ازمون مهندسی حرفه ای ؟!

[Aysajoon]

مقدمه

مهندس حرفه ای ، فردی است که از سوی نهادهای موجه علمی و حرفه ای ، تائیدیه ای اعتباربخش دریافت کرده تا بعنوان مجوز بتواند اقدامات مهندسی خود را در قالب ارائه خدمات حرفه ای به جامعه عرضه دارد و این تائیدیه را با دانش افزائی و تجربه اندوزی در دوران کار حرفه ‏ای خود تجدید کند .

قبل از اخذ این مدرک ، گواهی یا تاییدیه ، این فرد پیش نیازهای تحصیلی ، آموزشی و تجربی لازم را کسب کرده است .

مهندسان حرفه ای در قالب نظام های مهندسی موارد تخصصی پیوند خود با مردم را مدیریت کرده و پس از کارشناسی وجوه قضایی این ارتباط ، موارد نقص تعهدات مهندسی را برای تصمیمات مقتضی به واحد قضایی ذیربط احاله می کنند .

این گواهی علاوه بر اطمینان بخشی به کاربران خدمات این مهندسین و تائید کمینه قابلیت و توانمندی لازم در آنان ، رقابت سالم برای ارتقاء کیفی کار مهندسان را سبب می شود .

مهندس حرفه‏ ای با برآوردن نیازها و الزامات قانونی در حوزه و منطقه‏ ای خاص ، نشان داده است که برای انجام کار مشخص حرفه‏ ای واجد خبرگی کافی است .

این فرد آزموده برای اینکه در نقاط دیگر هم مجاز باشد همان کار حرفه ‏ای را انجام دهد باید تابع مقررات آن منطقه بوده و تائیدیه ی حرفه ای آن منطقه را دریافت دارد .

شاغلین حرفه مهندسی مثل سایر حرفه ها نظیر داروسازی ، حقوق ، پزشکی یا حسابداری بر اساس مجموعه ای از ضوابط و قوانین و آزمون ها و بازآموزی ها و نوآموزی ها این تائیدیه را گرفته و دربازه های زمانی با احراز شرایط لازم آن را تمدید می کنند .

در این جا با توجه به طرح مسئله ارائه مدرک مهندسی حرفه ای از سوی وزارت علوم تحقیقات و فناوری و برخی انجمن های علمی و تعیین زمانی برگزاری آزمون مربوطه به بررسی این مسئله می پردازیم .

[Aysajoon]

پيشينه

در سال 1907 در وایومینگ ایالات متحده آمریکا اعلام شد که متخصصینی که می خواهند کار مهندسی انجام دهند باید طبق ضوابطی ثبت نام کرده و کفایت آنها به اثبات برسد .

ثبت نام مهندسین ورزیده از آن تاریخ در کشورهای مختلف رایج شد تا قوانینی براقدامات حرفه ‏ای نظارت کند و اجرای آن به واحدهای غیردولتی یا انجمن های علمی ، صنفی یا حرفه ای سپرده شد .

در کشور ما در آغاز دهه هشتاد شمسی برخی از انجمن های علمی نظیر انجمن مهندسان مکانیک ایران و انجمن مهندسین برق و الکترونیک ، لزوم برگزاری آزمون مهندسان حرفه ای را برای جامعه‏ ی مهندسی کشور احساس نموده و هر یک بطور جداگانه و در زمانی معین اقدام به برگزاری اولین آزمون مهندسان حرفه‏ ای نمودند .

آنها در این مسیر با مشکلات عدیده ای مواجه شدند که موجب کندی کار شد و پس از مدتی کوتاه این طرح متوقف ماند .

پس از آن این انجمن ها از وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری و سازمان سنجش آموزش کشور تقاضای همکاری نمودند .

در سال 82 و 83 انجمن مهندسین متالوژی ایران و انجمن مهندسین برق و الکترونیک ایران با وزارتخانه مکاتبه نموده و رسماً تمایل به همکاری در امر برگزاری آزمون مهندسان حرفه ای را اعلام نمودند .

سازمان سنجش و آموزش کشور جهت انسجام بخشی و انجام همکاری های لازم با انجمن های علمی مهندسی کشور و به دلیل توسعه مداوم علوم و فناوری در دنیا از یک سو و از سویی دیگر تنوع موسسات ، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در سطح کشور و نیز آشنایی مهندسان با علوم ، قوانین و فناوری های مرتبط با حرفه تخصصی خود اقدام به تهیه طرح برپایی شورای هماهنگی انجمن های علمی برای برگزاری آزمون مهندسی نمودند که این شورا هم اکنون متشکل از هشت انجمن علمی به شرح زیر است :

انجمن مهندسین برق و الکترونیک ایران ، انجمن مهندسی شیمی ایران ، انجمن مهندسین صنایع ایران ، انجمن مهندسین عمران ایران ، انجمن کامپیوتر ایران ، انجمن مهندسین متالوژی ایران ، انجمن مهندسان مکانیک ایران و انجمن مهندسی معدن ایران .

دیگر اعضای این شورا ، معاون فنی و آماری سازمان ، مدیر کل دفتر آزمون سازی و روان سنجی و یک نفر کارشناس دفتر آزمون سازی و روان سنجی می باشد .

[Aysajoon]

از سوی انجمن های علمی ، نمایندگان رسمی آنها به انتخاب هیئت های مدیره و اجرائی به این شورا معرفی شده اند .

هدف از تشکیل جلسات این شورا ، برنامه ریزی و ایجاد هماهنگی تعامل میان سازمان سنجش آموزش کشور و انجمن های علمی- حرفه ‏ای است .

این مجموعه قرار است به عنوان یک سازمان غیردولتی (ngo) شکل بگیرد تا با تغییران مدیران دچار دگرگونی نشود .

تا پایان سال 84 این شورا چهارده جلسه رسمی با فاصله زمانی تقریبی دو هفته ‏ای برگزار کرده و طی آن پیرامون موضوع ، تدوین آئین نامه ای برای شورای مهندسان حرفه ای کشور و نحوه برگزاری آزمون بحث کرده است .

در این مباحث به اهداف ، وظایف شورا ، تعداد اعضا و شیوه پیوستن سایر انجمن های علمی به آن ، مباحث مفصلی مطرح گردیده است .

اهم موضوعات مطروحه که مورد تائید اکثریت اعضای فعلی این شورا بوده است به شرح زیر است :

الف) لزوم ایجاد دبیرخانه شورای برنامه‏ ریزی و هماهنگی آزمون مهندسان حرفه‏ ای که می‏بایست به صورت دوره‏ ای ، در محل سازمان سنجش و یا در دیگر انجمن‏ های علمی که عضو می‏باشند ، مستقر شود .

ب‌) انتخاب رئیس ، نایب رئیس و دبیر شورا ، که در اولین جلسه پس از تصویب آئین نامه داخلی با رای اعضاء شورا (به مدت دو سال) برگزیده می شوند .

ت‌) تبلیغات ، که باید جهت اطلاع رسانی شفاف و ارائه آگاهی لازم به کلیه داوطلبان آزمون جامعه ‏ی مهندسان حرفه ای کشور انجام شود .

ث‌) برگزاری آزمون در دو بخش آزمون پایه مهندسی برای همه انجمن ها و آزمون تخصصی مهندسی برای هر انجمن .

ج‌) تائید مدرک مهندسی حرفه ای توسط انجمن و سازمان سنجش .

ح‌) ساختار غیردولتی شورا ، رئیس انتخابی و دبیرخانه گردشی .

خ‌) تصویب و تائید آئین نامه شورا در حداقل یکی از مجامع رسمی کشور .

[Aysajoon]

این موارد طی نامه ای به اطلاع وزیر جدید وزارتخانه علوم-تحقیقات و فناوری برای اعلام نظر ارسال شده است و پیش نویس هایی نیز برای مشخصات یک مهندس آزموده ، سوگندنامه مهندسی و شرایط انجمن‏ هایی که می‏توانند اقدام به صدور مدرک مهندسی کنند و شرایط پذیرش داوطلبان دریافت گواهی مهندسی حرفه ای و نحوه برگزاری آزمون حرفه ای تهیه و در جلسات شورا بحث گردیده است .

در شرایط انجمن ها سابقه پنج ساله تاسیس ، تعداد کمینه 500 عضو با ترکیب 50 استادیار به بالا که در میان آنها 10 نفر استاد رشته باشند و 450 نفر عضو باقیمانده که باید دارای مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد باشند پیش بینی شده است ، ضمناً اعضای دانشجویی در این معیار در نظر گرفته نمی شوند .

انجمن باید دارای انتشارات حداقل یک فصلنامه تخصصی و آموزشی و پژوهشی بوده و مکانی مشخص به عنوان دبیرخانه داشته باشد .

گروه صدور گواهینامه مهندسی حرفه ای انجمن ، متشکل از ده نفر از اعضاء که نیمی دانشگاهی و نیمی حرفه ای (با سابقه حداقل 15 سال) باید باشند ، پیش بینی شده است .

از جمله شرایط داوطلبان ، دارا بودن مدرک کارشناسی یا بالاتر در حوزه تخصصی ، دارا بودن حداقل سه سال سابقه عضویت در انجمن تخصصی مربوطه و اخذ حدنصاب آزمون در نظر گرفته شده است .

[Aysajoon]

تحليل و پيشنهاد

صدور و اخذ تائیدیه‏ های حرفه ‏ای انجام کار واجد مزایای کمینه ای است که به شرط اجرای صحیح و دقیق آن امری پذیرفتنی و موجه می نماید .

اما اهداف دیگری نظیر کمک به بازآموزی و نوآموزی مستمر و تمدید گواهی به شرط احراز میزان کمینه دانائی و مهارت و تجربه در بازه های زمانی مشخص نباید به فراموشی سپرده شود .

نکته دیگر ماهیت حرفه ای- تخصصی این گواهینامه است که به آن وجوه علمی- صنفی می بخشد که لازمست انجمن های هر حوزه تخصصی در کشور با مشارکت یکدیگر با فراخوان سایر ذینفعان اعم از نظام های صنفی ، نظام های مهندسی و کانون های کارشناسی حقوقی حوزه تخصصی ، مشارکت لازم را جهت ارتقاء کیفی روند صدور و برگزاری آزمون و نخبه‏ گرائی در معرفی مهندسان حرفه‏ ای هر حوزه بعمل آورند .

برای حوزه مهندسی رایانه و فناوری اطلاعات ، درخواست مشارکت جویانه انجمن کامپیوتر ایران از هیئت اجرائی انجمن انفورماتیک ایران توسط نایب رئیس انجمن در جلسه هیات اجرائی طرح و با کلیات آن موافقت صورت گرفت و از این مشارکت استقبال شد که امید است جلسات همفکری به زودی برپا شود که پیشنهاد می گردد از سایر ذینفعان نیز نظیر نمایندگان نظام صنفی رایانه ای ، وزارتخانه مربوطه که در پی برپائی نظام تدوین شده مهندسی فناوری اطلاعات است ، دفتر آموزش حین خدمت سازمان مدیریت و برنامه‏ ریزی و کانون کارشناسان رسمی دادگستری در رشته مهندسی رایانه و فناوری اطلاعات ، دعوت به عمل آید .

[Aysajoon]

با توجه به زمان در نظر گرفته شده برای آزمون و با توجه به فعالیت های باقیمانده بنظر می رسد لازم باشد در نحوه ادامه کار تجدید نظری صورت گیرد .

در این زمینه به نظر می رسد برای انجمن های علمی سه گزینه برای شیوه انجام کار وجود دارد :

الف) با زمان کافی با استفاده از تجارب دیگران و کسب تجربه در برگزاری آزمونهای معتبر نظیر GRE یا تافل به لحاظ کیفیت و استاندارد بودن پرسشها ، آزمونی اعتبار سنجی شده طراحی شود .

انجمن ها بتوانند با معیاری دقیق ، مهندسین حرفه ای را تائید کنند و در یک دوره زمانی معیین ضامن این انتخاب باشند .

ب) با مشارکت نظام های مهندسی و صنفی با برپائی چرخه بازآموزی و ارتقاء رده‏ های شغلی این حرفه ، این آزمون نقطه ورود به بازار حرفه ای تلقی شود و مدارک آن در رده ‏های شغلی با مشخصات و مهارت های شغلی مورد نیاز و متغیر منطبق باشد .

پ) با پیش‏بینی نیازهای حرفه ای این گواهی برای مردودین ، واجد برنامه بازآموزی پیشنهادی احراز شرایط مهندسی حرفه ای باشد تا در واقع بگونه ای ارتقاء حرفه‏ ای مدارک دانشگاهی تلقی گردد .

با توجه به تنگناهای زمانی و عدم وجود آمار دقیق از میزان متقاضیان و پذیرفته شدگان و عدم برآورد تبعات حقوقی ناشی از کسب یا عدم کسب این گواهی برای فارغ التحصیلان مهندسی ، پیشنهاد می‏گردد تا در سال و سال های بعد به کمک نظام های مهندسی و صنفی و حقوقی رشته ها این آزمون با برآورد مشخص از نتایج ، به ارتقاء محیط حرفه ای کمک کند .

منبع : وبلاگ مهندسی مکانیک دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی

[A.L.I]

انتخاب عنوان مهندسی حرفه ای به نظرم خیلی انتخاب درست و دقیقی میاد. چون 2 نوع نگرش رو به ما می دهد: 1-مهندسی در هر حرفه ای از حِرَف (مشاغل) که خود واژه مهندسی هم به معنای تجزیه و تحلیل کردن هستش و 2-مهندسی در سطحی حرفه ای که نشانگر میزانی از تخصص و مهارت در همان رشته ای است که یک مهندس آن را تحصیل کرده است و بنابراین میشه گفت بالاترین درجه علمی یک مهندس است. البته سطح Ph.D در رشته های مهندسی امری جداست که شامل ایجاد یک تز جدید و یک نوآوری و آشکار شدن مرزی از گستره بسیار وسیع دانش است. (Ph.D یا Doctor of Philosophy به معنای دکترای فلسفه است که دربرگیرنده بیان نوعی فلسفه جدید در رشته ای است که دانشجو آن را کسب کرده است.)

[Aysajoon]

مقدمه :

فارغ التحصيلان دانشكده هاي مهندسي كه در مؤسسه اي دولتي و يا خصوصي ، بزرگ و كوچك حرفة فني خود را شروع مي كنند اغلب بدون مقدمه و يا با آموزش كوتاهي به كار گمارده مي شوند .

پس از گذشت چند سال در سطح فناوري مؤسسه ، در امور روتيني تبحّر پيدا مي كنند و سطح تبحّر آنها اغلب در حد خواست كارفرما مي باشد .

از درس هاي آموخته در دانشكده استفاده اندكي مي نمايد و پس از مدتي بيشتر آنها را فراموش مي كنند .

اين قبيل مهندسان اگر مجبور به تعويض شغل شوند كه همان تخصّص قبلي مورد نياز نباشد ، دوباره و به سختي بايد حرفه جديد را شروع كنند .

در صنايع بزرگ ايران مانند نفت و گاز ، فولاد و ذوب فلزات ، شبكة به هم پيوستة الكتريكي ، خودروسازي و همچنين صنايع پائين دستي ، اغلب مهندسان براي حرفه هاي تخصصي در حد كارهاي روزمره فني تربيت مي شوند كه گاهي هم با ارائه دوره هاي آموزشي فشرده تخصصي همراه است .

بسياري از مهندسان علاقه مند به نوآوري و استفاده شخصي تر از زحمات خود ، به صورت شخصيت حقيقي و يا در شركت هاي كوچك چند نفري مشغول به كار فنّي مي شوند .

اين مهندسان بايد داراي دانش جامعي از علوم و فنون مربوط به رشتة خود باشند تا بتوانند مسائل بسيار مهم و فني حرفه خود را تجربه و تحليل نمايند و ميزان استفاده از افراد ديگر و تخصص هاي خاص را درست ارزيابي نمايند و آنها را به طور موردي به كمك بگيرند .

اين افراد بايستي علاوه بر دانش عميق در رشته و گرايش خود ( كه در آن حداقل با درجه كارشناسي هستند ) ، دانش جامعي از علوم پايه ، علوم فني مشترك در رشته هاي مهندسي را نيز داشته باشند .

كشورهاي صنعتي پيشرفته ، به منظور سنجش اين كارآئي در رشته هاي اصلي مهندسي ، ضرورت برگزاري آزمون مهندسي حرفه اي را توسط مؤسسات دولتي و يا NGO ها مطرح نموده اند .

آزمون مهندسي حرفه اي يك آزمون جامع مهندسي در گرايش هاي اصلي آن رشته است كه شرح مفصل تر آن در بخش هاي بعدي خواهد آمد.

بحمداله با همكاري تعدادي از انجمن هاي مهندسي و پس از انجام هماهنگي هاي لازم با سازمان سنجش آموزش كشور ، اولين دوره آزمون مهندسي حرفه اي براي چندين رشته مهندسي ، در روزهاي 23 و 24 و 25 خردادماه سال 1386، به نحو مناسب و مطلوبي برگزار شد .

[Aysajoon]

پيشينه آزمون مهندسي حرفه اي

در سال 1907 در شهر وايومينگ كشور آمريكا اعلام گرديد افراد متخصصي كه مي خواهند كار مهندسي انجام دهند بايد ثبت نام كرده و طبق شرايط و ضوابطي كفايت آنان به اثبات برسد .

ثبت نام مهندسين ورزيده از آن تاريخ در كشورهاي مختلف رايج شد ، تا قوانين بر اقدامات حرفه اي آنان نظارت كند و اجراي آن به واحدهاي غيردولتي (ngo) يا انجمن هاي علمي ، صنفي يا حرفه اي سپرده شد .

هم اكنون در كشورهاي مختلف آمريكا ، كانادا ، اروپا و حتي آسيا ، سازمان ها و ارگان هاي مختلفي وجود دارند كه طبق قوانين و مقرراتي اين آزمون را برگزار مي نمايند و داشتن اين گواهي از شرايط استخدام و يا مجوزي براي انجام پروژه هاي مختلف مهندسي در كشورشان مي باشد .

آزمون مهندسي حرفه اي در ايران

در ابتداي سال 1380، برخي از انجمن هاي علمي مانند انجمن مهندسين برق و الكترونيك ايران و انجمن مهندسان مكانيك ايران لزوم برگزاري آزمون مهندسي حرفه اي را براي جامعه مهندسي كشور احساس نموده و براي برگزاري اولين آزمون به صورت مستقل اقدام كردند و پس از آن با تشكيل شورايي به نام شوراي برنامه ريزي و هماهنگي آزمون مهندسي حرفه اي ، متشكل از نمايندگان سازمان سنجش آموزش كشور و 8 انجمن علمي – مهندسي شامل : انجمن مهندسين برق و الكترونيك ايران ، انجمن كامپيوتر ايران ، انجمن مهندسين متالورژي ايران ، انجمن مهندسان مكانيك ايران ، انجمن مهندسي معدن ايران ، انجمن مهندسي شيمي ايران ، انجمن مهندسي صنايع ايران ، انجمن مهندسين عمران ايران (كه به اختصار انجمن هاي مادر ناميده مي شوند و ساير انجمن هاي مهندسي بر حسب نوع فعاليت هاي خود زيرمجموعه اين انجمن ها قرار مي گيرند) فعاليت خود را بطور جدّي آغاز و بطور مستمر پيگيري نمودند .

اهمّ اهداف شوراي برنامه ريزي و هماهنگي آزمون مهندسي حرفه اي در ذيل بيان شده اند :

1) سياست گذاري و برنامه ريزي براي برگزاري آزمون مهندسي حرفه اي
2) هماهنگ كردن اهداف برگزاري آزمون مهندسي حرفه اي در انجمن هاي مهندسي
3) برنامه ريزي براي استانداردسازي آزمون مهندسي حرفه اي
4) علاقه مند كردن مهندسان كشور به ارتقاي سطح توانايي خويش

برگزاري اولين آزمون مهندسي حرفه اي در ايران

اولين آزمون مهندسي حرفه اي در روزهاي 23، 24 و 25 خردادماه سال 1386 (كه براي هر روز يك نوبت 4 ساعته در نظر گرفته شد) با همكاري سازمان سنجش آموزش كشور و به صورت متمركز در تهران برگزار گرديد.

به دليل عدم اطلاع رساني گسترده و آشنايي اندك مهندسان، تعداد كمي از داوطلبان در اين آزمون شركت نمودند .

دومين آزمون مهندسي حرفه اي در ايران

دومين آزمون مهندسي حرفه اي با همكاري سازمان سنجش آموزش كشور و هشت انجمن علمي مذكور، در روزهاي پنج شنبه و جمعه مورخ 7 و 8 آبان ماه سال 1388 برگزار گرديد .

سومين آزمون مهندسي حرفه اي در ايران

سومين آزمون مهندسي حرفه اي با همكاري سازمان سنجش آموزش كشور و هشت انجمن علمي مذكور، در تاريخ 90/5/6 برگزار شد .

شوراي برنامه ريزي و هماهنگي آزمون مهندسي حرفه اي