	4.8 13	میرا	05 55	20 10	U ORI
	7.9 9.7	LB	06 25	14 43	BL ORI
	9.6 16.5	FU	05 45	09 04	FU ORI
کهکشانهاو سحابیهاو خوشه ها
قدر	اندازه	نوع	(ساعت-دقیقه)بعد	(دقیقه-درجه)میل	نام جرم
4.5	20'	سحابی و خوشه	05 35	-04 51	NGC 1977
9	10'	سحابی نشری وبازتابی	05 35	-04 40	NGC 1975
9.4	16'	سحابی نشری	05 36	-06 41	NGC 1999
7.3	60'	سحابی نشری	05 41	-02 23	IC 434
	300'	سحابی نشری	05 35	09 56	SH2-264
	10'	سحابی نشری وبازتابی	05 41	-02 13	NGC 2023
	50'	سحابی نشری وبازتابی	05 36	-01 11	NGC 1990
5.9	7'	خوشه باز	06 08	13 56	NGC 2169
9.4	10'	خوشه باز	06 03	10 26	NGC 2141
4	66'	سحابی نشری	05 35	-05 26	M42-NGC1976
9	20'	سحابی نشری وبازتابی	05 35	-05 15	M43-NGC1982
	5'	سحابی تاریک	05 36	-01 11	B 33-horsehead nebula
	30'	سحابی نشری	05 41	-01 50	NGC 2024
12	0.3'	سحابی سیاره ای	05 42	09 05	NGC 2022
8	8'	سحابی بازتابی	05 49	00 03	M78-NGC2068
	4'	سحابی بازتابی	05 47	00 18	NGC 2071
	40'	سحابی نشری	06 09	20 29	NGC2174/75-monkey head nebula

منبع: www.haftaseman.ir

[Amaterasu]

صورت فلکی برساوش

يكي از صـورفلكي بزرگ نيمكره شمالي ، صورت فلكي برساوش است و به ترتيب ما بين ميل۳۱ ، ۵۱ درجه و بعد ۴h ۵۰m و۱ h ۳۰ m قرار گرفته است. و داراي يك ستاره از قدر دوم ، ۱۰ ستاره تا قدر چهارم ، ۳۴ ستاره تا قدر پنجم و مساحتي حدود ۶۱۵درجه مربع مي‌باشد و داراي اجرام ستاره‌اي و غير ستاره‌اي جالبي نظير ، ستاره الغول و … مي‌باشد . نام‌هاي ديگر اين صورت فلكي عبارتند از برشاوش ، برساوس ، پرسئوس ، فرساوس ، برنده سرديو مي‌باشد و نام اساطيري خداوند حامي پارسيان در يونان ، جواني كه شاهزاده خانم "امراه المسلسه" را از چنگال غول نجات داد ، را بر روي اين صورت فلكي نامگذاري نمودند .




در افسانه ها:
برساووش ، پسر زئوس ، قهرمان ماندگارترین افسانه ی یونانی ، یعنی برساووش و آندرومدا است . ماجرای او از آنجا آغاز می شود که عزم کشتن مدوسا را می کند .مدوسا یکی از سه هیولای عفریته ی بالدار بود که هرکس به موهای مار مانند او نگاه می کرد نگاه می کرد سنگ می شد . برساووش هنگامی که مدوسا در خواب بود ،دزدانه براو غلبه یافت و تنها به تصویر منعکس کرده ی ان در سپر خود نگاه کرد ، تا ازسنگ شدن درامان بماند . او سر مدوسا را از تن جدا و در کیسه ای گذاشت . زمانی که به طرف خانه پرواز می کرد ، دوشیزه آندرومدای زیبا را دید که پای در زنجیر به صخره ای بسته شده تا قربانی هیولای دریا شود . برساووش هیولا را کشت و آندرومدا را به عنوان عروس خود انتخاب کرد .


طریقه ی پیدا کردن صورت فلکی برساوش:
اگر شبي كاملا تاريك از منزل خارج شده به سمت جنوب آسمان نگاه كنيد پس از آنكه چشمانتان به تاريكي عادت كرد اولين چيزي كه توجهتان را جلب مي كند جاده اي مات و شيري رنگ از نور است كه از افق جنوبي آسمان آغاز شده و سپس در افق شمالي فرو مي رود.اين همان راه شيري يعني كهكشان ماست.
در مسير اين جاده زيبا صورت فلكي هاي زيادي وجود دارد كه هر كدام به نوعي جلوه گري هاي خود را دارند.
يكي از آنها صورت فلكي برساوش است كه هر سال ميهمانان آسمان را در بارش شهابي برساووشي به خود جلب مي كند. اين صورت فلكي از ستاره هاي چندان پرنوري تشكيل نشده است ولي ستاره هاي بسياري دارد كه همگي قسمتي از نوار مه آلود كهكشانند و اين جاده مه آلود در آسمان به پيدا كردن اين صورت فلكي كمك مي كند. برساووش در بيشتر شبهاي سال در آسمان درنزديکي ذات الكرسي نمايان است.
در اين فصل (تابستان نیمکره ی شمالی) بعد از ساعت يك بامداد كاملا بالاي افق شمال شرقي قرار دارد.براي پيدا كردن آن مي توانيد از دو ستاره ضلع پاييني زاويه تقريبا عمود ذات الكرسي استفاده كنيد.با امتداد دادن اين دو ستاره مي توانيد به پرنورترين ستاره اين صورت فلكي به نام راس الغول برسيد.

اجرام ستاره‌اي و غير ستاره‌اي :

ستاره‌ي آلفا- برساوش

ستاره‌ي آلفا- برساوش با مرفق الثريا ( جنب البرساوش ) ستاره‌اي از رده طيفيF5 با قدر1.8 است درخشندگي آن حدود ۶۰۰۰ برابر خورشيد می باشد . در فاصله حدود۶۲۰‌ سال نوري از ما واقع شده است و به همراه ستاره‌ي آلفا- دب‌اكبر ، سي و دومين ستاره درخشان ، آسمان را تشكيل مي‌دهند .

اپسيلون- برساوش

از درون تلسكوپهاي كوچك به سختي مي‌توان همدم كم نورتر ستاره‌ي رشته اصلي اپسيلون- برساوش را كه از رده طيفيB0.5 است تفكيك نمود . مولفه كم‌نور تر داراي درخشندگي ظاهري ۱/۸ و مولفه پر نور تر يا اپسيلون- برساوش از قدر ۲/۸۹ است .جدايي زوايه آنها حدود ۸/۸ ثانيه قوسي و زاويه موقعيتشان ۱۰ درجه است .

زتا- برساوش

ديگر زوج ستاره‌اي ، ستاره پنج گانه زتا- برساوش است كه مولفه AB آن به ترتيب داراي قدر ۹/۲ (A) و ۵/۹ (B) هستند و جدايي زاويه‌اي آنها ۱۲/۹ ثانيه و زوايه موقعيتشان ۲/۸ درجه است . ستاره C مولفهAC داراي قدر ۳/۱۱ است و جدايي زوايه‌اي حدود ۳۲/۸ ثانيه قوسي و زاويه موقعيتي برابر با ۲۸۶ درجه تشكيل مي‌دهد و مولفه بعدي AD است كه در آن ستاره‌ي D داراي قدر ۹/۵ و زاويه موقعيتي برابر با ۱۹۵ درجه و جدايي زاويه ای ۲/۹۴ را با ستاره A تشکيل می دهد .
در انتها مولفه AE متشكل از ستاره‌اي از قدر ۱۰/۲(E) است . كه جدايي زاويه ای و زاويه موقعيتش نسبت به ستارهA به ترتيب۱۲۰/۳ ثانيه و ۱۸۵ درجه خواهد بود.

اتا- برساوش

ستاره دوتاي جالب ديگر ستاره‌ي اتا- برساوش است كه هر مولفه با قدرهاي ۳/۳ تا۵/۸ تشکيل شده است و جدايي زاويه ای برابر با ۳/۲۸ ثانيه قوسی و زاويه موقعيتی برابر با ۳۰۰ درجه تشکيل می دهد .

بتا- برساوش

از جمله ستارگان متغير جالب در اين صورت فلكي ستاره بتا- برساوش يا الغول است كه يكي از معروفترين ستارگان متغير آسمان مي‌باشد . دو ستاره با تناوب۲/۸۷ روز به گرد يكديگر مي‌چرخند و در اين حالت تغييرات درخشدگي آن از ۲/۱ تا ۳/۴ تغيير مي‌كند . درضمن ستاره الغول ، سر دسته متغيرهاي الغولي (Algol) نيز مي‌باشد كه يكي مجموعه دوتايي گرفتي است .
AW- برساوش

ستاره متغير ديگر در اين صورت فلكي ستاره AW- برساووش است که متغييری قيفاووسی است و تغييرات قدر آن از ۷/۱ تا ۷/۸ می باشد که در طول ۶۴/۶ روز انجام می گيرد .



(NGC 1039) M34

خوشه بازي است كه به راحتي از درون تلسكوپ هاي كوچك قابل مشاهده است . اين خوشه درخشان و بزرگ است قطر آن حدود ۳۵دقيقه و قدر آن حدود ۵/۲ است و بيش از ۶۰ ستاره دارد . در يك آسمان تاريك حتي به كمك چشم غير مسلح نيز مي‌توان آن را يافت و ستارگان آن حتي از دورن دوربين‌هاي دو چشمي نيز قابل تفكيك هستند.



NGC 869 , NGC 884

خوشه‌هاي دوگانه x و h از معروفترين اجرام خوشه‌اي نيم كره شمالي نيز هستند و از زمان باستان شناخته شده‌اند و نخستين بار اختر شناسان يوناني ابرخوس آن فهرست نموده است و خوشه x وh در فهرست NGC به ترتيب نامهاي NGC 869 , NGC 884 نامگذاري شده‌اند .و قدر ظاهری آنها به ترتيب ۴/۴ و ۳/۴ است و ابعاد ظاهری ای برابر با ۳۰ دقيقه قوسی دارند .اين دو خوشه در فاصله‌اي حدود ۷۰۰۰ سال نوري از ما گرفته‌اند و خوشه‌هاي جواني هستند كه به ترتيب سنشان ۲/۳ و ۶/۵ ميليون سال است .





M76
سحابي سياره نماي M76 در سال ١٧٨٠ توسط پيير مچين كشف شد . اين سحابي يكي از كم نورترين اجرام مسيه است .اين سحابي به "سحابي دمبل كوچك"نيز شهرت دارد , از ديگر القاب اين سحابي "سحابي چوب پنبه " , " سحابي پروانه", " سحابي دمبل "است . در فهرست NGC اين داراي دو نام است چونكه گمان بر اين بود كه سحابي , يك سحابي دوگانه با دو مولفه مي باشد.اين فرضيه توسط ويليام هرشل مطرح شده بود وي نام مولفه دوم را HI.193 ناميده بود ابعادي حدود ۲۹۰*۶۵ثانيه است و قدر آن حدود 2/12 مي‌باشند .

يكي از دلايل شهرت صورت فلكي برساوش وجود بارش شهابي ساليانه بر ساوش است كه در ايام تابستان نيمكره شمالي اتفاق مي‌افتد .دوره فعاليت اين بارش نسبتاً پهن بوده و اوج آن در روز ۲۱/۲۲ مرداد هر سال روي مي‌دهد و در اين ايام مي‌توان حدود 60 شهاب در ساعت بعد از نيمه شب در آسمان مشاهده كرد . شهاب هاي اين بارش تند و درخشان هستند و برخي اوقات از خود ردي بجاي گذراند . رنگ شهابهاي اين بارش معمولاً زرد يا زرد ـ نارنجي است.


از جمله اجرام دیگری که در محدوده ی این صورت فلکی وجود دارند می توان به کهکشان ها ، سحابی ها و خوشه های باز ستاره ای اشاره کرد.


کهکشان ها:


NGC 1003


NGC 1023


NGC 1058
NGC 1169
NGC 1175
NGC 1270
NGC 1275
NGC 1465


خوشه های باز ستاره ای:



NGC 744


NGC 957
NGC 1220
NGC 1444
NGC 1528
NGC 1513
NGC 1545
NGC 1245
NGC 1342
Kg5
Tr2
1245
NGC 1342
Kg5
Tr2


سحابی ها:



NGC 1491


NGC 1624



NGC 1333



NGC 1499 (سحابی کالیفرنیا)

NGC 1579
I.348
GK.N1901
سحابی های سیاره نما:
I.2003
I.351


( نام هر تصویر در زیر آن می باشد)

منبع: سایت نخبگان جوان

[Amaterasu]

صورت فلکی دو پیکر-جوزا



صورت فلکی دو پیکر که با نام عربی جوزا هم نامیده می شود و سومین برج از دوازده برج فلکی است و در شب های زمستان قابل مشاهده است و دارای یک بارش شهابی است که کانون آن در شمال شرقی ستاره ی کاستور که قدر ظاهری آن 56/1 است قرار دارد.

این روز ها این صورت فلکی در حدود ساعت 20 در سرسو به سمت مغرب قرار دارد و در شمال آن صورت فلکی ارابه ران و در جنوب آن صورت فلکی جبار (شکارچی) قرار دارد.

ترتیب بندی ستاره ها بر اساس درخشندگی:

1. کاستور یا راس پیکر پسین (بتا دو پیکر)درخشانترین ستاره ی این صورت فلکی است. همچنین این ستاره شانزدهمین ستاره ی پرنور سراسر آسمان است.


2. هنعه (گاما دوپیکر ) نیز ستاره ای روشن از ای صورت فلکی است. در فارسی میانه این ستاره را (خانه ی ششم ماه می نامند.


3. پولوکس یا راس پیکر پیشین (آلفا دو پیکر ) دومین ستاره ی پرنور آسمان است.
جمع راس پیکر پیشین و راس پیکر پسین را در فارسی میانه رخوت می نامند.


4. پس پای ( مو دو پیکر )

5. مبسوطه ( اپسیلون دو پیکر )

6. پیش پای ( اتا و یوتا دو پیکر )

7. ند ( خی دو پیکر )

8.وسط السما ( دلتا دو پیکر )

9.مقبوضه ( زتا دو پیکر )


اجرام موجود در این صورت فلکی:

ستاره های دوتایی وچند تایی
توضیحات	قدرها	جدایی زاویه ای	بعد	میل	نام ستاره
	3.5 8	6.3			delta
	4 10	7			kappa
	2.5 3.5	1.8			castor
	4.5 12	3.4			rho
	3.6 10.7	9.6			lambda
	5.3 11.4	21			pi
ستاره های متغییر
طول دوره	حداقل-حداکثرقدر	نوع متغییر	بعد	میل	نام ستاره
10.15073روز	3.62 4.18	dce			zeta
232.4 "	3.15 3.9	sra+ea			eta
105.2 "	8.2 14.9	ugss+e	07 55	22 00	u gem
کهکشانهاو سحابیهاو خوشه ها
قدر	اندازه	نوع	(دقیقه-ساعت)بعد	(دقیقه-درجه)میل	نام جرم
5.1	28'	خوشه باز	06 08	24 19	m35-ngc2168
8.6	5'	خوشه باز	06 07	24 05	ngc 2158
6.7	7'	خوشه باز	06 51	23 17	ngc 2129
10	0.7'	سحابی سیاره ای	07 29	20 54	ngc 2392-eskimo nebula
13	0.9'	سحابی سیاره ای	07 25	29 28	ngc 2371/72
10	9'	خوشه باز	07 16	13 46	ngc 2355
8.3	10'	خوشه باز	07 38	21 33	ngc 2420
	50'	سحابی نشری	06 16	22 46	ic 443
10	7'	خوشه باز	06 43	26 57	ngc 2266
11.6	2.8'*2'	کهکشان مارپیچی	07 08	18 46	ngc 2339

[Amaterasu]

IC 443



M35


ngc 2420

ngc 2158


ngc 2392